Η γεωπολιτική της δραχμής

Του Γεράσιμου Γεωργάτου, 19.11.1

 Καθώς η κρίση στην Ευρώπη αγγίζει τα άκρα, με τις αγορές να απειλούν το σκληρό της πυρήνα, δηλαδή τα πιο ισχυρά κράτη και εντός ολίγου γιατί όχι την ίδια τη Γερμανία, δεν είναι λίγοι αυτοί που αναφωνούν, ας τελειώνουμε, ας επιστρέψουμε στη δραχμή, φτάνει πια το μαρτύριο της σταγόνας, έτσι κι αλλιώς η ευρωζώνη πάει για διάλυση και δεν έχει κανένα νόημα η προσπάθεια για εξυγίανση και δημοσιονομική προσαρμογή. Οι συνέπειες, η οπισθοχώρηση και η φτώχεια, συλλογικά για τη χώρα και τον καθένα ξεχωριστά, από μια τέτοια εξέλιξη, έχουν περιγραφεί επαρκώς. Συνήθως όμως περιορίζονται σε οικονομικό και κοινωνικό επίπεδο, ως πιο άμεσα αντιληπτά, ενώ αγνοούνται ή παραβλέπονται άλλες παράμετροι, εξίσου σημαντικές και εξίσου απειλητικές, που θα δράσουν ως πολλαπλασιαστές της συλλογικής και προσωπικής επιδείνωσης του επιπέδου ζωής.

Η Ελλάδα της δραχμής θα βρεθεί άμεσα σε εντεινόμενη γεωπολιτική περιδίνηση. Θα στερηθεί, για παράδειγμα, τη δυνατότητα άσκησης πίεσης διά του βέτο στην ευρωπαϊκή πορεία της ΠΓΔΜ για το θέμα του ονόματος ή για οποιαδήποτε άλλη διαφορά τυχόν προκύψει. Ούτε βεβαίως θα υπάρχουν ευρωπαίοι εταίροι για να στηρίξουν όσα η Ελλάδα υποστηρίζει και οποιοδήποτε ευρωπαϊκό κράτος, χωρίς καμιά πλέον δέσμευση, θα μπορεί να αναγνωρίσει την ΠΓΔΜ απλώς ως «Δημοκρατία της Μακεδονίας». Γι` αυτό οι «πατριώτες», δεξιοί και αριστεροί, που διαρρηγνύουν τα ιμάτιά τους, ας ξανασκεφτούν την ηρωική εγκατάλειψη του ευρώ και της Ευρώπης, αν είναι συμβατή με τις πατριωτικές τους ανησυχίες περί του ονόματος, τις οποίες προσωπικά ουδόλως συμμερίζομαι.

Το θέμα του ονόματος όμως δεν είναι και το σοβαρότερο. Τα πράγματα αποκτούν δραματικότερο χαρακτήρα σε σχέση με τη νεοοθωμανική πολιτική του εξ ανατολών γείτονα. Την ώρα που η Τουρκία αναπτύσσεται οικονομικά και διαδραματίζει ολοένα αυξανόμενο ρόλο στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής, την ώρα που εξελίσσεται σε χώρα πρότυπο για τους εξεγερμένους στα αραβικά κράτη συνδυάζοντας το μετριοπαθές ισλάμ, τη δημοκρατία και την οικονομική ευημερία, η Ελλάδα κινδυνεύει αφενός να καταστεί πολύ φτωχότερη και ταυτόχρονα να απολέσει και τη στοιχειώδη ευρωπαϊκή προστατευτική ομπρέλα. Το κομμουνιστικό ΑΚΕΛ που κυβερνά την Κύπρο, φροντίζει, χωρίς στερεότυπα και αγκυλώσεις, όχι μόνο να μην αμφισβητεί το ευρωπαϊκό πλαίσιο, αλλά επιπλέον να ενισχύει τη θέση της Κύπρου διαμορφώνοντας σχέσεις κοινού συμφέροντος με  το Ισραήλ και τις ΗΠΑ, κάτι που σίγουρα θα προκαλούσε ανατριχίλα στην εγχώρια αριστερά. Η Ελλάδα έχει κάθε συμφέρον, σε σχέση με τις ελληνοτουρκικές διαφορές, να παραμένει σταθερά αγκυροβολημένη εντός δυτικού ευρωπαϊκού πλαισίου. Έξω από αυτό, δεν θα είναι παρά μια εξαιρετικά αποδυναμωμένη οντότητα απέναντι σε έναν πανίσχυρο γείτονα.

Και φυσικά χωρίς το ευρωπαϊκό πλαίσιο και το ευρώ, τι ρόλο θα μπορεί να διαδραματίσει η Ελλάδα και πόσο θα μπορεί να προωθήσει τα οικονομικά και άλλα συμφέροντά της στο νέο τοπίο που διαμορφώνεται στον αραβικό κόσμο ως εξασθενημένη και συνεπώς ασήμαντη δύναμη; Το ευρωπαϊκό πλαίσιο εξασφαλίζει την προστιθέμενη αξία της ισχύος και του σημαντικού συνομιλητή.

Γι` αυτό, ακόμα και υπό γεωπολιτική οπτική, όσο διαρκεί η κρίση και μέχρι να αλλάξει ο συσχετισμός και οι πολιτικές στην Ε.Ε, το συμφέρον της χώρας και του καθενός ξεχωριστά επιβάλλει ως προτεραιότητα την προσπάθεια παραμονής εντός ευρωπαϊκού πλαισίου. Η στάση  αυτή πρέπει να είναι ειλικρινής και όχι απλά διακηρυκτική, ανεξάρτητα από το μέγεθος κάθε πολιτικής δύναμης. Και η πραγματικότητα είναι πως τόσο η άρνηση ψήφου ανοχής απέναντι στη νέα κυβέρνηση, αλλά πολύ περισσότερο η αρνητική στάση απέναντι στη συμφωνία της 26^ης Οκτωβρίου και στην υπογραφή της δανειακής σύμβασης ισοδυναμεί τη δεδομένη στιγμή με επιλογή, έστω και συμβολική, εγκατάλειψης του ευρωπαϊκού πλαισίου. Επιλογή τουλάχιστον ανεύθυνη.