Mπάνκστερ xωρίς τύψεις

Του Μιχάλη Μητσού, ΝΕΑ, 20.7.12

Το περασμένο καλοκαίρι, ο τότε γενικός διευθυντής της Barclays Μπομπ Ντάιαμοντ δήλωνε: «Η εποχή που οι τραπεζίτες είχαν τύψεις τελείωσε». Τότε δεν ήταν σαφές τι εννοούσε ο αμερικανοβρετανός τραπεζίτης. Σήμερα ξέρουμε: όταν κόπασε ο θόρυβος από το σκάνδαλο των subprime, που προκάλεσε τη χρηματοπιστωτική κρίση του 2008, οι τράπεζες άρχισαν και πάλι να αλωνίζουν. Χωρίς τύψεις, χωρίς ενοχές, χωρίς να χρειάζεται να δίνουν λογαριασμό σε κανέναν. Μόνο τις τελευταίες ημέρες ήρθαν στην επιφάνεια τρία νέα μεγάλα σκάνδαλα. Εταιρείες που εκδίδουν πιστωτικές κάρτες (Visa, Mastercard) και μεγάλες τράπεζες (Citi, Chase, Bank of America) κατηγορούνται ότι επέβαλλαν υπερβολικές χρεώσεις στις συναλλαγές: για να μην προσαχθούν σε δίκη, δέχθηκαν να πληρώσουν 7 δισεκατομμύρια δολάρια (!). Η Barclays (του απαλλαγμένου από τύψεις Ντάιαμοντ) και άλλες τράπεζες χειραγωγούσαν προς όφελός τους το διατραπεζικό επιτόκιο Libor: εδώ το πρόστιμο μπορεί να φτάσει τα 14 δισεκατομμύρια δολάρια. Και το αφεντικό της HSBC, της μεγαλύτερης τράπεζας του κόσμου, παραδέχθηκε ότι το 2008 η τράπεζα ενθάρρυνε το ξέπλυμα 7 δισεκατομμυρίων δολαρίων από τα μεξικανικά καρτέλ ναρκωτικών, αφού οι έμποροι ενίσχυαν με τον τρόπο αυτό το προβληματικό χρηματοπιστωτικό σύστημα!

Οταν ένα στέλεχος της τράπεζας ενημέρωσε τον διευθυντή του για ύποπτες συναλλαγές όπου εμπλέκονταν η Χαμάς και η Χεζμπολάχ, εκείνος του είπε να το βουλώσει. Πάνω απ' όλα ο πελάτης, ο οποιοσδήποτε πελάτης - και οι προμήθειες που τον συνοδεύουν.

«Same old boring story» (η ίδια παλιά, βαρετή ιστορία) σχολίασε αμερικανός αναλυτής. Οι τράπεζες ανέκαθεν αποτελούσαν κράτος εν κράτει, συσσώρευαν μυθικά κέρδη και όταν αντιμετώπιζαν δυσκολίες απαιτούσαν να ενισχυθούν με τα χρήματα των φορολογουμένων καθώς η κατάρρευσή τους θα παρέσυρε ολόκληρο το «σύστημα».

Είναι αλήθεια ότι τον τελευταίο καιρό οι Αρχές στην Ευρώπη και Στις Ηνωμένες Πολιτείες προσπαθούν κάπως να συγκρατήσουν τους «μπάνκστερ» (όπως τους αποκαλεί στο πετυχημένο πρωτοσέλιδό της η χθεσινή «Λιμπερασιόν»), αλλά στο στόχαστρό τους βρίσκεται περισσότερο η αλαζονεία παρά η ατιμωρησία των τραπεζών. Οι πολιτικοί κάνουν πομπώδεις δηλώσεις για να κατευνάσουν το εξαγριωμένο πλήθος, αλλά στη συνέχεια τις ξεχνούν και η ζωή ξαναπαίρνει τους συνηθισμένους της ρυθμούς.