«Ξέρω τι να ψηφίσω;». Απαντά ο Μάκης Καραγιάννης

Με αφορμή τις επερχόμενες εκλογές της 6ης Μαϊου, στην ενότητα "Ξέρω τι να ψηφίσω;" του tvxs.gr, πρόσωπα των γραμμάτων, της διανόησης και της τέχνης, μιλούν στην Κρυσταλία Πατούλη εκφράζοντας τις απόψεις, τις σκέψεις και τους προβληματισμούς όχι μόνο για την δική τους ψήφο αλλά και την ψήφο του Ελληνικού λαού. Σήμερα απαντά ο συγγραφέας Μάκης Καραγιάννης.

Με ρωτάτε αν έχω αποφασίσει τι θα ψηφίσω. Για μένα το ερώτημα είναι πιο εύκολο, γιατί ήμουν πάντα ήμουν ένας ενεργός πολίτης της ανανεωτικής αριστεράς. Το κρίσιμο σημείο είναι το νόημα και το διακύβευμα αυτής της ψήφου. Η σημερινή κρίση μοιάζει με οδοστρωτήρα που δεν αφήνει τίποτε όρθιο. Σαρώνει οικονομίες, αντιλήψεις, συναισθήματα  και ανθρώπους. Ο μέσος έλληνας ταπεινωμένος προσπαθεί να καταλάβει τι του συμβαίνει, αλλά βρίσκεται σε μια ιδεολογική και ψυχική  σύγχυση. Η οργή,  ο θυμός και οι θεωρίες συνομωσίες περισσεύουν, αλλά απουσιάζει ο ουσιαστικός διάλογος και τα επιχειρήματα. Γι’ αυτό και η επικαιρότητα μας εκπλήσσει συνεχώς με παράδοξα φαινόμενα. Η εφιαλτική άνοδος της Χρυσής Αυγής  ως πολιτικής έκφρασης που πατάει θριαμβευτικά στην είσοδο της βουλής, αλλά και ως καθημερινής πρακτικής της αυτοδικίας και των αυτόκλητων τιμωρών αποτελεί ένα γοητευτικό πρότυπο για ένα μεγάλο μέρος του κόσμου.  Ο Δημαράς με τον Καμμένο αγκαλιά!

Τα δυο μεγάλα κόμματα αυτιστικά συνεχίζουν την αγέρωχη ρητορική των υποσχέσεων  και των μαγικών λύσεων πάνω στα ερείπια της χώρας, ενώ η αριστερά βόσκει στους παραδείσους της παλαιολιθικής  σταλινικής εποχής ή στις ανέξοδες καταγγελίες τους συστήματος, απαξιώνοντας να λερώσει τα χέρια της με τη διαχείριση της εξουσίας. Όλα  διαγράφουν ένα σουρεαλιστικό πολιτικό τοπίο και σηματοδοτούν μια ελληνική κοινωνία κατακερματισμένη, ζαλισμένη και οργισμένη που δεν μπορεί να χωνέψει και να επεξεργαστεί, όσα δεν σκέφτηκε τα τριάντα οχτώ χρόνια της μεταπολίτευσης.

Γι’ αυτό και περισσότερο κρίσιμη, ακόμη και από την μάχη της  ψήφου, είναι εκείνη των λέξεων. Είναι αυτές με τις οποίες που αντιλαμβανόμαστε τον εαυτό μας και τον κόσμο.  Κρίση είναι η στιγμή κατά την οποία διαπιστώνουμε ότι οι  λέξεις που ξέρουμε ως τώρα δεν εφαρμόζουν πάνω στα πράγματα και απεγνωσμένα προσπαθούμε να τον ορίσουμε από την αρχή. Μέσα από τον θόρυβο της προεκλογικής μάχης αναδεικνύονται, λοιπόν,  οι δυο κύριες και σκληρά αντιμαχόμενες σχολές λέξεων που αποκρυσταλλώνονται στο δίπολο μνημόνιο – αντιμνημόνιο και εκφράζουν τις δυο όψεις της ελληνικής ψυχής που παραμένει αμφίθυμη.

