Γιατί αναβολή του συνεδρίου

Της  Ντόρας Τσικαρδάνη

Συντρόφισσες και σύντροφοι, καλημέρα. Η σημερινή είναι ΚΕ προετοιμασίας του συνεδρίου. Ενός συνεδρίου, για το οποίο ξέρετε ήδη την άποψη τη δική μου, όπως και της Μεταρρυθμιστικής Τάσης στο σύνολό της. Είπαμε εξ αρχής, ότι το συνέδριο αυτό μπορεί μεν να γίνει, αλλά δεν θα είναι συνέδριο. Οι αποφάσεις της Οργανωτικής Επιτροπής για τον τρόπο ανάδειξης των συνέδρων το επιβεβαιώνουν δραματικά. Είπαμε, ότι το κόμμα χρειάζεται τον χρόνο του, χρόνο περίσκεψης, αναλογισμού και επαναπροσδιορισμού στόχων και προτεραιοτήτων κι ότι αυτός δεν ήταν ο χρόνος που διανύθηκε από την ήττα μέχρι σήμερα. Είπαμε, ότι δεν πρέπει το συνέδριο να εξελιχθεί σε συνέδριο – παρωδία, που το μόνο το οποίο θα παράξει θα είναι επιβεβαίωση του μηχανισμού και διάψευση ιδρυτικών αρχών και στόχων. Έχουμε την εντύπωση, ότι οι αντιρρήσεις μας αυτές δικαιώθηκαν στο σύνολό τους. Το διάστημα που μεσολάβησε, εν αναμονή του συνεδρίου, επέδρασε διαλυτικά στο κορμό του κόμματος, εντείνοντας τα προβλήματα των οποίων πομπωδώς επαγγέλεται η λύση. Όμως, οι λύσεις δεν προκύπτουν με αυτοματισμούς, συντρόφισσες και σύντροφοι. Ιδιαίτερα για τις συλλογικότητες οικοδομούνται επί ειλικρινών συναινέσεων, καθαρών απόψεων, με πολλή και συστηματική δουλειά, με επιλεγμένους στόχους και αρχές. Κανένα σύμπαν δεν πρόκειται να συνωμοτήσει για μας, ιδιαίτερα, όταν το σύμπαν του κόμματος, παύει να είναι «σύμπαν».

Οι κατά φαντασίαν καινοτόμοι

Του Νικόλα Γιατρομανωλάκη, www.protagon.gr
«Η Ελλάδα του αύριο μπορεί να είναι μια Ελλάδα... με ευκαιρίες ανάπτυξης και να δώσει τη δυνατότητα να υπάρξει η ευρωπαϊκή Silicon Valley, εδώ στη Βόρεια Ελλάδα». «Η καινοτομία θα είναι κινητήρια δύναμη ανάπτυξης από 'δω και μπρος. Και η Θεσσαλονίκη επίκεντρο της ελληνικής καινοτομίας». «Πώς θα έπρεπε κανείς να οραματίζεται αυτό που εμείς ονομάζουμε μετατροϊκανό ξέφωτο, τη μεταμνημονιακή εποχή: Η έρευνα και η καινοτομία πρέπει να αποτελέσουν τα κύρια εργαλεία εξόδου από τη σημερινή κρίση, μοχλός ανάπτυξης της ελληνικής κοινωνίας». «Βασική μας επιδίωξη είναι να αναδείξουμε την αξία της επιχειρηματικότητας ... Θα πρέπει να διαμορφωθεί ένα νέο εθνικό παραγωγικό μοντέλο, που θα βασίζεται στην έρευνα, στην ανάπτυξη και στην καινοτομία». «Οι Ζώνες Καινοτομίας προσφέρουν το κατάλληλο περιβάλλον ... ώστε οι εταιρείες που τις απαρτίζουν να έχουν άμεση πρόσβαση σε χρήσιμα εργαλεία ανάπτυξης». Μία από τις φράσεις αυτές την έχει πει ο Αντώνης Σαμαράς, μία ο Ευάγγελος Βενιζέλος, μία ο Αλέξης Τσίπρας, μία ο Πάνος Καμμένος και μία βουλευτής της Χρυσής Αυγής μιλώντας στο κοινοβούλιο και, σύντομα, με αφορμή τη ΔΕΘ, θα τα ξανακούσουμε.

Μεταρρυθμιστική Τάση ΔΗΜΑΡ: «Το κόμμα δεν έχει σαφές σχέδιο»

Μετά το οδυνηρό εκλογικό αποτέλεσμα η ΔΗΜΑΡ βρέθηκε και παραμένει σε πολύ δύσκολη θέση αντιμετωπίζοντας όχι απλώς, όπως ήταν αναμενόμενο, πολιτικά αδιέξοδα αλλά δυστυχώς και μεγάλα υπαρξιακά ερωτήματα. Όσοι ανήκαμε στην μετασυνεδριακή μειοψηφία αντιμετωπίσαμε από την πρώτη ώρα την μεγάλη ήττα με συναίσθηση ευθύνης και σοβαρότητας, δεν επιζητήσαμε οποιαδήποτε αναγνώριση και δικαίωση των απόψεων που είχαμε διατυπώσει – άλλωστε τι αξία έχει η δικαίωσή μας μέσα στην συντριβή - σταθήκαμε με συντροφική αλληλεγγύη απέναντι στην ηγετική ομάδα παρά την ευθύνη της για τις πολιτικές που οδήγησαν στην κατάρρευση και προσπαθήσαμε να αναζητήσουμε λύσεις. Η απάντηση της πλειοψηφίας απέναντι σε αυτήν την συνετή και υπεύθυνη στάση, ήταν προκήρυξη άμεσα συνεδρίου τον Σεπτέμβριο χωρίς, κατά γενική ομολογία, να υπάρχουν ούτε οι ελάχιστες προϋποθέσεις συγκρότησής του. Όλοι γνωρίζουμε ότι στην σημερινή του κατάσταση, το κόμμα δεν μπορεί να πραγματοποιήσει αξιόπιστο Συνέδριο. Θα αποφύγουμε σήμερα οποιαδήποτε κρίση για τους λόγους που ώθησαν την πλειοψηφία σε αυτήν την ακατανόητη επιλογή, για να αποφύγουμε κάθε οξύτητα και αντιπαράθεση. Σκοπός της παρέμβασής μας με την δήλωση αυτή είναι να ζητήσουμε, έστω τώρα την ύστατη ώρα, η Κ.Ε. να αναστείλει την διεξαγωγή του συνεδρίου και να το προσδιορίσει σε απώτερο χρόνο, όταν θα έχουν διαμορφωθεί τα αντικειμενικά δεδομένα της επόμενης περιόδου.

Ενας κόσμος γεμάτος από... Νικολόπουλους

Του Θοδωρή Γεωργακόπουλου, Καθημερινή

​​Πριν από 70.000 χρόνια, ένα ηφαίστειο στην Ινδονησία εξερράγη. Η έκρηξη ήταν τόσο ισχυρή που προκάλεσε έναν παγκόσμιο χειμώνα για περίπου δέκα χρόνια και γενικότερη πτώση της θερμοκρασίας του πλανήτη για αιώνες. Η κλιματική αλλαγή είχε καταστροφικές συνέπειες: σύμφωνα με μια επιστημονική θεωρία, εκείνη την εποχή η ανθρωπότητα έφτασε να αποτελείται συνολικά από περίπου 10.000 μέλη. Ολα τα ανθρώπινα όντα που υπήρχαν ήταν λιγότερα από όσα χωράνε σε ένα μοντέρνο γήπεδο μπάσκετ. Από αυτούς καταγόμαστε όλοι, άσπροι, μαύροι, κίτρινοι, κοντοί, ξανθοί, γκέι, αριστερόχειρες, όλοι, και τα 7 δισεκατομμύρια νοματαίοι που ζούμε στη Γη σήμερα. Από μερικές εκατοντάδες ζευγάρια ανθρώπων προερχόμαστε. Αν συλλογιστεί κάποιος την ανθρώπινη ύπαρξη με τέτοιους βιολογικούς όρους, είναι κάπως δύσκολο να γίνει ρατσιστής. Η ιδέα ότι ομάδες πληθυσμών είναι ανώτερες ή κατώτερες εξαιτίας της γενετικής τους «καταγωγής» είναι αντιεπιστημονική και βλακώδης. Το ανθρώπινο είδος είναι τόσο ομοιογενές γενετικά σε σχέση με άλλα ζωικά είδη που τέτοιες απόψεις για τα δεδομένα της φύσης είναι γελοίες. Τα ανθρώπινα όντα είναι ανολοκλήρωτα, βεβαίως, και ο ρατσισμός είναι εγγενές χαρακτηριστικό της ατέλειάς τους. Είναι παγκόσμιο φαινόμενο αυτό.

Iδεολογικοί μηχανισμοί συναίνεσης ή πόλωσης;

 Του Βασίλη Βαμβακά, http://booksjournal.gr

Γιώργος Πλειός (επιμ.), Η κρίση και τα ΜΜΕ, Παπαζήση, Αθήνα 2013, 461 σελ.

Πώς διάβασαν την ελληνική χρεοκοπία και τις επιλογές διάσωσης της ελληνικής οικονομίας τα ξένα και τα ελληνικά ΜΜΕ; Ένα βιβλίο-συλλογή άρθρων προσφέρει χρήσιμες επισημάνσεις, αλλά εν τέλει λειτουργεί μεροληπτικά, αφού εξαντλείται κυρίως στην ανάγνωση του λεγόμενου «φιλομνημονιακού» Τύπου, χωρίς να ασχολείται αναλυτικά με τις εφημερίδες ή τους διαδικτυακούς τόπους που επέκριναν τις πολιτικές «του Μνημονίου». [TBJ]

Ο ρόλος των ΜΜΕ στην παραγωγή και στην αναπαραγωγή της κρίσης θα μπορούσε να αποτελεί κομβικό πεδίο κατανόησης του περίπλοκου τρόπου με τον οποίο η ελληνική κοινωνία προσέλαβε και αφομοίωσε τις δραματικές εξελίξεις των τελευταίων χρόνων. Η συνθετότητα του πολύ μεγάλου υλικού προς εξέταση δικαιολογεί, ώς ένα βαθμό, τη σχετική αδράνεια του επιστημονικού κλάδου που μελετά τα ΜΜΕ και την αδυναμία του να παράγει διεισδυτικές δημοσιεύσεις για το συγκεκριμένο χρονικό διάστημα. Η οποιαδήποτε γενίκευση γύρω από τον πολύ ρευστό και αντιφατικό «κόσμο» των ελληνικών ΜΜΕ είναι παρακινδυνευμένη, έτσι και η επιστημονική μελέτη γι’ αυτόν εύλογα παραμένει σχετικά αμήχανη στα όποια συμπεράσματά της. Το θέμα που βάζει επιτακτικά η σημερινή κρίση για τα ΜΜΕ είναι η κριτική επίσκεψη σε όλη την επιστημονική βιβλιογραφία, η μερική αναθεώρησή της και, κυρίως, ο εμπλουτισμός της με νέες υποθέσεις εργασίας και πρίσματα ανάλυσης. Με σχήματα που έχουν αναπτυχθεί στο παρελθόν για εντελώς διαφορετικές περιπτώσεις και με θεωρητικές αναφορές που αφορούν μια διαφορετική εποχή ή και κοινωνική κατάσταση, δεν είναι εύκολο να μελετηθεί και να ερμηνευθεί η πολύμορφη διαμεσολάβηση της σημερινής πραγματικότητας.

