Συστημική και Δημοκρατική Αριστερά

Του Νίκου Γραικούση, 26.11.10

Η ιστορία της πρώιμης αριστερής διανόησης του 18ου αιώνα, αλλά και αυτή των αριστερών κινημάτων του 19ου και 20ου διαμόρφωσαν σε ένα πολύ μεγάλο βαθμό τη σημερινή αριστερή πραγματικότητα.  Η κατάσταση της αριστερής σκέψης σήμερα, είναι το αποτέλεσμα των θεωρητικών προσεγγίσεων που αφορούν την απεξάρτηση του ανθρώπου από την οικονομική και πολιτική εκμετάλλευση, αλλά και των πρακτικών που ακολουθήθηκαν τα τελευταία 200 περίπου χρόνια για να εφαρμοστούν στο πεδίο της πολιτικής οι παραπάνω θεωρίες. Το κύριο χαρακτηριστικό της αριστεράς ήταν και είναι η αντίδρασή της στο καπιταλιστικό σύστημα παραγωγής, η ανίχνευση των αδυναμιών και των δυσμενών αποτελεσμάτων που αυτή προκαλεί, καθώς και η περιγραφή ενός διαφορετικού τρόπου παραγωγής και διανομής των αγαθών.

Όταν όμως κρίνεις αυτό που ήδη υπάρχει, έχεις το πλεονέκτημα της ανοιχτής φαντασίας, ώστε να μπορείς να προσεγγίζεις τον θεωρητικό πάντα στόχο σου από πολλές πλευρές και να βλέπεις τα πράγματα από διαφορετικές οπτικές γωνίες.

Η αριστερή διανόηση εκμεταλλεύτηκε αυτή τη δυνατότητα και στη συνολική κριτική του καπιταλισμού ανέπτυξε ποικίλες δυνατότητες αντίδρασης και μια ποικιλομορφία τρόπων και μέσων επίτευξης μια άλλης κοινωνίας, πιο ανθρώπινης, πιο δίκαιας και σίγουρη μη καπιταλιστικής.

Στο λόγο αυτό οφείλεται ο σημερινός κατακερματισμός των πολιτικών δυνάμεων που εκπροσωπούν την αριστερά, όχι μόνο στη χώρα μας αλλά και αλλού.

Κάθε τάση και κάθε άποψη είναι ζωντανή μέσα στον απέραντο κόσμο της αριστερής σκέψης, γιατί κύριο γνώρισμα των αριστερών είναι η πνευματική και κοινωνική ανησυχία και η αγωνία για την όσο το δυνατό γρηγορότερη πραγματοποίηση του σκοπού.

Πολλές δε φορές οι αριστεροί φτάνουν στα όρια του δογματισμού και σε μερικές τα ξεπερνούν κιόλας, όπως συμβαίνει με το Κομμουνιστικό κόμμα της Ελλάδας, που είναι ένα από τα τελευταία εναπομείναντα πολιτικά κόμματα που πρεσβεύουν δογματικά, αυτό που ολοφάνερα έχει αποτύχει.

Στην ιστορική συζήτηση, η οποία θέτει το ερώτημα με ποιο τρόπο πέφτει ο καπιταλισμός, δύο απαντήσεις υπάρχουν θεμελιωμένες στη λογική.

Η πρώτη μας λέει ότι κάτι τέτοιο είναι εφικτό μόνο με τη βία, με μια γενικευμένη δηλαδή επανάσταση η οποία καταλύει το παλαιό καθεστώς και εγκαθιδρύει το νέο και

η δεύτερη προτείνει τον σταδιακό μετασχηματισμό της κοινωνίας με τον διαρκή αγώνα μέσα από το σύστημα και με στόχο τη μετάλλαξή του.

Δεν υπάρχει καμιά λογική αντίφαση στους παραπάνω δυο τρόπους αντίδρασης και αγώνα και είναι απλά θέμα προσωπικής επιλογής για τον κάθε αριστερό να επιλέξει τον τρόπο που επιθυμεί να αγωνιστεί.

Καλό όμως θα είναι να περιγράψουμε με απλά λόγια και να αναλύσουμε χοντρικά, τι ακριβώς σημαίνουν τα παραπάνω.

Η πτέρυγα λοιπόν των αριστερών που επιθυμεί την ανατροπή του πολιτικού κατεστημένου μέσω της επαναστατικής διαδικασίας, θα πρέπει να λάβει υπόψη της τρία πράγματα.

1. Την επανάσταση κάποιος πρέπει να την οργανώσει με τέτοιο τρόπο, ώστε κάποτε να ξεκινήσει

2. Αφού ξεκινήσει θα πρέπει να επικρατήσει

3. Αφού επικρατήσει θα πρέπει να δημιουργήσει αυτό που επαγγέλλεται και όχι να αντικαταστήσει απλά αυτό που προϋπήρχε.

