Η οικονομία συνεχίζει να αργοπεθαίνει, καθημερινά…

Του Κώστα Καλλίτση, Καθημερινή

H οικονομική συγκυρία στην Ευρώπη βελτιώνεται. Η κατανάλωση ενισχύεται καθώς η τιμή του πετρελαίου έχει πέσει από τα 100 δολ./βαρέλι, που ήταν τον περασμένο Ιούνιο, στα 51 δολ./βαρέλι. Το φτηνό ευρώ ενισχύει τις ευρωπαϊκές εξαγωγές. Η ισοτιμία έχει πέσει στο 1,0976 με το δολάριο (χαμηλό 12ετίας) και τείνει προς το 1:1, εκεί που ήταν όταν γεννήθηκε το ευρώ πριν από 15 χρόνια. Πρώτα θετικά στοιχεία εμφανίζονται στις οικονομίες Ισπανίας, Ιρλανδίας, Πορτογαλίας. Και στην Ιταλία προβλέπεται επιστροφή σε μικρή ανάπτυξη μέσα στο τρέχον τρίμηνο. Η γερμανική οικονομία δείχνει να ξεπερνά τα σημάδια αδυναμίας που εμφανίστηκαν από το καλοκαίρι και, εφόσον δεν υπάρξει Grexit και δεν αναζωπυρωθεί η κρίση Ρωσίας - Ουκρανίας, προβλέπεται ότι θα εισέλθει σε φάση πραγματικής ανάκαμψης. Το ΑΕΠ της Ευρωζώνης προβλέπεται να αυξηθεί 1,5% φέτος (αντί 1% προ διμήνου), τάση που ενισχύεται από το «πρόγραμμα Ντράγκι», τα 60 δισ. ευρώ που κάθε μήνα θα ρίχνονται στην ευρωπαϊκή οικονομία από αύριο. Ολες οι χώρες του κόσμου (σχεδόν όλες…) εκμεταλλεύονται το φτηνό και άφθονο χρήμα που κυκλοφορεί στις διεθνείς αγορές, για να αναδιαρθρώσουν τα χρέη τους, αντικαθιστώντας τα ομόλογα που είχαν εκδώσει με υψηλό επιτόκιο με νέα, με χαμηλότερο. Η Πορτογαλία δανείζεται με επιτόκιο 0,384 για τριετία και 1,684 για δεκαετία (από 1,089 και 2,939 αντίστοιχα, προ τριμήνου) κι έτσι αποπληρώνει το ΔΝΤ―το ξεφορτώνεται. Η Κύπρος ετοιμάζεται να βγει στις αγορές, έχοντας λάβει μόνο τη μισή από τη βοήθεια που της είχε εγκριθεί―τα 5 από τα 10 δισ. ευρώ, περίπου.
Η διεθνής συγκυρία είναι πολύ ευνοϊκή. Θα μπορέσουμε να την εκμεταλλευτούμε;

Υστερα από αλλεπάλληλα success stories, η οικονομία μας κείτεται βαριά εξασθενημένη. Τα «κόκκινα» δάνεια αυξάνονται με επικίνδυνο ρυθμό, η αλήθεια είναι ότι (μαζί με τις ρυθμίσεις-μαïμού) έχουν ήδη υπερβεί τα 110 δισ. ευρώ. Αν η τρέχουσα αβεβαιότητα παραταθεί και συνεχιστεί το πάγωμα της οικονομικής δραστηριότητας, είναι βέβαιο ότι δεν θα αντέξουν ούτε υγιείς, σήμερα, επιχειρήσεις. Η περαιτέρω καταστροφή της παραγωγικής βάσης και η μεγαλύτερη αύξηση της ανεργίας (από το 26%...) δεν είναι σενάριο φαντασίας. Γιατί η οικονομία συνεχίζει να αργοπεθαίνει, καθημερινά.

Το βασικό είναι να αποσαφηνίσουμε τι ακριβώς θα κάνουμε. Αυτή τη στιγμή βαδίζουμε με μια συμφωνία-πλαίσιο που περιέχει ένα σύνολο θεματικών τίτλων και ασαφειών. (α) Περιέχει τόσα πολλά, που καμία κυβέρνηση, οποιασδήποτε χώρας, δεν θα μπορούσε να υλοποιήσει σε τόσο βραχύ χρόνο. Οσα κι αν κάνει, στο τέλος δεν αποκλείεται να της πουν «δεν είναι αρκετά». (β) Οπως φάνηκε ήδη, από τις πρώτες μέρες, οι ασάφειες παραλύουν την όποια δράση και χρησιμοποιούνται σαν «κρυψώνες» από αξιωματούχους που διαφωνούν με τη δύσκολη αλλά αναγκαία πορεία της χώρας μέσα στην Ευρωζώνη και με όσα αυτή συνεπάγεται.

Είναι δεδομένο ότι η διαχείριση της χώρας θα συνδιαμορφώνεται με τους Ευρωπαίους εταίρους μας και το ΔΝΤ. Κι είναι άνευ ουσίας η συζήτηση αν υπάρχει ή δεν υπάρχει Μνημόνιο ή αν υπάρχει ή δεν υπάρχει επιτήρηση―υπάρχουν και θα υπάρχουν και τα δύο, το θέμα είναι ποια πολιτική θα στηρίζουν. Η ουσία είναι ότι η χώρα πρέπει να αρχίσει να κυβερνιέται. Πρώτον, η κυβέρνηση πρέπει να αποσαφηνίσει τι ακριβώς θέλει να κάνει―σοβαρά πράγματα, όχι αστειότητες. Και ό,τι συμφωνήσει να υλοποιηθεί γρήγορα και αποτελεσματικά.

Τι δεν βοηθάει; Δεν βοηθάει η επανάληψη πρακτικών του πρόσφατου παρελθόντος: Να ξύνεις τον πάτο των δημόσιων ταμείων για να βρεις λεφτά. Να ασθμαίνεις τρέχοντας πίσω από κάθε δόση. Να κινδυνεύεις συνεχώς να κηρύξεις χρεοκοπία, να αναστέλλεις άλλες πληρωμές προκειμένου να πληρωθούν μισθοί και συντάξεις. Να χάνεις χρόνο σε εθνολαϊκές μεταφράσεις ασαφών συμφωνιών, σε αναδιατυπώσεις «κακόηχων» εννοιών, σε έναν κλεφτοπόλεμο δηλώσεων και σε ανούσιους λεονταρισμούς. Ο χρόνος δεν είναι σύμμαχος, είναι εχθρός μας. Για να τον κερδίσουμε, οφείλουμε να τρέξουμε. Σε σαφώς χαραγμένο δρόμο.

Την ευθύνη της πορείας, έξω από την ύφεση αλλά μέσα στην Ευρωζώνη, την έχει ο πρωθυπουργός, Αλ. Τσίπρας. Χαίρει ευρύτατης αποδοχής, μεγαλύτερης εκείνης προ των εκλογών. Ολες οι δημοσκοπήσεις δείχνουν, μάλιστα, ότι αν έκανε τώρα εκλογές (παρεμπιπτόντως, με λίστα…), θα αναδεικνυόταν νικητής με ακόμη ευρύτερη διαφορά από τον δεύτερο, που θα βυθιζόταν στα ποσοστά του Μαΐου 2012. Αυτή η λαϊκή αποδοχή δίνει στον κ. Τσίπρα πολύ μεγάλα περιθώρια να κυβερνήσει απαλλαγμένος από τους καταναγκασμούς παραλυτικών εσωκομματικών ή άλλων ισορροπιών που εγκλωβίζουν τη χώρα στην αδράνεια. Και έχουν ως αποτέλεσμα η Ελλάδα να απειλείται να συρθεί σε βαθύτερη ύφεση, σκληρότερη λιτότητα.