Κάντε την επανάσταση χωρίς εμένα

Της  Βένας Γεωργακοπούλου, Εφημερίδα των Συντακτών

Κοίτα τώρα τι κουσούρι μού άφησε (είμαι βαθιά ενοχικό άτομο, κι ας παριστάνω τον γκιουλέκα) η ανάγνωση σε γνωστό αριστερό σάιτ βαθυστόχαστου άρθρου ενός Ξυδιά. Του ζητώ συγγνώμη που δεν τον ήξερα, αλλά δεν προκάνω να απομνημονεύσω και όλα τα αστέρια του ΣΥΡΙΖΑ. Εδώ, όταν βγήκε το ΠΑΣΟΚ κυβέρνηση, επί μήνες μπέρδευα φάτσες και ονόματα, πλην του Κατσιφάρα, επειδή περνούσα κάθε μέρα από ένα προεκλογικό του κέντρο. *Πάω, ας πούμε, να μετρήσω πόσες γυναίκες και πόσους άνδρες έχει η νέα κυβέρνηση Βαλς (για όσους ενδιαφέρονται και δεν φοβούνται τον Ξυδιά, είναι 16 με 18!) και αμέσως αντηχεί στο μυαλό μου απειλητική η φωνή του: «Μην παραιτείσαι από την πολιτική και κοινωνική επανάσταση, μην πέφτεις θύμα του αμερικανοκίνητου διλήμματος «πρόοδος-οπισθοδρόμηση» και της κεντροαριστερής ιδεολογίας της πολιτικής ορθότητας».*Πάω να γίνω «Τούρκος» με τα αντράκια που σαπίζουν στο ξύλο ομοφυλόφιλους και τρανς στις γειτονιές της Αθήνας ή να δημοσιεύσω στην εφημερίδα φωτογραφία διάσημου Αμερικανού κωμικού με τον σύζυγό του και μια άλλη αποστροφή του Ξυδιά με βάζει στα δύσκολα: «Αν δηλαδή οι ομοφυλόφιλοι περιμένουν μερικά ακόμα χρόνια χωρίς να μπορούν να κάνουν μήνυση σʼ αυτούς που τους λοιδορούν θα πάθουν πολύ μεγάλη ζημιά; Μεγαλύτερη από το να τους έχουν πάρει το σπίτι οι τράπεζες;».

Ο κόσμος αλλάζει και ημείς... άδομεν!

 Του Αθανάσιου Παπανδρόπουλου, www.euro2day.gr

Μια νέα εποχή ξεκινά για τους συσχετισμούς δυνάμεων στον πλανήτη. Οι αναδυόμενες οικονομίες επισημοποιούν τη θεσμική τους παρουσία, ενώ η Δύση αναδιατάσσει δυνάμεις. Στην Ελλάδα πάλι, το πρόβλημα είναι η υγεία του Μαζιώτη και το πώς συνελήφθη.

Από το 1994 και μετά, η Κίνα, η Ινδία, η Βραζιλία, η Νότιος Αφρική και εν μέρει η Ρωσία, συνολικά και κατά μέσον όρο, γνωρίζουν ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης που φθάνει το 7% και είναι, για την ίδια περίοδο, τριπλάσιος του αντίστοιχου των ανεπτυγμένων δυτικών χωρών.

Είναι δε σαφές, κυρίως στις περιπτώσεις της Κίνας και της Ρωσίας, ότι αυτός ο ρυθμός ανάπτυξης στηρίζεται σε μεγάλο βαθμό στη δυτική κατανάλωση, με τις ΗΠΑ, για παράδειγμα, να είναι κορυφαίος αγοραστής κινεζικών προϊόντων. Επίσης, είναι εξίσου σαφές ότι τεράστια κινεζικά αποθεματικά κεφάλαια και όχι μόνον επενδύθηκαν σε αμερικανικούς τίτλους, γεγονός που επέτρεψε στις αμερικανικές κυβερνήσεις να χρηματοδοτούν την εσωτερική κατανάλωσή τους εν μέρει με κινεζικό χρήμα, το οποίο στη συνέχεια μετατρεπόταν σε κινεζικές εξαγωγές. Σήμερα, οι προαναφερόμενες χώρες έχουν αποθεματικά κεφάλαια πάνω από 6.000 δισ. δολάρια, ποσό τριπλάσιο από το σύνολο της δυτικής αποταμιεύσεως. Μέρος δε του αστρονομικού αυτού ποσού χρησιμοποιείται για να χρηματοδοτεί δυτικά δημόσια χρέη, ενώ το 25% έχει επενδυθεί σε ευρώ. Έτσι, πριν από λίγες ημέρες οι αποκαλούμενες χώρες BRICS (Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία, Κίνα και Νότιος Αφρική), μετά από πολύμηνες επίσημες και ανεπίσημες συζητήσεις, αποφάσισαν να ιδρύσουν μία αναπτυξιακή τράπεζα με έδρα τη Σαγκάη, κεφάλαιο 50 δισ. δολάρια και ένα κοινό αποθεματικό ταμείο με 100 δισ. δολάρια προίκα.

Οταν το μίσος είναι ισχυρότερο από τη θέληση

Του Βίκτωρα Ισαάκ Ελιέζερ*, Εφημερίδα των Συντακτών

Το μεγαλύτερο έγκλημα που διαπράττει η Χαμάς είναι εναντίον των ίδιων των Παλαιστινίων. Διότι ακριβώς το μίσος εναντίον του Ισραήλ είναι ισχυρότερο από τη θέληση για τη δημιουργία ανεξάρτητου κράτους δίπλα του.

Με τον ανηλεή πόλεμο που διεξάγει η Χαμάς για την εξαφάνιση του Ισραήλ έχει πετύχει δύο στόχους. Ο πρώτος, συνίσταται στο γεγονός ότι αποτρέπει κάθε δυνατότητα επίτευξης λύσης που θα προβλέπει δύο κράτη για δύο λαούς. Καμία ισραηλινή κυβέρνηση, δεξιά ή αριστερή, δεν θα συμφωνήσει στη δημιουργία ενός παλαιστινιακού κράτους με τη Χαμάς πρωταγωνιστή των εξελίξεων. Διότι εάν οι ρουκέτες από τη Γάζα είναι επικίνδυνες για την ασφάλεια των Ισραηλινών πολιτών στο νότιο και κεντρικό Ισραήλ, οι ρουκέτες από τις παλαιστινιακές πόλεις Ραμάλα και Ιεριχώ θα μπορούσαν να επιφέρουν τον βίαιο διαμελισμό της χώρας και θα έθετε τους κατοίκους της σε καθεστώς μόνιμης ομηρίας. Το μεγαλύτερο έγκλημα, όμως, που διαπράττει η Χαμάς είναι εναντίον των ίδιων των Παλαιστινίων. Διότι ακριβώς το μίσος εναντίον του Ισραήλ είναι ισχυρότερο από τη θέληση για τη δημιουργία ανεξάρτητου παλαιστινιακού κράτους δίπλα στο Ισραήλ. Οι ισραηλινές δυνάμεις έχουν αποχωρήσει από τη Λωρίδα της Γάζας, και από το 2005 την εξουσία είχε αναλάβει η Παλαιστινιακή Αρχή. Το 2007, οι δυνάμεις της Φατάχ, δηλαδή ο πυρήνας της PLO και της Παλαιστινιακής Αρχής, εκδιώκονται από τη Χαμάς, εκατοντάδες Παλαιστίνιοι εκτελούνται εν ψυχρώ και επιβάλλεται θεοκρατικό καθεστώς τύπου Ιράν. Το Ισραήλ επέβαλε πράγματι τον αποκλεισμό της Γάζας (εκτός τροφίμων και ιατροφαρμακευτικού εξοπλισμού), αφού η ίδια η Χαμάς απειλούσε και έπληττε με ρουκέτες τον άμαχο πληθυσμό του Ισραήλ απορρίπτοντας κάθε διαπραγμάτευση που γινόταν μεταξύ της ισραηλινής κυβέρνησης και της Παλαιστινιακής Αρχής. Και βέβαια, όσοι συγκρίνουν τη Γάζα με το Αουσβιτς δεν διαφέρουν σε τίποτε από τους πλέον αισχρούς αρνητές του Ολοκαυτώματος.

Ανακαλύφθηκε συλημένος ΕΝΦΙΑ σε μακεδονικό τάφο

Του Γιώργου Σιακαντάρη, Athens Voice

Δεν γνωρίζω αν τον Αύγουστο δεν υπάρχουν ειδήσεις, αλλά πιστεύω ότι το ελληνικό καλοκαίρι αφθονούν οι θεωρίες συνωμοσίας και οι συνάδουσες με αυτές εθνικιστικές «εξάψεις». Τα παραδείγματα πολλά και θα αδικήσω εδώ πολλούς από τους καθηγητές του συνομωσιολογικού εθνικισμού που δεν θα τους αναφέρω. Σταχυολογώ μόνο μερικά. Ας ξεκινήσουμε με τη φοβερή αποκάλυψη που έκανε -που αλλού, μα στο πρωινό της σχολής Παπαδάκη- ο αντιπρόεδρος της Ομοσπονδίας Εφοριακών Υπαλλήλων κύριος Τρύφων Αλεξιάδης. Αυτός κατήγγειλε ότι «όχι μόνο ο ΕΝΦΙΑ αλλά πάρα πολλοί νόμοι έχουν έρθει γραμμένοι στα αγγλικά»! Τι ήταν να το πει; Βροχή οι καταγγελίες κατά των λακέδων που μεταφέρουν αυτούσια τη φωνή της Μέρκελ στην Ελλάδα. Διαφεύγει μια μικρή λεπτομέρεια. Η φωνή της Μέρκελ είναι τα γερμανικά. Αυτά όμως μπροστά στον αγώνα κατά των τοκογλύφων είναι λεπτομέρειες. Δεν γνωρίζω αν ο ΕΝΦΙΑ είναι μεταφρασμένος από τα αγγλικά, ξέρω όμως ότι στην εποχή των παγκοσμιοποιημένων κοινωνιών οι νόμοι αναγκάζονται να παρακολουθούν τι συμβαίνει σ’ ολόκληρο τον κόσμο και να προσαρμόζονται ανάλογα. Αν πάντως τα σαΐνια της συνομωσιλογίας ενδιαφέρονται μπορούν να ανακαλύψουν τέτοιες «μεταφράσεις», ιδιαίτερα στο χώρο των Προγραμμάτων ΕΣΠΑ, και σε πολλές άλλες «υποτελείς» στην Μέρκελ χώρες.

Η γαλλική κρίση αντανακλά την ευρωπαϊκή συμφορά

 Του Howard Davis, Financial Times, www.euro2day.gr/

Το σοσιαλιστικό πείραμα της Γαλλίας, η πολιτική βόμβα στα χέρια του Ολάντ και οι ανησυχίες για την ανάκαμψη της ευρωζώνης. Μάταια η προσπάθεια της Γαλλίας να ακολουθήσει το Βερολίνο.

