Τον Μάρτιο, καθώς γινόταν φανερό ότι η Ελλάδα θα ζητούσε περισσότερα χρήματα από την Ευρώπη για να υποστηρίξει την φθίνουσα οικονομία της, ο πρωθυπουργός Γ. Παπανδρέου έλαβε σοβαρά υπ’ όψιν του ένα ριζοσπαστικό σχέδιο για την μια κι έξω επίλυση της κρίσης χρέους.Σύμφωνα με την πρόταση αυτή, η Ελλάδα θα μπορούσε να μεταφέρει χρέος ύψους 133 δισ. ευρώ, ή άλλως το 40% του συνόλου, στην ΕΚΤ, η οποία και θα αναλάμβανε να αποπληρώσει τις δανειακές υποχρεώσεις της χώρας με την έκδοση δικού της ευρω-ομολόγου. Αυτό θα ήταν «αναδιάρθρωση χρέους χωρίς κούρεμα», σύμφωνα με την άποψη των εισηγητών του σχεδίου, καθώς το περιέγραφαν στον κ. Παπανδρέου με ενθουσιασμό σε μια σειρά μυστικών συσκέψεων κατά τη διάρκεια αυτής της χρονιάς.
Το ιδανικό αποτέλεσμα θα ήταν να ελαφρώσει την οικονομία της Ελλάδας από το βάρος του χρέους, ανοίγοντας έτσι τον δρόμο για την ανάπτυξη, και κρατώντας ταυτόχρονα τους τραπεζίτες και τους οίκους αξιολόγησης στις θέσεις τους.
Από πολλές απόψεις το σχέδιο ήταν μια ονειρική εναλλακτική λύση στους δυσάρεστους υπολογισμούς των ευρωπαϊκών απαιτήσεων για περισσότερη λιτότητα από μέρους της Ελλάδας σε αντάλλαγμα περισσότερων δανείων.
Αλλά, σύμφωνα με τους οικονομολόγους που συμμετείχαν στις συζητήσεις, ο Έλληνας ΥΠΟΙΚ, Γ. Παπακωνσταντίνου, ήταν αρνητικός με το επιχείρημα ότι η Γερμανία, πόσο μάλλον η ΕΚΤ, δεν επρόκειτο να το αποδεχτούν. Και ενώ ένας αριθμός οικονομολόγων θεωρούν ότι η Ευρώπη θα πρέπει να αναπτύξει ένα σχέδιο αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους, η ελληνική κυβέρνηση το έχει βάλει προς το παρόν στο ράφι, καθώς προχωρεί σε προς ένα καινούργιο σχέδιο διάσωσης για να προλάβει τη χρεωκοπία.
«Ήταν μια ωραία ιδέα», αλλά μη πραγματοποιήσιμη στις παρούσες συνθήκες», είπε σχετικά με τα πλεονεκτήματα του σχεδίου, ο Daniel Gros, ο επικεφαλής του Center for European Policy Studies με έδρα τις Βρυξέλλες, ο οποίος συμμετείχε σε μια από τις συναντήσεις με τον Έλληνα πρωθυπουργό. «Εάν υπάρχει κάποιος που δεν μπορεί να προτείνει κάτι τέτοιο, αυτός είναι ο Έλληνας πρωθυπουργός. Θα έπρεπε να ήταν Γερμανός».
Τώρα ο κ. Παπανδρέου πολεμά να πείσει τα ολοένα και διαφωνούντα μέλη του κόμματος ότι η Ελλάδα θα πρέπει να συμφωνήσει σε ένα ακόμα γύρο μέτρων λιτότητας για να μπορέσει να πάρει μια δεύτερη δόση δανείων από την Ε.Ε. και το ΔΝΤ.
Τα εν λόγω μέτρα περιλαμβάνουν κλείσιμο δημοσίων επιχειρήσεων, πώληση περιουσιακών στοιχείων και αύξηση φορολογικών εσόδων. Το νέο πακέτο θα κατατεθεί στο ελληνικό κοινοβούλιο της Πέμπτη και η ψήφιση αναμένεται πριν το τέλος του μηνός. Τα σημάδια πάντως είναι ότι η υπομονή τού επί μακρόν δοκιμαζόμενου ελληνικού λαού τελειώνει. Η δημοτικότητα του κ. Παπανδρέου είναι μικρότερη του 30%, και καθώς η αβεβαιότητα μεγαλώνει, οι Έλληνες συνεχίζουν να αποσύρουν τις καταθέσεις τους.
Το ενδιαφέρον του κ. Παπανδρέου σ’ ένα σχέδιο μεταφοράς μέρους του χρέους της χώρας στην υπόλοιπη Ευρώπη, αποτελεί μάλλον όνειρο που πέρασε. Και η ευκαιρία του κ. Παπανδρέου να πείσει τον κ. Τρισέ της ΕΚΤ, να αναλάβει ακόμα περισσότερο χρέος, επιπλέον από τα σχεδόν 200 δισ. ευρώ στα οποία είναι ήδη εκτεθειμένη, πάντοτε εθεωρείτο ως εγχείρημα υψηλού ρίσκου.
Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος είπε ότι ο κ. Παπανδρέου και άλλοι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι, υποστήριζαν το ευρωομόλογο από καιρό, σαν μια πολιτική εναλλακτική λύση, αλλά η τρέχουσα προτεραιότητα του πρωθυπουργού ήταν να καταστήσει την ελληνική οικονομία πάλι ανταγωνιστική.
«Σε αναζήτηση της καλύτερης λύσης για την αποτελεσματικότερη και πλέον μόνιμη έξοδο από την κρίση, ο πρωθυπουργός θα συνεχίσει να ανταλλάσσει απόψεις με τους εταίρους του σ’ όλο τον κόσμο, καθώς επίσης με οικονομολόγους και πανεπιστημιακούς», είπε.
Οι δυο αρχιτέκτονες της ιδέας είχαν μακροχρόνιους δεσμούς με τον κ. Παπανδρέου. Έχουν χαρακτηρίσει, με λιγάκι μάλιστα έπαρση, το σαρωτικό τους σχέδιο ως μια μετριοπαθή πρόταση.
Ένας από τους αρχιτέκτονες, ο Γιάννης Βαρουφάκης, οικονομολόγος και blogger από το Πανεπιστήμιο Αθηνών, ήταν σύμβουλος και λογογράφος του κ. Παπανδρέου από το 2004 έως το 2006. Ο άλλος, ο Stuart Holland, είναι ένας Ευρωπαίος ειδήμων, πρώην υψηλό στέλεχος στο βρετανικό εργατικό κόμμα, και μακροχρόνιος σύμβουλος του Ανδρέα Παπανδρέου, πατέρα του κ. Παπανδρέου, επίσης πρωθυπουργού.
«Όταν είσαι αφερέγγυος, δεν λύνεις πράγματα με νέα δάνεια» είπε ο κ. Βαρουφάκης, ο οποίος έστειλε ανοιχτό γράμμα προς τον κ. Παπανδρέου προτρέποντάς τον να απαρνηθεί τους απεχθείς όρους του δεύτερου δανείου διάσωσης.
“Θέλω ο Γιώργος να κοιτάξει στην κάμερα και να πει στον Γερμανό φορολογούμενο: Δεν μπορώ, με όση καλή συνείδηση διαθέτω, να πάρω άλλα χρήματα από σας, γιατί, εάν το κάνω, τα χρήματα αυτά θα πάνε στους τραπεζίτες, οι οποίοι το μόνο που θα κάνουν θα είναι να τα αποθησαυρίσουν”.
Η κεντρική υπόθεση του σχεδίου -ότι η Ελλάδα αδυνατεί να παραγάγει αρκετό χρήμα ώστε να ξεπληρώσει το χρέος της, δεν είναι καθόλου πρωτάκουστη και έχει διατυπωθεί το ίδιο από οικονομολόγους και αξιολογητικούς οίκους. Ωθώντας τον κ. Παπανδρέου να πει στην Ευρώπη αυτή τη βασική αλήθεια, το σχέδιο φέρνει στην επικαιρότητα μια από τις πιο δημοφιλείς ρήσεις του Κέινς: Εάν σου χρωστάω μια λίρα, τότε έχω πρόβλημα, αλλά, αν σου χρωστάω ένα εκατομμύριο, τότε το πρόβλημα είναι δικό σου.
Εμμένοντας σ’ αυτή τη λογική, το πρόβλημα του ελληνικού χρέους είναι τόσο της ΕΚΤ, η οποία είναι ο μεγαλύτερος θεσμικός κάτοχος του ελληνικού χρέους, όσο και της Ελλάδας.
Η πραγματική κατάσταση υπογραμμίστηκε την προηγούμενη εβδομάδα , όταν η Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών (BIS), έδωσε στη δημοσιότητα στοιχεία τα οποία δείχνουν ότι η έκθεση του ευρωπαϊκού τραπεζικού συστήματος στην Ελλάδα, αν και υψηλή στα 121 δισ. ευρώ, αν τούτοις βαίνει μειούμενη, καθώς οι γαλλικές και οι γερμανικές τράπεζες συνεχίζουν να ελαττώνουν την δική τους έκθεση.
Αυτό σημαίνει ότι η ΕΚΤ έχει βρεθεί σε δύσκολη θέση, γεγονός που επεξηγεί το λόγο που η ΕΚΤ είναι τόσο αντίθετη σε κάθε συζήτηση αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους ή απαίτησης από τους κατόχους ομολόγων να μοιραστούν κάτι από τη χασούρα, γνωστό και ως κούρεμα.
Ο κ. Βαρουφάκης λέει ότι υπάρχουν και άλλα σημαντικά στοιχεία στην πρόταση, τη δική του και του κ. Holland, όπως η χρησιμοποίηση του μηχανισμού EFSF για την ανακεφαλαίωση των ευρωπαϊκών τραπεζών και για την προώθηση ενός επενδυτικού προγράμματος για την Ελλάδα, στα πρότυπα του New Deal.
Η μεταφορά του ελληνικού χρέους στα βιβλία της ΕΚΤ είναι σημαντικής σημασίας διότι η τράπεζα με την εγγύηση του ευρωπαϊκού νομισματικού συστήματος μπορεί να δανειστεί με χαμηλότερα επιτόκια απ’ ότι η Ελλάδα. Το σχέδιο προβλέπει το χρέος να πωληθεί σαν δεκαετές ομόλογο με επιτόκιο 3% και την Ελλάδα να ξεπληρώνει την ΕΚΤ με το ίδιο επιτόκιο και για τον ίδιο χρόνο, θεωρητικά με μηδενικό κόστος για την τράπεζα.
Ο κ. Παπανδρέου αναγνωρίζει ότι η τελευταία πρόταση λιτότητας δεν πρόκειται να φέρει αποτέλεσμα, επέμεινε ο κ. Βαρουφάκης. «Τώρα είναι όπως ένας άθεος, σταυρώνοντας τον εαυτό του και ελπίζοντας σε ένα θαύμα».
*New York Times
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου