Δύο ισοδύναμα με ιδεολογικό φορτίο: Να πληρώσουν η εκκλησία και οι «αιώνιοι» φοιτητές.

του Λεωνίδα Καστανά, μη μαδάς τη μαργαρίτα

Μέχρι τις 23 Ιουλίου, ημέρα έλευσης της τρόικας, θα πρέπει να έχουμε συγκεκριμένες προτάσεις περιορισμού των δημοσίων δαπανών κατά 11,5 δις. Οι περικοπές αυτές θα πρέπει να γίνουν σε 2 ή 4 χρόνια, αλλά θα πρέπει να γίνουν. Φυσικά και επιβάλλονται από το «κακό» μνημόνιο, αφού σε αυτήν τη χώρα κανείς δεν είχε, τόσα χρόνια, την πολιτική βούληση να μαζέψει τα κρατικά έξοδα, ανεξάρτητα από την παγκόσμια οικονομική κρίση. Αντίθετα σύσσωμο το πολιτικό σύστημα μοίραζε απλόχερα χρήμα που δεν είχε, αναπαράγοντας έτσι την εξουσία του.

Περικοπές, λοιπόν, αλλά από πού;

Η κυβέρνηση δεν θέλει να βάλει χοντρό χέρι στα ειδικά μισθολόγια. Λογικό, αφού μια τέτοια κίνηση, θα δυσαρεστούσε ευαίσθητους κλάδους κρατικών υπαλλήλων, όπως γιατρούς, στρατιωτικούς, καθηγητές πανεπιστημίου, δικαστικούς, διπλωμάτες και θα πυροδοτούσε νέες κοινωνικές εντάσεις. Λογικό όμως και από την πλευρά της πραγματικής οικονομίας. Μια τέτοια μείωση θα είχε επιπτώσεις στην κατανάλωση, άρα και στη ρευστότητα της αγοράς. Ωστόσο θα ήταν ορθολογικό να διερευνηθεί, ποιοι συγκεκριμένα και γιατί απολαμβάνουν τεράστιους, για τα σημερινά δεδομένα, μισθούς και συντάξεις και να γίνουν στοχευμένες περικοπές.
 Είναι άδικο να ενοχοποιούμε όλους τους γιατρούς ή όλους τους ένστολους. Αν ένας νοσοκομειακός γιατρός που δίνει καθημερινά τη μάχη της ζωής και του θανάτου, στις πιο αντίξοες συνθήκες, αμείβεται με 1850Ευρώ, δεν καταλαβαίνω γιατί θα πρέπει να θεωρείται υψηλόμισθος. Το ίδιο ισχύει και για τους ένστολους. Τα παιδιά που κυνηγούν το έγκλημα στους δρόμους, πάνω σε δυο τροχούς, προσφέροντας στην κοινωνία πραγματικές υπηρεσίες, δεν μπορούν να το κάνουν για ένα κομμάτι ψωμί. Την ίδια στιγμή όμως υπάρχουν γραφειοκράτες που λιώνουν από την απραξία μέσα σε κλιματιζόμενα γραφεία, που εισπράττουν ποσά τελείως δυσανάλογα με τις υπηρεσίες που (δεν) προσφέρουν.

Αν οι συγκεκριμένοι κλάδοι απορροφούν γύρω στα 6 δις ετησίως, δηλαδή το 33% της μισθοδοσίας των ΔΥ, δεν φταίνε οι εργαζόμενοι, αλλά η οργάνωση του κράτους. Η πραγματική οικονομία θα γίνει από την αναδιάρθρωση των δημόσιων υπηρεσιών, την κατάργηση της πολυνομίας και της γιγαντονομίας, όπως είπε και ο Μανιτάκης, τη δραστική μείωση της γραφειοκρατίας, την περικοπή επιδομάτων σε όσους δεν το αξίζουν, τις μετατάξεις του πλεονάζοντος προσωπικού.  Αν ο στρατός είναι πολυέξοδος, ας κλείσουν εδώ και τώρα στρατόπεδα, ας μειωθούν οι εξοπλισμοί, ας αυξηθεί κατά 3 μήνες η θητεία, ας τα βρούμε με την Τουρκία. Αλλά ας δούμε και το μισθολόγιο όσων υπηρετούν σε μια ετοιμοπόλεμη μονάδα σε σχέση με τους ομοιόβαθμους συναδέλφους τους που υπηρετούν στο Πεντάγωνο. Δεν είναι άδικο για παράδειγμα να συνεχίζουν να παίρνουν πτητικό επίδομα και όσοι σταμάτησαν να πετούν με πολεμικό αεροπλάνο;

 Άρα, οι οριζόντιες και άκριτες περικοπές δεν θα βοηθήσουν την κοινωνία να βγει από την κρίση, το αντίθετο. Αυτό που χρειαζόμαστε είναι η αναδιάρθρωση των κρατικών δομών, η  αξιολόγηση προσώπων και υπηρεσιών και η επιστημονική κοστολόγηση αυτών. Δηλαδή μεταρρυθμίσεις. Και η πολιτεία κάποια στιγμή θα πρέπει να τολμήσει να γίνει δικαιότερη.

Διάβασα όμως ότι το οικονομικό επιτελείο σκέφτεται δυο καινοτόμες δράσεις περικοπής δαπανών της τάξης κάποιων εκατομμυρίων ευρώ. Δεν ξέρω αν είναι πραγματικές σκέψεις, αλλά νομίζω ότι έχουν εκτός από οικονομικό και σημαντικό ιδεολογικό ενδιαφέρον.