Μόλις τα τελευταία στοιχεία για το ΑΕΠ της Γαλλίας έγιναν γνωστά, δείχνοντας ότι η οικονομία έμεινε στάσιμη το δεύτερο τρίμηνο, ήταν ξεκάθαρο ότι η νέα πολιτική σεζόν για τον Φρανσουά Ολάντ και τη νέα κυβέρνηση του Μ. Βαλς θα ήταν πολύ δύσκολη. Η απόφαση του προέδρου, όμως, να διαλύσει και να ανασχηματίσει την κυβέρνηση υπό τον ίδιο πρωθυπουργό ήταν μια έκπληξη. Η πρώτη κυβέρνηση Βαλς άντεξε 147 ημέρες. Όταν κάποιος αρχίσει να μετρά τη ζωή των κυβερνήσεων με ημέρες, τότε ένα άρωμα της Τέταρτης Δημοκρατίας αναδίδεται στον αέρα. Το γεγονός ότι η παραίτηση της κυβέρνησης έγινε 70 ακριβώς χρόνια από την ημέρα που ο Ντε Γκολ (με λίγη βοήθεια από τους φίλους του) απελευθέρωσε το Παρίσι υπογραμμίζει τη διαφορά μεταξύ των δύο ανδρών. Φαίνεται ότι το μόνο κοινό που έχει ο Ολάντ με τον στρατηγό είναι η συνήθεια να καλεί τους νέους πρωθυπουργούς να υπογράψουν μία χωρίς ημερομηνία επιστολή παραίτησης όταν παίρνουν τα κλειδιά του πρωθυπουργικού γραφείου.

Προς τα πού βαδίζει η Ευρώπη;

Από τον Θανάση Γιαλκέτση, Εφημερίδα των Συντακτών

 Ο Ντόναλντ Σασούν γεννήθηκε στο Κάιρο και σπούδασε στο Παρίσι, στο Μιλάνο και στο Λονδίνο. Εχει διδάξει Συγκριτική Ευρωπαϊκή Ιστορία στα κολέγια Westfield και Queen Mary του Πανεπιστημίου του Λονδίνου. Στη γλώσσα μας κυκλοφορεί το δίτομο έργο του «Εκατό χρόνια σοσιαλισμού» (Καστανιώτης, 2001). Το ακόλουθο άρθρο του δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Il Sole 24 Ore»:

 Τι είναι προτιμότερο; Ενότητα και συνοχή ή διάλυση και πολιτική σύγκρουση; Η απάντηση θα φαινόταν προφανής. Είναι σαν να ρωτάμε αν η ειρήνη είναι καλύτερη από τον πόλεμο. Είναι καλύτερο να είσαι μια δημοκρατία μεγάλη και εύρωστη παρά ένα κράτος φτωχό και μικρό. Μήπως τότε ισχύει το ότι «το μεγάλο είναι ωραίο» (big is beautiful); Η υπερδύναμη του εικοστού αιώνα, οι Ηνωμένες Πολιτείες, έχουν εδώ και πολύ καιρό τη μεγαλύτερη εσωτερική αγορά του κόσμου. Στον 19ο αιώνα, οι ΗΠΑ χρειάστηκε να αντιμετωπίσουν έναν τρομερό εμφύλιο πόλεμο, αλλά, όταν αυτός τελείωσε και εδραιώθηκαν ξανά η ενότητα και η ευημερία των κατοίκων, η Αμερική έγινε ο τόπος που ζήλευε όλος ο κόσμος. Η Κίνα, που αποβλέπει στον ρόλο της υπερδύναμης του 21ου αιώνα, σπαρασσόταν από εμφύλιους πολέμους τον 19ο και τον 20ό αιώνα και ταπεινώθηκε από όλες τις μεγάλες δυνάμεις, αλλά βρίσκεται τώρα κοντά στο σημείο να γίνει η πιο μεγάλη αγορά του κόσμου. Και η Ευρώπη; Πολλοί υποστηρίζουν ότι τα τωρινά προβλήματα που ταλανίζουν τη «γηραιά ήπειρο» οφείλονται στις διαιρέσεις της, τόσο τις παλιές όσο και τις καινούργιες.

Οι πολλαπλές όψεις του τζιχαντισμού και το παγκοσμιοποιημένο Ισλάμ

 

Της Εφης Γαζή, ΒΗΜΑ

Περισσότερα από δέκα χρόνια μετά την 11η Σεπτεμβρίου και τρία χρόνια μετά τον θάνατο του ιδρυτή της Αλ Κάιντα Οσάμα μπιν Λάντεν η αισιοδοξία όσων διέβλεπαν κάμψη των τρομοκρατικών ενεργειών και υποχώρηση του φονταμενταλισμού διαψεύδεται πανηγυρικά. Μόνο τους τελευταίους μήνες οι συγκρούσεις στη Συρία κλιμακώθηκαν με απίστευτη ένταση, με αποτέλεσμα πάνω από τον μισό πληθυσμό της να ζει σε συνθήκες συνεχούς μετακίνησης υπό τον φόβο του θανάτου ή της καταστροφής, εκατοντάδες κορίτσια απήχθησαν από την οργάνωση Μπόκο Χαράμ στη Νιγηρία, γυναίκες δικάζονται και καταδικάζονται  στο Σουδάν από δικαστήρια της σαρία επειδή παντρεύτηκαν χριστιανούς, ο αμερικανός  δημοσιογράφος Τζέιμς Φόλεϊ αποκεφαλίστηκε on camera πριν από λίγες ημέρες κάπου στην έρημο του «Ισλαμικού Κράτους» του ΙΚΙΣ. Πρόκειται για μια πολύ σύνθετη κατάσταση που αναμφισβήτητα απαιτεί εξειδικευμένες γνώσεις για να αξιολογηθεί σε όλες τις πτυχές της. Ωστόσο ο «νέος φονταμενταλισμός» των τελευταίων ετών παρουσιάζει δύο κεντρικά χαρακτηριστικά. Κατ' αρχάς, ο φονταμενταλισμός αναζωπυρώνεται σε μια νέα περίοδο αστάθειας τόσο στη Μέση Ανατολή όσο και στην Αφρική.

Σύμβολο θεσμικής μνήμης και συνέχειας

Του Αντώνη Μανιτάκη, Καθημερινή

Ο Στεφάνου ενσάρκωσε με τρόπο παραδειγματικό για την εποχή του και την ελληνική δημόσια διοίκηση αυτό που πάντα της έλειπε και το έχει ανάγκη σήμερα όσο ποτέ: τη θεσμική μνήμη και την κρατική συνέχεια. Η ελληνική δημόσια διοίκηση δεν έχει, δυστυχώς, διοικητική συνέχεια και δεν έχει διοικητική συνέχεια γιατί δεν έχει θεσμική μνήμη, και δεν έχει θεσμική μνήμη διότι πρώτον, δεν λειτουργεί ούτε αντιμετωπίζεται από την πολιτική εξουσία ως θεματοφύλακας της διοικητικής παράδοσης και πρακτικής αλλά ούτε και του διοικητικού γίγνεσθαι. Δεύτερον, διότι ο εκάστοτε υπουργός, όταν αναλαμβάνει ένα υπουργείο είναι σαν να αρχίζει κάθε φορά από την αρχή, ράβοντας και ξηλώνοντας, αγνοώντας ή αδιαφορώντας για το έργο των προκατόχων του καθώς και για τη γνώμη των γενικών διευθυντών και γενικά της Διοίκησης.

Είχα την τύχη, όταν ασκούσα καθήκοντα υπουργού Διοικητικής Μεταρρύθμισης, να έχω γενικό γραμματέα τον αλησμόνητο Δημήτρη Στεφάνου. Τον επέλεξα και τελικά κατάφερα να τον επιβάλω στη θέση αυτή, πέρα και ανεξάρτητα από τη θλιβερή κομματική διανομή των κυβερνητικών θέσεων της τρικομματικής 4-2-1. Γνώριζα φυσικά τις σπάνιες ικανότητές του από τη θητεία του σε προηγούμενα κυβερνητικά πόστα, από την εποχή που εργαζόταν στο νομικό γραφείο του πρωθυπουργού Κ. Σημίτη υπό τη διεύθυνση του αείμνηστου Γ. Παπαδημητρίου και αργότερα ως γ.γ. του ίδιου υπουργείου επί Ραγκούση. Τίμησε όσο λίγοι τα αξιώματα που ανέλαβε.

Φόρος πετρελαίου και λαθρεμπόριο

Του Τάσου Γιαννίτση, Καθημερινή

Η εξίσωση, το 2011, του φόρου πετρελαίου θέρμανσης και κίνησης ανέδειξε ένα κοινωνικό και πολιτικό δίλημμα: Χαμηλότερο κόστος θέρμανσης και υψηλά κέρδη του λαθρεμπορίου ή το αντίστροφο. Η δεύτερη επιλογή, που άλλαξε τις ισορροπίες, αντιμετωπίστηκε με πολύ βαριά καρδιά. Κατ’ αρχάς από όσους είδαν μια βασική πηγή παράπλευρης χρηματοδότησής τους να πλήττεται, και, βέβαια, από τον κόσμο, που μέσα στη δίνη του 2011-12 βίωσε την εκτίναξη της τιμής ενός βασικού αγαθού. Το επιχείρημα σήμερα όσων προτείνουν την επιστροφή στο παρελθόν είναι ότι το μέτρο «δεν απέδωσε». Το θέμα έχει τρεις πτυχές: κέρδη από λαθρεμπόριο σε μια φάση όπου η κοινωνία γονατίζει στους φόρους, το δημοσιονομικό αποτέλεσμα και το κοινωνικό κόστος. Αν δει κανείς πιο προσεκτικά, και όχι επιλεκτικά, τις πραγματικές εξελίξεις (2011 με 2013/4, καθώς τα δεδομένα του 2010 έχουν προβλήματα), θα διαπιστώσει τα εξής: Τα έσοδα από τον φόρο πετρελαίου θέρμανσης ήσαν το 2013 κατά 240 εκατ. ευρώ περίπου υψηλότερα από το 2011, ενώ θα ήσαν περίπου 25 εκατ. ευρώ χαμηλότερα αν οι φόροι είχαν μείνει αμετάβλητοι.

«Η άκρα δεξιά το ονειρεύτηκε, η άκρα αριστερά το έκανε πράξη»

Του Gérard Bensussan, http://booksjournal.gr
Πώς και ο Μπαντιού έγινε αντισημίτης, γιατί η παράδοση του Σαρτρ ή του Μπλανσό δεν εμπνέει τη σύγχρονη γαλλική αριστερά. Ένα σημαντικό άρθρο για τη σημερινή επέλαση του αντισημιτισμού και τη σύγκλιση άκρας δεξιάς και άκρας αριστεράς, με αφορμή τη Γάζα.

