Μικρέμποροι λιανικής πολιτικής

Του Νίκου Μπίστη, www.protagon.gr

Να μην ξανακούσω για τις δυνάμεις του «δημοκρατικού, συνταγματικού, ευρωπαϊκού τόξου». Γιατί όταν στο κορυφαίο θέμα της αντιμετώπισης του ρατσισμού και του ναζισμού δεν μπορούν να συνεννοηθούν, πού θα συναντηθούν για να δικαιολογήσουν τον τίτλο που, κατά τα άλλα, θέλουν να κουβαλάνε; Στον ΦΠΑ για την εστίαση; Ο λόγος για τη ΝΔ και τον ΣΥΡΙΖΑ, αυτήν την καρικατούρα του νέου δικομματισμού, που με τις πράξεις τους και τις ανακοινώσεις τους υποβαθμίζουν (ναι, πάντα υπάρχει πιο κάτω) το επίπεδο της πολιτικής αντιπαράθεσης. Βολεμένοι και οι δυο στο δίπολο "μνημόνιο-αντιμνημόνιο", τυφλοί και αναίσθητοι μπροστά στη ρατσιστική βία που δηλητηριάζει την πολιτική και κοινωνική ζωή στρεψοδικούν, αυτοαναιρούνται, γελοιοποιούνται και τελικά βλάπτουν τον τόπο και τη Δημοκρατία. Η «ευρωπαϊκή» ΝΔ κάνει ότι δεν καταλαβαίνει την υποχρέωση της χώρας να συμμορφωθεί με την Απόφαση-Πλαίσιο της ΕΕ του 2008. Πρώτα με τον Καραγκούνη ζητάει από τον Ρουπακιώτη να ενεργοποιήσει -και να αυστηροποιήσει μάλιστα!- το Νομοσχέδιο του ΠΑΣΟΚ, μετά αλλάζει γνώμη και τώρα ζητάει και τα ρέστα. Εδώ ξέχασαν τα Ζάππεια, θα κολλήσουν σε μια εντολή που δώσανε; Έχουμε, λένε, επαρκές νομοθετικό πλαίσιο από το 1979. Ναι; Και τότε γιατί όταν είχε έρθει ο αντιτρομοκρατικός νόμος η ΝΔ δεν ισχυρίστηκε ότι μπορεί η τρομοκρατία να αντιμετωπιστεί με τον Ποινικό Κώδικα,

H παγκοσμιοποίηση δεν μπορεί να αφορά μόνο τα κέρδη -πρέπει να συμπεριλάβει και τους φόρους!

Tου Τζόζεφ Στίγκλιτς, The Guardian, www.ppol.gr

Ο κόσμος κοιτούσε άφωνος τον Τιμ Κουκ (Tim Cook), τον επικεφαλής της «απλ» να ισχυρίζεται πως η εταιρεία του κατέβαλε όλους τους φόρους που χρωστάει -εννοώντας προφανώς όλους τους φόρους που θα 'πρεπε να πληρώσει. Αλλά υπάρχει μεγάλη διαφορά μεταξύ των δύο. Δεν είναι παράξενο μια εταιρεία με τα κέρδη και την εφευρετικότητα της «απλ» να εξαντλήσει τα περιθώρια του νόμου για να πληρώσει λιγότερους φόρους. Αλλά ακόμα κι αν και το ανώτατο δικαστήριο φαίνεται πως στην υπόθεση «ενωμένοι πολίτες» έκρινε πως οι εταιρείες έχουν τα ίδια δικαιώματα με τα φυσικά πρόσωπα, αυτή η νομική κατασκευή δεν άρκεσε για να αποκτήσουν οι εταιρείες την παραμικρή συναίσθηση ηθικής ευθύνης. Από την άλλη οι εταιρείες έχουν την ικανότητα του «πλαστικάνθρωπου» να βρίσκονται ταυτόχρονα παντού και πουθενά –παντού όταν είναι να πουλήσουν τα προϊόντα τους, πουθενά όταν είναι να δηλώσουν πόσα εισέπραξαν από τις πωλήσεις αυτές. Η «απλ», σαν την «γκουγκλ», έχουν ωφεληθεί τα μάλλα από όσα τους παρέχουν οι ΗΠΑ και τα άλλα δυτικά κράτη: άριστα καταρτισμένους εργαζόμενους, απόφοιτους πανεπιστημίων που στηρίζονται αμέσως ή εμμέσως από το κράτος (μέσω π.χ. των γενναιόδωρων φορολογικών απαλλαγών στις δωρεές).

Τι θα έκανε ο "πατέρας" της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης;

Του Jose Ignacio Torreblanca, El Pais, www.capital.gr

Ο Jean Monnet, ο πατέρας της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, είχε μια μέθοδο: αφήστε εκτός τις αφηρημένες συζητήσεις για την εξουσία, την κυριαρχία και τις ταυτότητες και εστιάστε τις ενέργειές σας στην εξεύρεση πρακτικών λύσεων για τα υπάρχοντα προβλήματα που εμποδίζουν την πρόοδο της συνεργασίας. Ενάντια στους φεντεραλιστές, οι οποίοι νόμιζαν (και ακόμη νομίζουν) ότι η ειρήνη και η συμφιλίωση μεταξύ των Ευρωπαίων θα είναι δυνατή μόνο με τη δημιουργία Ηνωμένων Πολιτειών Ευρώπης, ο Monnet ήταν πεισμένος ότι η ενοποίηση έπρεπε να ξεκινήσει στην οικονομία, και όχι στην πολιτική. Τα πλεονεκτήματα της μεθόδου του ήταν πολλά: ήταν μια σταδιακή διαδικασία, χτισμένη σε μικρά βήματα από κάτω προς τα πάνω, και θα μπορούσε να διοικείται από μια μικρή ελίτ. Για τον Monnet, τα περισσότερα προβλήματα είχαν ξεκάθαρα τεχνικές λύσεις, τις οποίες οι άνθρωποι δεν ήθελαν να δουν καθώς σκεφτόταν με εθνικούς όρους. Τα άφθονα αποθέματα κατάρριψης αριθμών, του έδωσαν τη φήμη και στους δύο παγκοσμίους πολέμους, όταν ήταν ο βασικός οργανωτής των Συμμαχικών προσπαθειών. Και στις δύο συγκρούσεις, έκανε τις δυνάμεις να αντιληφθούν ότι μοιράζοντας τους οικονομικούς πόρους, δεν θα τους κέρδιζε μόνο τον πόλεμο, αλλά θα κόστιζε λιγότερο από το να μην τους μοιραστούν. Χάρη στο Monnet, οι Σύμμαχοι επέζησαν της οικονομικής ασφυξίας που προκλήθηκε από τη γερμανική εκστρατεία των υποβρυχίων στον α΄ παγκόσμιο πόλεμο και βιομηχανικά ξεπέρασαν τη Γερμανία στον β΄ παγκόσμιο πόλεμο.

Οριζόντιος φιλελευθερισμός Versus εθνολαϊκισμός

Του Γιώργου Σιακαντάρη, Athens Voice

Στην Ελλάδα της κρίσης και του Μνημονίου έχει καταρρεύσει όχι μόνο το πολιτικό σύστημα της μεταπολίτευσης, αλλά και ο λαϊκισμός αυτής της περιόδου. Αυτός ενσωμάτωνε στο λόγο του ιδεολογικές εγκλήσεις που επιδίωκαν να ενισχύσουν τους κυρίαρχους συνασπισμούς εξουσίας (ΠΑΣΟΚ, ΝΔ) συνδέοντας την πολιτική ελίτ με τους ψηφοφόρους της. Ήταν ένας λαϊκισμός της ενσωμάτωσης και όχι της διαμαρτυρίας, γιατί επιδίωκε να «δέσει» οργανικά τις ελίτ με τους «μη προνομιούχους» και όχι να καθοδηγήσει τη διαμαρτυρία των μαζών έναντι των ελίτ (Περόν, Λεπέν, Τσάβες). O σημερινός λαϊκισμός στην Ελλάδα δεν θέλει να συνδέσει τις ελίτ με τις «μάζες», αλλά να υποστηρίξει πως οι κοινωνίες δεν χρειάζονται ελίτ ή να αποδείξει πως μόνο ο αγνός, αδιαίρετος, αδιαμεσολάβητος από τους θεσμούς της απατηλής αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας λαός είναι ελίτ. Η κύρια όμως διαφοροποίησή του από το λαϊκισμό της μεταπολίτευσης είναι η κυριαρχία της εθνολαϊκίστικης διάστασης έναντι αυτής της ενσωμάτωσης (Νίκος Μουζέλης) ή της απλής διαμαρτυρίας.

ΔΗΜΑΡ: «Η λογοκρισία είναι πάντα μαύρη»

Μεταρρύθμιση

Σάλο έχει προκαλέσει η απαγόρευση της τελευταίας παράστασης, το βράδυ της Παρασκευής, του έργου «Ιερή πόρνη» του Γιάννη Σολδάτου. Αιτία για τη ματαίωση της παράστασης είναι οι δηλώσεις του συγγραφέα και σκηνοθέτη περί κατάργησης του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου με τη σημερινή μορφή του. Η παράσταση ματαιώθηκε με απόφαση της γενικής λαϊκής συνέλευσης του Ελεύθερου Αυτοδιαχειριζόμενου Θεάτρου του «Εμπρός», προκαλώντας την έκπληξη των θεατών που βρέθηκαν έξω από το θέατρο. «Καταλήξαμε σ’ αυτή την απόφαση έπειτα από μια σειρά συμπεριφορών του κ. Σολδάτου, με αποκορύφωμα συνέντευξή του, που δημοσιεύτηκε την ίδια μέρα στην εφημερίδα Ελευθεροτυπία, όπου εμφανιζόταν ως άτυπος και άμισθος σύμβουλος του αναπληρωτή υπουργού Πολιτισμού», αναφέρει το Αυτοδιαχειριζόμενο Θέατρο. Και συνεχίζει: «Τι θέση μπορεί να έχει οποιοσδήποτε αποδεικνύει με τις πράξεις του ότι πιστεύει στη συνέχιση ενός παλιού τρόπου πολιτιστικής παραγωγής, οποιοσδήποτε κινείται με αμφιλεγόμενους τρόπους στην καρδιά της εξουσίας, σε ένα χώρο που θέλει να αποτελεί μια απάντηση και μια νέα πρόταση στην κακή διαχείριση του πολιτισμού, στις περικοπές στην τέχνη και την εκπαίδευση, μια απάντηση επίσης για το κέντρο της πόλης που ρημάζει;»

ΔΗΜΑΡ: «Η λογοκρισία δεν έχει χρώμα: είναι πάντα μαύρη»

«Καταδικάζουμε απερίφραστα την απαγόρευση της παράστασης "Ιερή πόρνη" του Γιάννη Σολδάτου από το Ελεύθερο Αυτοδιαχειριζόμενο Θέατρο "Εμπρός". Σε μια δημοκρατία, καμία παράσταση δεν μπορεί να απαγορεύεται, κανένα βιβλίο δεν πρέπει να καίγεται. Η λογοκρισία είναι μία και μοναδική. Δεν έχει χρώμα: είναι πάντα μαύρη», αναφέρει σε ανακοίνωσή της η ΔΗΜΑΡ.

