Τo ΔΝΤ, το χρέος κι εμείς

Του Παύλου Τσίμα, http://www.huffingtonpost.gr

«Στις 2 τα ξημερώματα, στις 24 Απριλίου 2010, ένα αεροπλάνο που μετέφερε τον Γιώργο Παπακωνσταντίνου, τον Έλληνα υπουργό Οικονομικών, προσγειώθηκε στην αεροπορική βάση Andrews, έξω από την Washington DC, λίγη ώρα πριν ξεκινήσει ένα σημαντικό πρόγευμα εργασίας, στις 7πμ, στα γραφεία του ΔΝΤ»...
Έτσι αρχίζει ο Πολ Μπλουστάιν την αφήγησή του για το πώς καταρτίστηκε το πρώτο ελληνικό πρόγραμμα. Από ένα πρόγευμα στο οποίο παρακάθησαν ο Στρος-Καν, ο Τρισέ, ο Ολι Ρεν και ο Γιώργος Παπακωνσταντίνου. Το κείμενο του Μπλουστάιν είναι η πιο πρόσφατη, η πιο ενδιαφέρουσα και αποκαλυπτική δημοσίευση για τα παρασκήνια του ελληνικού «μνημονίου». Ο ίδιος ο Μπλουστάιν, στέλεχος της Washington Post και της Wall Street Journal, παλαιότερα, ανταποκριτής στην Αργεντινή στα χρόνια της κρίσης, είναι ο συγγραφέας του έργου αναφοράς για την αργεντίνικη κρίση - "And the money kept rolling in (and out)".
Σήμερα, ως senior fellow στον οργανισμό CIGI γράφει για τα παρασκήνια της ευρω-κρίσης, έχοντας πρόσβαση σε απόρρητα εσωτερικά έγγραφα του ΔΝΤ και μαρτυρίες των στελεχών του. Τίτλος της μελέτης που παρουσίασε πρόσφατα: "The IMF, the euro zone and the first rescue of Greece" (CIGI papers, April 2015)

Τι ανακαλύπτουμε, διαβάζοντάς το, πέρα από πολλές γαργαλιστικές (ή ανατριχιαστικές) λεπτομέρειες για τα κίνητρα, τις επιδιώξεις και τον ρόλο που έπαιξαν διάφοροι πρωταγωνιστές της υπόθεσης; Πέρα και από μιαν εξήγηση στην αιφνίδια (;) στροφή του Ταμείου που θέτει στους Ευρωπαίους το δίλημμα ή κούρεμα του ελληνικού χρέους ή έξοδος του ταμείου από το ελληνικό πρόγραμμα;

Ανακαλύπτουμε κάτι που ξέραμε ήδη - αλλά τώρα τεκμηριώνεται πέραν πάσης αμφιβολίας.
Ότι, πρώτον, ένα «κούρεμα» του ελληνικού χρέους θα έπρεπε να προηγηθεί ή να συμβαδίσει με την εφαρμογή του προγράμματος, ότι στο εσωτερικό του Ταμείου δόθηκαν σκληρές μάχες, ώστε η ανάμιξή του, ως junior partner, στην ελληνική «διάσωση», να ακολουθήσει τον κανόνα «όχι άλλες Αργεντινές», δηλαδή να συνοδευτεί με κούρεμα χρέους, ότι οι υποστηρικτές της άποψης αυτής ηττήθηκαν εντός του Ταμείου αλλά και στην αντιπαράθεση Ταμείου-Ευρωζώνης, ότι αυτό είχε σοβαρές συνέπειες για την καλή φήμη και το κύρος του ίδιου του Ταμείου και ακόμη σοβαρότερες επιπτώσεις για εμάς, για την Ελλάδα.
Και ότι, δεύτερον, στο εσωτερικό του Ταμίου είχε υποστηριχθεί τότε η άποψη ότι, αφού το Ταμείο στ' αλήθεια συμμετείχε σ ένα πρόγραμμα διάσωσης όχι της Ελλάδας αλλά του ευρώ, θα έπρεπε να επιβάλει όχι μόνον όρους στην Ελλάδα, αλλά και στην υπόλοιπη ευρωζώνη και την κεντρική της τράπεζα, έτσι ώστε να εξισορροπούνται οι υφεσιακές επιπτώσεις της αναπόφευκτης λιτότητας επί της ελληνικής οικονομίας. Και αυτή η άποψη ηττήθηκε, τότε, ως μη ρεαλιστική πολιτικά...
Αποτέλεσμα;
Με τα λόγια του Μπλουστάιν:

«Η διάσωση του 2010 επέτρεψε στην Ελλάδα να αποφύγει μια αθέτηση των υποχρεώσεών έναντι των διεθνών πιστωτών της εκείνη την στιγμή, η οποία κατά την γνώμη πολλών αναλυτών και πολιτικών κινδύνευε να προκαλέσει μια καταστροφή ανάλογη της χρεοκοπίας της Lehman brothers. Προς το σκοπό αυτό, όμως, θυσιάστηκαν τα νόμιμα συμφέροντα της ίδιας της Ελλάδας. Ο ελληνικός λαός, που θα ήταν αναγκασμένος βεβαίως να υποστεί στερήσεις, υπέφερε πολύ περισσότερο απ όσο ήταν αναγκαίο».

Το λάθος του 2010 διορθώθηκε, εν πολλοίς, το 2012, όταν το ελληνικό χρέος κουρεύτηκε- μεταφέρθηκε δηλαδή από τους ιδιώτες πιστωτές στους Έλληνες και τους Ευρωπαίους φορολογούμενους- και ο διάδοχος του Τρισέ, ο Μάριο Ντράγκι, έκανε "whatever it takes" για την αντιμετώπιση της ευρωκρίσης, πρώτα με δηλώσεις κι έπειτα με το πρόσφατο πρόγραμμα πιστωτικής χαλάρωσης.

Το δράμα, από την δική μας την σκοπιά, είναι ούτε από την καθυστερημένη διόρθωση του ευρω-λάθους, ούτε από την αυτοκριτική του Ταμείου, έχουμε καταφέρει να ωφεληθούμε το ελάχιστο ακόμη, ώστε να κερδίσουμε κάτι από τον χαμένο χρόνο, κάτι από τις επιπλέον, «μη αναγκαίες θυσίες»...