Το άρθρο που ακολουθεί, γραμμένο από τον καθηγητή φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο του Στρασβούργου Ζεράρ Μπενσουσάν (Gérard Bensussan), και το οποίο δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Λιμπερασιόν» (Libération, 22/7/2014), παίρνει αφορμή από τις πρόσφατες αντισημιτικές διαδηλώσεις στο Παρίσι για να επισημάνει μία υπαρκτή πλέον πραγματικότητα, αυτήν της επανόδου του αρχαιότερου μίσους στον κόσμο, του μίσους κατά των Εβραίων, στον δημόσιο χώρο. Κατά τον συγγραφέα, η σύγκλιση της άκρας δεξιάς (τύπου Ντιεντοννέ και Σοράλ) με ένα πολύ μεγάλο τμήμα της άκρας αριστεράς φαίνεται ήδη να επιτυγχάνεται πάνω στον αντισημιτισμό, και οι δύο δυνάμεις, υπό το πρόσχημα του πολέμου στην Γάζα, συμπλέουν, επ’ αυτού του θέματος, ιδεολογικά και πολιτικά, και μάλιστα η άκρα αριστερά, επιστρέφοντας σε κάποιες αντισημιτικές πηγές της, μοιάζει να υλοποιεί το εδραίο αντισημιτικό σχέδιο της άκρας δεξιάς! Αξίζει να διαβασθεί με προσοχή και να προβληματίσει αυτό το σημαντικό άρθρο, αφού ο συγγραφέας του, προβαίνοντας σε μια νοηματικά πυκνή χαρτογράφηση του νέου ιδεολογικο-πολιτικού πεδίου και των απειλητικών δυνάμεων που το συνέχουν, μας καλεί, ταυτοχρόνως, να ξανασκεφθούμε την φύση του αντισημιτικού φαινομένου, την διάρκειά του και τις μετενσαρκώσεις του.                                                   Ανδρέας Πανταζόπουλος

Μετά τις βίαιες επιθέσεις της τελευταίας εβδομάδας, όπου συναγωγές έγιναν αντικείμενο επονείδιστων επιθέσεων, θα ήθελα να επανέλθω σε ό,τι μου φαίνεται ότι προέρχεται από μία γενικευμένη και βίαιη απόρριψη και να ανιχνεύσω, πολύ συνοπτικά, τη γενεαλογία ενός μοναδικού φαινομένου, ανησυχητικού, λυπηρού

Τελεσιδικία χωρίς... τέλος

Της Μαρίας Κατσουνάκη, Καθημερινή

«Εχουμε σφραγίσει επανειλημμένως τις ταβέρνες αλλά η Αποκεντρωμένη Διοίκηση Αττικής και το ΥΠΕΚΑ δεν προχώρησαν στην κατεδάφισή τους. Πριν από ένα μήνα τις ξανασφραγίσαμε”, λέει ο απερχόμενος δήμαρχος Μαραθώνα, Ιορδάνης Λοΐζος. Ιδιοκτήτης των κτισμάτων που στεγάζονται οι ταβέρνες είναι ο Οικοδομικός Συνεταιρισμός Εισαγγελέων και Δικαστών». Η παράγραφος από το ρεπορτάζ του Γιώργου Λιάλιου στην «Κ» (14/08), με θέμα την παράταση στη λειτουργία των ταβερνών στον Σχινιά, δηλώνει πυκνά και αποκαλυπτικά την ουσία της εθνικής καθυστέρησης. Το γεγονός δεν είναι μείζον, είναι μάλλον ρουτίνας, δεν αφορά ούτε δεσμεύσεις του Μνημονίου ούτε «κόκκινα» δάνεια. Είναι μία, ανάμεσα σε δεκάδες καθημερινές ιστορίες όπου ισχυροί μηχανισμοί εξουσίας διασταυρώνονται, δημιουργώντας λες ένα αδιαπέραστο τείχος, όχι για να προστατεύσουν αλλά για να περιγελάσουν τον Νόμο. Οι ταβέρνες, στις οποίες αναφέρεται το θέμα, βρίσκονται στην καρδιά του Εθνικού Πάρκου και έχουν κριθεί τελεσίδικα κατεδαφιστέες από το 2011. Το υπουργείο Περιβάλλοντος με ειδική ρύθμιση έδωσε «ανάσα» ενός έτους σε κτίσματα που έχουν κριθεί αυθαίρετα και για τα οποία έχουν αποφανθεί τόσο το Συμβούλιο της Επικρατείας όσο και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Η Ανοιξη της Πράγας και το ξεχασμένο πνεύμα

Του Νικόλα Σεβαστάκη*, Εφημερίδα των Συντακτών

Ακόμα και στο τωρινό γεωπολιτικό και οικονομικό χάος, αξίζει να φρεσκάρουμε τις μεγάλες δεσμεύσεις: τον δημοκρατικό κοσμοπολιτισμό, την απέχθεια για τους ζηλωτισμούς, την υπεράσπιση ενός εγκάρδιου πρακτικού ορθολογισμού. Ολα αυτά όμως προϋποθέτουν μια Αριστερά που δεν βαφτίζει τη Χαμάς δημοκρατικό κίνημα και δεν τρέχει πίσω από εθνικομπολσεβικισμούς της συμφοράς.

 Σαράντα έξι χρόνια πέρασαν από την εισβολή των τανκς του «Συμφώνου της Βαρσοβίας» στην Πράγα. Ηταν, όπως εκ των υστέρων μάθαμε, η αρχή του τέλους μιας αυταρχικής αυτοκρατορίας, όπου ακούμπησαν τα όνειρα και οι αυταπάτες πολλών γενεών αριστερών. Η καταστολή των Τσεχοσλοβάκων έγινε αφορμή για να απελευθερωθούν περισσότερες δυνάμεις κριτικής και αυτεπίγνωσης στο διεθνές αριστερό κίνημα. Κυκλοφόρησαν άλλωστε κείμενα καταγγελίας μέχρι και στα στρατόπεδα εξορίστων της δικής μας δικτατορίας. Το πολιτιστικό αποτύπωμα των ανθρώπων που αποτέλεσαν τη μαγιά της Ανοιξης της Πράγας συγκίνησε αργότερα τα πιο διαφορετικά περιβάλλοντα: από τους Velvet Underground της σκοτεινής ροκ μέχρι τους διεθνείς κύκλους της φαινομενολογικής φιλοσοφίας, η οποία έχασε και ένα εκλεκτό τέκνο της, τον επιφανή αντιφρονούντα Γιαν Πάτοτσκα, στο επόμενο κύμα αστυνομικής καταστολής, στην εποχή της κίνησης διανοουμένων «Χάρτα 77».

Συνολική πολιτική κατά του ρατσισμού

 Της Βασιλικής Γεωργιάδου, ΒΗΜΑ

Στις 12 Μαΐου 1991 η τοπική οργάνωση Μονάχου - Ανω Βαυαρίας του εξτρεμιστικού-φιλοναζιστικού Εθνικού Δημοκρατικού Κόμματος Γερμανίας (NPD) διοργάνωσε εκδήλωση με θέμα «Το μέλλον της Γερμανίας στη σκιά του πολιτικού εκβιασμού» με κεντρικό ομιλητή τον γνωστό αρνητή του Ολοκαυτώματος David Irving. Η εκδήλωση είχε προαναγγελθεί από κομματικό έντυπο με την επισήμανση ότι ο ομιλητής θα έπαιρνε θέση στο ερώτημα εάν οι Γερμανοί θα εξακολουθούσαν «να ανέχονται τη σύγχρονη ιστορία ως ένα όργανο πολιτικού εκβιασμού». Καθώς η τέλεση αξιόποινων πράξεων στη διάρκεια της εκδήλωσης θεωρήθηκε από τις αρχές πιθανή, η Δημαρχία του Μονάχου έθεσε τις παραδεκτές προϋποθέσεις για τη διεξαγωγή της, οι οποίες αφορούσαν την απαγόρευση άρνησης ή αμφισβήτησης του Ολοκαυτώματος από τους διοργανωτές και τους προσκεκλημένους τους. Η απόφαση του Ανώτατου Συνταγματικού Δικαστηρίου (1 BvR 23/94/13.4.1994) που προκλήθηκε εξαιτίας της προσφυγής του NPD κατά της θεσμικής πλαισίωσης για τη διεξαγωγή της εκδήλωσης αποτελεί ορόσημο και προσδίδει κατεύθυνση στη νομοθετική διαδικασία για την καταπολέμηση του ρατσισμού και της ξενοφοβίας πανευρωπαϊκά. Μεταξύ άλλων αναφέρεται στην απόφαση: «Η ελευθερία του λόγου δεν είναι εγγυημένη άνευ όρων... υπόκειται στους περιορισμούς του Θεμελιώδους Νόμου και της γενικής νομοθεσίας...

Πιέρ-Αντρέ Ταγκιέφ: H «παλαιστινιακή υπόθεση», πρωταρχικός μοχλός της νέας εβραιοφοβίας

http://booksjournal.gr

Μια επίκαιρη συνέντευξη του φιλόσοφου, πολιτολόγου και ιστορικού των ιδεών Πιέρ-Αντρέ Ταγκιέφ (Pierre-André Taguieff) στον Richard Bellet για τα ιδεολογικά, κοινωνιολογικά και πολιτικά ερείσματα του αντισημιτισμού στην Γαλλία και την Ευρώπη που εμφανίζεται με τον μανδύα του «αντισιωνισμού».*

«Ανησυχώ από τα τέλη της δεκαετίας του 1980, όταν ξεκίνησα να αναλύω αυτό που ονόμασα "νέα εβραιοφοβία", λίγο μετά τη δημιουργία της Χαμάς (Δεκέμβριος 1987), που έδωσε οργανωτική φιγούρα στον εξισλαμισμό της "παλαιστινιακής υπόθεσης". Άραγε, πρέπει να υπενθυμίσουμε το άρθρο 13 του Χάρτη της Χαμάς, που δημοσιεύθηκε στις 18 Αυγούστου του 1988, "Δεν θα υπάρξει λύση στην παλαιστινιακή υπόθεση παρά μόνο με την τζιχάντ;"»
Το ελληνικό αναγνωστικό κοινό γνωρίζει τον γάλλο στοχαστή Πιέρ-Αντρέ Ταγκιέφ από τα βιβλία του που κυκλοφορούν και στα ελληνικά: Ο ρατσισμός (Τραυλός, 1998), Παγκοσμιοποίηση και δημοκρατία (Εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου, 2002), Jew. Η νέα εβραιοφοβία. Στο όνομα του άλλου (Πόλις, 2005), Ο μύθος των "σοφών της Σιών" (Πόλις, 2008), Θεωρίες συνωμοσίας (Πόλις, 2010), Τι είναι αντισημιτισμός; (Εστία, 2011), Ο νέος εθνικολαϊκισμός (Επίκεντρο, 2013). Στη συνέντευξή του, που δημοσιεύουμε στη συνέχεια, επικεντρωμένη στη σύρραξη του Ισραήλ με τη Χαμάς αλλά όχι μόνο, παραμένει σαφής και κάθετος στις διαπιστώσεις του. Έχοντας ασχοληθεί συστηματικά, επί χρόνια, με τον ρατσισμό, τον αντισημιτισμό, τις θεωρίες συνωμοσίας και τον εθνικολαϊκισμό έχει κατασταλαγμένη και πολύ σαφή άποψη που χρειάζεται να την έχουμε υπόψη μας.
Το σύνθημα «Θάνατος στους Εβραίους» που ακούσθηκε το προηγούμενο σαββατοκύριακο [σ.σ. 20 Ιουλίου 2014] στο προάστιο Σαρσέλ [του Παρισιού] και οι επιθέσεις κατά των Συναγωγών σάς εξέπληξαν;
Για να πω την αλήθεια, όχι. Η ανάλυση της εξέλιξης των αντιεβραϊκών γεγονότων στην Γαλλία, που καταγράφονται από το 1998 μέχρι το 2013, δείχνει μία απότομη αύξηση της εβραιοφοβίας στις αρχές του 2000, με «κορυφώσεις» το 2000, 2002, 2004, 2009 και 2012.