Όταν έκλαψε ο Μαρωνίτης

Του Μάκη Καραγιάννη, Athens Voice

Ήταν μια ψυχική ανάταση για όλους μας. Ένα ξέφωτο μέσα στην καταχνιά. Τον τελευταίο καιρό έχουμε βαρεθεί να διαβάζουμε για μίζες και σκάνδαλα, να βλέπουμε μούντζες, να ακούμε δηλητηριώδη σχόλια. Η Θεσσαλονίκη τίμησε στη 10η Διεθνή Έκθεση Βιβλίου, σε μια συγκινητική εκδήλωση, τον Δ. Ν. Μαρωνίτη. Οι πανεπιστημιακοί ανέλυσαν το έργο του, μίλησαν για τον «καλύτερο ομηριστή που είναι και καλύτερος μεταφραστής».

Τον θυμάμαι στις εκδηλώσεις της πόλης τα πρώτα χρόνια της μεταπολίτευσης. Μαζί με τον Μανόλη Αναγνωστάκη ήταν αυτοί που συνέβαλαν στην πολιτική και πνευματική μας ενηλικίωση. Αργότερα έγινε υπόθεση των φιλολόγων. Λίγοι ενδιαφέρονταν για την «πολιτική ηθική του». Ποιος ξέρει, άραγε, ότι ο Χάρολντ Μπλουμ, ένας από τους επιφανέστερους κριτικούς λογοτεχνίας στον κόσμο που έγραψε τον «Δυτικό Κανόνα», επέλεξε σε δυο τελευταία του βιβλία με συλλογές άρθρων διακεκριμένων ομηριστών, να κλείσουν με τα δοκίμια του Μαρωνίτη; Δεν πέρασε ούτε στα ψιλά των εφημερίδων.

Ο ίδιος στην αντιφώνησή του μίλησε για το τρίγωνο γραφή, ανάγνωση και μετάφραση που χάραξε τη ζωή του. Μνημόνευσε τα αγαπημένα του πρόσωπα και τους δασκάλους του. Τον Γ. Κακριδή, τον Ε. Κριαρά, τον Λ. Πολίτη. Ανέφερε τους φίλους του. Την Α. Κυριακίδου- Νέστορος, τον Τ. Χρηστίδη, τον Π. Ζάννα. Ένας άλλος αέρας πλανιόταν στην ατμόσφαιρα. Για να καταλάβεις όμως τι σημαίνει Π. Ζάννας πρέπει να έχεις διαβάσει τα «Ημερολόγια της Φυλακής». «Ύστερα χωρίς να το περιμένει –γράφει για μια συνάντησή τους με τον Μαρωνίτη μέσα στις φυλακές στις 19.5.71- τον πλησίασα και τον αγκάλιασα. Νομίζω πως κλαίγαμε – ή σχεδόν- και οι δυο. Οι φύλακες φώναζαν. Με τράνταξε. Δεν μπόρεσα να τον ρωτήσω τίποτα».

Τι σημαίνει να είσαι φυλακισμένος για τις πολιτικές σου απόψεις; Είναι ένα είδος λύπης άγνωστο την εποχή της πλήξης. Πολλά πράγματα έμειναν άγνωστα από τότε, καθώς η Ελλάδα αγουροξυπνημένη από τον ύπνο της δικτατορίας δοκίμαζε τις χάρες της μεταπολίτευσης και γνώριζε τη μπελ εποκ ενός καταναλωτικού ευδαιμονισμού, ανεμίζοντας τις πλαστικές σημαίες του πελατειακού κράτους.

Ο φιλόσοφος και ο «πατερούλης»

Του Ηλία Μαγκλίνη, Καθημερινή

Αν εκλάβει κάποιος στα σοβαρά όλα όσα ευαγγελίζεται ο Σλαβόι Ζίζεκ, τότε θα πρέπει να του πει ότι υποστηρίζει τη λάθος Αριστερά στην Ελλάδα. Οι φωτογραφίες κάτω από το πορτρέτο του Στάλιν, οι αφορισμοί και το μαύρο χιούμορ του σχετικά με τα γκουλάγκ αρμόζουν ίσως σε ορισμένες ήσσονος σημασίας συνιστώσες του ΣΥΡΙΖΑ, δείχνουν όμως ότι μάλλον αγνοεί πως άλλο κόμμα έχει αποκαταστήσει τον Στάλιν στην Ελλάδα. Τι να πρωτοπιστέψει κανείς όμως; Τον Ζίζεκ που αστειεύεται για τα γκουλάγκ παρόντος του Αλέξη Τσίπρα ή τον Ζίζεκ που τον Ιούλιο του 2004, σε συνέντευξή του στο περιοδικό The Believer, συνέκρινε τον σταλινισμό με τον ναζισμό; Σε εκείνη τη συνέντευξη μάλιστα, δήλωνε ότι το σταλινικό καθεστώς ήταν πολύ πιο «παράδοξο και διεστραμμένο» απ’ ό,τι το ναζιστικό, καθώς το πρώτο υποχρέωνε τα θύματά του, μέσα από βασανιστήρια, να ομολογούν τη δήθεν ενοχή τους. Στον «φασισμό, αν ήσουν Εβραίος απλώς σε σκότωναν. (...) Γιατί αυτή η αλλόκοτη ανάγκη (στον σταλινισμό) οι μελλοθάνατοι να ομολογήσουν;». Για τον Ζίζεκ, «απλοϊκά μιλώντας, ο φασισμός είναι σχετικά εύκολο να εξηγηθεί. Είναι ένα αντιδραστικό φαινόμενο. (...) Η τραγωδία με τον σταλινισμό είναι ότι περιλάμβανε κάποιου είδους σχέδιο που είχε στόχο την κοινωνική απελευθέρωση. Θεμέλιό του είναι κάποιος τύπος εργατικής εξέγερσης. Το πραγματικό αίνιγμα είναι πώς αυτό το σχέδιο απελευθέρωσης πήγε τόσο στραβά».

Oφείλουμε να απαγορεύσουμε την μισαλλοδοξία

Του Νικόλα Βρούσαλη, ΒΗΜΑ, 28.5.13
Σε πρόσφατο άρθρο του στο «Βήμα της Κυριακής» (19/05/2013), ο κ. Σταύρος Τσακυράκης αναρωτιέται «Σε ποια βάση άραγε μπορεί μια φιλελεύθερη κοινωνία να απαγορεύσει τον μισαλλόδοξο λόγο χωρίς να αντιφάσκει με τη θεμελιώδη σημασία που αποδίδει στην ελευθερία της έκφρασης;». Η απάντησή του είναι ότι μια τέτοια απαγόρευση δικαιολογείται όταν, και μόνο όταν, «στοιχειοθετείται άμεσος και επικείμενος κίνδυνος επέλευσης κάποιου κακού». Θέλω να δείξω ότι αν ξεκινήσουμε από μια δέσμευση στην προστασία της ελευθερίας του λόγου (η οποία δεν είναι, παρεμπιπτόντως, αποκλειστικό προνόμιο των φιλελευθέρων) τότε οφείλουμε να περιορίσουμε τον μισαλλόδοξο λόγο με όλα τα θεμιτά μέσα στη διάθεσή μας, συμπεριλαμβανομένης της νομικής του απαγόρευσης.    Κάποιοι φιλελεύθεροι, όπως ο κ. Τσακυράκης, θεωρούν ότι η βάση για νομική απαγόρευση μισαλλόδοξου λόγου στοιχειοθετείται αν και μόνο αν υπάρχει «άμεση υποκίνηση σε παράνομες πράξεις ή κατά πρόσωπο λεκτικές επιθέσεις κατά συγκεκριμένων προσώπων».  Ακόμα κι αν παραμερίσουμε την ασάφεια του όρου «άμεση υποκίνηση» (υποκινώ άμεσα αν έχω ταβέρνα και πω «δεν δέχομαι μη-λευκούς στη ταβέρνα μου»;), αυτή η αρχή δεν είναι ούτε επαρκής ούτε αναγκαία για τον νομικό περιορισμό του λόγου.

Η σύγκρουση των γενεών στην Ευρώπη

Gene Frieda, ΤΟ ΒΗΜΑ - The Project Syndicate

Καθώς η οικονομική κρίση της Ευρώπης μετατρέπεται από οξεία σε χρονία, η διαμάχη για το ποιός θα φέρει το κόστος της επίλυσης υποδαυλίζει την ανάδυση μιας νέας γενιάς λαϊκίστικων πολιτικών κινημάτων. Στην λεγόμενη περιφέρεια, νέα κόμματα υπόσχονται στους πολίτες μια εναλλακτική λύση από την λιτότητα. Στις χώρες του «πυρήνα» της ευρωζώνης, στοχεύουν να προστατεύσουν τους φορολογουμένους από τις ανελέητες απαιτήσεις των δανειστών. Ο τρόπος με τον οποίον θα ανταποκριθούν οι ηγέτες της Ευρώπης σε αυτές τις νέες πολιτικές προκλήσεις θα καθορίσει αν η νομισματική ένωση θα σταθεροποιηθεί, ή θα διαλυθεί. Μετά την πτώση του Τείχους του Βερολίνου, η ανισότητα των εισοδημάτων επιδεινώθηκε σταδιακά σε όλες τις χώρες μέλη. Οι πιο μορφωμένοι πολίτες επωφελήθηκαν από την άνθηση της βιομηχανίας των υπηρεσιών, ενώ οι λιγότερο ειδικευμένοι υπέφεραν, καθώς οι βιομηχανίες μεταφέρονταν σε μέρη με πιο φθηνά εργατικά χέρια. Και μετά, χτύπησε η παγκόσμια οικονομική κρίση. Η ανισότητα των εισοδημάτων αυξήθηκε ραγδαία και η γενιά που μεγάλωσε μετά το 1989 στη νότια Ευρώπη υπέφερε από την μεγαλύτερη μείωση του επιπέδου ζωής μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο.

Εκπαίδευση και πόλη :Κοινωνικός διαχωρισμός.

#ΠΟΛΕΙΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ

Ερωτήματα που θα μας απασχολήσουν είναι πως μέσα από τους μηχανισμούς κοινωνικής αναπαραγωγής, όπως η εκπαίδευση αναπαράγονται και ενισχύονται τακτικές κοινωνικού διαχωρισμού; Ποιες είναι οι διαφορετικές στρατηγικές των μεσαίων στρωμάτων και πως οι επιλογές τους ενισχύουν το σχολικό διαχωρισμό και κατά συνέπεια στεγαστικό; Πως τα θεσμικά ιδρύματα υιοθετούν τις ίδιες διαχωριστικές στρατηγικές; Και τελικά, οι νέες διαχωριστικές τάσεις των μεσαίων στρωμάτων οδηγούν σε μεγαλύτερη κοινωνική πόλωση και στεγαστική διαφοροποίηση όπως για παράδειγμα, συγκέντρωση υψηλότερων κοινωνικών στρωμάτων σε συγκεκριμένες περιοχές και ταυτόχρονα δημιουργία θυλάκων φτώχειας σε διαφορετικές περιοχές; 

#Π. Βέργου

Τμήμα Μηχανικών Χωροταξίας, Πολεοδομίας και Περιφερειακής Ανάπτυξης, Πολυτεχνική Σχολή, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

Εκπαιδευτικές στρατηγικές των μεσαίων στρωμάτων και χωρική ανισότητα στο Ν.Αττικής

Η εργασία έχει σκοπό την παρουσίαση της έρευνας που πραγματοποιήθηκε σε περιοχές της Αν. Αττικής και αφορά τη διερεύνηση νέων μορφών κοινωνικού διαχωρισμού και χωρικών ανισοτήτων που προκύπτουν μέσα από τις εκπαιδευτικές στρατηγικές, κυρίως των μεσαίων στρωμάτων, σε προάστια της Αν. Αττικής (Δ. Αχαρνών, Λιόσια, Ασπρόπυργος). 

Τα κακομαθημένα παιδιά της ιστορίας

Της Όλγας Σέλλα, Καθημερινή, 26.5.13

Η δύσκολη γέννηση και πορεία ενός κράτους. Σύντομη αλλά πλήρης και κατανοητή περιήγηση στη νεότερη Ελλάδα.

«Ημείς δε, αν και ζώμεν εν τω ενεστώτι, εγεννήθημεν όμως προ πολλών αιώνων, και των αιώνων τας αύρας αναπνέομεν. Αυταί αι ιδιοτροπίαι μας, και αι φαντασίαι μας, και αι προπετείς αξιώσεις, μαρτυρούσιν, ότι είμεθα les enfants gâtés de l’ histoire», έγραφε ο Σπυρίδων Ζαμπέλιος το 1856 στο περιοδικό «Πανδώρα». Οπως ο ίδιος εξηγεί λίγο πιο κάτω, στο ίδιο κείμενο, enfant gâté σημαίνει «διά χαϊδευμάτων κακομαθημένου ή διεφθαρμένου παιδίου, όπως ήδη τινές των κατά την Ευρώπην συγγραφέων ωνόμασαν ημάς», εμάς τους Ελληνες. Από τον Σπυρίδωνα Ζαμπέλιο δανείζεται τον τίτλο του νέου του βιβλίου ο καθηγητής Οικονομικής και Κοινωνικής Ιστορίας στο Τμήμα Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Αθηνών, Κώστας Κωστής, που πρόσφατα ανέλαβε και επικεφαλής του Megaron Plus, του θεσμού του Μεγάρου Μουσικής που μας φέρνει σε επαφή με τη σύγχρονη σκέψη και τους σύγχρονους δημιουργούς. Το νέο, ογκωδέστατο (900 σελίδων) βιβλίο του, που μόλις προχθές κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις «Πόλις», έχει τίτλο «“Τα κακομαθημένα παιδιά της ιστορίας” - Η διαμόρφωση του νεοελληνικού κράτους, 18ος-21ος αιώνας». Ξεκινάει την αφήγησή του από τις πολλαπλές διαδικασίες μετατροπής μιας μικρής επαρχίας της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας σ’ ένα σύγχρονο ευρωπαϊκό κράτος.

Η φτώχεια… εκτός νόμου

Από τον Θανάση Γιαλκέτση, Εφημερίδα των Συντακτακτών

 Με το σύνθημα «Να κηρύξουμε παράνομη τη φτώχεια», πολίτες και οργανώσεις της κοινωνίας πολιτών, στην Ιταλία και σε άλλες χώρες, ξεκίνησαν μιαν εκστρατεία ενάντια στους νόμους, τους θεσμούς και τις κοινωνικές πρακτικές που γεννούν και τροφοδοτούν τη φτώχεια στις διάφορες χώρες και περιοχές του κόσμου. Ο Ρικάρντο Πετρέλα, καθηγητής Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο της Φλωρεντίας, ο οποίος μετέχει σε αυτήν την εκστρατεία, συνέταξε για λογαριασμό του κινήματος το κείμενο που ακολουθεί

Εμείς οι πολίτες, Ιταλοί, Βέλγοι, Καναδοί, Αργεντινοί, Μαλαισιανοί, Ινδονήσιοι, Φιλιππινέζοι κ.ο.κ. αρχίζουμε μια διαδικασία κοινωνικής και πολιτικής κινητοποίησης ενάντια στις δομικές αιτίες της φτώχειας. Πρώτη αρχή: «Κανείς δεν γεννιέται φτωχός ούτε επιλέγει να είναι ή να γίνει φτωχός». Είναι η κατάσταση της κοινωνίας στην οποία γεννιόμαστε αυτή που μας κάνει φτωχούς ή πλούσιους. Μπορούμε να αποφασίσουμε να ζούμε σε κατάσταση μεγάλης ολιγάρκειας, αλλά δεν είναι αυτή η κατάσταση της φτώχειας την οποία υφίστανται τρία δισεκατομμύρια ανθρώπινες υπάρξεις, που έχουν αποκλειστεί από το δικαίωμα σε μιαν αξιοπρεπή ζωή με τρόπο αντίθετο στη βούληση και την επιθυμία τους.

Η γενιά του ’68 και οι κληρονόμοι της

Του Νίκου Κ. Αλιβιζάτου*, Καθημερινή, 26.5.13

Η ιδεολογία του Μάη ήταν εξόχως ατομοκεντρική, με ιδιαίτερα μεγάλη επιρροή στον χώρο της διανόησης και των ιδεών

H τρέχουσα οικονομική κρίση κλονίζει το νεοφιλελεύθερο oικοδόμημα και μαζί του τα ιδεολογικά στερεότυπα των τελευταίων δεκαετιών. Η ιδεολογία του New Deal ξανακερδίζει έδαφος στις Ηνωμένες Πολιτείες και ο Κέυνς φαίνεται να «επιστρέφει» στην Ευρώπη. Ταυτόχρονα, εκεί που θα περίμενε κανείς ότι θα ανθήσει η εμβληματικότερη μεταπολεμική γενιά στον χώρο της διανόησης, η γενιά του ’68, έχει συρρικνωθεί στα σκέρτσα του Σλ. Ζίζεκ και κατ’ ουσίαν αποσύρεται από το προσκήνιο. Αφήνει τίποτα πίσω της; Η πραγματική συμβολή της στη διαμόρφωση των ατομικών και των συλλογικών προτύπων του καιρού μας, είναι άραγε ανάλογη προς τον θόρυβο, που κατά καιρούς προκάλεσε; Ποια είναι όμως η γενιά του ’68; Πρόκειται, κατ’ αρχάς, για τους πρωταγωνιστές της παρισινής εξέγερσης: γεννημένος το 1946, ο γνωστότερος από αυτούς, δηλαδή ο Ντανιέλ Κον Μπεντίτ, ήταν το 1968 μόλις 22 χρόνων. Λίγο πρεσβύτεροι ήταν οι φιλόσοφοι/διανοούμενοι της παρέας, όπως ο Αντρέ Γκλυκσμάν (31 ετών) και ο Ρεζί Ντεμπρέ (28 ετών). Μεγαλύτεροι κατά μία περίπου δεκαετία ήταν ο Μ. Φουκώ και ο Ζ. Ντεριντά.

Η ιντελιγκέντσια της κρίσης

Του Νίκου Ξυδάκη, Καθημέρινή, 26.5.13

Βυθιζόμενοι στην κρίση, βλέπουμε ευκρινέστερα διανοητικές λειτουργίες και κοινωνικούς μηχανισμούς που λίγο νωρίτερα ελάνθαναν μισοκρυμμένα απ’ το βλέμμα μας ή δεν τους αναγνωρίζαμε όπως τους άξιζε. Ας πούμε, η λειτουργία του πολιτισμού και της κουλτούρας μες στο πολιτικό-κοινωνικό ολοκλήρωμα, και η θέση των διανοουμένων. Συνηθίζαμε να λέμε και προ κρίσεως για την απουσία των διανοουμένων από τον δημόσιο βίο· αλλά τώρα, ακούγονται πιο βαριές κουβέντες: μιλούν για προδοσία των διανοουμένων, όπως έθεσε το ζήτημα πρώτος στη δεκαετία του 1920 ο Ζυλιέν Μπεντά. Ωστόσο, από το 1920 έχει περάσει ένας αιώνας – στη διάρκεια αυτήν άλλαξαν πολλά. Το ποτάμι πήγε και ήρθε σε πολλές κοίτες. Οι διανοούμενοι βρέθηκαν στην πρωτοπορία ήδη από τον 19ο αιώνα, από τη Γαλλική Επανάσταση έως τα ιστορικά ρήγματα του 1848 και των εθνικοαπελευθερωτικών και δημοκρατικών κατακτήσεων· αποσύρθηκαν «προδίδοντας» τους εξουσιαζόμενους και τις μάζες, ξαναβρέθηκαν στην πρώτη γραμμή στη Ρωσία και στην Ευρώπη σαν καλλιτεχνική πρωτοπορία, σαρώθηκαν από τους πολέμους και τους ολοκληρωτισμούς, ξαναπρόβαλαν μεταπολεμικά, με φωτεινότερη περίοδο τη δεκαετία του 1960. Πράγματι, η μεταπολεμική περίοδος, γεμάτη αποστροφή για τον πόλεμο και τον ολοκληρωτισμό, και παρόλο τον Ψυχρό Πόλεμο, σφραγίζεται σταδιακά από την παρουσία προσωπικοτήτων των τεχνών, της επιστήμης και του πνεύματος. Είναι ο καιρός των εμπνευσμένων προσώπων: Μπέρτραντ Ράσελ, Μαρκούζε, Καμύ, Σαρτρ, Μερλό Ποντύ, Φουκώ, Μπουρντιέ, Σαΐντ,

«Συνιστώσες» και επανάσταση κρατικοδίαιτη

Του Γιώργου Βότση, Ελευθεροτυπία, 25.5.13

Το πιο χρήσιμο που διδαχθήκαμε από τους τροτσκιστές στο Λονδίνο, όσοι βρεθήκαμε εκεί στα χρόνια της χούντας και δεν ανήκαμε στα αντιστασιαζόμενα σαλόνια, ήταν πώς να αξιοποιούμε... επαναστατικά το ταμείο ανεργίας του αστικού κράτους προνοίας: Το μισό χρόνο (υπο)αμειβόμενη εργασία και τον άλλο μισό επίδομα ανεργίας και επαναστατική γυμναστική...Με δύο αφορμές το θυμήθηκα τώρα:Την πρώτη μού την έδωσε, συνειρμικά με τις προτάσεις του, ο Αλ. Αλαβάνος, ηγέτης πλέον του «Σχεδίου Β»: Να καταργηθεί η κρατική οικονομική επιχορήγηση στα κόμματα (το είχα προτείνει στο προηγούμενο σημείωμά μου σ' αυτή τη στήλη, στις 11-5-13, επικαλούμενος επαινετικά και τη σχετική ρηξικέλευθη απόφαση στην Ιταλία του Ενρίκο Λέτα). Να μειωθούν οι βουλευτικές έδρες από 300 σε 200. Και να μειωθεί η βουλευτική αποζημίωση στα 1.419 ευρώ μηνιαίως (μιάμιση φορά ο κατώτατος μισθός συν το επίδομα ανεργίας. Αντί γι' αυτή την περίπλοκη αριθμητική, θα μπορούσε, νομίζω, να στρογγυλοποιήσει το ποσόν στα 1.500 ευρώ, όσο περίπου είναι και ο μισθός ηγετικού στελέχους του ΚΚΕ). Ορθότατα όλα αυτά και πολύ ενδιαφέρουσες οι αμεσοδημοκρατικές καινοτομίες στο πολιτικό σύστημα που εισηγείται ο Αλ. Αλαβάνος (ανακλητότητα βουλευτών με λαϊκή ψήφο, ακύρωση νόμων με δημοψήφισμα, διενέργεια δημοψηφισμάτων με αίτημα του 20% του εκλογικού σώματος κ.ά.). Μοναδική μου ένσταση είναι ότι ο Αλαβάνος τα λέει τώρα και δεν τα θυμάμαι στους προβληματισμούς του, όσο ήταν πρόεδρος του ΣΥΝ ή έστω ευρωβουλευτής, οπότε και θα είχαν άλλη βαρύτητα. Καθ' ότι συνηθέστατο το φαινόμενο στον ευρύ χώρο της Αριστεράς να έχεις τόσο πιο τολμηρά επαναστατικά οράματα όσο μακρύτερα είσαι από τη διαχείριση της (όποιας) εξουσίας...

Πληρώνουν… φόρους και οι πολυεθνικές

Του Σεραφείμ Κωνσταντινίδη, Καθημερινή, 25.5.13

Μια από τις σημαντικότερες μεταρρυθμίσεις των τελευταίων ετών φαίνεται να δρομολογείται καθώς οι κυβερνήσεις των ΗΠΑ αλλά και την Ευρώπης, κινούνται κατά των φορολογικών παραδείσων. Αν καταλήξουν σε συγκεκριμένα μέτρα, δεν θα αλλάξει μόνον το φορολογικό καθεστώς διεθνώς αλλά και ο παγκόσμιος επιχειρηματικός χάρτης. Πολυεθνικές εταιρείες που είχαν σημαντική κερδοφορία χάρη στον ευέλικτο φορολογικό σχεδιασμό, θα αναγκαστούν σε ουσιαστικές τομές. Τίποτα δεν θα είναι ίδιο και στον επενδυτικό τομέα καθώς οι περισσότερες από τις εταιρείες αυτές θεωρούνται δυναμικές και με διαρκή κερδοφορία άρα «σίγουρη» τοποθέτηση «σοβαρών» επενδυτών… Ωστόσο το ευφυολόγημα που κυκλοφορεί τις τελευταίες μέρες είναι ότι η Apple, η Google και άλλες εταιρείες με καινοτομικά προϊόντα, ήταν περισσότερο ευρηματικές στην φοροαποφυγή. Ειδικά η πρώτη, ξεσήκωσε θύελλα επικρίσεων στο Κογκρέσο επειδή είχε αξιοποιήσει την φορολογική νομοθεσία διαφόρων χωρών προκειμένου να μην πληρώσει φόρους σε καμία χώρα. Μία μόνον θυγατρική της που είχε τον έλεγχο των καταστημάτων σε πολλές χώρες είχε έδρα στην Ιρλανδία, διοικούνταν από την Καλιφόρνια και δεν πλήρωνε φόρους για κέρδη 90 δισ δολ που είχε δημιουργήσει από το 2009. Η Επιτροπή της Γερουσίας εκτιμά ότι η εταιρεία απέφυγε να πληρώσει φόρους έως και 74 δισ δολ. τα τέσσερα τελευταία χρόνια, μεταφέροντας τα δικαιώματα ευρεσιτεχνίας έτσι ώστε να καταλήγουν αφορολόγητα σε φορολογικούς παράδεισους.

Wolf: Σκοτώστε τη λιτότητα πριν μας αφανίσει!

The Financial Times, www.euro2day.gr

Στα μέσα Μαΐου συμμετείχα σε συζήτηση για τη λιτότητα που διοργάνωσε το New York Review of Books στο Sheldonian Theatre της Οξφόρδης. «Λιτότητα στην ευρωζώνη και στη Βρετανία: φόνος ή γιατρειά;». Τη λιτότητα την υπερασπίστηκαν ο Λόρδος Meghnad Desai και ο βουλευτής, Σερ John Redwood. Με τη δική μου άποψη συντάχθηκαν ο Λόρδος Robert Skidelsky. Ακολουθεί ο λόγος τον οποίο παρέθεσε: 

Η λιτότητα απέτυχε. 

Απέτυχε στη Βρετανία και απέτυχε και στην ευρωζώνη. Ήταν μια αποτυχία που μπορούσε να προβλεφθεί και την οποία πράγματι κάποιοι κατάφεραν να προβλέψουν.Μετέτρεψε την ασθενική ανάκαμψη σε στασιμότητα. Επέφερε τεράστιο, αχρείαστο κόστος, όχι μόνο βραχυπρόθεσμα αλλά και μακροπρόθεσμα, αν μετρήσουμε το κόστος των χαμένων επενδύσεων, των επιχειρήσεων που δεν ξεκίνησαν ποτέ, των δυνατοτήτων που ατρόφησαν και των ελπίδων που καταστράφηκαν.  Δεν είναι μια διαμάχη, όπως πιστεύουν μερικοί, όσον αφορά το μακροπρόθεσμο σε σχέση με το βραχυπρόθεσμο. Είναι μια διαμάχη για το μακροπρόθεσμο και για το βραχυπρόθεσμο, γιατί ό,τι κάνουμε βραχυπρόθεσμα επηρεάζει το μακροπρόθεσμο. Αυτό που συμβαίνει στη Βρετανία και σε μεγάλο κομμάτι της ευρωζώνης είναι χειρότερο από έγκλημα.

"Σκελετοί" στη ντουλάπα του "σουηδικού μοντέλου"

Του Κώστα Ράπτη, www.capital.gr

Σύμφωνα με τους ειδικούς των επιστημών δημόσιας υγείας, είναι αδιαμφισβήτητη η συσχέτιση ανάμεσα στο προσδόκιμο επιβίωσης και τη σχετική θέση του ατόμου στην κοινωνικο-οικονομική ιεραρχία. Τα απόλυτα μεγέθη (λ.χ. κατά κεφαλήν ΑΕΠ) δεν είναι τόσο καθοριστικά, όσο το αν κανείς, με τα μέτρα της δικής του κοινωνίας, ανήκει στους “υστερούντες” και άρα επιβαρύνεται με το αντίστοιχο ψυχοκοινωνικό στρες. Έτσι, οι “προνομιούχοι” λ.χ. μιας αφρικανικής χώρας έχουν πολύ καλύτερους δείκτες υγείας από τους “μη προνομιούχους” μιας ευρωπαϊκής χώρας, ακόμη και αν σε απευθείας σύγκριση διαθέτουν μικρότερο εισόδημα από αυτούς. Τα δεδομένα αυτά θα μπορούσαν, τηρουμένων των αναλογιών, να φωτίσουν και τις προϋποθέσεις εμφάνισης συμπτωμάτων κοινωνικής παθολογίας –και άρα να λύσουν την απορία πώς είναι δυνατόν σε μία χώρα της Ευρώπης με ανθηρή οικονομία και παράδοση γενναιόδωρου κοινωνικού κράτους, όπως η Σουηδία, να συγκλονίζονται τα υποβαθμισμένα προάστια της Στοκχόλμης για πέμπτη κατά σειρά νύχτα από βανδαλισμούς και πυρπολήσεις αυτοκινήτων, με αυτουργούς ομάδες ανεξέλεγκτων νεαρών.

Ευλόγησον, δέσποτα...

Του Παντελή Μπουκάλα, Καθημερινή, 24.5.13

«​​Ξυπνήστε, ραγιάδες! Ξυπνήστε, διάκοι! Ξυπνήστε, παπάδες!»... Σαν ν’ ακούμε τον νυχτερινό τηλεμεταπράτη «αντισυμβατικής γνώσης» να βροντοφωνάζει «σηκωθείτε από καρέκλες, κρεβάτια, καναπέδες, μπαουλοντίβανα και ξαπλώστρες» και τρέξτε ν’ αγοράσετε βιβλία που όλο «τελείωσαν» κι όλο διαφημίζονται. Ποιος μας αποκαλεί ραγιάδες και μας προτρέπει να ξυπνήσουμε από τον βαθύ ύπνο στον οποίο αυθαιρέτως πιστεύει ότι πέσαμε; Ο Καλαβρύτων και Αιγιαλείας Αμβρόσιος. Ανέθεσε μάλιστα τον ρόλο του ξυπνητηριού στις καμπάνες, κρίνοντας ότι μόνον έτσι δεν θα επικρατήσουν η «αμαρτία και η διαστροφή», τις οποίες, όπως και πάλι αυθαιρέτως υποθέτει, κομίζει το αντιρατσιστικό νομοσχέδιο. Ας αφήσουμε στην άκρη το ερώτημα αν την κωδωνοκρουσία θα την αναλάβουν οι νεωκόροι ή θα ανατεθεί ο προγραμματισμός της σε ηλεκτρολόγο, όπως είναι του συρμού και στα μικρότερα χωριά: καμπάνες από μαγνητόφωνο. Ας αφήσουμε επίσης στην άκρη τις δέκα πληγές του Φαραώ που θα μας βρουν αν ο γενικός γραμματέας της κυβέρνησης Π. Μπαλτάκος, που τόσο αγωνιά για την προστασία της ελεύθερης έκφρασης, ενδώσει στους αναρχοαντιρατσιστές της ΔΗΜΑΡ και του ΠΑΣΟΚ. Ας τα σημειώσουμε, απλώς για να ξέρουμε τι κακό θα μας βρει άνευ κωδωνοκρουσιών: «Ο γυμνισμός θα είναι ελεύθερος! Οι έμποροι ναρκωτικών θα κινούνται ελεύθερα! Η ομοφυλοφιλία, η πορνεία και κάθε είδους διαστροφή θα κυριαρχήσουν ολόγυρά μας ανεμποδίστως! Οι χιλιαστές ελεύθερα θα χτυπάνε την πόρτα μας! Θα απαγορεύεται στον ιεροκήρυκα να αναπτύσσει τον Ευαγγελικό Νόμο»…

"Σε αυτήν τη φουρτούνα, η Ευρώπη διαθέτει μόνο μια σωσίβια λέμβο: τον πολιτισμό της"

Της Τζούλια Κρίστεβα, La Croix, www.ppol.gr

Κατανοώ τον ευρωσκεπτικισμό! Όταν δεν φοβίζει, η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) απογοητεύει. Ηοικονομική κρίση πλήττει περισσότερο τους πιο αδύναμους. Έχω πολλούς Έλληνες φοιτητές και φίλους που μοιράζονται μαζί μου τις αγωνίες τους. Κι όμως, εξακολουθώ να πιστεύω πως δεν υπάρχει καλύτερη λύση από την ΕΕ. Οι εναλλακτικές προτάσεις των άκρων, της δεξιάς και της αριστεράς, οδηγούν σε απαράδεκτη παρακμή -οικονομική, πολιτιστική και προσωπική. Προσωπικά δεν απεχθάνομαι ούτε καν τους διαβόητους «γραφειοκράτες των Βρυξελλών». Έχω τις ενστάσεις μου, τις ανυπομονησίες μου, καμιά φορά τους θυμούς μου, που με οδηγούν όμως στην αναζήτηση λύσεων. Στην φουρτούνα που διανύει, η Ευρώπη διαθέτει μια σωσίβια λέμβο: τον πολιτισμό της. Κι ένα από τα πλεονεκτήματα του ευρωπαϊκού πολιτισμού, είναι ο τρόπος που νοηματοδοτεί την έννοια της ταυτότητας. Σε έναν παγκοσμιοποιημένο κόσμο, μιλούμε συχνά για πολιτιστική ποικιλομορφία,αλλά στην πράξη προτάσσουμε όλοι την δική μας ταυτότητα, αντιπαραθέτοντάς την σε εκείνη των άλλων: είμαι «γκέι», «εβραίος», «Γερμανός», «χριστιανός», «'Αραβας», «γυναίκα». Οι πάντεςλατρεύουμε την ταυτότητά μας. Μόνο στον ευρωπαϊκό χώρο η ταυτότητα δεν είναι αντικείμενο λατρείας, αλλά διερώτησης. Ποιος είμαι, εφόσον υπάρχει ο άλλος; Τι μπορώ να κάνω εις επήκοον των άλλων; Αυτά τα ερωτήματα ριζώνουν στον ελληνικό, τον εβραϊκό και το χριστιανικό πολιτισμό.

• Στην Ελλάδα, σύμφωνα με την πλατωνική φιλοσοφία, οι ιδέες και οι αξίες προκύπτουν από έναν αέναο διάλογο.
  

Αρχιπέλαγος ιστορικής άγνοιας

Του Απόστολου Λακασά, Καθημερινή, 23.5.13

Μόνο 600 μαθητές της Γ΄ Λυκείου -το 1% του συνόλου των μαθητών της τάξης- επέλεξαν φέτος να διδαχθούν την Ιστορία Γενικής Παιδείας η οποία, όπως λέει ο τίτλος του σχολικού βιβλίου, πραγματεύεται την «Ιστορία του Νεότερου και Σύγχρονου Κόσμου». Και αυτοί οι 600 μάλλον τίποτα δεν θα άκουσαν για το σύστημα των γκουλάγκ μετά τη ρωσική επανάσταση. «Προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι αντιδράσεις που εκδηλώθηκαν -κατά μείζονα μάλιστα λόγο αφότου η Ρωσία έγινε πεδίο εμφυλίων συγκρούσεων και εξωτερικών επεμβάσεων από τους πρώην συμμάχους της- το επαναστατικό καθεστώς σκλήρυνε τη στάση του» λέει το βιβλίο της Ιστορίας και όπως αναφέρουν έμπειροι καθηγητές είναι η μόνη -και έμμεση- αναφορά του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος στα γκουλάγκ. Τι σημαίνει, λοιπόν, «το επαναστατικό καθεστώς σκλήρυνε τη στάση του»; Το 1929 ο Στάλιν αποφάσισε να επεκτείνει το σύστημα των στρατοπέδων ώστε να χρησιμοποιήσει τα καταναγκαστικά έργα των κρατουμένων για την εκβιομηχάνιση της Σοβιετικής Ενωσης και για να εκμεταλλευτεί τις πλουτοπαραγωγικές πηγές των απέραντων, σχεδόν ακατοίκητων και απομακρυσμένων περιοχών της χώρας. «Τα γκουλάγκ -ο τεράστιος αριθμός σοβιετικών στρατοπέδων συγκέντρωσης- ήταν ένα σύστημα καταστολής και τιμωρίας» λέει στο βιβλίο της «Γκουλάγκ - Η αληθινή ιστορία» (εκδόσεις Ιωλκός) η Αν Απλμπάουμ, αρθρογράφος και μέλος της ομάδας σύνταξης της Washington Post. «Η λέξη GULAG αποτελεί ακρωνύμιο του Glavnoe Upravlenie Lagerei που σημαίνει Κεντρική Διοίκηση Στρατοπέδου.

Το χαρτί... χαρτάκι

Του Ανδρέα Παππά, Athens Voice

Με γοργό ρυθμό προχωράει η οικοδόμηση του σοσιαλισμού στη Βενεζουέλα. Έτσι, όπως διαβάζω, «μετά τον καφέ, το γάλα, το βούτυρο και το καλαμποκάλευρο, έχει γίνει άφαντο από τα σουπερμάρκετ και το χαρτί τουαλέτας». Κατά τις πιο λαμπρές παραδόσεις του «υπαρκτού σοσιαλισμού», όπου και αν αυτός επικράτησε, οι πολίτες σχηματίζουν ουρές μήπως βρουν λίγο χαρτάκι για τα ταλαιπωρημένα οπίσθιά τους. Δεν αποκλείεται να κάνουν σύντομα την εμφάνισή τους και στη Βενεζουέλα τα περιβόητα εκείνα διχτάκια που υπήρχαν στην κραταιά Σοβιετία. Όπως μου είχαν εξηγήσει, η ονομασία τους στα ρωσικά (δυστυχώς, μου διαφεύγει) σήμαινε κάτι σαν «δεν ξέρεις ποτέ τι γίνεται». Κι αυτό, γιατί οι γυναίκες τα είχαν πάντα μαζί τους, μήπως ξαφνικά, εκεί που περπατούσαν, χρειαστεί να τρέξουν στο τάδε σημείο της πόλης, όπου ακούστηκε ότι δίνουν αβγά, πατάτες ή κάτι άλλο. Αυτός ήταν, λοιπόν, ο παράδεισος του «υπαρκτού σοσιαλισμού», τον οποίο (δυστυχώς, κατά το ΚΚΕ και το νεαρό ηγέτη του ΣΥΡΙΖΑ) η ήττα της κομμουνιστικής αριστεράς στον Εμφύλιο δεν επέτρεψε να απολαύσουμε.

Γιατί είναι ακριβό το ρωσικό αέριο;

Toυ Μπάμπη Παπαδημητρίου, Καθημερινή, 22.5.13

Αν η Ελλάδα ήταν μια παλαιού τύπου βιομηχανική χώρα, θα έκανε, μέσες-άκρες, τις ίδιες συζητήσεις για τα ενεργειακά θέματα, με αυτές που κάνει σήμερα με μόνη αφορμή την πώληση της διαχείρισης δύο κρατικών εταιρειών, της ΔΕΠΑ και της ΔΕΣΦΑ. Πλην, όμως, η χώρα μας έχασε όλη τη φάση της βιομηχανικής επανάστασης, έχασε και την άνοδο των προοδευτικών ιδεών που κατά κανόνα συνόδευσαν την ταχεία συσσώρευση κεφαλαίου και πλούτου, έχασε και την ευκαιρία να αποκτήσει σοβαρούς, εθνικούς και δημιουργικούς επιχειρηματίες. Οι διαπραγματεύσεις που γίνονται την εποχή αυτή, με αφορμή τις δύο παραπάνω ιδιωτικοποιήσεις και την επικείμενη πώληση μέρους των δραστηριοτήτων που μονοπωλεί η ΔΕΗ, αποδεικνύουν τη σημασία που έχει η εμπέδωση μακρόπνοης στρατηγικής για τη θέση της χώρας στις διεθνείς αγορές Βεβαίως, ένα τόσο καλό συμβόλαιο, όπως αυτό που είχε η Ρωσία με την Ελλάδα, μέσω του οποίου αγοράζουμε φυσικό αέριο, είναι ενδιαφέρον θέμα. Το μόνο παράδοξο είναι ότι ενώ στη Ρωσία έγιναν, από τότε, κάποιες σπουδαίες αλλαγές, τις οποίες αντιλαμβάνεται πολύ καλά η διάδοχος Gazprom, στην Ελλάδα ο εκπρόσωπος παραμένει πάντοτε ο ίδιος ενεργειακός μεσολαβητής.

Μήπως ήρθε η ώρα της κοινής λογικής;

Του Λεωνίδα Kαστανά, Athens Voice

O διασυρμός της ηγεσίας της ΟΛΜΕ σηματοδοτεί και το τέλος αυτού του είδους του συνδικαλισμού τον οποίο υπηρέτησε με συνέπεια αυτό το σωματείο για περίπου τριάντα χρόνια. Συνδικαλισμός που εκπροσωπεί κομματικές μειοψηφίες, υπερασπίζεται τις στρεβλές δομές του πελατειακού κράτους και εκβιάζει ανενδοίαστα το σύνολο των πολιτών το οποίο τυγχάνει να είναι εργοδότης του. Όσο οι κυβερνήσεις μετρούσαν το πολιτικό κόστος και είχαν απόθεμα δανεικών, μπορούσε να μετρά νίκες. Τώρα που λεφτά δεν υπάρχουν και ο Τόμσεν μάς επισκέπτεται συχνά, το αποτέλεσμα ήταν προδιαγεγραμμένο. Συντριβή. H ήττα της ηγεσίας της ΟΛΜΕ δεν είναι νίκη της κυβέρνησης, παρότι έπραξε τα δέοντα. Είναι νίκη της κοινωνίας των πολιτών, των εργαζομένων, των δημοσίων υπαλλήλων, των καθηγητών. Των χιλιάδων ανώνυμων σκληρά δοκιμαζόμενων κατοίκων αυτής της χώρας, που με τη στάση τους έδειξαν την έξοδο στον κορπορατισμό. Και στην πρώτη ευκαιρία θα τη ξαναδείξουν. Η μεγάλη πλειοψηφία των καθηγητών της Μέσης Εκπαίδευσης (Μ.Ε.) γύρισαν την πλάτη στον ανορθολογισμό, στους λεονταρισμούς, στην εκδήλωση μιας τσάμπα μαγκιάς που στόχο είχαν, όχι την κυβέρνηση, αλλά την κοινωνία. Υπερασπίστηκε τη δημόσια εκπαίδευση ως κοινό αγαθό και νίκησε.