Η πρώτη, αναφέρεται στη μισθοδοσία 10.000 ιερέων και 100 αρχιερέων. Το κόστος για το κράτος είναι 200 εκατομμύρια. Η σκέψη είναι να αναλάβει το μισό η ίδια η εκκλησία. Το σωστό θα ήταν φυσικά να το αναλάβει όλο. Και μόνο το γεγονός ότι όλοι οι πολίτες αυτής της χώρας πληρώνουν τους διακόνους μιας συγκεκριμένης θρησκείας είναι εξωφρενικό για μια σύγχρονη ευρωπαϊκή χώρα. Αλλά οποιαδήποτε ελάφρυνση και αν γίνει θα ήταν πολύ σημαντική. Κυρίως σε ιδεολογικό επίπεδο. Θα σηματοδοτούσε την έναρξη του πολυπόθητου διαχωρισμού της εκκλησίας από το κράτος. Το φιλανθρωπικό έργο της εκκλησίας δεν αφορά την πολιτεία. Αφορά αυτήν την ίδια. Το ίδιο έργο μπορεί να κάνει και ένα σωματείο ή μια επιχείρηση. Είναι μέρος της κοσμοθεωρίας ή της προπαγάνδας της. Δεν ανταλλάσσεται με θέσεις δημοσίων υπαλλήλων. Ούτε θα πρέπει να μας απασχολεί, αν αυτή έχει τους αναγκαίους πόρους (που τους έχει). Αν η κοινωνική προσφορά της εκκλησίας προς τους αδύναμους είναι σημαντική να την χειροκροτήσουμε. Αλλά φαντάζομαι ότι ούτε η ίδια θα ήθελε να αποτελεί αντικείμενο συναλλαγής με την πολιτεία.

Η δεύτερη, αφορά την υποχρέωση των «αιώνιων» φοιτητών να πληρώνουν δίδακτρα για τις υπηρεσίες που απολαμβάνουν από τα δημόσια πανεπιστήμια.Φαντάζομαι ότι αυτό το μέτρο μπορεί να ορίζει ότι, ένας φοιτητής σχολής τετραετούς φοίτησης, ο οποίος μετά από 6 χρόνια δεν έχει πάρει πτυχίο, θα είναι υποχρεωμένος να πληρώνει δίδακτρα, αν θέλει να συνεχίσει τις σπουδές του. Υποτίθεται βέβαια ότι αυτός δεν έχει αρρωστήσει από σοβαρή ασθένεια ή δεν έμεινε στάσιμος επειδή η σχολή του ήταν κατειλημμένη  από κάποιο κόμμα. Θα μου πείτε ότι και τα δύο είναι δύσκολα και επίφοβα κριτήρια. Γιατί σε αυτή τη χώρα θα βρισκόντουσαν πολλοί επίορκοι που θα υπέγραφαν γνωματεύσεις καθολικού καρκίνου σε υγιείς. Ή η κατάληψη μιας σχολής δεν είναι και το πιο σπάνιο πράγμα στο ελληνικό πανεπιστήμιο.

Θα μπορούσε όμως να βρεθεί μια λύση, αν υπήρχε η πολιτική βούληση. Για παράδειγμα, να πάνε τώρα φυλακή, όσοι υπέγραψαν πιστοποιητικά απόλυτης τυφλότητας σε ανοικτομάτηδες. Ή να εφαρμόζεται ο νόμος στις καταλήψεις των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων.

Και αυτό το μέτρο θα είχε τεράστια ιδεολογική σημασία, γιατί θα σηματοδοτούσε την αρχή του τέλους για το μπάχαλο που επικρατεί στην ανώτατη εκπαίδευση. Θα ήταν μια νίκη απέναντι στις πολιτικές δυνάμεις που υπηρετούν το σχέδιο της διάλυσης της δημόσιας παιδείας στο όνομα της δικής τους σκοταδιστικής και ολοκληρωτικής ιδεολογίας. Θα ήταν ένα μήνυμα προς τους νέους και τις νέες μας, τεράστιας παιδαγωγικής αξίας. Παιδιά, η ελληνική κοινωνία ματώνει για να σας σπουδάζει σε ένα από τα 20 πανεπιστήμια που διαθέτει. Αν εσείς ήρθατε στο πανεπιστήμιο μόνο για να παίζετε, θα πρέπει να πληρώσετε. Το τσάμπα παιχνίδι τέλειωσε, εδώ δεν είναι “site free games”.

Η κοινωνία μας αντιστέκεται σε κάθε ιδέα μεταρρύθμισης. Είναι λογικό. Σαράντα χρόνια έμαθε να ζει με επιδοτήσεις, δανεικά και σοβιετική ιδεολογία. Έμαθε να συναλλάσσεται κάτω από το τραπέζι, να ξεσκίζει το κράτος, να απαξιώνει το δημόσιο, να αυτοκτονεί καθημερινά. Ήρθε όμως η κρίση για να αλλάξει τα δεδομένα, ήρθαν τα μνημόνια για να δείξουν με τον πιο εμφατικό τρόπο τα όσα όφειλε να διορθώσει αυτή η ίδια. Αν η κυβέρνηση συνεργασίας θέλει να σώσει τη χώρα, θα πρέπει να τολμήσει. Θα πρέπει να γίνει σκληρή, όχι για να εξουθενώσει τους ήδη εξουθενωμένους, αλλά για να αποδώσει ένα κομμάτι δικαιοσύνης. Να εμφυσήσει στους πολίτες μια πνοή ορθολογισμού. Η εκκλησία και τα πανεπιστήμια της δίνουν γήπεδο. Ας το εκμεταλλευτεί.