Οι νόμοι της μνήμης. Η ομηρεία της Ιστορίας και η επίγνωση των ιστορικών

 Της Μαρίας Ρεπούση, ΒΗΜΑ

Σε ένα ελεύθερο κράτος δεν είναι στην αρμοδιότητα ούτε του κοινοβουλίου ούτε της δικαστικής εξουσίας να ορίζει την ιστορική αλήθεια
Στην καμπή του 20ού προς τον 21ο αιώνα κάτι πρωτόγνωρο γίνεται με την Ιστορία και τη σχέση της με την πολιτική. Δεν πρόκειται μόνον για την παλαιά γνωστή σχέση χρήσης, πολιτικής εκμετάλλευσης και εργαλειοποίησης του παρελθόντος προς όφελος παροντικών πολιτικών, για μια άνωθεν πολιτική επιλογή. Το παρελθόν μεταβάλλεται σε στρατηγικό πολιτικό τόπο καθώς γίνεται η ποιητική βάση μιας οργανωμένης, τραυματικής, θυματικής, συχνά εκδικητικής μνήμης για μια σειρά από κοινότητες που λειτουργούν ως ομάδες πίεσης για την αναγνώριση και την επιβολή της δικής τους μνήμης. Οι μνημονικές αυτές εργολαβίες καθιστούν την πολιτική διαχείριση του παρελθόντος μια εξαιρετικά δύσκολη πολιτική άσκηση. Μεταποιώντας τη μνήμη από δικαίωμα σε καθήκον, επιβάλλοντας μια συγκεκριμένη εκδοχή της και ποινικοποιώντας κάθε διαφοροποίηση ή αμφισβήτησή της, θέτουν σε κρίση βασικές συνταγματικές αρχές πάνω στις οποίες στηρίζονται τα σύγχρονα δυτικά κράτη, όπως είναι η ελευθερία της έκφρασης. Διχάζουν οριζόντια το πολιτικό σώμα, ρυθμίζουν την εκλογική του συμπεριφορά και λειτουργούν εκφοβιστικά για την πολιτική συμπεριφορά των πολιτικών κομμάτων, τα οποία αποποιούνται τον ρόλο τους και εναρμονίζονται όλο και περισσότερο με τα λόμπι της μνήμης. Εμποδίζουν την αναζήτηση συναινετικών ρυθμίσεων σε ζητήματα εξωτερικής πολιτικής και λειτουργούν ως βαρίδια για την επίλυση διεθνών θεμάτων.

Bγάλτε τους νεκρούς από τη ζυγαριά! Αντιρατσιστικό νομοσχέδιο, γενοκτονίες και εργαλειοποίηση της μνήμης

Του Αντώνη Λιάκου, www.chronosmag.eu/

Στο καινούριο νομοσχέδιο καταπολέμησης του ρατσισμού, όπως άλλωστε και στο προηγούμενο του Ρουπακιώτη, υπάρχει ένα αγκάθι το οποίο διχάζει τις δυνάμεις που θέλουν να το ψηφίσουν, ή αποτελεί στοιχείο διαπραγμάτευσης για εκείνες τις δυνάμεις που ανέχονται τον ρατσισμό αλλά είναι υποχρεωμένες να το ψηφίσουν για να φανούν εντάξει στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Πρόκειται για τις γενοκτονίες. Να τιμωρείται η άρνηση των γενοκτονιών ή μήπως κινδυνεύει για τον λόγο αυτό η ελευθερία γνώμης; Και ποιες γενοκτονίες εννοεί ο νομοθέτης; Εκείνες που έχουν αναγνωριστεί διεθνώς από τον Ο.Η.Ε. ή και εκείνες που έχουν αναγνωριστεί από τα εθνικά κοινοβούλια; Θα τιμωρούνται όσοι αρνούνται το Ολοκαύτωμα, δηλαδή τη γενοκτονία των Εβραίων στον Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο ή και όσοι αρνούνται τα εγκλήματα του κομμουνισμού, και ακόμη όσοι αρνούνται τις γενοκτονίες των Ποντίων και των Ελλήνων της Μικρασίας στον Α΄ Παγκόσμιο πόλεμο; Τα ερωτήματα αυτά τροφοδοτούν συχνά στα Μ.Μ.Ε. μια αφοριστική συζήτηση που πολώνεται ανάμεσα σε εκείνους που υποστηρίζουν πως τον όρο γενοκτονία πρέπει να τον χρησιμοποιούμε μόνο στην περίπτωση των Εβραίων, και στους άλλους που τον επεκτείνουν και στους Ποντίους. Οι έννοιες της γενοκτονίας και των εγκλημάτων κατά της ανθρωπότητας εισήγαγαν νομικές παραμέτρους και μια ηθική διάσταση στην ιστορία. Ο όρος καθιερώθηκε μετά από επίμονες προσπάθειες του Raphael Lemkin, Πολωνοεβραίου που διέφυγε από τους ναζί και χαρακτήριζε με τον όρο αυτό το τι συνέβαινε στους Εβραίους της Πολωνίας, κατά τη διάρκεια του πολέμου, αν και δεν μπορούσε να φανταστεί την όλη διάσταση του εγκλήματος.

Προς παρακμή της Ευρώπης;

Του Βασίλη Νέδου, Καθημερινή

Πριν από 130 χρόνια, ένας Γερμανός τραπεζίτης πληροφορούσε κάποιον νεότερο, ανερχόμενο επιχειρηματία ότι η θεωρητική (πανεπιστημιακή) μόρφωση ήταν κάτι σαν «μέσο απόλαυσης για τις στιγμές της ανάπαυλας, όπως το πούρο μετά το μεσημεριανό γεύμα». Ο τραπεζίτης ήταν ο Γκέοργκ φον Ζίμενς, εκ των ιδρυτικών στελεχών της Deutsche Bank, μέλος αρχικά της πρωσικής Βουλής και έπειτα του Ράιχσταγκ και εκ των ποικίλων πρωταγωνιστών της λεγόμενης «δεύτερης βιομηχανικής επανάστασης» στον ευρύτερο γερμανικό χώρο. Ο Φον Ζίμενς είχε, βεβαίως, δίκιο, διότι γνώριζε από πρώτο χέρι ότι η επιχειρηματική επιτυχία δεν διδάσκεται. Ωστόσο, στην ίδια επιστολή παραδεχόταν ότι η βιομηχανική ανάπτυξη χρειάζεται και τη συνδρομή τεχνικά καταρτισμένων στελεχών. Το γνώριζε αυτό, άλλωστε, διότι επί των ημερών του, η Deutsche Bank χρηματοδοτούσε την κατασκευή σιδηροδρόμων από τις ΗΠΑ έως και τη Βαγδάτη. Εκείνο που δεν μπορούσε εκείνη τη στιγμή να διαγνώσει ο Φον Ζίμενς ήταν ότι η πανεπιστημιακή εκπαίδευση, σε συνδυασμό με τη ραγδαία εκβιομηχάνιση στην εποχή της πρώτης παγκοσμιοποίησης, θα οδηγούσε με τρόπο σχεδόν μαθηματικά αξιωματικό στην ενίσχυση της γερμανικής μεσαίας τάξης με νέο αίμα, αν όχι στην εκ νέου δημιουργία της. Τα παραδείγματα ήταν ακόμη πιο έντονα σε κοινωνίες όπως η γαλλική, όπου ήδη κυριαρχούσαν αμιγώς αστικά στρώματα, σε αντίθεση με τις ανερχόμενες πρωσικές ελίτ, οι οποίες ουσιαστικά αποτελούσαν μετεξέλιξη της ημιφεουδαρχικής κοινωνικής δομής του ευρύτερου γερμανικού χώρου.

Η νίκη της Χαμένης Ανοιξης.

 Του Γιώργου Σιακαντάρη, ΝΕΑ

46 χρόνια μετά την καταστολή του κινήματος στην Πράγα για δημοκρατικό σοσιαλισμό

Συμπληρώνονται αυτήν την εβδομάδα 46 χρόνια από την 21η Αυγούστου του 1968, όταν τα σοβιετικά τανκς κατέλυαν την προτελευταία απόπειρα για τη δημιουργία ενός σοσιαλισμού με δημοκρατικό πρόσωπο. Η τελευταία ήταν αυτή του Γκορμπατσόφ. Είναι η μοναδική επέτειος για την οποία αισθάνομαι δεσμευμένος να γράφω κάτι κάθε χρόνο. Βεβαίως υπάρχουν πολλές επέτειοι οι οποίες αξίζουν κάθε χρόνο να αναδεικνύονται, η καταστολή όμως της Ανοιξης της Πράγας έχει μια ιδιαίτερη συναισθηματική αξία για όσους σε κάποια στιγμή της ζωής τους ασπάστηκαν τη φράση του έλληνα θεωρητικού της πολιτικής κοινωνιολογίας Νίκου Πουλαντζά: «Ο σοσιαλισμός ή θα είναι δημοκρατικός ή δεν θα υπάρξει». Αυτό που κάνει - τουλάχιστον για μένα - ιδιαίτερη αυτήν την επέτειο είναι ότι έπρεπε να περάσουν 21 χρόνια για να καταγραφεί και επισήμως αυτό που αυτά τα γεγονότα δήλωναν όταν συνέβαιναν: ότι δηλαδή καμία κοινωνία αλληλεγγύης, κοινωνία δικαίου, κοινωνία ελευθερίας, αλλά κυρίως καμία κοινωνία ίσων ανθρώπων δεν μπορεί να υπάρξει εκεί όπου καταπατώνται οι στοιχειώδεις ελευθερίες. Σίγουρα και άλλες ιστορικές στιγμές (το ανατολικογερμανικό ʼ53, ο ουγγρικός Οκτώβριος του ʼ56, η πολωνική Αλληλεγγύη) έδειξαν τα όρια του κομμουνιστικού ολοκληρωτισμού. Η Ανοιξη της Πράγας όμως έδειξε, έστω και με 20 χρόνια καθυστέρηση, όχι μόνο τα όρια του ολοκληρωτισμού, αλλά και την αξία της σοσιαλδημοκρατικής εναλλακτικής λύσης. Εδειξε ότι τα κοινωνικά συστήματα δεν αλλάζουν με λενινιστικο-σταλινικές ντιρεκτίβες. Κυρίως απέδειξε ότι μονισμός και ολοκληρωτισμός ταυτίζονται.

Μιχάλης Παπαγιαννάκης, η Αριστερά που σκεφτόταν

Πέντε χρόνια μετά το θάνατό του, το κενό που άφησε είναdι αναπλήρωτο. Για τον πιο Ευρωπαϊστή Έλληνα πολιτικό γράφει στην Popagana ο στενός του φίλος, Πανεπιστημιακός Δημήτρης Ι. Κυρτάτας. Ο Μιχάλης Παπαγιαννάκης είχε γεννηθεί στις 19 Αυγούστου 1941. http://popaganda.gr

Ο Μιχάλης Παπαγιαννάκης ήταν ένας πολιτικός προστάτες. Διαμορφώθηκε μόνος του μέσα από τις επιστημονικές του μελέτες και την εμε ιδιαίτερα χαρακτηριστικά. Δεν γαλουχήθηκε σε κόμματα και δεν διέθετε μέντορες ή υρωπαϊκή του εμπειρία. Επέλεξε να αφοσιωθεί στην πολιτική επειδή πίστεψε ότι είχε κάτι χρήσιμο να προσφέρει και όχι επειδή τον προσέλκυε το επάγγελμα. Την αντιμετώπιζε έτσι ως κλάδο της επιστήμης και της έρευνας. Στις συζητήσεις προσερχόταν πάντα με επιχειρήματα και ιδέες, συγκεκριμένες πληροφορίες και προτάσεις. Η στάση του αυτή περιόριζε το ακροατήριό του, εφόσον δεν διέθετε έτοιμα συνθήματα, ούτε κωδικοποιημένες θέσεις. Προκαλούσε ωστόσο πάντα το ενδιαφέρον όσων ήθελαν να μάθουν κάτι καινούριο. Ως πολιτικός, ο Μιχάλης Παπαγιαννάκης ήταν προβλέψιμος. Αυτό το γνώριζαν καλά οι πολιτικοί του αντίπαλοι –ιδίως στο εσωτερικό της αριστεράς.