Η άλλη πτέρυγα των αριστερών, αυτή που επιθυμεί να αλλάξει τον κόσμο μέσα από το υπάρχον σύστημα, η συστημική δηλαδή αριστερά, θα πρέπει να λάβει υπόψη της και αυτή τρία πράγματα:

1.- Θα πρέπει να έχει σαφή όραμα και στόχο, συγκεκριμένες, συγκροτημένες και ρεαλιστικές απόψεις ώστε να πείθει ,τουλάχιστον σε θεωρητικό επίπεδο.

2.- Θα πρέπει να είναι πολιτικά και κοινωνικά οργανωμένη, ώστε να έχει δημόσιο λόγο, σοβαρή παρουσία και αυτοπροστασία.

3.- Θα πρέπει να είναι ικανή να επηρεάζει το πολιτικό και κοινωνικό γίγνεσθαι για να κινεί το σύστημα προς την κατεύθυνση που αυτή θέλει.

Η τεράστια διαφορά των δύο παραπάνω προσεγγίσεων είναι ότι η μεν πρώτη έχει σαν βασικό εργαλείο τη βία, ενώ η δεύτερη τη χειραφέτηση του ανθρώπινου μυαλού.

Η βίαιη αλλαγή των κοινωνικών, πολιτικών και οικονομικών θεσμών, όπως επαγγέλλεται η επαναστατική αριστερά, για να μην προκαλέσει χάος και κατάρρευση, θα πρέπει να συνοδεύεται υποχρεωτικά από έναν ισχυρότατο φορέα εξουσίας ο οποίος αφού θα επιβάλει με τη βία το νέο πολιτικό πλαίσιο, σε κάθε κοινωνικό και οικονομικό επίπεδο, μετά θα αυτοδιαλυθεί.

Όποιος πιστεύει ότι αυτό μπορεί να επιτευχθεί, τον αφήνουμε στην ουτοπία του.

Αυτή η παράσταση έχει ήδη παιχτεί μια φορά στην ιστορία, με το θέατρο του παραλόγου στις χώρες του πρώην ανατολικού μπλοκ και κανείς λογικός άνθρωπος δεν επιθυμεί να ξαναδεί αυτό το έργο.

Η βίαιη επικράτηση κάποιων, προϋποθέτει τη στέρηση της ελευθερίας κάποιων άλλων.

Αλλά υπαρκτός σοσιαλισμός χωρίς ελευθερία δεν υπάρχει.

Υπαρκτός σοσιαλισμός με κρατικό ή άλλου είδους εξαναγκασμό δεν νοείται.

Ή θα ζούμε όλοι με τη θέλησή μας σε μια γενικά αποδεκτή σοσιαλιστή κοινωνία ή η κοινωνία αυτή δεν θα υπάρξει ποτέ.

Υπαρκτός σοσιαλισμός και τέλεια κοινωνία είναι σχεδόν έννοιες ταυτόσημες.

Η ανθρώπινη διανόηση δεν έχει φτάσει ακόμα στο επίπεδο ώστε να μπορεί να περιγράψει με ακρίβεια και σαφήνεια, τον τρόπο που είναι δυνατόν να επιτευχθούν τα παραπάνω.

Οι θεωρητικές προσπάθειες πολλές.

Οι πρακτικές λίγες και αποτυχημένες.

Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι ο στόχος δεν παραμένει στόχος.

Αυτό δεν σημαίνει ότι η προσπάθεια εγκαταλείπεται και αφήνουμε τη μοίρα μας στα χέρια των εκμεταλλευτών και των λοιπών σαλτιμπάγκων του καπιταλισμού.

Ο αριστερός οφείλει να παλεύει καθημερινά και να έχει τον άμεσο στόχο, που δεν είναι άλλος ώστε η κάθε μέρα να είναι καλύτερη από την προηγούμενη.

Ο αγώνας μέσα από μια αριστερά που παλεύει καθημερινά για την ισότητα στο δικαίωμα της ελευθερίας, της ευημερίας και της δικαιοσύνης, είναι μονόδρομος στο μελλοντικό πολιτικό και κοινωνικό γίγνεσθαι.

Αυτό δεν μπορεί να επιτευχθεί όταν παλεύεις εκτός συστήματος, για τον απλούστατο λόγο ότι έτσι αποποιήσε ότι έχουν πετύχει μέχρι σήμερα οι λαϊκοί αγώνες, μηδενίζεις τις θετικές υποδομές του συστήματος που με θυσίες και αίμα έχουν κατοχυρωθεί και τις οποίες κάλλιστα μπορείς να τις χρησιμοποιήσεις προς όφελός σου.

Όταν αγωνίζεσαι εκτός συστήματος, θέτεις τον εαυτό σου μακρύτερα από το κέντρο τ ης δημιουργίας της σύγχρονης πολιτικής.

Δίνεις χώρο και επιχειρήματα στον αντίπαλο.

