Το σύστημα κι εμείς

 Του Γ. Σταματόπουλου, Ελευθεροτυπία 25.09.20

Είναι γνωστή η αθυροστομία του κυρίου Πάγκαλου και εκρηκτική η αμετροέπειά του· έχει φροντίσει ο ίδιος γι' αυτό.

Θα μπορούσε κάποιος να δει μια λανθάνουσα ίσως περιφρόνηση προς το πόπολο, μια υποτροπιάζουσα κρίση ναρκισσισμού, αλλ' αυτά είναι αλλουνού παπά ευαγγέλια. Σημασία έχει ότι, αναλύοντας την αμετροέπειά του, μπορείς να σχηματίσεις γνώμη για το τι πραγματικά συμβαίνει σε τούτον τον θολό πολιτικά τόπο.

Το ελληνικό κράτος δεν υφίσταται πλέον ως ο εγγυητής των δημόσιων υπηρεσιών. Στελεχώνεται από υποταγμένους στις τράπεζες και στις πολυεθνικές ανθρώπους, από ανθρώπους που γνωρίζουν ότι, άμα δεν δηλώσουν υπακοή, θα χάσουν τους θώκους εξουσίας. Γενικά, όλα τα κράτη σήμερα είναι πλέον σκέτοι υπηρέτες των τραπεζών και των πολυεθνικών, και εμείς «είμαστε έρμαια των διαχειριστών της χρεοκοπίας, που βιάζονται να στραγγίξουν και την τελευταία σταγόνα γρήγορου κέρδους με την υπερεκμετάλλευση των πολιτών, πολιτών που καλούνται να γεμίσουν, με αντάλλαγμα μια ζωή ολοένα και πιο επισφαλή, τον απύθμενο λάκκο του ελλείμματος, που έσκαψαν οι τραπεζικές αγορές» (από κείμενο του Ραούλ Βάνεγκεμ, Γάλλου ελευθεριακού στοχαστή που πιστεύει ακόμα στην Επανάσταση της Καθημερινής Ζωής, το οποίο διαβάστηκε στο Fest Αμεσης Δημοκρατίας στη Θεσσαλονίκη).

Επισημαίνει ακόμα, σε πείσμα όλων εκείνων (των αυτοαποκαλούμενων «αριστερών») που καταγγέλλουν μόνο τον δικομματισμό ως πρόξενο όλων των κακών: «Η πολιτική, είτε αριστερή θέλει να λέγεται είτε δεξιά, δεν είναι παρά ένα σύστημα πελατειακό, όπου οι εκλεγμένοι προάγουν τα προσωπικά τους συμφέροντα κι όχι αυτά των πολιτών που υποτίθεται πως εκπροσωπούν». Και: «Η μοναδική αρμοδιότητα που έχει απομείνει στο κράτος είναι η αστυνομική καταστολή». Ο κ. Πάγκαλος και οι σαν αυτόν γνωρίζουν πως είναι μαριονέτες ενός διεφθαρμένου, αλλά ισχυρού πολιτικού συστήματος και μπορούν να λένε και να κάνουν ό,τι θέλουν. Ποιος θα αντιδράσει; Η κοινωνία ουδέποτε συναποφάσισε για την τύχη της· τη νομή της εξουσίας την παραχωρεί πρόθυμα κι αγόγγυστα στους επαγγελματίες «εκπροσώπους» των κομμάτων (της).

Οίδιος στοχαστής φρονεί πως «το μέλλον ανήκει στις τοπικές κοινότητες που είναι ικανές να σκέφτονται παγκόσμια». Υπάρχουν, όμως, σήμερα τέτοιες κοινότητες; Μας θυμίζει, όμως, ότι πολιτική είναι η τέχνη του να κυβερνάς την πόλη, να βελτιώνεις δηλαδή κοινωνικά και ψυχολογικά τον τόπο όπου ένας πληθυσμός φιλοδοξεί να ζήσει σύμφωνα με τις επιθυμίες του, και ότι δεν έχουμε παρά να κερδίσουμε επιτιθέμενοι στο σύστημα το ίδιο και όχι στους ανθρώπους, οι οποίοι είναι μεν υπεύθυνοι γι' αυτό, αλλά είναι ταυτόχρονα και σκλάβοι του.

Δεν μας φταίνε οι Πάγκαλοι και η αναισχυντία τους. Φταίει που έχουμε λίγη φαντασία και δημιουργικότητα, ώστε να μπορέσουμε να απαλείψουμε τους περιορισμούς των κρατικών και ιδιωτικών λόμπι. «Φτάνει πια (Βάνεγκεμ) με τους ψευδεπίγραφους διαλόγους, φτάνει με τις ιδεολογίες!» Ο μόνος ριζοσπαστισμός σήμερα είναι η επιστροφή στα βασικά, η επανεμφάνιση της αλληλεγγύης, η παραίτηση από τα περιττά.

«Το ζήτημα είναι να προωθήσουμε εγχειρήματα που να διαπνέονται από ευτυχία και τόλμη και που να απαιτούν από μας να εφαρμόζουμε στην πράξη σχέδια αυτοδιαχείρισης και συνελεύσεις αμεσοδημοκρατικές». Οντως, αυτό είναι το ζήτημα. Αυτό όμως σημαίνει ν' αγαπάς τον τόπο σου, τους φίλους σου, τις παρέες σου, τη γειτονιά σου· το πνεύμα της ύλης· την πολιτική του πνεύματος.