Νορμπέρτο Μπόμπιο: Άοπλοι όλου του κόσμου ενωθείτε!

Από τον Θανάση Γιαλκέτση,  Εφημερίδα των Συντακτών

Συμπληρώθηκαν φέτος δέκα χρόνια από τον θάνατο του Ιταλού φιλοσόφου Νορμπέρτο Μπόμπιο (1909-2004). Μια καλή αφορμή για να ακούσουμε ξανά τη φωνή αυτού του σημαντικού στοχαστή, όπως φτάνει σε μας από μια ομιλία που εκφώνησε.

 Η λογική της ισχύος είναι εκείνη των απόλυτων αντιθέσεων, της ασυμβατότητας μεταξύ δύο συστημάτων αξιών ή συμφερόντων, του «ή το ένα ή το άλλο». Ή Ρώμη ή Καρχηδόνα. Αν η Ρώμη νικήσει, δεν θα μείνει ούτε πέτρα στην Καρχηδόνα. Ουαί τοις ηττημένοις! Υπάρχει σε κάθε υποκείμενο της βούλησης για δύναμη η αυταπάτη της τελικής λύσης. Οσοι ανήκουν στη δική μου γενιά έχουν μάθει καλά τι εννοούμε «τελική λύση». Για να αναφέρω ένα επίκαιρο παράδειγμα, αν τεθεί το πρόβλημα της σύγκρουσης μεταξύ του κράτους του Ισραήλ και των Παλαιστινίων ως σχέση ριζικής αντίθεσης, «ή εμείς ή εκείνοι», η τελική λύση θα είναι ή η καταστροφή του κράτους του Ισραήλ ή η εξόντωση των Παλαιστινίων από το κράτος του Ισραήλ. Στο σύμπαν που κυριαρχείται από τη λογική της ισχύος, κάθε συμφωνία συνάπτεται πάντοτε με τον όρο «ούτως εχόντων των πραγμάτων». Αυτό ισοδυναμεί με το να λέμε ότι κάθε σύμφωνο ειρήνης είναι στην πραγματικότητα μια ανακωχή, η οποία διαρκεί μέχρις ότου ένα από τα μέρη θεωρήσει ότι ήλθε η κατάλληλη στιγμή για να επιλύσει τη σύγκρουση με τον μοναδικό τρόπο με τον οποίο επιλύεται μια ριζική σύγκρουση, με την ολική επίτευξη των δικών του σκοπών και με την εκμηδένιση των σκοπών των άλλων. Υπερβάλλω λίγο, το αναγνωρίζω, ακόμα και με τίμημα να θεωρηθώ προφήτης συμφορών ή, ηπιότερα, ο άνθρωπος που φέρνει κακές ειδήσεις.

Η προσταγή

 

Μεταρρύθμιση

Εξώδικο στον υπουργό Οικονομικών έστειλαν οι στρατιωτικοί δίνοντάς του τριήμερη προθεσμία προκειμένου να συμμορφωθεί με την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, σύμφωνα με την οποία οι αποδοχές τους πρέπει να επιστρέψουν στα επίπεδα του καλοκαιριού του 2012 και να εισπράξουν και αναδρομικά. Στην ανακοίνωσή της η Πανελλήνια Ομοσπονδία Ενώσεων Στρατιωτικών, κάνει λόγο για «συνεχιζόμενη παράνομη συμπεριφορά του Υπουργού Οικονομικών και Αναπληρωτή Υπουργού Οικονομικών, οι οποίοι με τις πράξεις και παραλείψεις τους στερούν από κάθε στέλεχος των Ενόπλων Δυνάμεων τα ποσά των αποδοχών που παρανόμως τους παρακρατήθηκαν και δεν επιστρέφονται, παρά την ακύρωση της απόφασης του τελευταίου (του ΑΝΥΠΟΙΚ), με την υπ΄ αριθμ. 2193/2014 απόφαση της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας». Οι δικαστικές αποφάσεις που ακυρώνουν μνημονιακούς περιορισμούς ανατρέπουν τον κυβερνητικό σχεδιασμό και υπονομεύουν τη δημοσιονομική εξισορρόπηση, ακριβώς τη στιγμή που θα κριθεί το περιεχόμενο της συμφωνίας με τους πιστωτές για την απομείωση του ελληνικού χρέους. Το εντυπωσιακό είναι ότι ο τρόπος με τον οποίο διεκδικούν την επιστροφή των κεκτημένων τους συγκεκριμένοι επαγγελματικοί κλάδοι δεν προκαλεί αντιδράσεις, ούτε καν πολιτική συζήτηση. Η Τρόικα ζητά τα ισοδύναμα μέτρα με τα οποία θα καλυφθεί η τρύπα στον προϋπολογισμό από την αποκατάσταση των ειδικών μισθολογίων, αλλά για την ώρα απλώς διαμορφώνονται τετελεσμένα.

Πιο ίσοι

Μεταρρύθμιση

Από τον Σεπτέμβριο οι μισθοί των δικαστικών θα επανέλθουν στα επίπεδα του Ιουλίου 2012, ενώ αναμένεται και η καταβολή των αναδρομικών τους για την τελευταία διετία.Οι μνημονιακοί περιορισμοί θα ακυρωθούν για τη συγκεκριμένη κατηγορία δημόσιων υπαλλήλων με την εκτέλεση των αποφάσεων του Μισθοδικείου που έκρινε αντισυνταγματικές τις περικοπές που υπέστησαν. Η σχετική τροπολογία έχει ψηφιστεί, επομένως όλα είναι έτοιμα για την ικανοποίηση ενός επαγγελματικού κλάδου που έχει το μεγάλο και μοναδικό προνόμιο να αποφασίζει μόνος του για τις αποδοχές του, υποχρεώνοντας τις κυβερνήσεις να συμμορφώνονται. Ετσι, ο δρόμος ανοίγει και για τα άλλα ειδικά μισθολόγια (στρατιωτικοί, αστυνομικοί, λιμενικοί, πυροσβέστες) που έχουν δικαιωθεί από την Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας. Με τις αυξήσεις που θα πάρουν οι δικαστές ο κρατικός προϋπολογισμός θα επιβαρυνθεί κατά 70 εκατ. ευρώ ετησίως (σύμφωνα με εκτιμήσεις του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους), ενώ τα αναδρομικά τους θα επιφέρουν επιπλέον επιβάρυνση ύψους 100 εκατ. ευρώ. Ποιος θα πληρώσει για όλα αυτά; Μα οι πληβείοι του Δημοσίου, οι αγωνιστές του ιδιωτικού τομέα, οι επιχειρηματίες που παλεύουν σε μια αγορά που ασφυκτιά από την έλλειψη ρευστότητας, οι άνεργοι, οι υποαπασχολούμενοι, οι απλήρωτοι εργαζομένοι. Κόμματα και βουλευτές δεν έχουν το δικαίωμα να σιωπούν και να κρύβονται πίσω από το βολικό δόγμα "σεβασμός στις αποφάσεις της Δικαιοσύνης". Οι κρίνοντες κρίνονται, ειδικά όταν κρίνουν προς όφελός τους και σε βάρος του δημόσιου συμφέροντος.

Καλώς ήρθατε στον 21ο αιώνα!

Του  Αντώνη Λιάκου, ΒΗΜΑ

To τέλος του σύντομου 20ού αιώνα συνοδεύτηκε με προσδοκίες ενός κόσμου ειρηνικού, μιας νέας τάξης πραγμάτων βασισμένης στη φιλελεύθερη δημοκρατία, τη χωρίς σύνορα και περιορισμούς αγορά και το βορειοατλαντικό σύστημα ασφαλείας. Η δεκαετία του '90 φαινόταν ως το απόγειο του δυτικού πολιτισμού. Ηταν όμως η στιγμή που Ευρώπη και Αμερική άρχισαν να χάνουν την πρωτοκαθεδρία τους. Ο νέος μετααποικιακός κόσμος που αναδύθηκε σε αυτές τις δυόμισι δεκαετίες περιελάμβανε την ανάδυση της Κίνας, της Ινδίας και των BRICS, καθώς και των Next Eleven. Οι αναδυόμενες μεγάλες και μεσαίες οικονομίες άλλαξαν την οικονομική γεωγραφία του πλανήτη. Δεν θα μπορούσε αυτός ο κόσμος να εγκαινιάσει μια νέα εποχή; Εκείνο που εγκαθιδρύθηκε ήταν η ανισορροπία, η ασυμμετρία ανάμεσα στην οικονομική ευρωστία, την πολεμική δύναμη και την πολιτική επιρροή, η ανισότητα ανάμεσα σε χώρες και στο εσωτερικό τους, η ρευστότητα, η ανομία εν τέλει. Το τέλος του ενός αιώνα και οι αρχές του επομένου δεν δημιουργούν ένα συνεκτικό αφήγημα που να έχει νόημα και να μπορεί να εμπνεύσει πολιτικές. Δεν μοιάζει ούτε με την αποικιακή τάξη που επέβαλαν στον κόσμο οι πέντε μεγάλες δυνάμεις του 19ου αιώνα ούτε με τον διπολικό κόσμο του δεύτερου μισού του 20ού αιώνα. Δεν υπάρχει καμία ιδέα που να κυριαρχεί, όπως ήταν τους δύο περασμένους αιώνες διαδοχικά η εκπολιτιστική αποστολή της Ευρώπης, η ιδέα της εθνικής αυτονομίας και της συνεργασίας των λαών ή η ιδέα ενός καινούργιου προοδευτικού κόσμου.

Τι το ήθελα...

Του Γιάννη Παντελάκη, www.protagon.gr
Είχα ημέρες να μπω στο διαδίκτυο και όταν το έκανα το μετάνιωσα. Κατά διαβολική ατυχία, έπεσα σε μια δήλωση του Πάνου Καμμένου την ημέρα που επισκέφθηκε την Παναγία Σουμελά. Έλεγε μεταξύ άλλων ο ηγέτης, πως «Οφείλουμε σήμερα να προσκυνήσουμε την Παναγία και να προσευχηθούμε, προκειμένου να απελευθερώσουμε την πατρίδα μας από μια ξενοκίνητη χούντα της νέας τάξης πραγμάτων, μια χούντα που, όπως βλέπετε σήμερα, οι επίσημοι εκπρόσωποί της, προτίμησαν τις παραλίες παρά να βρίσκονται και να τιμήσουν την Παναγιά του ελληνικού λαού». Πιστεύω, πως υπάρχει ένα σεβαστό κομμάτι της κοινωνίας, που θα συμφωνεί με τον ηγέτη. Με προσευχές στην Παναγία, μπορούμε «ν' απελευθερωθούμε από την ξενοκίνητη χούντα»! Απογοήτευση. Η οποία ωστόσο, έγινε διπλή, όταν έψαξα να βρω κάποιες δηλώσεις στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ, που θα ζητούσαν από τον αρχηγό τους, να πάψει να «ερωτοτροπεί» τόσο ανοικτά και προκλητικά με την Εκκλησία και τους αρχιερείς. Δεν βρήκα ούτε μια. Όλοι αυτοί που δηλώνουν ότι έχουν και αριστερό πρόσημο, νιώθουν άραγε ωραία όταν μαθαίνουν ότι ο πρόεδρός τους ζήτησε να μείνει για δέκα λεπτά μόνος του με μια σπουδαία αγιορίτικη εικόνα; Ζητείται απάντηση. Η ίδια απάντηση που ζητείται και για το γεγονός ότι ο ΣΥΡΙΖΑ έχει πάψει να μιλά συχνά για τον αναγκαίο διαχωρισμό Εκκλησίας-κράτους, για την ανάγκη ισότιμης φορολόγησης της εκκλησιαστικής περιουσίας, για τις προκλητικές εξαιρέσεις υπέρ ιερέων από μια σειρά από δυσμενείς ρυθμίσεις για τους δημόσιους υπάλληλους (διαθεσιμότητες, απολύσεις κ.λπ.) και ένα σωρό άλλα.

