Οριζόντια ή διαρθρωτικά;

Του Κώστας Καλλίτση, Καθημερινή, 13.10.13

Νέα μέτρα θα ληφθούν. Και, προφανώς, θα επιδράσουν αρνητικά στα εισοδήματα. Είτε βαφτιστούν «οριζόντια» είτε «διαρθρωτικά». Εξηγούμαι: Αν κλείσεις όλα τα αεροδρόμια, αυτό θα είναι οριζόντιο μέτρο. Αν κλείσεις μόνο 22, είναι διαρθρωτικό. Αν κλείσεις όλα τα νοσοκομεία είναι οριζόντιο, αν κλείσεις λίγα είναι διαρθρωτικό. Η γενική περικοπή συντάξεων είναι οριζόντιο μέτρο, η περικοπή όσων δίδονται από Ταμεία που δεν κρίνονται βιώσιμα είναι διαρθρωτικό. Η περικοπή των αγροτικών συντάξεων είναι οριζόντιο μέτρο. Αν όμως συμψηφίσεις τα 500 εκατ. ευρώ εισφορές που δεν μπορούν να πληρώσουν οι αγρότες με τις επιχορηγήσεις που θα λάμβαναν, η περικοπή γίνεται διαρθρωτική. Το παιχνίδι με τους προσδιορισμούς «οριζόντια» ή «διαρθρωτικά» συσκοτίζει το μείζον. Προφανώς, χωρίς διαρθρωτικές αλλαγές δεν θα αλλάξει το μοντέλο του παρασιτικού καπιταλισμού. Για να επιδιωχθεί αυτή η αλλαγή, στοιχειώδης προϋπόθεση είναι η επεξεργασία ενός σχεδίου για νέο, παραγωγικό μοντέλο. Αυτό είναι το μείζον. Αν υπήρχε τέτοιο σχέδιο, ακόμα και οριζόντια μέτρα θα ήταν ικανά να υπηρετήσουν διαρθρωτικού χαρακτήρα αλλαγές. Αντιθέτως, χωρίς αυτό, ακόμα και διαρθρωτικά μέτρα μπορεί να έχουν μόνο ή κύρια οριζόντια αποτελέσματα. Ειδικά (όπως σήμερα…) όταν κατ’ ευφημισμόν λέγονται «διαρθρωτικά», πολλά μέτρα που υπηρετούν στενά δημοσιονομικούς στόχους.

Αν το ζητούμενο είναι να επιβληθούν μέτρα που θα μειώνουν τα εισοδήματα χωρίς να ειπωθεί ότι επιβάλλονται τέτοια μέτρα, τότε το παιχνίδι έχει νόημα. Δύσκολα, όμως, θα έχει καλό τέλος. Τα τρία άλλοθι ξεφτίζουν: Το άλλοθι της «τελευταίας στιγμής», καθώς δεν αντέχεται να φτάνεις μόνιμα στο παρά 5΄ όταν δεν προνοείς για τίποτα πριν από το παρά 5΄. Το άλλοθι της «τελευταίας φοράς», καθώς, μετά από τόσες φορές, παραπέμπει στην τελευταία φορά του καπνιστή - «τελευταία φορά σήμερα και από αύριο το κόβω». Το άλλοθι της «σκληρής διαπραγμάτευσης», διότι, εφόσον έχεις παραιτηθεί από το καθήκον να σχεδιάσεις το αύριο της Ελλάδας και αρκείσαι στο «μόνο σοβαρό κείμενο που υπάρχει», δεν υπάρχει διαπραγμάτευση για τα μεγάλα αλλά παζάρι για τα μικρά.

Τα μικρά δεν αλλάζουν την πορεία προς το χειρότερο, καθώς το δείχνουν και οι στατιστικές: Οι εξαγωγές (χωρίς τις επανεξαγωγές καυσίμων) είχαν αυξηθεί 7,9% το 2011, έμειναν στάσιμες (0,9%) το 2012 και φέτος τον Αύγουστο μειώθηκαν 7,6%. Προστέθηκαν 126.000 άνεργοι και η ανεργία έφτασε το 27,6%. Η κατανάλωση μειώνεται 14,4%. Οι τράπεζες μειώνουν απόλυτα τις χορηγήσεις τους στις επιχειρήσεις κατά 4,5%. Η βιομηχανική παραγωγή μειώνεται 7,2%. Το ΑΕΠ, φέτος θα είναι φτωχότερο από το 2008 κατά 47 δισ. ευρώ. Και η «μάχη» με την τρόικα θα γίνει για 1 ή 2 δισ. ευρώ. Ετσι θα μπει πάτος στο βαρέλι της ύφεσης;