Κυρίαρχη, πιο θορυβώδης, η αντιμνημονιακή μας απειλεί με την «αλήθεια» της. Η φαρέτρα της περιλαμβάνει επιχειρήματα, αλλά και γιαούρτια ή μάρμαρα για τους αντιφρονούντες. Η επιχειρηματολογία της υποδεικνύει με έμφαση τη  διεθνή πλευρά. Επιμένει ότι για όλα φταίνε οι ξένοι. Η παγκοσμιοποίηση και η  κυριαρχία των αγορών. Το αυστηρό γερμανικό πρόσωπο της Μέρκελ με τον τιμωρητικό λόγο και την προτεσταντική ηθική. Η μνημονιακή, περισσότερο ντροπαλή και φοβισμένη, επιμένει στην πιστή τήρηση των μέτρων που θα μας οδηγήσουν πάλι στην ανάπτυξη. Τονίζει τη διαφθορά και τις διαρθρωτικές αλλαγές. Παραβλέπει ότι οι περικοπές εκσφενδονίζονται επί δικαίων και αδίκων, ότι κατεδαφίζονται  οι εργασιακές σχέσεις. Και  η κρίση αγγίζει πια το κόκαλο. Πληθαίνουν οι τραγωδίες.  Οι άνεργοι μετρώνται με εκατομμύρια.

Ο κόσμος είναι πιο πολύπλοκος για να χωρέσει στις δυο καθαρές και απλοϊκές αυτές μορφές σκέψης που μας ταλανίζουν και έχουν μετατρέψει την χώρα σε δυο εμπόλεμα στρατόπεδα. Η κρίση είναι πολύ βαθιά και αναδεικνύει κάποια μόνιμα χαρακτηριστικά και ροπές του ελληνικού βίου. Ασφαλώς έχει τις διεθνείς πλευρές της και οι οριζόντιες περικοπές είναι άδικες. Το γεγονός όμως ότι  επέλεξε πανηγυρικά για να χτυπήσει πρώτη την Ελλάδα, είναι γιατί προϋπήρχαν υποκείμενα νοσήματα και χρόνιες διαρθρωτικές αγκυλώσεις. Κάτω από την επιφάνεια προβάλλει μεγαλοπρεπώς η ελληνική ιδιαιτερότητα για την οποία έχουν μιλήσει μεγάλοι έλληνες στοχαστές όπως ο Κώστας Αξελός, ο Παναγιώτης Κονδύλης, ο Κορνήλιος Καστοριάδης, ο Στέλιος ο Ράμφος κ. ά. Προβάλλει η χρεοκοπία των μυαλών και των συνειδήσεων. Η Ελλάδα της παρακμής. Η βαθιά θεσμική υπανάπτυξη σε σχέση με τη Δύση.

Η υπέρβαση της κρίσης απαιτεί έναν τρίτο δρόμο που συνθέτει τα χρήσιμα στοιχεία και υπερβαίνει τις δυο μονοδιάστατες σχολές σκέψης. Το σημαντικότερο θέμα που διακυβεύεται στις εκλογές της 6ης Μαΐου, κατά την προσωπική μου άποψη, είναι αν θα παραμείνουμε μια ευρωπαϊκή χώρα με το αντίστοιχο κεκτημένο, δηλαδή το μεταπολεμικό κράτος πρόνοιας  των τελευταίων πενήντα χρόνων. Όμως δεν είμαι καθόλου αισιόδοξος. Νομίζω ότι ανεξάρτητα από την έκβαση τον εκλογών, τα αποτελέσματα δεν μπορούν να αλλάξουν ουσιαστικά πολλά πράγματα. Η πόλωση, ο νέος διχασμός, η έλλειψη μνήμης και αυτοκριτικής, οι κραυγές των δέκα  κομμάτων που διεκδικούν την ψήφος μας, μας εμποδίζουν να καταλάβουμε, να αναγνωρίσουμε τα λάθη μας, να δημιουργήσουμε ένα οργανωμένο σχέδιο για την αντιμετώπιση της κρίσης.

Μέσα στους καπνούς των λέξεων βαδίζουμε αισίως και ολοταχώς προς το ατύχημα.

---

Ο Μάκης Καραγιάννης γεννήθηκε στις Γούλες Κοζάνης το 1958. Σπούδασε μαθηματικά στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Είναι συνιδρυτής του περιοδικού "Παρέμβαση" και συμμετείχε στη διεύθυνσή του (1988-1993). Έχει δημοσιεύσει πεζογραφία, λογοτεχνική κριτική και μελέτες. Ασκεί συστηματικά κριτική βιβλίου από τις στήλες της εφημερίδας "Η Αυγή" και από το ιστολόγιο "Τοις Εντευξομένοις" (http://mkaragiannis.blogspot.com).