Το τρίγωνο Αργεντινή, Ελλάδα, Ευρώπη και το «τρίλημμα» του Ρόντρικ

Της Αντιγόνης Λυμπεράκη, Καθημερινή

Tο πρόβλημα που αντιμετώπισαν η Αργεντινή το 2001 και η Ελλάδα το 2011 ήταν το ίδιο – αυτό που ο Ντάνι Ρόντρικ χαρακτηρίζει το «τρίλημμα της παγκοσμιοποίησης»: μπροστά σε τρεις επιθυμητούς στόχους, μπορείς ανά πάσα στιγμή να διαλέξεις μόνο δύο. Ποιοι είναι αυτοί;
1: Ανοιχτές Αγορές, 2: Δημοκρατία και 3: Εθνική Κυριαρχία. Σε μια ανοιχτή οικονομία, οι αναγκαίες προσαρμογές είναι τέτοιου εύρους, ώστε να μην μπορούν να «περάσουν πολιτικά». Η χρεοκοπία της Αργεντινής είναι κλασική εφαρμογή του «τριλήμματος». Στη δεκαετία του 1990, η κυβέρνηση -με υπουργό οικονομικών τον Ντομίνγκο Καβάλο- προώθησε τη «δολαροποίηση» της οικονομίας με σταθερή ισοτιμία πέσο-δολαρίου. Ετσι, δάμασε τον υπερπληθωρισμό που ταλαιπωρούσε τη χώρα επί δεκαετίες. Η σταθερή ισοτιμία δοκιμάστηκε όταν η Βραζιλία υποτίμησε το νόμισμά της κατά 50%. Η κρίση ανταγωνιστικότητας στην Αργεντινή σήμαινε ότι για να αποπληρωθούν οι δόσεις του χρέους σε δολάρια δεν αρκούσαν οι εξαγωγές και έπρεπε να εξοικονομηθούν χρήματα από το Δημόσιο. Η λιτότητα που εφήρμοσε ο Καβάλο φάνηκε να αποδίδει αρχικά, μέχρι που προσέκρουσε σε βίαιες αντιδράσεις στο εσωτερικό. Αυτές οδήγησαν στην πτώση της κυβέρνησης, στη χρεοκοπία και στην απομόνωση της Αργεντινής από την παγκόσμια οικονομία. Η τρικυμία του καλοκαιριού του 2014 είναι υπενθύμιση ότι η χρεοκοπία ακόμη προκαλεί διαταραχές. Η εμπειρία της Ελλάδας είναι ακριβώς παράλληλη - ώς το 2011.

Περιβάλλον και κοινωνική παθογένεια

Του Κίμωνα Χατζηµπίρου, ΝΕΑ

Οι δυνατότητες προόδου μιας χώρας εξαρτώνται προπάντων από τις νοοτροπίες που κυριαρχούν. Σε μια οπισθοδρομική κοινωνία, η κοινωνική, πολιτιστική και οικονομική παρακμή είναι αναπόφευκτη. Αν π.χ. αδιαφορεί για την αποδοτική αξιοποίηση των αναπτυξιακών πόρων της, πώς μπορεί να προσδοκά περισσότερες υλικές ανέσεις; Το κλίμα, το φυσικό και πολιτιστικό τοπίο, οι ακτές, τα βουνά, ο άνεμος είναι τα ασφαλέστερα περιβαλλοντικά διαθέσιμα της χώρας και μπορούν να στηρίξουν μια ισχυρή αειφόρο ανάπτυξη. Από την δεκαετία του ’80, με το τρίπτυχο: ανάδειξη σοβαρού οικολογικού προβληματισμού, χρήση τεχνολογιών περιβαλλοντικής προστασίας, εφαρμογή αυστηρών ευρωπαϊκών κανόνων, τέθηκαν οι βάσεις για μια ορθολογική περιβαλλοντική πολιτική. Ωστόσο, το κλίμα λαϊκισμού διαμόρφωσε κοινωνικές και πολιτικές καταστάσεις που επί πολλά χρόνια υπονόμευαν την αειφόρο ανάπτυξη. Ύστερα ήρθε η κρίση και μαζί μ’ αυτήν η κατακρήμνιση της προστασίας του περιβάλλοντος στην κλίμακα των προτεραιοτήτων. Είναι πιθανό ότι το ελληνικό περιβάλλον θα υποβαθμιστεί σοβαρά τα χρόνια που έρχονται. Επιπλέον, νέοι παγκόσμιοι περιβαλλοντικοί κίνδυνοι επιφυλάσσουν βαρύ τίμημα κατά τις επόμενες δεκαετίες για χώρες με φυσική ευαισθησία όπως η Ελλάδα.

Οκτώ υποθέσεις για μια άγια επίσκεψη

Του Γιώργου Σιακαντάρη, Athens Voice

Για τους σκοπούς της επίσκεψης του αρχηγού του ΣΥΡΙΖΑ κυρίου Τσίπρα στο Άγιος όρος γράφτηκαν πολλά. Θεωρώ άδικα, όσα επικριτικά σχόλια αφορούσαν την πολιτική σκοπιμότητα της επίσκεψης. Βεβαίως και είχε το δικαίωμα να επισκεφτεί το Άγιον Όρος. Άσχετο βεβαίως ότι ο μισός πληθυσμός στερείται αυτού του δικαιώματος. Το ζητούμενο δεν είναι στο αν είναι υποκρισία ένας αρχηγός ενός αριστερού κόμματος να πάει στο Άγιο Όρος, αλλά στο αν πηγαίνοντας εκεί υπεράσπισε τις αρχές της Αριστεράς και του Διαφωτισμού. Εξάλλου όπως ο ίδιος ισχυρίζεται αυτός και το κόμμα του είναι οι μόνοι γνήσιοι εκπρόσωποι του Διαφωτισμού στην Ελλάδα. Μαθαίνουμε από τα ρεπορτάζ ότι στις κατ’ ιδίαν συζητήσεις του με τους μοναχούς συζήτησαν θέματα για την αρχαιοελληνική φιλοσοφία, ακόμη και για τον Διαφωτισμό. Δεν ήμουν εκεί για να ξέρω, αλλά: Υποθέτω ότι εκεί αυτός ανέφερε στους μοναχούς πως καμία συνέχεια δεν υπάρχει μεταξύ αρχαιοελληνικής φιλοσοφίας και ορθοδοξίας. Ότι η μεγάλη καινοτομία της αρχαιοελληνικής σκέψης ήταν η απελευθέρωση της από τα δεσμά μιας εξωκοινωνικής, θεϊκής, υπερβατικής ή άλλης αρχής που θέτει όρια και κανόνες στην ανθρώπινη συμπεριφορά. Στην αρχαία ελληνική δημοκρατία οι άνθρωποι είναι οι ίδιοι δημιουργοί των νόμων που τους διέπουν. Ο μόνος Θεός που μιλάει στους Έλληνες ως κοινωνικό σύνολο, όχι ατομικά, είναι οι αποφάσεις της πολιτικής Αγοράς.

Γιατί δεν γίναμε (τελικά) Αργεντινή

Της Ειρήνης Χρυσολωρά, NEA

Η 15η Μαΐου 2012 ήταν μια δύσκολη ημέρα για την τότε ελληνική κυβέρνηση που είχε ως πρωθυπουργό τον Λουκά Παπαδήμο. Ηταν η ημέρα που έληγε ένα ομόλογο 435 εκατ. ευρώ, το οποίο δεν είχε ενταχθεί στη διαδικασία του κουρέματος και έπρεπε να αποφασιστεί αν θα πληρωνόταν στο ακέραιο ή όχι. Τελικά, όπως αποδείχθηκε στην πράξη, η απόφαση να πληρωθεί έκρινε καθοριστικά το ότι δεν θα γινόμασταν Αργεντινή. Είχε προηγηθεί έντονο παρασκήνιο. Αμέσως μετά την εκλογική αναμέτρηση της 6ης Μαΐου 2012 και ενώ βρισκόταν σε εξέλιξη η προσπάθεια σχηματισμού κυβέρνησης, ο Παπαδήμος αισθανόταν ότι δεν είχε τις καλύτερες προϋποθέσεις για να πάρει μια τέτοια απόφαση. Χειρίστηκε όμως το θέμα με τον τρόπο που ήξερε καλύτερα: επιστρατεύοντας τις γνώσεις και την εμπειρία του για να κάνει μια εμπεριστατωμένη ανάλυση (την παρέδωσε σε υπόμνημα στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας), αλλά και ερχόμενος σε συνεννόηση με έναν προς έναν τους πολιτικούς αρχηγούς πριν προχωρήσει σε απόφαση. Και, ω του θαύματος, παρά την πολιτική ένταση των ημερών, η απόφαση ελήφθη αναίμακτα: οι πολιτικοί αρχηγοί, από τον Αντώνη Σαμαρά και τον Βαγγέλη Βενιζέλο έως τον Αλέξη Τσίπρα, είτε δεν έφεραν αντίρρηση στην πληρωμή του ομολόγου είτε επέλεξαν τουλάχιστον στην πράξη να μη «βγουν απέναντι» δημοσίως, έχοντας προφανώς επίγνωση των προβλημάτων αλλά και των κινδύνων που ελλόχευαν. Σοφή απόφαση, όπως αποδεικνύεται εκ των υστέρων.

Πόλεις 3.0: Πώς οι πόλεις οδηγούν την αναζωογόνηση του Έθνους μας

#ΠΟΛΕΙΣ και ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ
Άρθρο του Kevin Johnson Δημάρχου του Σακραμέντο, στο Huffington Post (14/7/2014 ).Τη μετάφραση επιμελήθηκε ο Λάζαρος Αγαπίδης.

Αλλά ο κόσμος αλλάζει με ταχύτητα φωτός και οι πόλεις πρέπει να εξελιχθούν για να διατηρήσουν την ανταγωνιστικότητά τους.  Αυτό μας φέρνει στο «Πόλεις 3.0»,, όπου η πόλη είναι ένα κομβικό σημείο της καινοτομίας, της επιχειρηματικότητας και της τεχνολογίας.  Είναι οι πόλεις δίχως χαρτί, δίχως καλώδια και δίχως μετρητά. Στις Πόλεις 3.0, έχουμε περισσότερα κινητά τηλέφωνα από σταθερά, περισσότερες ταμπλέτες από υπολογιστές και περισσότερες έξυπνες συσκευές από οδοντόβουρτσες.

Με το αδιέξοδο στην Ουάσιγκτον, πολλοί Αμερικανοί αναρωτιούνται πώς η χώρα μας θα επιστρέψει στο προσκήνιο.  Ενώ η απογοήτευση τους με την κυβέρνηση είναι δικαιολογημένη, την απάντηση στην ερώτηση αυτή θα την βρούνε στις πόλεις στις οποίες ζούνε.