Το δράμα των πανελληνίων.

Του Πάνου Τσορμπατζόγλου, 22.5.2013

Μια βόλτα στα εξεταστικά κέντρα όπου η γενιά των αποφοίτων δοκιμάζεται καλούμενη βάναυσα, να απαντήσει σε ζητήματα που οι απαντήσεις, ατόφιες και συστηματοποιημένες, είναι θαμμένες κάπου στη χωματερή των τυποποιημένων γνώσεων τους, θα τους εντοπίσει.

Είναι οι γονείς των παιδιών που εξετάζονται.  Για το είδος και τον τρόπο των εξετάσεων δεν θα μιλήσουμε εδώ.  Ούτε και για τις συνθήκες κάτω από τις οποίες ο περίγυρος, (σχολείο, δάσκαλοι, πολιτεία, κοινωνικές προκαταλήψεις και στερεότυπα), έχει ετοιμάσει τους νέους αυτούς πολίτες να διαβούν την πύλη της επαγγελματικής τους ζωής.  Βιασμένες ψυχούλες καλούνται, χειραγωγημένες αριστοτεχνικά οι περισσότερες, να συνταιριάσουν τα όνειρα τους στις φιλοδοξίες και «τα πρέπει» όλων εκείνων που αποφασίζουν «γι αυτούς χωρίς αυτούς».

Μεταξύ των οποίων την μεγαλύτερη ευθύνη έχουν οι γονείς.  Αυτοί που θα διακρίνει κανείς κρεμασμένους στα κάγκελα των σχολείων με αλλοιωμένα από την ένταση πρόσωπα, να μετρούν το χρόνο που τρέχει από τη στιγμή που τα «μωρά» τους πέρασαν την πόρτα του εξεταστικού κέντρου, συνταιριασμένος με το τρέξιμο του χτύπου της καρδιάς τους. 

Καταδικάζουμε τις γενοκτονίες, αστειευόμαστε με το γκούλαγκ

Του Δημήτρη Ψυχογιού, Athens Voice

Tο 1985, ο βουλευτής Ιωαννίνων της ΝΔ Ελευθέριος Καλογιάννης πήρε στον ώμο του την κάλπη στην οποία θα ψήφιζαν για πρόεδρο Δημοκρατίας στη Βουλή και την πήγε στα γραφεία της ΝΔ, διαμαρτυρόμενος για τα ομοιόμορφα μεν, έγχρωμα δε ψηφοδέλτια με τα οποία το ΠαΣοΚ κατάφερε να ελέγξει την ψηφοφορία και να εκλέξει τον Χρήστο Σαρτζετάκη πρόεδρο της Βουλής. Ξυλοδαρμό δεν είχαμε τότε, το 1993 όμως βουλευτές και μέλη της νεολαίας της ΝΔ έδειραν το βουλευτή Κιλκίς Ιωάννη Συμπιλίδη, όταν ανακοίνωσε ότι αποχωρεί από τη ΝΔ και ανεξαρτητοποιείται, με αποτέλεσμα να πέσει η κυβέρνηση Κωνσταντίνου Μητσοτάκη. Έχουμε δει δηλαδή και χειρότερα επεισόδια από αυτά που διαδραματίστηκαν προχθές στη Βουλή με τη τα «Χάιλ Χίτλερ» του κ. Πάντζα και τα «λεχρίτες, ξεφτιλισμένοι» που φώναζαν οι βουλευτές της Χρυσή Αυγής αποχωρώντας. Και όσα συνέβαιναν γύρω της από το 2010 ως τις εκλογές του 2012 ήσαν όχι απλώς χειρότερα αλλά δραματικά, όταν το έξαλλο αριστεροδεξιό πλήθος έκανε επιθέσεις για να την καταλάβει – μία μάλιστα φορά μετά από συγκέντρωση στα προπύλαια που είχαν μιλήσει ο πρύτανης του πανεπιστημίου Αθηνών Θεοδόσιος Πελεγρίνης και ο Μίκης Θεοδωράκης.

Ελευθερία λόγου και ιστορική μνήμη

Του Νίκου Μπίστη, ΒΗΜΑ, 21.5.13

Σε ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον άρθρο του στο ΒΗΜΑ στις 19 Μαΐου, με τίτλο «Μισαλλοδοξία και ελευθερία του λόγου» ο Σταύρος Τσακυράκης διερωτάται «Σε ποια βάση άραγε μπορεί μια φιλελεύθερη κοινωνία να απαγορεύσει τον μισαλλόδοξο λόγο, χωρίς να αντιφάσκει με την θεμελιώδη σημασία που αποδίδει στην ελευθερία της έκφρασης;». Καταλήγει ότι δεν υπάρχει τέτοια βάση, συμμεριζόμενος έτσι αντίστοιχους προβληματισμούς που αναπτυχθήκαν όταν στην Γαλλία και άλλού προέκυψε το θέμα της άρνησης του Ολοκαυτώματος και γενικότερα η αντιμετώπιση της ακροδεξιάς. Το θέμα είναι αναμφίβολα σύνθετο και από την φύση του δύσκολο. Δεν είναι τυχαίο ότι το ΚΚΕ που δεν έχει τις φιλελεύθερες ανησυχίες του Τσακυράκη, για λόγους μελλοντικής αυτοπροστασίας του, πρακτικά καταλήγει στο ίδιο συμπέρασμα με αυτόν. Έχοντας επίγνωση της δυσκολίας που συνεπάγεται η προσπάθεια να βάλεις όριο με βάση τον νόμο (η ελευθερία χωρίς όρια σε απαλλάσσει από αυτήν την υποχρέωση) παρά ταύτα πιστεύω ότι υπάρχει όριο που το προσδιορίζει ο συνδυασμός ιστορικής γνώσης και άμεσης, σχεδόν αυτόματης, σύνδεσης της έκφρασης με την δράση. Γιατί ο συνδυασμός ναζισμού, παντός τύπου ρατσισμού και ξενοφοβίας, έχει ιστορικά καταγραφεί και καθημερινά καταγράφεται ως το απόλυτο κακό, χωρίς αστερίσκους και ερωτηματικά.

Το αίτημα για δικαιοσύνη

Από τον Θανάση Γιαλκέτση, Εφημερίδα των Συντακτών

 Το κείμενο που ακολουθεί είναι ένα απόσπασμα από την παρέμβαση του Ινδού νομπελίστα οικονομολόγου Αμάρτια Σεν στο Φεστιβάλ της Επιστήμης, που έγινε στη Ρώμη τον περασμένο Ιανουάριο.

 Οι δυνατότητές μας να ζήσουμε μια καλή ζωή, να είμαστε ευχαριστημένοι, ευτυχισμένοι, ελεύθεροι να επιλέξουμε τον τύπο ζωής που θέλουμε, υπερβαίνουν κατά πολύ αυτά που κατορθώνουμε να πραγματοποιήσουμε. Η ανθρώπινη μειονεξία πηγάζει από ποικίλους παράγοντες, αλλά μία από τις κύριες πηγές των ορίων μας –αλλά και της δύναμής μας, ανάλογα με τις περιστάσεις- είναι και το ότι η ατομική ζωή εξαρτάται από τον χαρακτήρα της κοινωνίας στην οποία ζούμε. Η φύση του προβλήματος φωτίζεται πολύ καλά από την κρίση που έπληξε την Ευρώπη τα τελευταία χρόνια, από τα βάσανα και τις στερήσεις που επηρεάζουν τη ζωή των ανθρώπων στην Ιταλία και την Ελλάδα, στην Πορτογαλία και τη Μεγάλη Βρετανία, στη Γαλλία και τη Γερμανία, σε όλη σχεδόν την Ευρώπη. Οχι μόνο για τη σημερινή αλλά και για τη μελλοντική Ευρώπη πρόκειται για μια καταστροφή που έχει σύνθετες αιτίες και της οποίας οφείλουμε να ερευνήσουμε τη γένεση, την όξυνση και τη διάρκεια. Θα ήταν δύσκολο να κατανοήσουμε την κατάσταση των ανθρώπινων υπάρξεων που εμπλέκονται σε αυτήν την τραγωδία, χωρίς να μελετήσουμε πώς συνέβαλε σε αυτήν η κακή λειτουργία των θεσμών που κυβερνούν τη ζωή τους: τον ρόλο των αγορών και των θεσμών που συνδέονται με αυτές αλλά και των κρατικών θεσμών.

Τα ζωικά πνεύματα

Του Αρίστου Δοξιάδη*, Καθημερινή, 19.5.13

Πληθαίνουν τα θετικά μηνύματα για την ελληνική οικονομία στον ξένο Τύπο αλλά και στις χρηματαγορές. Καλό αυτό, αλλά να μη μας ξεγελάει. Η παραγωγή είναι πολύ ισχνή, το κράτος πολύ προβληματικό, οι ανισορροπίες και οι ανισότητες επίμονες. Δεν θα διορθωθούν μόνο επειδή θα επανέλθουν μερικά δισ. σε καταθέσεις, θα βελτιωθούν οι όροι δανεισμού του κράτους και θα ανεβεί ο δείκτης του Χρηματιστηρίου Αθηνών. «Δεν μπορώ να καταλάβω το μακροπρόθεσμο σενάριο για την Ελλάδα», λέει ένας Ευρωπαίος επενδυτής σε ρεπορτάζ των Financial Times. «Προφανώς έχουν απομακρυνθεί οι ακραίοι κίνδυνοι, όμως τι άλλο περιλαμβάνει το οικονομικό τους μοντέλο εκτός από τουρισμό»; Είναι φυσικό να αναρωτιέται. Οι διεθνείς επενδυτές συνήθως αγοράζουν μετοχές ή επιχειρήσεις που ήδη υπάρχουν. Μπορεί να τις βελτιώσουν ή να τις επεκτείνουν. Αν όμως είναι να ιδρύσουν κάτι νέο, θα διαλέξουν από όλο τον κόσμο το μέρος που προσφέρει κάποιο έτοιμο πλεονέκτημα. Από τη δική τους οπτική, δεν θα βρουν πολλές ευκαιρίες στην Ελλάδα, έξω από τον τουρισμό. Για όσους ζούμε εδώ, η οπτική είναι διαφορετική. Οταν δεν υπάρχει η έτοιμη ευκαιρία, οι άνθρωποι θα σκαρφιστούν κάτι, οτιδήποτε, για να ζήσουν. Μερικοί θα τα καταφέρουν καλά και θα δώσουν δουλειές σε άλλους. Οπου υπάρχουν μερικές ελάχιστες προϋποθέσεις, πάντα συμβαίνει αυτό. Και εκ των υστέρων, οι οικονομολόγοι κωδικοποιούν αυτό που έγινε και το ονομάζουν το «τάδε» μοντέλο ανάπτυξης.