Παίζεις ανόητα σε ξένο γήπεδο.

Εντός συστήματος, συστημικά δηλαδή, συμμετέχεις, διαμορφώνεις και επηρεάζεις.

Είσαι το βάρος που κινεί το όχημα προς τα αριστερά.

Η Δημοκρατική Αριστερά, ένα νέο, σύγχρονο, καινοτόμο και ριζοσπαστικό κόμμα, που ορθά συγκαταλέγεται στο χώρο της συστημικής αριστεράς, φιλοδοξεί να πρωτοστατήσει στα πολιτικά δρώμενα της χώρας, εκφράζοντας την ανάγκη και τον πόθο των αριστερής αντίληψης πολιτών για σοβαρό, καθαρό, επίκαιρο και ρεαλιστικό αριστερό λόγο.

Η Δημοκρατική Αριστερά ιδρύθηκε από την ανάγκη απεγκλωβισμού των αριστερών πολιτών από το χαοτικό κόσμο της αριστερής μικροπολιτικής πρακτικής, που το μόνο που ξέρει είναι να κρίνει, να κατακρίνει και να καταδικάζει.

Μία απαρχαιωμένη αριστερά που δεν έχει απεγκλωβιστεί ακόμα από την υπεράσπιση ενός νεκρού πολιτικού συστήματος και από την αναπαραγωγή πολιτικών ιδεών του προπερασμένου αιώνα.

Η αριστερά του σήμερα οφείλει να λάβει υπόψη της το σύγχρονο πεδίο πολιτικής, δηλαδή την παγκοσμιοποιημένη κοινωνία και οικονομία, τη νέα τεχνολογία, την υπερσυγκέντρωση του κεφαλαίου και την ατομικότητα των αναγκών κάθε ανθρώπου.

Δεν λείπουν οι ιδέες.

Λείπει η οργάνωση και ο κατάλληλος πολιτικός χώρος για να κινηθούμε και να αναπτυχθούμε.

Η Δημοκρατική Αριστερά ευελπιστούμε να ήρθε να καλύψει αυτό το κενό.

Να ήρθε για να μείνει.

Εμείς τα μέλη που δεν προερχόμαστε από το χώρο του ΣΥΡΙΖΑ ή του ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟΥ, αγκαλιάσαμε αυτήν την προσπάθεια, έχοντας την βαθιά πεποίθηση ότι εκκολάπτεται κάτι νέο, σύγχρονο και αριστερό.

Η Δημοκρατική Αριστερά θέλουμε να είναι η ανανεωτική, ριζοσπαστική, συστημική Αριστερά που δεν θα κρίνει μόνο τις πράξεις των άλλων αλλά θα προτείνει επεξεργασμένες, ρεαλιστικές και πάντα εφαρμόσιμες λύσεις στα σύγχρονα προβλήματα .

Για κάθε πρόβλημα οφείλουμε να έχουμε συγκεκριμένη και ορθά συγκροτημένη λύση.

Λύση αριστερού προσανατολισμού.

Η επανάσταση που φέρνουμε είναι επανάσταση εκ των έσω,.

Όχι μόνο εκ των έσω του πολιτικού συστήματος, αλλά και εκ των έσω της ψυχής μας.

Είναι η επανάσταση της λογικής και του αυτονόητου, που οδηγεί στην πολιτική και κοινωνική χειραφέτηση του ανθρώπου, του ατόμου, του πολίτη.

Η επανάσταση που θα φέρει τον άνθρωπο μπροστά σε μια νέα καθημερινότητα.

Μοναδικό αξίωμα και κριτήριο των πάντων είναι ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΑΝΑΓΚΕΣ ΤΟΥ.

Πάνω σε αυτόν τον θεμέλιο λίθο μόνο μπορούμε να χτίσουμε μια πολιτική που θα εμπνεύσει, θα απελευθερώσει κοινωνικές δυνάμεις που ούτε φανταζόμαστε ότι υπάρχουν και θα παρασύρει με την ορμή της το παλαιοκομματικό καθεστώς της μεταπολιτευτικής μας δημοκρατίας.

Εμπνεόμαστε από τις πανανθρώπινες αξίες που πρωτακούστηκαν σ΄ αυτήν τη χώρα και σ’ αυτήν την ήπειρο.

Ευελπιστούμε να αποτελέσουμε και εμείς τη σπίθα μιας ζωογόνου φωτιάς σε πανευρωπαϊκό επίπεδο.

Θέλουμε η Δημοκρατική Αριστερά να αποτελέσει τη σύγχρονη Αριστερή ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΑ και ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ.

Η πρόκληση είναι μεγάλη και για το λόγο αυτό γοητευτική.

Και φυσικά από το αποτέλεσμα θα κριθούν όλα.

ΓΡΑΙΚΟΥΣΗΣ Νίκος

                                                                 Μέλος Δημοκρατικής Αριστεράς Θεσσαλονίκης..