..Αλλά το βλέμμα, σύντροφοι, το βλέμμα!

Η Αυγή- 30/03/2011
Του Θέμη Δημητρακόπουλου*

Η Δημοκρατική Αριστερά μπροστά στον καθρέφτη: το Ιδρυτικό Συνέδριο

Τις προάλλες, παρακολουθούσα στην τηλεόραση μια αγαπημένη όπερα που έχω δει δεκάδες φορές από παιδί (οικογενειακή παράδοση γαρ, πατέρας βαρύτονος στη Λυρική), την Τραβιάτα (ελληνιστί, η παραστρατημένη...), σε ένα ολόφρεσκο, νεωτερικό ανέβασμα και νιώθοντας ρίγη νοητικής και αισθητικής συγκίνησης προσπάθησα να κατανοήσω πού οφειλόταν: οι υπέροχες μελωδίες πάντα οι ίδιες, οι άριες και τα ντουέτα πασίγνωστα και χιλιοακουσμένα, το λιμπρέτο κι η πλοκή προδιαγεγραμμένα, χωρίς καμιά έκπληξη... Κι όμως, η έκπληξη ήταν έντονα παρούσα, καραδοκούσε σε κάθε σκηνή, σε κάθε νότα, κι υπήρχε κάτι που δεν σε άφηνε να πλήξεις ούτε στιγμή, που σε έκανε να νιώθεις πως αυτό το εξαίσιο κράμα μουσικής και θεάτρου που είναι η όπερα το έβλεπες για πρώτη φορά.

Ναι, σωστά το μαντεύετε: ήταν το φρέσκο βλέμμα, η ανατρεπτική άποψη, η ανανεωτικήματιά που ζωντάνευε για άλλη μια φορά την πολυπαιγμένη παρτιτούρα, που έκανε δυνατή την κυκλοφορία των δημιουργικών χυμών του έργου, ώστε το κοινό να κοινωνεί και να ξεδιψάει με τη θεσπέσια γεύση τους. Όλοι, πρωταγωνιστές, χορωδία, μαέστρος, σκηνοθέτης και σκηνογράφος, ανάπνεαν συντονισμένοι επί σκηνής μεταδίδοντας μια καινούργια, ανεπανάληπτη εμπειρία μέσα από το ήδη ιδωμένο κι ωστόσο πρωτόφαντο, πραγματώνοντας την αναγκαία, ζωτική προϋπόθεση για κάθε πρόοδο, για κάθε βήμα προς τα εμπρός: την υπέρβαση.

Να λοιπόν τι έχει να διδαχθεί η καθ' ημάς ανανεωτική αριστερά από την όπερα, από την τέχνη που δεν ενδίδει στο συμβατικό, το ασφαλές και ξεκούραστο, το χιλιοϊδωμένο και χιλιοειπωμένο, αλλά μοχθεί για να προσελκύσει αυτό για το οποίο, άλλωστε, προορίζεται: το ενδιαφέρον και τη συγκίνηση του κοινού της, του ακροατηρίου που περιμένει εκεί κάτω στην πλατεία, εκεί έξω στην κοινωνία, όχι μόνο για να αποθεώσει, να χειροκροτήσει τους συντελεστές της παράστασης, αλλά και για να τραγουδήσει μαζί, να σιγοντάρει, να λάβει μέρος στη μέθεξη, να πραγματοποιήσει αυτή την ιδεολογική, αισθητική και τόσο αναγκαία πρόσληψη που νοηματοδοτεί τη ζωή μας ως νοήμονα, πολιτικά και αισθαντικά όντα.

Γιατί ασφαλώς τα προτάγματα αυτής της αριστεράς, της Δημοκρατικής και Πράσινηςόπου πιστεύουμε, μένουν πάντα αλώβητα και ισχυρά: η πίστη στην ισότητα, την ελευθερία, την αλληλεγγύη, την κοινωνική δικαιοσύνη, τα ανθρώπινα -και όχι μόνο!- δικαιώματα, η ανάληψη δράσεων και πολιτικών για την ανακούφιση των ασθενέστερων, για την εξάλειψη της φτώχειας και της αμάθειας, για την ακύρωση κάθε λογής βίας και όλων των διακρίσεων, όλα αυτά τα τόσο γνωστά...

Αλλά το βλέμμα, σύντροφοι, το βλέμμα!... Είναι αυτό που τα αλλάζει όλα, αυτό που αναπαρθενεύει τα βιασμένα και δίνει λάμψη στα ξεθωριασμένα, που δίνει ουσία στο αλλιώς ανούσιο, που προικίζει με νέα οπτική τη θεώρηση ενός κόσμου σε διαρκή αλλαγή, ενός πλανήτη σε διακινδύνευση, μιας κοινωνίας σε αδιέξοδο, σε πολιτικό και πολιτιστικό τέλμα.

Η ιδεολογική παρτιτούρα της Ανανεωτικής Αριστεράς αναζητάει καινούργιες ερμηνείες, νέους, οιονεί ερωτικούς δρόμους πλησιάσματος -γιατί τι άλλο είναι εντέλει η αριστερά παρά έρωτας για τη ζωή, έρωτας για τον άνθρωπο;- μαέστρους με ολιστική και συνεργιστική άποψη της μουσικής της, πρωταγωνιστές με συναντίληψη και αυταπάρνηση, ορχήστρες πολύχρωμες, χορωδίες πολυφωνικές κι όμως όχι φάλτσες - κι ένα κοινό που ακολουθεί κριτικά και αυτοκριτικά, που συμμετέχει και συμμερίζεται, που συν-κινείται και ενδιαφέρεται.

Μετά από πρόβες πολλών χρόνων, φτάνει τώρα η ώρα της πρεμιέρας. Τα φώτα ανάβουν και έρχεται η στιγμή της υπόκλισης και της υπόσχεσης: στη χειμαζόμενη -από ένα ευνουχιστικό, νεοαποικιακής αντίληψης, Μνημόνιο- ελληνική κοινωνία, στη νεολαία που απαξιώνει, και με το δίκιο της, συλλήβδην μια παρακμασμένη πολιτική τάξη, στις γενιές που έπονται και δεν χρωστούν τίποτα για τις δικές μας ανεπάρκειες, για τη δική μας αφλογιστία.

Για μια Όπερα, λοιπόν, της πρωτοπορίας, για μια οργασμική, δημοκρατική και πράσινη αριστερά της ελευθερίας, της δημιουργίας και της διακυβέρνησης. Να τολμήσουμε να κοιτάξουμε -και να κοιταχτούμε- με ένα αλλιώτικο βλέμμα. Εδώ είναι ο κόμπος, ο γόρδιος δεσμός - κι εμείς, σύντροφοι, είμαστε το μαχαίρι που θα τον κόψει (αν δεν στομώσει...).

* Ο Θέμης Δημητρακόπουλος είναι μέλος της προσωρινής Πολιτικής Επιτροπής της Δημοκρατικής Αριστεράς, συντονιστής του Τομέα Πράσινων Πολιτικών και Οικολογίας.