Περί «ευρωλιγούρηδων»

Tου Νίκου Χρυσολωρά, Καθημερινή, 25.6.12

Μία από τις μεγάλες επιτυχίες της λαϊκιστικής προπαγάνδας στη χώρα μας τα τελευταία χρόνια ήταν η επικράτηση ενός στερεοτύπου-καρικατούρα για τους Ελληνες ευρωπαϊστές. Οι εκσυγχρονιστές συνδέθηκαν με την εικόνα του χαρτογιακά «ευρωλιγούρη», του επαρχιώτη μεταπράτη ξένων ιδεολογιών, χωρίς επαφή με την ελληνική πραγματικότητα. Αναμφισβήτητα, μερικές δεκάδες γραφικοί, οι οποίοι κατοικοέδρευαν στο τρίγωνο μεταξύ οδού Βαλαωρίτου, Πλατείας Κολωνακίου και Βουλής την εποχή της αστακομακορανάδας, και για τους οποίους ο εκσυγχρονισμός περιοριζόταν στην αντικατάσταση της ταβέρνας από την μπρασερί, συνέβαλλαν καθοριστικά στην επικράτηση αυτού του στερεοτύπου. Το κακέκτυπο αυτό όμως δεν έχει καμία σχέση με τον πραγματικό φιλοευρωπαϊσμό, ο οποίος όχι μόνο δεν είναι άσχετος με την ελληνική πραγματικότητα, αλλά αποτελεί και την πιο παλιά και παραδοσιακή ιδεολογία της νεότερης Ελλάδας. Στους θιασώτες της προσμετριούνται οι περισσότεροι Ελληνες διαφωτιστές και πατέρες του έθνους μας, με προεξάρχοντα τον Κοραή. Το πνεύμα της Δύσης -του ορθολογισμού, του κράτους δικαίου, της ισονομίας, των πολιτικών αρχών που γεννήθηκαν στην αρχαία Ελλάδα και τη Ρώμη- διαπνέει και το πρώτο επαναστατικό Σύνταγμα. Οπως λοιδορήθηκαν όμως τότε από τους τοπικούς κοτσαμπάσηδες που έτρεμαν μήπως χάσουν τα «δίκια» τους, έτσι λοιδορούνται ως ευρωλιγούρηδες και σήμερα οι ευρωπαϊστές.

Μπορεί οι αρχές του δυτικού διαφωτισμού να μην επικράτησαν στη μετεπαναστατική Ελλάδα, αλλά ουδέποτε έχασαν την απήχησή τους. Διατρέχοντας κανείς τις σελίδες της Ιστορίας μας, διαπιστώνει ότι ο εκσυγχρονισμός αποτέλεσε σημείο αναφοράς των πιο επιτυχημένων κυβερνήσεων, με αποκορύφωμα φυσικά του Ελευθέριου Βενιζέλου. Αν ήταν λοιπόν «ξένο σώμα» στην ελληνική κοινωνία, όπως διατείνονται ορισμένοι, τότε γιατί οι εκπρόσωποί του διεκδικούσαν με αξιώσεις την πλειοψηφία των εκλογέων; Και εν πάση περιπτώσει, αφού επιμένουν κάποιοι να επικαλούνται την αυθεντική Ελλάδα, ποιος εκφράζει αλήθεια την πραγματική «ψυχή» του Ελληνισμού; Οι κοσμοπολίτες των προεπαναστατικών κοινοτήτων της Διασποράς, οι Ελληνες ναυτικοί που όργωσαν τις θάλασσες του κόσμου, οι ταξιδευτές που διέπρεψαν ως επιχειρηματίες και ακαδημαϊκοί στο εξωτερικό, οι καινοτόμοι φιλόσοφοι που διακρίθηκαν στη Δύση, οι μουσικοί που πάντρεψαν την ελληνική παράδοση με τους ευρωπαϊκούς ήχους; Ή μήπως μόνη αυθεντική είναι η φοβική «μικρή» Ελλάδα όσων υπερασπίζονται τη «θεσούλα στο Δημόσιο» και τα προνόμια της κάθε συντεχνίας και παρουσιάζουν κάθε προσπάθεια υιοθέτησης καλών πρακτικών από το εξωτερικό ως δήθεν μιμητισμό της Ευρώπης; Είναι μήπως πιο Ελληνας ο Φωτόπουλος από τον Μπουτάρη; Και ποιοι είναι οι πραγματικοί ευρωλιγούρηδες; Εκείνοι που θέλουν η Ελλάδα να σταθεί επιτέλους στα πόδια της, χωρίς δανεικά και ελλείμματα ή όσοι περιμένουν από την Ε.Ε να μας εγγυηθεί με επιδοτήσεις την οικονομική μας επιβίωση;

Είναι αλήθεια ότι η Ευρώπη έχει τα δικά της προβλήματα και τις δικές της -πιθανώς μοιραίες- εμμονές. Πολλές από τις θεωρητικές αρχές του δυτικού πολιτισμού, που προαναφέρθηκαν, παραμένουν ζητούμενα, ακόμη και σήμερα στη ήπειρό μας. Και είναι επίσης αλήθεια ότι στη χώρα μας, οι ίδιοι άνθρωποι που καταπάτησαν αυτές τις αρχές και δημιούργησαν αυτό το άθλιο κράτος, καλούνται σήμερα να τις εφαρμόσουν. Οπότε είναι φυσικό να στερούνται αξιοπιστίας. Ομως η υπεράσπιση των οθωμανικών καταλοίπων, η αναδίπλωση σε ακόμη πιο οπισθοδρομικές θέσεις, η προσκόλληση στο χρεοκοπημένο status quo, δεν είναι λύση, κατά τον ίδιο τρόπο που ο Χίτλερ δεν ήταν λύση για τα προβλήματα της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης. Τα συστημικά ελαττώματα της Ευρωζώνης δεν είναι Κολυμβήθρα του Σιλωάμ για εμάς. Είτε μείνει στο ευρώ, είτε όχι, ο μόνος δρόμος για την Ελλάδα είναι ο εκσυγχρονισμός. Οχι μόνο γιατί, σε διαφορετική περίπτωση, θα προδίδαμε το όραμα των πατέρων του έθνους μας. Ούτε γιατί μόνο έτσι θα αυξήσουμε τις πιθανότητες οικονομικής επιβίωσης της χώρας, μέσω της αύξησης παραγωγής πλούτου και εξαγωγών. Κυρίως, γιατί μόνο αυτός ο δρόμος διασφαλίζει ότι θα ζήσουμε αξιοπρεπώς σαν πραγματικά ελεύθεροι πολίτες.