Οι Έλληνες πρέπει να ανακτήσουν την αυτοπεποίθησή τους, οι ταπεινώσεις πρέπει να έχουν ένα τέλος

Δημοσίευμα που αναφέρεται στον υπουργό Διοικητικής Μεταρρύθμισης Αντώνη Mανιτάκη φιλοξενεί το περιοδικό Der Spiegel υπό τον τίτλο «Όλη η ισχύς στους πιστωτές» και υπότιτλο «ένας ηλικιωμένος κύριος πρέπει να ψαλιδίσει τον γκροτέσκο διογκωμένο κρατικό μηχανισμό και γίνεται ο μπαμπούλας του έθνους». Ο ίδιος δηλώνει προς το γερμανικό περιοδικό: «Θέλω να δώσω πάλι στη χώρα μου τιμή και αξιοπρέπεια, θέλω τα εγγόνια μου να μπορούν και πάλι να πουν ότι υπάρχουν γι’ αυτά όνειρα και αξίες». Ο συντάκτης σημειώνει ότι μέχρι να γίνει αυτό θα πρέπει να ξεφορτωθεί αρκετές χιλιάδες υπαλλήλους, όπως για παράδειγμα δασκάλους σε μικρά νησιά, όπως την Αστυπάλαια και το Καστελόριζο, όπου ήδη υπάρχουν 15 εκπαιδευτικοί για 18 μαθητές. Σε άλλο σημείο του άρθρου σημειώνεται ότι ο κ. Μανιτάκης επαινεί τους γάλλους ειδικούς της Task-Force, που στέκονται στο πλευρό του στην προσπάθεια αναδιοργάνωσης της δημόσιας διοίκησης και πως δεν λέει κακές κουβέντες για τους Γερμανούς, κάτι που, όπως σημειώνεται, είναι σπάνιο αυτό τον καιρό στην Αθήνα. Ωστόσο, ο υπουργός κάνει λόγο για «τρομερές εμπειρίες κατά τις διαπραγματεύσεις με την τρόικα, τις οποίες θα θυμάμαι για πάντα κατά τη διάρκεια της ζωής μου» και διευκρινίζει ότι «χρειάστηκε να μάθω να κατανοώ ότι πρέπει να διαπραγματεύομαι ως εκπρόσωπος μιας χρεοκοπημένης χώρας και να κάθομαι έναντι των πιστωτών, η οποίοι έχουν όλη την ισχύ». «Οι Έλληνες πρέπει να ανακτήσουν την αυτοπεποίθησή τους, οι ταπεινώσεις πρέπει να έχουν ένα τέλος», λέει ο Α. Μανιτάκης, ο οποίος επιμένει ότι πρέπει να απολυθούν μόνο οι επίορκοι δημόσιοι υπάλληλοι, όσοι δεν εκπληρώνουν, ή εκπληρώνουν ανεπαρκώς τα καθήκοντα τους και όσοι απόκτησαν με δόλο -μέσω πλαστών πιστοποιητικών- τη μόνιμη θέση εργασίας.

Κρατείστε ξύπνιο το μυαλό σας στους σκοτεινούς καιρούς

Η γενέθλια πόλη τίμησε τον μύθο της. 

«Κρατείστε ξύπνιο το μυαλό σας στους σκοτεινούς καιρούς. Μ΄ αυτό κυρίως θα πολεμήσετε». «Μη φοβάστε τους ανθρώπους που έχουν ρωμαλέα πάθη. Όσους οργίζονται, πίνουν και αγαπούν». «Απομονώστε όσους σας χαμογελούν, και όταν τους δίνεις το χέρι δεν ξέρουν ή δεν θέλουν να το σφίξουν».  Είναι μερικά μόνο από τις υποδείξεις - συμβουλές – παρακαταθήκη γνώσης και ιδεολογίας ζωής , που άφησε στο πολυπληθέστατο κοινό – πρώην φυσικούς αλλά και ιδεολογικά μαθητές του- ο καθηγητής Δ.Ν.Μαρωνίτης ως το δικό του ιδεολογικό «αντίδωρο» στην «απρόβλεπτη τιμή από τη γενέθλια πόλη» όπως είπε.  Τα παραπάνω σπαράγματα του λόγου του προέρχονται από επιφυλλίδα του, που δημοσίευσε στην εφημερίδα «ΤΟ ΒΗΜΑ» στις 26/10/1974, λίγους μήνες μετά την πτώση της Χούντας και συγχρόνως με την επιστροφή του στην καθηγητική του έδρα απ όπου το δικτατορικό καθεστώς τον είχε βίαια απομακρύνει.  «Δεν υπάρχουν πολλές διαφοροποιήσεις από τότε» συμπλήρωσε ο καθηγητής . «Θα διαφοροποιούσα ίσως μόνο τον ορισμό του φασισμού και θα τον προσδιόριζα για το σήμερα ως : «Φασισμός είναι να σε ρωτούν δημοσίως για την ιδιωτική σου ζωή και να σε ανακρίνουν ιδιωτικά για τις δημόσιες πράξεις σου».  Εμφανέστατα συγκινημένος μετά το τέλος των εισηγήσεων των έξι συνολικά ομιλητών και του εισηγητή της εκδήλωσης, Γιώργου Κορδομενίδη (συγγραφέα- διευθυντή του περιοδικού Εντευκτήριο που συνδιοργάνωσε την εκδήλωση με το Δήμο Θεσσαλονίκης), ο 84χρονος καθηγητής ( «ο μόνος ζωντανός μύθος και θρύλος» της Φιλοσοφικής Σχολής του ΑΠΘ , όπως τον χαρακτήρισε ο μαθητής του - καθηγητής της Φιλοσοφίας σήμερα στο ΑΠΘ, Βασίλης Κάλφας) δήλωσε εισαγωγικά πως: «Σας ορκίζομαι πως αυτό που θα ήθελα να κάνω , είναι να κλάψω λέγοντας σας Ευχαριστώ»). 

Και…έκλαψε.

Μισαλλοδοξία και ελευθερία του λόγου

Του Σταύρου Τσακυράκη, ΒΗΜΑ, 19.5.13

Σε ποια βάση άραγε μπορεί μια φιλελεύθερη κοινωνία να απαγορεύσει τον μισαλλόδοξο λόγο χωρίς να αντιφάσκει με τη θεμελιώδη σημασία που αποδίδει στην ελευθερία της έκφρασης; Όχι ασφαλώς στη βάση ότι η πλειοψηφία διαφωνεί ριζικά με το περιεχόμενό του ή ότι αποτελεί μια βαθύτατα λανθασμένη ιδέα που διακηρύσσει μια αποκρουστική άποψη κοινωνικής οργάνωσης. Η ελευθερία της έκφρασης συνεπάγεται την ελεύθερη διακίνηση όλων των ιδεών και των απόψεων ανεξαρτήτως του περιεχομένου τους. Δεν νοείται ελεύθερος δημόσιος διάλογος αν αυτός προσληφθεί ως αποκαθαρμένος από τις λανθασμένες, εξωφρενικές ή απεχθείς ιδέες. Η ρήση ότι νομικά δεν υπάρχουν ορθές ή λανθασμένες απόψεις δεν σημαίνει ότι το «η γη είναι πιάτο» περιέχει την ίδια αλήθεια με το «η γη είναι στρογυλή». Σημαίνει απλούστατα ότι και οι δύο απόψεις έχουν θέση στο δημόσιο διάλογο, ότι και οι δύο προστατεύονται εξίσου. Τα επιχειρήματα για το πόσο κακός και λανθασμένος είναι ο μισαλλόδοξος λόγος είναι μεν ορθά, δεν βοηθούν όμως να απαντήσουμε στο ερώτημα που θέσαμε. Προσωπικά, δεν έχω καμιά αμφιβολία ότι οι μισαλλόδοξες απόψεις, δηλαδή οι απόψεις που εκφράζουν μίσος προς άλλους ανθρώπους εξαιτίας κάποιων χαρακτηριστικών τους (της φυλής, του φύλου, των πεποιθήσεων ή των ερωτικών προτιμήσεων) αποτελούν βαθύτατα λανθασμένες ιδέες.

Να διοικήσουμε επιτέλους με αριθμούς

Του Διομήδη Σπινέλλη*, Καθημερινή, 19.5.13

Την εβδομάδα που μας πέρασε δημοσιεύτηκαν στον ιστότοπο της νέας ανεξάρτητης Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων (www.publicrevenue.gr) συγκεκριμένοι αριθμητικοί στόχοι για το πρώτο εξάμηνο του 2013 και για ολόκληρο το έτος: εισπράξεις παλαιών οφειλών, αριθμός τακτικών και προσωρινών ελέγχων σε μεγάλες επιχειρήσεις και σε φυσικά πρόσωπα μεγάλης οικονομικής επιφάνειας, καθώς και τα ποσοστά είσπραξης από τα αποτελέσματα των ελέγχων αυτών. (Ενα αμαρτωλό μυστικό πίσω από τα πρόστιμα-καμπάνες που συχνά ακούμε, είναι ότι μέχρι σήμερα το κράτος μας εισπράττει τελικά ένα πολύ μικρό ποσοστό από αυτά.) Η στοχοθεσία αυτή μπορεί να βελτιωθεί. Θα ήταν, για παράδειγμα, χρήσιμο να γνωρίζουμε τον αριθμό των ελεγκτών, τον χρόνο που απαιτείται για κάθε έλεγχο, στόχους για απλούστερους ελέγχους (π.χ. για έκδοση αποδείξεων) και ορισμένους δείκτες φορολογικής συμμόρφωσης (κατά πόσο δηλαδή η ΓΓΔΕ, καλλιεργώντας ένα κλίμα εμπιστοσύνης στη χρηστή φορολογική διοίκηση, οδηγεί τους φορολογουμένους σε οικειοθελή συμμόρφωση). Ομως, πρέπει όλοι να αναγνωρίσουμε ότι η στοχοθεσία αυτή είναι μια αξιοθαύμαστη, (δυστυχώς) επαναστατική, αλλά και αυτονόητη ενέργεια. Η χώρα μας πρέπει να διοικείται με το να θέτουμε και να δημοσιεύουμε συγκεκριμένους αριθμητικούς στόχους και να παρακολουθούμε τακτικά με διαφάνεια την πορεία εκτέλεσής τους.

Οι κυβερνάνθρωποι ζουν ανάμεσά μας

Του Γιώργου Λακόπουλου, www.protagon.gr

Από όλα τα φαινόμενα του δημοσίου βίου εσχάτως, το πιο αξιοπρόσεκτο είναι οι περιφερόμενοι πρώην αξιωματούχοι των κομμάτων εξουσίας της Μεταπολίτευσης. Άνθρωποι που αν δεν υπήρχαν δε θα μπορούσε κανείς να τους φανταστεί, επανεμφανίζονται με τη νοοτροπία που τους ανέδειξε: δεν τους νοιάζει πού πάει το όχημα - αρκεί να κάθονται οι ίδιοι στο τιμόνι. Έχουν λύσεις και απαντήσεις για όλα, ασκούν κριτική σε όλους και κάνουν υποδείξεις για τα πάντα, ρίχνοντας ανάμεσα και καμιά κλάψα. Τάχα, για τα λάθη τους. Απλώς για να παίρνουν τους άλλους από μπροστά.  Πρόκειται για φαινόμενο όχι και πολύ ευχάριστο και πάντως όχι ελπιδοφόρο για μια χώρα κατ' ουσίαν θύμα του πολιτικού προσωπικού της, που υπήρξε κατώτερο της εμπιστοσύνης του λαού της. Γεννημένοι στη δεκαετία του 1950 οι περισσότεροι, δεν έκαναν πολιτική - έκαναν καριέρα. Και είχαν φτάσει στο σημείο να αισθάνονται παντοδύναμοι και αιώνιοι στον καιρό τους. Μερικοί μάλιστα από τύχη βρέθηκαν στο ένα κόμμα. Κάλλιστα θα μπορούσαν να είναι και στο άλλο.

Άρχισε η αναδιάταξη της Δύσης

Του Μάκη Ανδρονόπουλου, http://makisandronopoulos.blogspot.gr/

Τέσσερις βασικές γεωπολιτικές δυναμικές φαίνεται να είναι σε εξέλιξη παγκοσμίως.

• Η πρώτη εκπορεύεται από τις ΗΠΑ, όπου πυκνώνουν οι ενδείξεις ότι ο Αμερικανός πρόεδρος Μπάρακ Ομπάμα (Barack Obama) έχει θέσει σε εφαρμογή, μετά την επανεκλογή του, ένα πολυδιάστατο εμπροσθοβαρές πρόγραμμα αναδιάρθρωσης της αμερικάνικης οικονομίας, αλλά και ανάταξης της αμερικανικής επιρροής.
• Η δεύτερη προέκυψε από την κρίση χρέους της ευρωζώνης που έδωσε την ευκαιρία να μετατρέψει η Γερμανία την γεωοικονομική της ισχύ σε πολιτική, μετατρέποντας τον ευρωπαϊκό νότο σε προτεκτοράτο.
• Η τρίτη δυναμική σχετίζεται με την ραγδαία οικονομική επέκταση της Κίνας στην Αφρική, τη νότια Αμερική και σύντομα στην Ευρώπη.
• Η τέταρτη δυναμική είναι ο παγκόσμιος οικονομικός πόλεμος που πυροδότησε η παγκοσμιοποίηση με την ανάδυση νέων διεθνών παικτών στην παγκόσμια σκακιέρα και φαίνεται να παίρνει μια νέα τροπή με την ταχεία λουμπενοποίηση όλο και μεγαλύτερων τμημάτων της μεσαίας τάξης στη δύση, που δημιουργεί ένα νέο υποκείμενο το οποίο είτε οδηγείται στη ριζοσπαστικοποίηση, είτε τον εκφασισμό.

Παράλληλα οι αναδυόμενες οικονομικές δυνάμεις, κυρίως στην Ασία, αλλά και ο ισλαμικός κόσμος, μοιάζουν να έχουν εισέλθει σε μια φάση αποστασιοποίησης και αμφισβήτησης του δυτικού πολιτισμικού μοντέλου, καθώς οι βασικές του αξίες έχουν καταρρεύσει (ανθρώπινα δικαιώματα, δημοκρατία, κοινωνικό κράτος κ.λπ).

Οι αστοί τρομάξανε...

Του Νίκου Μπίστη, Μεταρρύθμιση, 19.5.13

Θα έχετε παρατηρήσει ότι μετά την εκλογή Κουτσούμπα οι ανακοινώσεις του ΚΚΕ έχουν επιστρέψει ακόμα πιο πίσω από την εποχή της Αλέκας, κάπου στις αρχές της δεκαετίας του 1920. Τότε που το νεαρό εργατικό κίνημα στρεφόταν με πάθος κατά των αστών και ο Μπεζεντάκος τους «τρόμαζε και καταργούσε τα κάστρα τους». Ναι, το τραγούδησα και εγώ μαζί με χιλιάδες Κνίτες και Ρηγάδες στο Λιμέρι και το Ταμπούρι, όπως και το «Βρονταει ο Ολυμπος» ή το «ΕΑΜ φωνή λαού, που φτάνει ως τα άστρα του ουρανού ». Ακόμα και τότε, όμως, την εποχή της αθωότητας, είχαμε συνείδηση ότι αποτελούν κομμάτι ενός παρελθόντος, που όσο προχωρούσαμε συνειδητοποιούσαμε ότι ήταν πιο σύνθετο και αντιφατικό από όσο νομίζαμε, πιστεύαμε και τραγουδούσαμε. Δεν τα προβάλαμε στο παρόν και το μέλλον ως οδηγούς δράσης. Το σημερινό ΚΚΕ νομίζει ότι η ελληνική κοινωνία χωρίζεται σε αστούς και εργάτες, στην εργατική λαϊκή οικογένεια και στην αστική οικογένεια. Σε λίγο θα μας ζητήσει να ετοιμαζόμαστε για το βουνό. Δεν χρειάζεται να έχεις διαβάσει Πουλαντζά , αρκεί να κοιτάξεις γύρω σου, για να δεις την συνθέτη πραγματικότητα στην οποία ζούμε. Αυτές τις αναλύσεις τις είχε εγκαταλείψει ακόμα και η Ακαδημία Επιστημών της ΕΣΣΔ. ( για αυτό και κατέρρευσε , θα μας πουν οι ζηλωτές του κομμουνισμου). Και μετά ήρθε η γελοιότητα. Αναπόφευκτα, όταν ζεις στον προηγούμενο αιώνα. Ο καρκίνος των εργατριών και ο καρκίνος των αστών. Η λαϊκή μαστεκτομή και η αστική, των πλούσιων.

Γιατί δεν απεργούν οι Ιρλανδοί;

Του Νίκου Κωνσταντάρα, Καθημερινή, 17.1.13

Από την 5η Μαΐου του 2010, όταν η Ελλάδα μπήκε στο πρόγραμμα προσαρμογής της τρόικας, έως σήμερα, στη χώρα μας έγιναν δεκαέξι 24ωρες γενικές απεργίες και τέσσερις 48ωρες. Στην Ιρλανδία, η οποία και αυτή αναγκάζεται να εφαρμόσει σκληρή λιτότητα από το 2010, δεν έγινε ούτε μία, όπως σχολίασε με νόημα στέλεχος της ιρλανδικής κυβέρνησης στον απεσταλμένο της «Κ», Νίκο Χρυσολωρά. Πήρα τηλέφωνο Ιρλανδό συνάδελφο στο Δουβλίνο και τον ρώτησα: «Εσείς γιατί δεν απεργείτε; Δεν είναι οργανωμένα τα συνδικάτα σας;». «Το αντίθετο. Τα συνδικάτα είναι σούπερ οργανωμένα», απάντησε ο Ιρλανδός. «Ανέπτυξαν πολύπλοκους μηχανισμούς τα τελευταία 35 χρόνια, κυρίως στα καλά χρόνια της οικονομίας, με το σύστημα των κοινωνικών εταίρων. Τα συνδικάτα συνήθισαν να διαπραγματεύονται απευθείας με την κυβέρνηση. Πιστεύω ότι υπήρχε η αίσθηση πως η γενική απεργία θα έβλαπτε τα συμφέροντα των εργαζομένων και δεν θα επιτύγχανε τίποτα. Οι άνθρωποι έχουν πολλά να χάσουν – χρωστούν για τις πιστωτικές κάρτες, για τα στεγαστικά τους δάνεια κ.ά.». Στην Ιρλανδία το συνδικαλιστικό κίνημα διαφέρει αρκετά από το ελληνικό. Τα συνδικάτα πρόσκεινται στο Εργατικό Κόμμα, το οποίο συμμετέχει στη σημερινή κυβέρνηση, και δεν είναι υπό την ηγεσία πολλών παρατάξεων – όπου υπάρχει πάντα ο πειρασμός η καθεμία να δείχνει μεγαλύτερη μαχητικότητα από τις άλλες.

Ο Διάβολος κρύβεται στην καθημερινότητα

Του Παύλου Αθανασόπουλου, Μεταρρύθμιση

Ένα χρόνο μετά τα περσινές εκλογικές περιπέτειες, φαίνεται ότι οι μεγάλοι κίνδυνοι έχουν ξεπεραστεί. Η θέση μας στην ευρωζώνη δεν αμφισβητείται πλέον σοβαρά. Και αυτή η δηλητηριώδης ομίχλη μιας επικείμενη χρεωκοπίας, δεν υπάρχει πια γύρω μας. Η έγκριση από το Γιούρογκρουπ των δόσεων Μαΐου και Ιουνίου, δείχνει ότι επικρατεί η αντίληψη ότι η χώρα έχει οικονομικά σταθεροποιηθεί. Το ίδιο μήνυμα στέλνει και η αναβάθμιση από την Fitch της ελληνικής οικονομίας κατά δύο μονάδες. Εξάλλου, οι εκθέσεις τόσο της Κομισιόν, όσο και του ΔΝΤ, δείχνουν τα μεγάλα βήματα προόδου που έχουν γίνει. Η αποδραματοποίηση όμως της κατάστασης, δεν μπορεί να οδηγεί σε εφησυχασμό. Αυτό θα ήταν ο μεγαλύτερος κίνδυνος. Η πραγματικότητα συνεχίζει να είναι θλιβερή και κρύβει μέσα της τα σπέρματα που μπορεί να οδηγήσουν σε νέες δραματικές εξάρσεις. Στα καθημερινά και λιγότερο δραματικά θα κριθεί το παιχνίδι. Οι μεταρρυθμίσεις πρέπει να προχωρήσουν με γρήγορο ρυθμό, αλλά προς το παρόν πάνε με βήμα χελώνας. Οι συντεχνίες συνεχίζουν την ίδια αντικοινωνική, εγωιστική και αδιέξοδη πρακτική τους. Το έδειξε η αχαρακτήριστη στάση της ΟΛΜΕ. Η ανεργία παίρνει διαστάσεις που απειλούν την κοινωνική συνοχή και την πολιτική ισορροπία. Οι επενδύσεις, η δημιουργία θέσεων εργασίας, η επανεκκίνηση της πραγματικής οικονομίας, πρέπει να γίνουν με πολύ πιο γρήγορους ρυθμούς. Ο μικροκομματισμός δεν έχει θέση σε τέτοιες ώρες.