Η οικονομία των ΗΠΑ έχει πολύ δρόμο ακόμα για να σταθεροποιηθεί, αλλά οι πρόσφατες προβλέψεις δείχνουν ότι η ανάκαμψη βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη. Μια νέα έκθεση που κυκλοφόρησε την περασμένη εβδομάδα από το Συνέδριο των Δημάρχων των ΗΠΑ δείχνει ότι η ανάπτυξη στις πόλεις θα ωθήσει το έθνος σε νέα οικονομικά επίπεδα δραστηριότητας που δεν έχουμε δει από τις αρχές της δεκαετίας του 2000. Τον επόμενο χρόνο, όλες οι μητροπολιτικές περιοχές των πόλεων προβλέπεται να επεκταθούν με τις μισές από αυτές να επεκτείνονται κατά περισσότερο από 3%.

«Μας εκορόϊδεψαν, δεν ήταν δικά μας»

• 

  Photo: Konstantinos Tsakalidis / Fosphotos.com

  Της Αντιγόνης Λυμπεράκη, www.protagon.gr

Oι πολιτικοί συμπεριφέρονται ακόμα σαν η κρίση να 'ταν φυσική καταστροφή – ένα φαινόμενο, το οποίο ούτε μπορούσε να προβλεφθεί, ούτε και να «χρεωθεί». Το εκλογικό σώμα συμφωνεί. Ό,τι και να λένε οι αναλυτές, ο μέσος Έλληνας δεν βλέπει το λόγο να τιμωρηθεί για κάτι που δεν έκανε: άλλωστε, η διαχείριση των δικών του οικονομικών ήταν χρηστή. Όσο δεν διακρίνει δική του ευθύνη στην κρίση, ο πολίτης θα λέει «να πληρώσουν οι άλλοι». Όμως, δεν το βλέπουν όλοι έτσι. Τις προάλλες, στο κομμωτήριο σε ένα χωριό στα Χανιά, μια κυρία συμπύκνωσε σε τρεις προτάσεις όλα όσα θα έπρεπε να καταλαβαίνουμε όλοι: «Νομίζαμε πως αυτά που κερδίζαμε ήταν δικά μας. Αλλά ήταν δανεικά. Κανείς δεν μας το είπε, κι έτσι εμείς τα ξοδέψαμε για το σπίτι, τα παιδιά και τα εγγόνια. Και τώρα που μας τα ζητάνε πίσω, δεν έχουμε να τα δώσουμε». Η κυρία παίρνει άριστα. Μακάρι οι καλύτεροι φοιτητές και φοιτήτριές μου να την φτάσουν. Και εγώ, ακούγοντάς την, αντιλήφθηκα ακριβώς για ποιο λόγο αυτή η κρίση είναι πολιτική: το πρόβλημα έχει να κάνει με τη σχέση του καθενός μας με το κράτος. Στην Ιρλανδία δανείστηκαν αστόχαστα τα νοικοκυριά, και όταν έσκασε η φούσκα δεν είχαν να πληρώσουν.

Η αγάπη στα ζώα είναι ανθρωπισμός. Η σχέση μας με τα ζώα είναι ακόμη ένα δείγμα του τι είδους κοινωνία έχουμε

 Του Γιώργου Σιακαντάρη, NEA

Εχουν πληθύνει τα δημοσιεύματα που δείχνουν ότι η βία κατά ανυπεράσπιστων αδέσποτων ζώων έχει αυξηθεί. Πρόσφατα διαβάσαμε για την κακοποίηση μέχρι θανάτου μιας μικρής σκυλίτσας από κάποιον ιδιοκτήτη εστιατορίου. Επίσης στα «ΝΕΑ» δημοσιεύτηκε μια επιστολή τεσσάρων συμπολιτών μας, η οποία σχολιάστηκε ευρύτατα. Απειλούσαν «να παίξουν ξύλο» με όσους φέρνουν τα κατοικίδιά τους στις παραλίες και ότι κάτι τέτοιο θα οδηγήσει και σε «φόνους». Απίστευτα; Οχι. Ο φανατικός λόγος και οι πράξεις βίας είναι εξηγήσιμες σε κοινωνίες μη επαρκούς αστικοποίησης, όπως είναι η Ελλάδα. Η αστικοποίηση στην Ελλάδα συμπεριλαμβάνει δύο διαφορετικές έννοιες. Η μία είναι η αυτή που συνδέεται με τη Βιομηχανική Επανάσταση και την κοινωνία των αστών ως φορέων συγκεκριμένων σχέσεων παραγωγής και ιδιοκτησίας. Η δεύτερη αφορά τους αστούς ως τους κάτοικους των πόλεων. Στις περισσότερες ευρωπαϊκές γλώσσες υπάρχουν διαφορετικές λέξεις για την τάξη των αστών, για τους κατοίκους των πόλεων και την αστικοποίηση (bourgeois - urban - civil - civic - towns - man). Εδώ η ατελής αστικοποίηση δεν βοήθησε τη γλώσσα.

Οσκαρ Νεγκτ: Απειλή για τη δημοκρατία το έλλειμμα κοινωνικού κράτους

 Του Νίκου Χειλά, ΒΗΜΑ

Από κρίσεις δεν υπάρχει έλλειψη. Τα πρόσφατα γεγονότα στην Αργεντινή, στην Ουκρανία και στη Γάζα το επιβεβαιώνουν.  Παρ’ όλα αυτά, καμία από αυτές δεν είναι ακατανίκητη. Η πολιτική μπορεί τελικά να τις κατανικήσει. Η προϋπόθεση για αυτό, λέει στο «Βήμα της Κυριακής» ο γερμανός φιλόσοφος Οσκαρ Νεγκτ, είναι η θέληση των «κυρίαρχων κρατών», καθώς και η συστηματική δουλειά των εργαζομένων, των «τυφλοπόντικων» της Ιστορίας, όπως τους αποκαλεί, σε πεδία που ταλανίζονται από την κρίση όπως η εκπαίδευση. Αυτό, προσθέτει, αποτελεί και την καλύτερη συνταγή για την ανατροπή της σημερινής κυριαρχίας του χρηματιστικού κεφαλαίου και τη θεραπεία της «αρρώστιας» του ευρώ. Ο 80χρονος Οσκαρ Νεγκτ είναι ο σημαντικότερος εκπρόσωπος της λεγόμενης «κοινωνικής φιλοσοφίας» στη Γερμανία.
Η Αργεντινή χρεοκόπησε, η Ελλάδα παραμένει στη ζώνη κινδύνου, η ευρωζώνη το ίδιο. Πόσο άρρωστο είναι ένα οικονομικό σύστημα το οποίο παράγει καταστροφές που θυμίζουν πόλεμο;
«Οι εσωτερικοί μηχανισμοί του καπιταλισμού είναι όντως αρρωστημένοι, με την έννοια ότι χαρακτηρίζονται από μόνιμη δυσλειτουργία. Ιστορικά ο ορθολογισμός της αγοράς, ήτοι η ανταλλαγή αξιών, δεν μπόρεσε ποτέ να εγγυηθεί την κοινωνική συνοχή. Για τους κλασικούς οικονομολόγους, όπως ο Ανταμ Σμιθ, ο Ρικάρντο και ως τον Κέινς, η αγορά είναι μόνο μέρος του κοινωνικού συνόλου, όχι το παν. Η ολική επικράτηση του ορθολογισμού της αγοράς προκαλεί τη διάλυση της κοινωνίας. Αυτό είναι που βλέπουμε σήμερα στην Αργεντινή και αλλού».

Οι Ζαπατίστας και οι Μοναχοί

Του Πάσχου Μανδραβέλη, Καθημερινή

Δεν είναι κακό που ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ επισκέφθηκε την Αθωνική Πολιτεία και είχε δίκιο όταν διαπίστωσε ότι «όποιος δεν έχει επισκεφθεί το Αγιον Ορος αδικεί τον εαυτό του». Το κακό είναι ότι είπε –και εκεί!– όλα όσα ήθελαν να ακούσουν οι συνομιλητές του. Θα συμφωνήσουμε ότι ο κ. Τσίπρας χρησιμοποίησε πιο αριστερή φρασεολογία από εκείνη που θα χρησιμοποιούσε λ.χ. ο κ. Αντώνης Σαμαράς. Είπε ότι «οι Αγιορείτες ενσαρκώνουν το σύνθημα των Ζαπατίστας “Ολα για όλους, τίποτε για μας”». Ομως πέρα από τα συνθήματα υπάρχει και η πραγματικότητα. Δηλαδή, ένα από τα αιτήματα της εικοσάχρονης πλέον εξέγερσης των Ζαπατίστας είναι η αναδιανομή γης προς όφελος των φτωχών αγροτών. Αντιθέτως, οι μονές του Αγίου Ορους με χρυσόβουλα άλλων εποχών είναι από τους μεγαλύτερους ιδιοκτήτες γης της ελληνικής επικράτειας. Επομένως, το «Ολα για όλους, τίποτε για μας!» μπορεί να είναι αίτημα των Ζαπατίστας, αλλά όπως απέδειξε η υπόθεση της λίμνης Βιστωνίδας, τουλάχιστον το «όλα για όλους» δεν ισχύει. Και όπως δείχνει ο δικαστικός αγώνας της Μονής Βατοπεδίου (συνεχίζεται μέχρι σήμερα!), το «Τίποτε για εμάς» μοιάζει περισσότερο με μύθευμα.

12 απλές τεχνολογίες για τις πόλεις που είναι έξυπνες, ανοικτές και δίκαιες

(Η ταινία Metropolis του Fritz Lang’s που γυρίστηκε το 1927 παρουσίαζε μια πόλη που
εκμεταλλευόταν όλες τις διαθέσιμες τεχνολογίες αλλά για ένα μικρό μέρος των κατοίκων της.
Εικόνα από Breve Storia del Cinema)

#ΠΟΛΕΙΣ και ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ.

Άρθρο του Rick Robinson της IBM στο The Urban Technologist .
Τη μετάφραση επιμελήθηκε ο Μανώλης Τσαγκαράκης και ο Λάζαρος Αγαπίδης.

Αποδοτικότητα. Ανθεκτικότητα. Ανάπτυξη. Ζωτικότητα. Αυτά είναι χαρακτηριστικά που επιθυμούν να έχουν οι πόλεις και που αναφέρονται συχνά σαν στόχοι των προγραμμάτων για έξυπνες πόλεις και άλλων πρωτοβουλιών του μέλλοντος.
Όμως, αν και αναφέρεται λιγότερο συχνά, ένας πιο θεμελιώδης στόχος πέρα απ' όλα αυτά είναι η δίκαια μεταχείριση.
Ο βραβευμένος με Νόμπελ οικονομολόγος Joseph Stiglitz έχει γράψει εκτενώς για την ανάγκη να δοθεί προτεραιότητα στην δίκαια μεταχείριση ως πολιτικός και επενδυτικός στόχος σε έναν κόσμο που σε πολλούς τομείς - και σε πολλές πόλεις - γίνεται όλο και πιο άνισος. Ότι η ανισότητα αυτή αποδεικνύεται και από τη διαφορά των 20 ετών ή παραπάνω , στο προσδόκιμο ζωής  που υπάρχει μεταξύ των φτωχότερων και των πλουσιότερων τμημάτων των πόλεων του Ηνωμένου Βασιλείου. 
Θεωρώ ότι το κίνημα των έξυπνων πόλεων θα πρέπει να θεωρηθεί μόνο ως επιτυχία από τον ευρύτερο κόσμο αν συμβάλλει στη διόρθωση αυτής της ανισορροπίας.