ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ, Κύριο άρθρο, τα βασικά σημεία του κειμένου για τη διαβούλευση και ρεπορτάζ για τη σύνοδο των πρυτάνεων, 25.10.10
Η ΑΝΑΓΚΑΙΟΤΗΤΑ των αλλαγών στην ανώτατη εκπαίδευση είναι πανθομολογούμενη. Και έχουν συμφωνήσει σ' αυτήν, κατά καιρούς, οι εκπρόσωποι της πολιτείας και των πανεπιστημιακών ιδρυμάτων. Φαίνεται, όμως, ότι η συμφωνία ήταν στα γενικά. Και όταν φτάνει η ώρα της εξειδίκευσης, οι διαφωνίες είναι δεδομένες. Σε τέτοιο βαθμό, που να οδηγήσουν σε σύγκρουση και αναταραχή στις σχολές; Αυτό θα εξαρτηθεί από τη διάθεση και την ικανότητα των δύο πλευρών να οδηγηθούν σε συνεννόηση. Πάντως, οι πρώτες διαφωνίες φαίνονται αγεφύρωτες, μετά την παρουσίαση των κυβερνητικών προτάσεων στη Σύνοδο των πρυτάνεων, οι οποίοι τις απέρριψαν εξαρχής, προβάλλοντας τη βασική ένσταση της αντισυνταγματικότητας. Η κατάσταση στην ανώτατη εκπαίδευση είναι προβληματική.
Χωρίς να λείπουν οι τιμητικές εξαιρέσεις, τα ελληνικά πανεπιστήμια δεν μπορούν σήμερα να διεκδικήσουν αξιόλογες θέσεις στον ευρωπαϊκό -και παγκόσμιο- χάρτη της εκπαίδευσης. Πολλές σχολές, αμφίβολης χρησιμότητας, έχουν διασπαρεί ανά την Ελλάδα. Τα κριτήρια ίδρυσής τους δεν ήταν ακαδημαϊκά, αλλά πελατειακά.
Χωρίς να λείπουν οι τιμητικές εξαιρέσεις, τα ελληνικά πανεπιστήμια δεν μπορούν σήμερα να διεκδικήσουν αξιόλογες θέσεις στον ευρωπαϊκό -και παγκόσμιο- χάρτη της εκπαίδευσης. Πολλές σχολές, αμφίβολης χρησιμότητας, έχουν διασπαρεί ανά την Ελλάδα. Τα κριτήρια ίδρυσής τους δεν ήταν ακαδημαϊκά, αλλά πελατειακά.
Η ΔΙΟΙΚΗΣΗ των ιδρυμάτων στηρίζεται σε νόμο της δεκαετίας του '80. Και σχεδόν όλες οι πλευρές έχουν παραδεχτεί ότι, μέσα σ' αυτές τις σχεδόν τρεις δεκαετίες, κυριάρχησαν η αδιαφάνεια και η συναλλαγή στην ανάδειξη των οργάνων τους. Συναλλαγή μεταξύ καθηγητών και φοιτητών -ακριβέστερα των φοιτητικών παρατάξεων.
ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ αναξιοκρατίας, συναλλαγής, διαφθοράς και οικογενειοκρατίας έχουν καταγγελθεί, κατά καιρούς, στην εκλογή των καθηγητών, οι οποίοι, σε ορισμένες σχολές, αποτελούν κλειστές κάστες. Η δυσκολία ανάδειξης νέων επιστημόνων -και δη όσων προέρχονται από ιδρύματα του εξωτερικού- είναι δεδομένη. Η αξιολόγηση αποτελεί είδος εν ανεπαρκεία.
ΣΤΗΡΙΖΟΜΕΝΗ σε όλα αυτά η υπουργός Παιδείας παρουσίασε ένα «προχωρημένο» σχέδιο αλλαγών, το οποίο, όμως, προκάλεσε την αντίδραση του συνόλου της ακαδημαϊκής κοινότητας. Την αντίδραση αυτή προκαλεί κυρίως η πρόβλεψη του κυβερνητικού σχεδίου να μπορούν να εκλέγονται πρυτάνεις και πρόεδροι των ΤΕΙ πρόσωπα έξω από την πανεπιστημιακή κοινότητα, ακόμα και αλλοδαποί. Θεωρώντας ορισμένες από τις προτεινόμενες ρυθμίσεις αντισυνταγματικές, η Σύνοδος των πρυτάνεων αρνείται να δεχτεί ως βάση διαλόγου το κείμενο που παρουσίασε η υπουργός.
