Συνέντευξη στον Δημήτρη Κουκλουμπέρη, Εφημερίδα των Συντακτών
Σταθερότητα του δημοκρατικού συστήματος και άμβλυνση της πόλωσης μεταξύ Ν.Δ.-ΣΥΡΙΖΑ είναι οι δύο στόχοι ενός νέου κεντροαριστερού φορέα, σύμφωνα με τον Νίκο Μουζέλη, ο οποίος υπογράφει το κείμενο των «58». Ο ομότιμος καθηγητής Κοινωνιολογίας στο LSE αναρωτιέται για την αδιαλλαξία του Φώτη Κουβέλη, υπενθυμίζοντας ότι «συγκυβέρνησε με τη Ν.Δ. και με το ΠΑΣΟΚ», εκφράζει την άποψη ότι ένα κεντροαριστερό κόμμα, ανάλογα με τη συγκυρία, «μπορεί κάλλιστα να συνεργαστεί μ’ ένα δεξιό κόμμα», χωρίς να «μολυνθεί» ή να χάσει την «αριστεροσύνη» του, ενώ εκτιμά ότι ο τρίτος πόλος δε θα είναι «κλοτσοσκούφι» και μπορεί να υπάρξει χωρίς τον ΣΥΡΙΖΑ. «Ο Κουβέλης ξέχασε πως συγκυβέρνησε και συνεργάστηκε με τη Ν.Δ. και με το ΠΑΣΟΚ. Γιατί τώρα τόση αδιαλλαξία; Ευτυχώς πολλά στελέχη της ΔΗΜΑΡ θέλουν να βοηθήσουν τη νέα κίνηση. Ελπίζω να αλλάξει γνώμη και ο πρόεδρός της»
• Κεντροαριστερά χωρίς την Αριστερά, δηλαδή τον ΣΥΡΙΖΑ, νοείται;
Και βεβαίως νοείται. Αν η Κεντροαριστερά έχει διαφορετική θέση από την Αριστερά ως προς τα αίτια της κρίσης και ως προς τα μέσα υπέρβασης – και αν αυτή η βασική διαφορά δεν φαίνεται να γεφυρώνεται, τότε στα δημοκρατικά πολιτεύματα δημιουργούνται διαφορετικά κόμματα. Είναι μόνο σε αυταρχικά καθεστώτα που το μεγαλύτερο κόμμα «τρώει το μικρότερο» ή προσπαθεί με μη νόμιμα μέσα να το εξαφανίσει.
Οσο για το πιο θεωρητικό πρόβλημα του τι σημαίνει Αριστερά και τι Κεντροαριστερά ή ποια είναι η διαφορά μεταξύ Κεντροαριστεράς και Σοσιαλδημοκρατίας, αυτό είναι ένα πρόβλημα με το οποίο δεν είναι δυνατόν να ασχοληθώ εδώ.
• Ανασυγκρότηση της Κεντροαριστεράς με το ένα τμήμα της, το ΠΑΣΟΚ, να συμμετέχει σε κυβέρνηση με τη συντηρητική παράταξη, μπορεί να γίνει;
Η ανασυγκρότηση της Κεντροαριστεράς πρέπει να ξεκινήσει όχι τόσο από τα κόμματα όσο από την κοινωνία των πολιτών και από όλους που, είτε είναι ενταγμένοι σε κινήσεις είτε όχι, πιστεύουν πως ένας σοσιαλδημοκρατικός/κεντροαριστερός χώρος μεταξύ Ν.Δ. και ΣΥΡΙΖΑ θα κάνει το δημοκρατικό σύστημα πιο σταθερό, καθώς και πιο ικανό να αμβλύνει τη σημερινή πόλωση και να καταπολεμήσει πιο αποτελεσματικά την άνοδο της νεοναζιστικής Δεξιάς.
• Η ΔΗΜΑΡ του Φώτη Κουβέλη αρνείται. Μπορεί να προχωρήσει το εγχείρημα χωρίς μία από τις βασικές πολιτικές δυνάμεις του χώρου;
Το ότι η ΔΗΜΑΡ αρνείται αυτή τη στιγμή να συνεργαστεί με το ΠΑΣΟΚ απλώς δείχνει πως η ηγεσία της εξακολουθεί να έχει ένα στείρο, παλαιοκομματικό χαρακτήρα. Η συμμετοχή του ΠΑΣΟΚ στην Κίνηση των «58» στην τωρινή μορφή του δεν σημαίνει πως εξ ορισμού δεν μπορεί να βοηθήσει στην ανασυγκρότηση ενός νέου, σοσιαλδημοκρατικού τρίτου πόλου. Οπως σ’ όλα τα δημοκρατικά πολιτεύματα, η συνεργασία μεταξύ συντηρητικών και μη ή λιγότερο συντηρητικών κομμάτων δεν σημαίνει πως τα τελευταία «μολύνονται» λόγω της συνεργασίας. Πιο συγκεκριμένα, ένα κεντροαριστερό ή και αριστερό κόμμα, ανάλογα με μια συγκυρία που π.χ. απαιτεί την υπέρβαση ενός αδιεξόδου, μπορεί κάλλιστα να συνεργαστεί μ’ ένα δεξιό κόμμα χωρίς να χάσει την «αριστεροσύνη» του. Τέλος, το ότι το προ της κρίσης ΠΑΣΟΚ έχει σε μεγάλο βαθμό απαξιωθεί από τους ψηφοφόρους δεν σημαίνει πως δεν μπορεί, μαθαίνοντας από τα λάθη του παρελθόντος, να ανασυγκροτηθεί και να παίξει πιο θετικό ρόλο στο μέλλον. Μια νέα κίνηση δεν δημιουργείται από το πουθενά. Κατ’ ανάγκην ένας σοσιαλδημοκρατικός τρίτος πόλος θα εμπεριέχει και νέα αλλά και «παλαιά» πρόσωπα. Πρόσωπα που είτε δεν ήταν «πελατειακά» είτε ήταν, αλλά δεν έχουν την πρόθεση να συνεχίσουν προς την ίδια κατεύθυνση σήμερα. Οταν το κοινωνικοοικονομικό και πολιτικό πλαίσιο αλλάζει και οι άνθρωποι αλλάζουν ή έχουν τη δυνατότητα να αλλάξουν. Εδώ ούτε ο ντετερμινισμός ισχύει ούτε η ιδέα πως στη Μεταπολίτευση όλοι οι πολιτικοί των δύο μεγάλων κομμάτων ήταν διεφθαρμένοι. Συμπέρασμα: Ουδείς αναμάρτητος. Ο Κουβέλης ξέχασε πως συγκυβέρνησε και συνεργάστηκε με τη Ν.Δ. και με το ΠΑΣΟΚ. Γιατί τώρα τόση αδιαλλαξία; Ευτυχώς πολλά στελέχη της ΔΗΜΑΡ θέλουν να βοηθήσουν τη νέα κίνηση. Ελπίζω να αλλάξει γνώμη και ο πρόεδρός της.
• Πώς προσδιορίζετε το πολιτικό πρόταγμα ενός νέου ενιαίου φορέα της Κεντροαριστεράς;
Το πολιτικό πρόγραμμα ενός ενιαίου τρίτου πόλου δεν έχει βέβαια διαμορφωθεί. Σε γενικές γραμμές όμως θα χαρακτήριζα τον κεντρικό προσανατολισμό του (τουλάχιστον από τη δική μου τη σκοπιά που δεν είναι αναγκαστικά αυτή των άλλων συμμετεχόντων σ’ αυτή την προσπάθεια) ως νεο-σοσιαλδημοκρατικό. Οπως είναι γνωστό, η κλασική δυτική Σοσιαλδημοκρατία, στη «χρυσή εποχή» της (1945-1975), πέτυχε την ανάπτυξη και διάχυση πολιτικών και κοινωνικών δικαιωμάτων προς τα λαϊκά στρώματα. Καμιά άλλη πολιτική δύναμη στην ιστορία της νεωτερικότητας δεν κατόρθωσε κάτι ανάλογο. Στη συνέχεια βέβαια, κυρίως λόγω της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης, το σοσιαλδημοκρατικό κίνημα πήρε ένα «σοσιοφιλελεύθερο/μπλερικό» χαρακτήρα. Σήμερα καλείται να βρει νέους τρόπους για να πετύχει ένα πέρασμα από τον νεοφιλελεύθερο στο νεο-σοσιαλδημοκρατικό καπιταλισμό, δηλαδή σε ένα νέο εξανθρωπισμένο καπιταλισμό. Η ιδέα που έχει ένα κομμάτι της Αριστεράς πως ήρθε η στιγμή για την ανατροπή του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής άμεσα είναι ουτοπική. Ο δημοκρατικός σοσιαλισμός, αν έρθει, θα έρθει σταδιακά, θα πάρει όχι μερικά χρόνια αλλά μερικές δεκαετίες για να ριζώσει). Σε ό,τι αφορά τη χώρα μας, οι άμεσοι στόχοι ενός νεο-σοσιαλδημοκρατικού τρίτου πόλου θα πρέπει να είναι: (α) μια ρεαλιστική πολυδιάστατη ανάλυση της κρίσης που θα παίρνει σοβαρά υπόψη όχι μόνο τη λανθασμένη και συγχρόνως βάρβαρη, υφεσιακή πολιτική της Γερμανίας αλλά και τις τεράστιες παθολογίες του ελληνικού πολιτικού και κοινωνικοοικονομικού συστήματος, (β) η χάραξη μιας στρατηγικής που θα μας επιτρέψει να ξεπεράσουμε την κρίση παραμένοντας στην ευρωζώνη αλλά συγχρόνως πιέζοντας τον Βορρά (μαζί με τις άλλες χώρες του ευρωπαϊκού Νότου) να αλλάξει την «ανισόρροπη» αρχιτεκτονική και στρατηγική της ευρωζώνης. Μια στρατηγική που, λόγω της έλλειψης σοβαρών αναδιανεμητικών μηχανισμών, δημιουργεί μια συνεχή μεταφορά πόρων από τις λιγότερο ανταγωνιστικές χώρες του Νότου στις πιο ανταγωνιστικές οικονομίες του Βορρά.
• Και ποιος θα είναι ο ρόλος του; Κόμμα-πρωταγωνιστής στην πολιτική ζωή, με προοπτική εξουσίας ή κόμμα-μπαλαντέρ, χρήσιμο για τον σχηματισμό κυβερνήσεων συνεργασίας;
Ο όρος «μπαλαντέρ» δεν μου αρέσει. Είναι κάπως απαξιωτικός. Υπονοεί, στον βαθμό που ένας τρίτος σοσιαλδημοκρατικός/κεντροαριστερός πόλος δημιουργηθεί, πως δεν θα έχει τη βαρύτητα ή «σοβαρότητα» των δύο ήδη υπαρχόντων πόλων. Θα είναι δηλαδή «κλοτσοσκούφι».
• Η δημόσια στήριξη του Κώστα Σημίτη βοηθά; Κάποιοι από τους υπογράφοντες είπαν ότι βιάστηκε και ίσως να «καπελώνει» την προσπάθεια…
Δεν είμαι ψυχαναλυτής για να ξέρω για ποιον ακριβώς λόγο ο Κώστας Σημίτης υποστήριξε δημόσια την Κίνηση των «58». Αυτό όμως που πιστεύω είναι πως κάθε δημοκρατικά σκεπτόμενος πολιτικός θα έπρεπε να υποστηρίζει ενεργά κάθε προσπάθεια δημιουργίας ενός δημοκρατικού μεσαίου χώρου μεταξύ Ν.Δ. και ΣΥΡΙΖΑ.
• Τι χρονικά περιθώρια υπάρχουν για την ανασύνταξη του χώρου και τι θα σημάνει περαιτέρω υποχώρηση της πολυδιασπασμένης ελληνικής Σοσιαλδημοκρατίας σε ενδεχόμενες εκλογές;
Επειδή η σημερινή κατάσταση, σε όλα τα επίπεδα, είναι εξαιρετικά ρευστή δεν είναι δυνατόν να προβλέψει κανείς τις μελλοντικές εξελίξεις.
• Νέος φορέας με νέο αρχηγό; Ποια η γνώμη σας;
Είναι πολύ νωρίς για να έχει κανείς γνώμη πάνω σε αυτό το θέμα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου