Ασφαλιστικό με λογική

 Του Παναγιώτη Λαμψια, Έθνος

Σε μια χώρα που η ανεργία, πραγματική και εικονική, ξεπερνά το 25% δεν μπορεί να περιμένει κανείς ένα υγιές ασφαλιστικό σύστημα. Οποιος δεν αντιλαμβάνεται ότι για να ισορροπήσει το σύστημα απαιτείται ανατροπή στη σχέση συνταξιούχων και εν ενεργεία ασφαλισμένων και επιχειρεί με τρικ να αντιμετωπίσει το πρόβλημα είναι βαθιά νυχτωμένος. Για να αλλάξει αυτή η καθοριστική σχέση που τροφοδοτεί το ασφαλιστικό σύστημα με υγιείς πόρους, πρέπει επιτέλους να αρχίσει η ανάπτυξη που υπό προϋποθέσεις θα συμβάλει στην αισθητή μείωση της ανεργίας. Οσες μειώσεις και αν γίνουν στις υφιστάμενες συντάξεις, που πλέον είναι για τη μεγαλύτερη μερίδα συνταξιούχων στο όριο της επιβίωσης, απλώς θα κλείνουμε τα μάτια στην επερχόμενη καταστροφή. Βεβαίως η ανάπτυξη δεν διατάσσεται και δεν θα έλθει αν δεν μπει η χώρα σε μια κανονικότητα και κυρίως αν δεν ξεπεράσει οριστικώς τα δημοσιονομικά της προβλήματα που όντως έχουν βελτιωθεί αισθητά και δημιουργούν ελπίδες για αλλαγή σελίδας. Αυτή η προοπτική δεν είναι ούτε δεδομένη ούτε πολύ περισσότερο διασφαλισμένη υπό οιεσδήποτε συνθήκες. Είναι τόσο λεπτές οι ισορροπίες που ακόμη κανείς δεν μπορεί να βάλει το χέρι του στη φωτιά για το τι θα συμβεί έπειτα από μερικούς μήνες. Η εν εξελίξει σκληρή και αδυσώπητη διαπραγμάτευση με την τρόικα μπορεί να οδηγήσει σε λύσεις επώδυνες αλλά με κάποια προοπτική ή να ναυαγήσει με επιστροφή στα σενάρια καταστροφής και τότε δεν θα έχει καμία σημασία να μιλάμε για όρια ηλικίας και για το ύψος των συντάξεων.

Ολα αυτά θα φαντάζουν λεπτομέρειες μιας γενικευμένης αποσταθεροποίησης που ελπίζω να μη χρειαστεί να διαπιστώσουμε πώς ακριβώς θα εξελιχθεί. Η κρισιμότητα των στιγμών επιβάλλει ρεαλισμό και ψυχραιμία, διότι η σωτηρία από τη διάλυση απέχει ελάχιστα.

Αυτό βεβαίως δεν σημαίνει ότι πρέπει να διαιωνίζονται στρεβλώσεις και ανισότητες στο ασφαλιστικό σύστημα που αλλοιώνουν δικαιώματα και υποχρεώσεις με συνέπεια κάποιοι να βρίσκουν «τρύπες» επιβαρύνοντας το σύνολο. Την ίδια στιγμή δεν μπορεί να γίνονται ανατροπές εν μια νυκτί που θα οδηγήσουν στη σύνταξη χιλιάδες και θα τινάξουν στον αέρα τα οικονομικά των Ταμείων που υποτίθεται ότι θέλουν να σώσουν. Μόνο λελογισμένες αλλαγές με μέτρο και λογική χωρίς παρωπίδες και φανατισμούς μπορούν να διασφαλίσουν την πορεία των Ταμείων για τα επόμενα χρόνια.