ΟΜΩΣ, ο χώρος της παιδείας είναι ο κατ' εξοχήν χώρος του διαλόγου και της συνεννόησης. Βεβαίως, η κυβέρνηση έχει την ευθύνη να νομοθετήσει. Ωστόσο, το προνόμιο αυτό, ειδικά όταν ασκείται για ζητήματα της παιδείας, δεν πρέπει να οδηγεί σε συγκρούσεις και αδιέξοδα. Δεν αρκεί η προβολή καλών προθέσεων. Η υπουργός καλείται να πείσει την ακαδημαϊκή κοινότητα ότι οι αλλαγές που προτείνει δεν αποσκοπούν στην υποβάθμιση των λειτουργών της. Και εκείνοι, από την πλευρά τους, να δώσουν τη μάχη για την αναβάθμιση του δημόσιου πανεπιστημίου και όχι για την υπεράσπιση στενών συντεχνιακών κεκτημένων.
Η ΣΥΝΕΝΝΟΗΣΗ και όχι οι άγονες συγκρούσεις πρέπει να είναι πρώτο μέλημα όλων.
ΚΑΤΑΓΓΕΛΙΕΣ ΚΑΙ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΕΞΩΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΟΥΣ ΣΤΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΤΩΝ ΑΕΙ ΚΑΙ ΤΕΙ
Πρυτάνεις: θέτουν θέμα συνταγματικότητας
Σε ανοιχτή πλέον σύγκρουση οδηγείται το υπουργείο Παιδείας με την πανεπιστημιακή κοινότητα. Οι καταγγελίες των πρυτάνεων για αντισυνταγματική διοίκηση από εξωπανεπιστημιακούς και ξενόφερτους πρυτάνεις, δίνουν το στίγμα των αντιδράσεων στο τελικό κείμενο διαλόγου για τις αλλαγές στα ΑΕΙ, που παρουσίασε η υπουργός Παιδείας, στη Σύνοδο των πρυτάνεων, το περασμένο Σάββατο, στην Κρήτη
Η διοίκηση, από συμβούλια με μέλη (και) εξωπανεπιστημιακούς, η εισαγωγή πρυτάνεων από το εξωτερικό και η ιδιωτικοποίηση των πανεπιστημίων, με την επιβολή σκληρών όρων ανταγωνιστικότητας σε όλα τα επίπεδα λειτουργίας (από τη χρηματοδότηση έως την επιλογή προσωπικού), αποτελούν το καυτό τρίπτυχο της αντιπαράθεσης.
Δεν αποσοβήθηκε η κρίση. Ηταν αναμενόμενη και δεν βοήθησε η απόφαση να μοιραστεί στα ίδια τα Ιδρύματα η «καυτή πατάτα» των ρυθμίσεων για τους όρους φοίτησης (προαπαιτούμενα, εξεταστικές, αξιολογήσεις, κ.ά.) μετά το πρώτο έτος. Το ίδιο άκαρπη φαίνεται να είναι η αόριστη προσθήκη της «εκπροσώπησης φοιτητών και λοιπού μη ακαδημαϊκού προσωπικού» στο Συμβούλιο Διοίκησης, όπως και η παραπομπή σε διαβούλευση του ζητήματος της «σύνθεσης του Συμβουλίου, των χαρακτηριστικών των μελών του και του τρόπου συγκρότησής του». Τουναντίον, εντείνεται η καχυποψία για τις προθέσεις του υπουργείου σχετικά με το επόμενο βήμα.
Είναι ενδεικτικές οι διαρροές και οι υποψίες, που συνοδεύουν τις αόριστες επίσημες αναφορές (που διατηρήθηκαν ως είχαν στο πρώτο κείμενο των Δελφών) σε κρίσιμα ζητήματα, όπως το σύστημα εγγραφής των φοιτητών στα προγράμματα σπουδών και όλες οι μετέπειτα διαδικασίες παρακολούθησης σπουδών, η εκλογή των καθηγητών, η συγκρότηση των εκλεκτορικών σωμάτων, οι αρμοδιότητες της Συγκλήτου, ο ρόλος των τμημάτων κ.ά.
