Καθρέφτης ψεύτης

Του Παντελή Mπουκάλα, Καθημερινή, 14.7.12

Μακάρι να αλήθευαν τα ποσοστά της έρευνας της TNS ICAP και της Baas για τη στάση μας στο μεταναστευτικό και τον ρατσισμό. Και να ’μασταν όντως φιλόξενοι και ανεκτικοί οι 93 στους εκατό που δηλώνουμε αυτό ακριβώς. Αλλά ακόμα και στην Ελλάδα δεν είσαι ό,τι δηλώνεις πως είσαι, παρά τα θρυλούμενα. Από τη δήλωση έως τη βίωση, από τη λέξη έως την πράξη, από τον (πάντοτε γενναιόδωρο) αυτοπροσδιορισμό έως την έμπρακτη απόδειξη πως ναι, είμαστε ό,τι λέμε, κι αν όχι 100%, έστω εξήντα, μεσολαβεί ένα βουνό που πρέπει να το ανεβούμε.Από τον κινέζικο στοχασμό δεν ξέρω πολλά. Πεντέξι χρόνια πριν έτυχε να διαβάσω μια φρασούλα του Meng Zi ή Μέγγιου στα ελληνικά, στo βιβλίο του που μετέφρασε ο Σωτήρης Χαλικιάς για την «Ινδικτο». «Τα λόγια των ανθρώπων βγαίνουν εύκολα γιατί δεν ασκούν υπεύθυνο αξίωμα», έλεγε ο Μέγγιος, σύγχρονος του Αριστοτέλη. Λυδία λίθος, αυτή που μετράει τη γνησιότητα των λεγομένων και την καθαρότητα των πεποιθήσεών μας δεν είναι παρά ο βίος μας. Και ο καθημερινός βίος μας τείνει να βεβαιώσει πως η καχυποψία και η μισαλλοδοξία (σαν άλλο όνομα του ενστίκτου της αυτοσυντήρησης και της επικράτησης) είναι το φυσικό του ανθρώπου· η ανεκτικότητα είναι ο πολιτισμός του. Στ’ αλήθεια τώρα, ποιος πολιτισμός, ποια κληρονομιά του Ξένιου Δία και του Χριστού της αγάπης οδήγησε σε τούτη την αποτρόπαιη πρόταση, δημοσιευμένη στην «Ελευθεροτυπία», 7 Ιουλίου, και υπογεγραμμένη από τον συγγραφέα Γιάννη Ξανθούλη: «Βέβαια θα προτιμούσα αντί να τους στοιβάζουν [την “ανεξέλεγκτη διεθνή αλητεία”] σε φυλακές με τσάμπα φαγητό και ορδές φιλότιμων δικηγόρων, να τους ξαπόστελναν σε πιο χλοερούς τόπους. Ο πολιτισμός μας, όμως, κάτι τέτοιο δεν το εγκρίνει, χωρίς φυσικά να έχει πρόταση για τη συνέχεια». Είχε προηγηθεί ολίγη λογοτεχνία για να πέσει έπειτα η ανατριχιαστική κανονιά περί των χλoερών τόπων. Να υποθέσουμε ότι ο κ. Ξανθούλης με τους χλοερούς τόπους δεν εννοεί τα νεκροταφεία, όπως καταλαβαίνουμε όλοι, αλλά το Αφγανιστάν, τη Σομαλία, τη Συρία; Ας το υποθέσουμε. Αλλωστε, μπορούμε επίσης να εικάσουμε πως ο ίδιος, αν απαντούσε στην προαναφερθείσα έρευνα, θα δήλωνε περήφανα πως ναι, είναι φιλόξενος και ανεκτικός. Σαν οι 97 στους εκατό, όπως μας λέει ο ψεύτης καθρέφτης μας.