Και οι μελαψοί φτωχοδιάβολοι; Το ξανθό αγγελούδι και ο δημόσιος λόγος που στρώνει το χαλί της Χρυσής Αυγής

Της Θάλειας Δραγώνα, ΝΕΑ, 21.10.13

Η είδηση και η φωτογραφία της μικρής Μαρίας, που βρέθηκε σε καταυλισμό Ρομά στα Φάρσαλα χωρίς να είναι το βιολογικό παιδί τής οικογένειας με την οποία κατοικούσε, απασχόλησαν διά μακρόν τα ελληνικά και διεθνή ΜΜΕ. Η υπόθεση ενδεχομένως αφορά το αποτρόπαιο έγκλημα εμπορίας παιδιού ή απαγωγής. Η εμπορία ανηλίκων, οργάνων και γυναικών είναι εγκλήματα που πλήττουν βάναυσα τον πολιτισμό μας. Γιʼ αυτό και η τιμωρία οφείλει να είναι αμείλικτη. Θα πρέπει ωστόσο να μας προβληματίσει ο χειρισμός της είδησης. Είναι επιτέλους τόσο «αθώα» τα ραδιοτηλεοπτικά κανάλια; Οπως ήταν τόσο «αθώα» όταν έβγαιναν με τις φωτογραφίες των οροθετικών γυναικών; Ο αστυνομικός διευθυντής, από τον οποίο πρωτάκουσα τον χαρακτηρισμό «ξανθό αγγελούδι», έχει άραγε δείξει αντίστοιχο αποτροπιασμό με τα χιλιάδες ασυνόδευτα ανήλικα που τριγυρνούν απροστάτευτα στον δρόμο; Ο δήμαρχος Φαρσάλων, που χωρίς δισταγμό δήλωσε ότι ο καταυλισμός των Ρομά πρέπει να κατεδαφιστεί, δεν ξέρει άραγε ότι πριν προβεί σε κατεδάφιση θα πρέπει διά νόμου να φροντίσει για τη μετεγκατάστασή του;

Το Χαμόγελο του Παιδιού δεν το απασχολούν η τύχη και η ευζωία των υπόλοιπων έξι αδελφών της Μαρίας (και ας μην είναι βιολογικά της αδέλφια); Και αν πρόκειται για εμπορία, αναρωτήθηκε κανείς από όσους παρήλασαν από τα κανάλια αν η παραβατικότητα αυτής της κοινωνικής ομάδας συναρτάται με το καθεστώς της απόλυτης περιθωριοποίησής της, της τεράστιας ένδειας, της αθλιότητας των συνθηκών διαβίωσης και του κυνηγητού που υφίσταται; Υπάρχουν και άλλα ακόμη ερωτήματα που, αντί να καλλιεργούν τη σκέψη στους ακροατές, τους κοιμίζουν με ανοησίες. Η μικρή Μαρία, αναστατωμένη και τρομαγμένη, κατάφερε σε λίγες ώρες να ησυχάσει διότι αυτόματα αισθάνθηκε ασφάλεια και κέρδισε την εμπιστοσύνη της ο θεσμός που την υποδέχθηκε (sic), μας είπε ο εκπρόσωπος του Χαμόγελου του Παιδιού. Η Μαρία δεν είναι το βιολογικό παιδί της οικογένειας Ρομά. Ποιοι είναι άραγε οι βιολογικοί της γονείς που είναι πιο γονείς από τους κοινωνικούς γονείς που τη μεγάλωσαν; Στην ερώτηση της δημοσιογράφου προς την ψυχολόγο του Χαμόγελου αν είναι προφανές ότι η Μαρία ζούσε δυστυχισμένη ζωή στην οικογένεια Ρομά της οποίας ήταν μέλος (χωρίς να είναι βιολογικό παιδί τους), η ψυχολόγος απέφυγε να απαντήσει, αλλάζοντας το θέμα και ψελλίζοντας ότι η απομάκρυση από το περιβάλλον τους αναστατώνει πάντα τα μικρά παιδιά.

Ο μόνος υπεύθυνος από όλους όσοι εμφανίστηκαν στη μικρή οθόνη για να σχολιάσουν την υπόθεση ήταν ο ιατροδικαστής, ο οποίος είπε ότι χρειάζεται να σταθούμε απέναντι στο γεγονός με ψυχραιμία και αντικειμενικά στοιχεία. Εδωσε το παράδειγμα της διερεύνησης με επιστημονικά μέσα της πραγματικής ηλικίας της μικρής για να καθησυχάσουν όλοι αυτοί οι συναισθηματικά φορτισμένοι γονείς που ψάχνουν τα εξαφανισμένα τους παιδιά και αναπόφευκτα θα σπεύσουν να τα αναζητήσουν.

Αναρωτιόμαστε συστηματικά τις τελευταίες ημέρες τι είναι αυτό που οδήγησε στη γιγάντωση του φαινομένου της Χρυσής Αυγής. Ανάμεσα στα πολλά αίτια είναι και το εύφορο έδαφος του απροκάλυπτου ρατσισμού.

Η έλλειψη κάθε αυτολογοκρισίας σε σχέση με τον διαφορετικό «άλλον» είναι συχνά εντυπωσιακή στα ΜΜΕ. Η συγκίνηση για την τραγική τύχη της κατάξανθης μικρής Μαρίας περίσσεψε. Τα ΜΜΕ την καλλιέργησαν. Η κοινωνία ανταποκρίθηκε. Τα ΜΜΕ δεν είναι παρά ο καθρέφτης της κοινωνίας. Οταν όμως στη Σκάλα Λακωνίας οι χρυσαυγίτες έκαναν πορεία με σύνθημα «έξω οι γύφτοι από τη Σκάλα», πού ήταν τα ΜΜΕ για να ευαισθητοποιήσουν για την τύχη αυτών των απόκληρων Ρομά; Δεν ήταν βέβαια εκεί διότι γνωρίζουν πολύ καλά ότι το ακροατήριό τους δεν θέλει να ακούσει τίποτα για αυτούς τους μελαψούς φτωχοδιαβόλους. Οχι μόνο το θέμα δεν πουλάει, ούτε στην Ελλάδα ούτε και διεθνώς, αλλά αντίθετα θα ενοχλούσε η όποια υπεράσπισή τους. Ασφαλώς βλέπουν ότι η δημοτικότητα του Σοσιαλιστή (!) γάλλου υπουργού Εσωτερικών Μανουέλ Βαλς, που επενδύει στην εκδίωξη των Ρομά από τη Γαλλία, έχει εκτοξευθεί στα ύψη. Και ακόμη και αν ξέσπασε πολιτική θύελλα με την απέλαση της 15χρονης μαθήτριας από το Κόσοβο, η δημοτικότητα του Βαλς κέρδισε 24 μονάδες.

Η Θάλεια Δραγώνα είναι καθηγήτρια Κοινωνικής Ψυχολογίας