Σύσσωμη η κοινότητα των ελληνικών ανώτατων Ιδρυμάτων καταγγέλλει την «επίθεση στο δημόσιο πανεπιστήμιο». Πρυτάνεις και πανεπιστημιακοί δηλώνουν ότι αυτό το κείμενο δεν μπορεί να αποτελέσει βάση διαλόγου, με τους πρώτους να προγραμματίζουν έκτακτη σύνοδο στις αρχές Δεκεμβρίου (10, 11, 12), όπου θα ανακοινώσουν τις δικές τους προτάσεις, ενώ οι φοιτητές εμφανίζονται αποφασισμένοι να συνεχίσουν τις κινητοποιήσεις τους.
«Εγείρονται σοβαρά θέματα συνταγματικότητας και ακαδημαϊκής λειτουργίας», δήλωσαν οι πρυτάνεις, αμέσως μετά την παρουσίαση των προτάσεων από την κ. Διαμαντοπούλου, με την επισήμανση μάλιστα της πολλαπλής αντισυνταγματικότητας.
«Δεν έχει νόημα να συζητήσουμε οτιδήποτε άλλο, αν δεν λυθεί το ζήτημα της αντισυνταγματικότητας στη διοίκηση των Ιδρυμάτων. Είναι η βασική προϋπόθεση που θέτουμε», δήλωσε στην «Ε» ο πρύτανης του ΑΠΘ, Γιάννης Μυλόπουλος, εξηγώντας την πολλαπλότητα της αντισυνταγματικότητας, η οποία συνίσταται στα εξής σημεία:
α) Μεταφορά αρμοδιοτήτων διοίκησης από τα πανεπιστήμια σε εξωπανεπιστημιακό θεσμό (σ.σ.: Συμβούλιο Διοίκησης), ήτοι ετεροδιοίκηση αντί αυτοδιοίκησης.
β) Δυνατότητα να γίνουν πρυτάνεις/πρόεδροι ΤΕΙ και εξωπανεπιστημιακοί και μάλιστα από ξένη χώρα. «Μπορεί να έρθει ως υποψήφιος δήμαρχος Αθηναίων ένας Αραβας;», αναρωτήθηκε ο κ. Μυλόπουλος.
γ) Κατάργηση διαδικασιών εκλογής πρυτάνεων. Ο διορισμός τους από τα συμβούλια θέτει και ζήτημα αντιακαδημαϊκότητας. Η αλυσίδα των διορισμών (το συμβούλιο τον πρύτανη, εκείνος τους κοσμήτορες, κ.ο.κ.).
Το προσεχές διάστημα, δήλωσαν οι πρυτάνεις, θα γίνει διαβούλευση εντός των Ιδρυμάτων, ώστε να παρουσιαστούν οι προτάσεις (που θα επεξεργαστούν επιτροπές της Συνόδου) για την «ανασυγκρότηση του πανεπιστημίου με γνώμονα το συμφέρον της Παιδείας και της ελληνικής κοινωνίας», όπως αναφέρεται στο ψήφισμα της Συνόδου.
«Το συγκεκριμένο κείμενο του υπουργείου Παιδείας δεν μπορεί με κανένα τρόπο να αποτελέσει τη βάση για τη διαβούλευση», δηλώνει η ΠΟΣΔΕΠ, παραθέτοντας τρεις λόγους:
α) Πρόκειται για ένα κείμενο κατώτερο των περιστάσεων, των πραγματικών αναγκών του ελληνικού πανεπιστημιακού συστήματος, της ελληνικής κοινωνίας -ειδικά στις σημερινές δραματικές συνθήκες- και της νέας γενιάς.
β) Οικοδομείται στη βάση της θεώρησης ότι το σημερινό πανεπιστήμιο είναι διαλυμένο και χαρακτηρίζεται από αδιαφάνεια, αναξιοκρατία, διαφθορά και μετριότητα, χωρίς να αναγνωρίζει ούτε το τεράστιο έργο που επιτελείται από συναδέλφους υψηλών ακαδημαϊκών προσόντων ούτε τις νησίδες αριστείας στην έρευνα και τη διδασκαλία.
γ) Αναδεικνύει διάφορα δευτερεύοντα και -πιστεύουμε σκόπιμα- αγνοεί σημαντικά κεντρικά και χρόνια προβλήματα του ακαδημαϊκού χώρου, ενώ εμπεριέχει στοιχεία των οποίων η συνταγματικότητα αμφισβητείται έντονα.*
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου