Στις δεκαετίες του 1980 και του 1990, αν στην Ελλάδα αποκαλούσες
κάποιον Σοσιαλδημοκράτη, τον καταδίκαζες στην ανυποληψία, μετατρέποντάς
τον σε εχθρό του σοσιαλιστικού και του αριστερού κινήματος. Σ' αυτή την
καταδίκη δεν πρωτοστατούσε μόνο το ΚΚΕ. Το «πατριωτικό και λαϊκό» ΠαΣοΚ
είχε μεγάλη συμβολή. Αυτά όλα αντανακλώνται στον σημερινό «διάλογο» περί
Κεντροαριστεράς. Ορισμένοι στην Ελλάδα χρησιμοποιούν τον όρο Κεντροαριστερά
ταυτίζοντάς τον με κάποια τοπογραφικά χαρακτηριστικά. Κεντροαριστερά,
στα καθ' ημάς, είναι ο πολιτικός σχηματισμός ο οποίος, στη θέση της
πραγματικής κοινωνικής διαστρωμάτωσης, τοποθετεί τοπογραφίες. Η
Κεντροαριστερά ως «έκφραση του ενδιάμεσου χώρου», χωρίς αποσαφήνιση των
κοινωνικών αναφορών και των συμμαχιών της, αποκόπτεται από την ουσία
της, η οποία είναι η πάλη για την ισότητα των ευκαιριών. Ο ανύπαρκτος
ενδιάμεσος πόλος είναι κάτι πολύ διαφορετικό από τον πολύ υπαρκτό ταξικά
χώρο των μεσαίων στρωμάτων, τα οποία βιώνουν πολύ έντονα την κρίση και
θα μπορούσαν να δουν στη Σοσιαλδημοκρατία τον πολιτικό τους εκπρόσωπο.
Κάποιοι άλλοι ταυτίζουν Κεντροαριστερά και Σοσιαλδημοκρατία με τον
νεοφιλελευθερισμό. Γι' αυτούς και οι δύο όροι είναι συνώνυμα «της
προδοσίας του εργατικού κινήματος». Το ΚΚΕ και ο ιδιαιτέρως συμπαθής, σε
μένα, λόγω του ότι αποτελεί ακριβές δείγμα αυτού που αποκαλείται
πολιτικός της ηθικής της πεποίθησης, Παναγιώτης Λαφαζάνης, είναι οι
κύριοι εκφραστές αυτής της αντίληψης.
Η διαμάχη για τους όρους δεν είναι σχολαστικισμός. Αφορά τα
περιεχόμενα. Η χρήση της έννοιας Κεντροαριστερά αντί της έννοιας
Σοσιαλδημοκρατία είναι ουσιώδης. Η χώρα χρειάζεται τη Σοσιαλδημοκρατία
που δεν θα κρύβεται πίσω από πλαδαρούς όρους. Γιατί οι πλαδαροί όροι
διευκολύνουν τις πλαδαρές και νοθευμένες συνειδήσεις. Σε τελική ανάλυση,
όπως η Ανανεωτική Αριστερά και ο δημοκρατικός σοσιαλισμός σήμαιναν την
αντίθεση στον κομμουνιστικό σταλινισμό, έτσι ο πολιτικός φιλελευθερισμός
αποτελεί τη ραχοκοκαλιά της Σοσιαλδημοκρατίας.
Η περίφημη ελληνική «εξαίρεση» δεν αφορά μόνο κάποιες ιδιομορφίες
του ελληνικού κοινωνικού σχηματισμού, αλλά και τη χρήση πολιτικών
υποκατάστατων. Οσοι μιλούν για Κεντροαριστερά ως χωροταξικό ενδιάμεσο
πόλο, κρύβουν ότι φοβούνται να πουν τα πράγματα με το όνομά τους, γιατί
ακριβώς έτσι αποκαλύπτουν την πολιτική ή την πνευματική υποχώρησή τους
στην κυριαρχία ενός άλλου πολύ πολιτικού όρου, του νεοφιλελευθερισμού.
Οσοι προτιμούν την «Κεντροαριστερά» αντί για τη Σοσιαλδημοκρατία, το
κάνουν γιατί ποτέ δεν πίστεψαν ότι Κεντροαριστερά σημαίνει πρωτίστως
Σοσιαλδημοκρατία. Και η Σοσιαλδημοκρατία είναι Αριστερά, όχι ενδιάμεσος
πόλος.
Κάποιους τρίτους τούς βολεύει η χρήση του απολίτικου όρου
Κεντροαριστερά για να αυτοπαρουσιάζονται ως οι μοναδικοί εκφραστές της
Αριστεράς. Οσοι υποστηρίζουν ότι η Σοσιαλδημοκρατία είναι
νεοφιλελευθερισμός, το κάνουν γιατί ποτέ δεν μπορούν να υπερβούν την
αντίληψη που ταυτίζει την Αριστερά με τον κρατικίστικο - μερικοί και με
τον αντιδημοκρατικό - σοσιαλισμό.
Η ελληνική Σοσιαλδημοκρατία δεν μπορεί να κρύβεται πίσω από την
Κεντροαριστερά των ενδιάμεσων πόλων. Δεν μπορεί επίσης να στηθεί πάνω
στην επίκληση των μονόπαντων μεταρρυθμίσεων του Μνημονίου. Η κριτική του
Μνημονίου ως Σχεδίου για τη μεταρρύθμιση του τόπου αποτελεί όρο για τη
συγκρότηση της ελληνικής Σοσιαλδημοκρατίας. Αυτή όμως η κριτική δεν
ακυρώνει το γεγονός ότι η Σοσιαλδημοκρατία οφείλει να είναι προοδευτική
και μεταρρυθμιστική.
Ο Γιώργος Σιακαντάρης είναι διδάκτορας Κοινωνιολογίας
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου