Τα πολιτικά συστήματα που αυτοκτονούν

 Του Γιώργου Σιακαντάρη, ΝΕΑ

Ας πούμε ότι δεν ζούμε στην Ελλάδα της κρίσης, ότι ζούμε κάπου όπου δεν θεωρούνται όλες οι δαπάνες εμπόδια στην ανάπτυξη. Ας υποθέσουμε επίσης ότι εκεί δεν επικρατεί η νεοκλασική θεωρία, η οποία αντιμετωπίζει τα δημόσια οικονομικά όπως τα οικονομικά μιας οικογένειας ή μιας επιχείρησης. Ας υποθέσουμε ότι ζούμε σε μια χώρα που οι αριστερές πολιτικές της δυνάμεις δεν υποτιμούν την ανάγκη ισοσκελισμένων προϋπολογισμών, οι οποίοι βεβαίως δεν μπορούν να επιτυγχάνονται εις βάρος της κοινωνικής πρόνοιας. Ας υποθέσουμε τελικά ότι ζούμε σε μια ιδανική σοσιαλδημοκρατική χώρα. Πώς κατορθώνουν αυτές οι χώρες, παρά τις κατά καιρούς κρίσεις που περνούν, να ανασυντάσσονται και να προχωρούν; Το επιτυγχάνουν γιατί εφαρμόζουν πολιτικές που συνδυάζουν την ανάπτυξη των κοινωνικών υπηρεσιών με τον έλεγχο και τη στήριξη του παραγωγικού κεφαλαίου. Ολα αυτά δεν μπορούν να εφαρμόζονται χωρίς τη διαμόρφωση ενός ευρέος φάσματος κοινωνικών συμβιβασμών. Και πώς διαμορφώνονται οι συμβιβασμοί; Μόνο με τον διάλογο διαφορετικών πολιτικών δυνάμεων, οι οποίες σίγουρα δεν συμφωνούν σε όλα, αλλά γνωρίζουν πως η δημοκρατία δεν έχει μέλλον εκεί όπου δεν υπάρχει διάλογος. Αν τα παραπάνω ισχύουν σε καταστάσεις τόσο ιδανικές, όπως περιέγραψα, ας φανταστούμε πόσο πιο σημαντικός είναι ο διάλογος με όλους και για όλα σε καταστάσεις όπου μια χώρα ζει σε συνθήκες απόλυτης οικονομικής εξάρτησης. Οι εξελίξεις από τον Οκτώβριο και ύστερα δείχνουν πού μπορεί να φτάσει ο τόπος, αν αντί του διαλόγου επικρατήσουν οι μονόλογοι. Στον μονόλογο της μονομερούς διαγραφής του χρέους της αξιωματικής αντιπολίτευσης απάντησε ο Σαμαράς – την ώρα που ο ΣΥΡΙΖΑ το ξανασκέφτεται αυτό για το σκίσιμο -, σχίζοντας εκείνος το ένα τρίτο του Μνημονίου για να «διώξει» το ΔΝΤ.
Και όλα κατέρρευσαν. Την ίδια στιγμή που είναι εμφανές ότι οι εταίροι θα δεχτούν τη συζήτηση για το χρέος μόνο αν οι πολιτικές δυνάμεις της χώρας συνεννοηθούν για την προεδρική εκλογή και τον χρόνο των εκλογών, τα δύο μεγάλα πολιτικά κόμματα αδυνατούν να κατανοήσουν ότι δεν διακινδυνεύουν το δικό τους μέλλον, αλλά το μέλλον της χώρας. Και ενώ την «επόμενη ημέρα» τίποτα δεν θα είναι το ίδιο, οι κινούμενες περί τον σοσιαλδημοκρατικό χώρο δυνάμεις δεν μπορούν σήμερα ούτε καν να συζητήσουν μεταξύ τους. Τι θα κάνουν όμως όταν αύριο κληθούν να συγκυβερνήσουν με λιγότερο όμορες δυνάμεις; Μερικοί επίσης βασιλικότεροι του ΣΥΡΙΖΑ δεσμεύονται νωρίς για τη στάση τους ως προς την προεδρική εκλογή διακινδυνεύοντας να τους αδειάσει ο ίδιος ο ΣΥΡΙΖΑ!

Τη στιγμή λοιπόν που η σωτηρία της χώρας εξαρτάται από εκείνη τη σταθερότητα που θα αλλάξει την πολιτική ατζέντα, μερικοί αντί να διαλέγονται, τυρβάζουν περί πολλά. Φαίνεται ότι τελικά και τα πολιτικά συστήματα αυτοκτονούν. Εκτός αν τα προλάβουν οι εκατέρωθεν σταθάκηδες

Ο Γιώργος Σιακαντάρης είναι κοινωνιολόγος, συγγραφέας