Η Ευρώπη στους δρόμους

Του Α. Φακατσέλη, Ελευθεροτυπία, 26.09.10

Τα οικονομικά προβλήματα παραμένουν αξεπέραστα, οι δουλειές σπανίζουν και το μέλλον δείχνει σκοτεινό -τούτη την εποχή δεν είναι εύκολο να κυβερνάς μια χώρα στην Ευρώπη.

Τέσσερις γυναίκες περνάνε μπροστά από σύνθημα σε τοίχο της Μάλαγα που γράφει: «29 Σεπτέμβρη απεργία γενική. Φασαρίες!!! Διασκέδαση γενική». Σχεδόν όλες οι κυβερνήσεις της Ευρωπαϊκής Ενωσης βρίσκονται σε πολιτική κρίση. Είτε συντηρητικές όπως αυτή του Σαρκοζί στη Γαλλία, είτε χριστιανοδημοκρατικές όπως της Μέρκελ στη Γερμανία, είτε της λαϊκιστικής δεξιάς όπως του Μπερλουσκόνι στην Ιταλία,

είτε, τέλος, σοσιαλιστικές σαν του Θαπατέρο στην Ισπανία, δεν υπάρχει διαφορά: ανεξάρτητα από πολιτική ιδεολογία, οι κυβερνητικοί κύκλοι ταράσσονται καθώς η δημοτικότητα των επικεφαλής τους βουλιάζει στο 25% ή και λιγότερο.

Οι αιτίες της κρίσης

Η οικονομική κρίση είναι η προφανέστερη αιτία γι' όλα αυτά. «Ή μήπως παραείναι προφανής;» αναρωτιέται ο γάλλος φιλόσοφος και οικονομολόγος Γκι Σορμάν, που ψάχνει βαθύτερα και συμπεραίνει ότι τα δεινά δεν οφείλονται μόνο στην παρούσα συστημική κρίση αλλά και στο «εντυπωσιακό έλλειμμα οράματος» των πολιτικών ηγεσιών, που «αδυνατούν να εξηγήσουν στους πολίτες τι συμβαίνει, γιατί συμβαίνει και πώς θα αντιμετωπιστεί όντως αποτελεσματικά».

Κι έτσι, οι ευρωπαίοι πολίτες βγαίνουν στους δρόμους ζητώντας εξηγήσεις και απαιτώντας λύσεις. Το πρώτο, μαζικό, ραντεβού των ευρωπαίων απεργών προγραμματίζεται για τις 29 Σεπτεμβρίου, καθώς τα εργατικά συνδικάτα συντονίζουν την κοινή απεργιακή δράση τους για την ερχόμενη Τετάρτη.

Στο μεταξύ, αναρίθμητες διαδηλώσεις και απεργίες έγιναν, γίνονται και θα γίνουν τούτο τον καιρό, που χαρακτηρίστηκε «εποχή των απεργιών» στο ευρωπαϊκό ημερολόγιο. Μια εποχή που ήρθε μαζί με το φθινόπωρο, όπως αναμενόταν κι όπως είχε προαναγγελθεί από το καλοκαίρι. Στη Γαλλία, στην Ισπανία, στην Ιταλία, στη Γερμανία, στην Τσεχία, στην Πορτογαλία, στη Βρετανία, στη Σλοβενία, στη Λιθουανία, στη Ρουμανία και την Ιρλανδία, ανακοινώνονται, πραγματοποιούνται ή προγραμματίζονται απεργίες με σχεδόν ή απολύτως όμοια αιτήματα: κατά των μέτρων λιτότητας, υπέρ των εργαζομένων και καθαρές πολιτικές κοινωνικής δικαιοσύνης.

Στις λεπτομέρειές του, το μενού των απεργιών είναι πλούσιο.

Οργισμένοι από την αύξηση των ορίων συνταξιοδότησης από τα 60 στα 62, οι Γάλλοι, με την πλειονότητα των εργατικών συνδικάτων στο πλευρό τους, απήργησαν τον Ιούνιο, στις 7 Σεπτεμβρίου και την περασμένη εβδομάδα ζητώντας από τη Γερουσία να μην επικυρώσει την απόφαση της Εθνοσυνέλευσης για την αύξηση των ορίων συνταξιοδότησης.

Στην Ισπανία, ακόμη και τα δύο μεγαλύτερα και φιλοκυβερνητικά συνδικάτα προτρέπουν τους Ισπανούς σε γενική απεργία στις 29 Σεπτεμβρίου, σε συντονισμό με τα άλλα ευρωπαϊκά συνδικάτα που σχεδιάζουν το ίδιο στις χώρες τους. Αίτημα, να ματαιωθούν οι αντεργατικές μεταρρυθμίσεις του σοσιαλιστή Θαπατέρο, που προωθούνται παρά τη γενικευμένη αντίθεση του ισπανικού λαού.

Τα ίδια και στην Ιταλία. Μετά τη γενική απεργία στα τέλη Ιουνίου, και τις μικρότερες του καλοκαιριού, την περασμένη εβδομάδα είχαν σειρά οι πρατηριούχοι βενζίνης, ενώ για τον Οκτώβριο προγραμματίζεται πανεθνική απεργία για το φορολογικό, την ανάπτυξη και τα μέτρα λιτότητας. Η Γενική Ιταλική Εργατική Συνομοσπονδία (CGIL), που με 6 εκατομμύρια μέλη είναι το μεγαλύτερο εργατικό συνδικάτο στη χώρα, υποστηρίζει την απεργία αυτή, που αναμένεται σκληρή για τον αμετανόητο Μπερλουσκόνι.

Τα ζόρια της Μέρκελ

Αυτή η εποχή δεν είναι καλή ούτε για τη Μέρκελ στη Γερμανία. Τα σκληρά αντιλαϊκά φορολογικά μέτρα και οι περικοπές των κοινωνικών προγραμμάτων στον προϋπολογισμό έβγαλαν τους Γερμανούς στους δρόμους τον Ιούνιο, σε μία από τις μεγαλύτερες μεταπολεμικές λαϊκές κινητοποιήσεις. Τέλη Σεπτέμβρη, ήταν η σειρά των εργατών μετάλλου να κηρύξουν κυλιόμενες απεργίες χωρίς ημερομηνία λήξης, και να καλέσουν και τα άλλα εργατικά συνδικάτα να κινητοποιηθούν κατά της αντιλαϊκής πολιτικής της Μέρκελ.

Στην Τσεχία, η νέα κεντροδεξιά κυβέρνηση ήρθε αντιμέτωπη με την πραγματικότητα στις 21 Σεπτεμβρίου όταν μια πρώτη, προειδοποιητική διαδήλωση-απεργία δημόσιων υπαλλήλων, ζήτησε να μην περικοπούν οι μισθοί. Η εμμονή της κυβέρνησης όμως να προχωρήσει στις περικοπές, εγγυάται νέες ταραχές στους δρόμους της τσέχικης δημοκρατίας.

Μαζικές διαδηλώσεις και μεγάλες απεργίες έγιναν και στην Πορτογαλία τον Σεπτέμβριο, ενώ για τις 29 του μήνα, τα πορτογαλικά συνδικάτα συντονίζονται στον παλμό της μεγάλης πανευρωπαϊκής κινητοποίησης. Το ίδιο και στη Βρετανία, όπου οι εργαζόμενοι δηλώνουν συμμετοχή στην απεργία της 29ης Σεπτεμβρίου, με αιτήματα κατά των μέτρων λιτότητας. Σλοβενία, Ρουμανία και Λιθουανία ακολουθούν στη λίστα των συμμετοχών για τις 29 Σεπτεμβρίου, από την οποία δεν λείπει η Ιρλανδία, που το πάει μακρύτερα αναγγέλλοντας και γενική απεργία για τις 13 Οκτωβρίου.

Για τους αισιόδοξους, αυτές οι κινητοποιήσεις θυμίζουν φθινόπωρο: είναι τα πρωτοβρόχια πριν από τις καταιγίδες του (οικονομικού) χειμώνα που έρχεται.