Financial Times: Οι αυταπάτες της Ελλάδας την οδηγούν στα Βαλκάνια

  Philip Stephens, Financial Times, www.theinsider.gr, 11.5.12

Οι Έλληνες απέρριψαν την λιτότητα. Δεν μπορεί κανείς να τους κατηγορήσει επίσης που απέρριψαν ένα διεφθαρμένο πολιτικό κατεστημένο. Είναι επίσης αναμφισβήτητο ότι η οικονομική συνταγή που επιβάλλεται από τους διεθνείς πιστωτές της είναι ιδιαίτερα σκληρή. Το πρόβλημα όμως είναι ότι ο θυμός δεν συνιστά πολιτική. Όσες φορές και εάν ψηφίσουν οι Έλληνες κατά της λιτότητας, δεν μπορούν να την αποφύγουν. Η Ελλάδα βρίσκεται ανάμεσα στη Σκύλλα του δανειστή που επέβαλε την ύφεση και τη Χάρυβδη του χάους της μονομερούς αποκήρυξης του χρέους και της εξόδου από το ευρώ. Στις εκλογές, πάνω από τα δύο τρίτα των ψηφοφόρων εξέφρασαν την αντίθεση τους στις περικοπές των δαπανών, στις φορολογικές αυξήσεις και στις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που επιβάλλονται από την ΕΕ και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο ως προϋπόθεση της δεύτερης διάσωσης. Ωστόσο, το ίδιο ποσοστό, επίσης, λέει ότι θέλουν να παραμείνουν το ευρώ. Αυτή η θεμελιώδης αντίφαση δεν είναι βιώσιμη. Η στιγμή πλησιάζει, που η απόφαση θα έχει φύγει από τα χέρια των πολιτικών στην Αθήνα. Οι κρίσιμες οικονομικές προθεσμίες πλησιάζουν. Το αποτέλεσμα των εκλογών κάνει πολλούς να υποστηρίζουν ότι η Ελλάδα οδεύει γοργά προς μια άτακτη χρεοκοπία.

Οι μεγάλοι χαμένοι των εκλογών ήταν τα κόμματα που κυριάρχησαν -και διέφθειραν - την ελληνική πολιτική σκηνή τις τελευταίες δεκαετίες.  Ο μεγάλος νικητής ήταν ο ΣΥΡΙΖΑ, ο ηγέτης του οποίου υπόσχεται να ακυρώσει τις "βάρβαρες" απαιτήσεις της ΕΕ και του ΔΝΤ.

Είναι εύκολο να αντιληφθεί κανείς που οφείλεται η δημοτικότητα του Αλέξη Τσίπρα. Η Νέα Δημοκρατία και το ΠΑΣΟΚ κυβερνούσαν ένα διεφθαρμένο και πελατειακό κράτος που κατέστρεψε την οικονομία και παραμόρφωσε την ελληνική κοινωνία. Η λιτότητα έχει επιφέρει βαρύ τίμημα. Οι δημόσιες δαπάνες έχουν μειωθεί και οι μισθοί και οι συντάξεις έχουν περικοπεί κατά 25%. Η οικονομία έχει συρρικνωθεί κατά 20%. 

Η λαϊκή οργή, ωστόσο, δεν παρέχει απαντήσεις. Η Ελλάδα μπορεί να πει όχι στις Βρυξέλλες και στο Βερολίνο. Αν το επιθυμεί, μπορεί η ίδια να αποδεσμευθεί από το ευρώ. Αυτό που δεν μπορεί να κάνει είναι να κλείσει τα μάτια μπροστά στην πραγματικότητα.

Είτε μέσα, είτε έξω από το ευρώ, η Ελλάδα δεν μπορεί να αποφύγει τις βίαιες προσαρμογές που απαιτούνται για την αποκατάσταση των δημόσιων οικονομικών της και την αποκατάσταση της ανταγωνιστικότητας στην παγκόσμια οικονομία. Η μονομερής διαγραφή των χρεών και η επιστροφή στη δραχμή θα προκαλέσει την οικονομική κατάρρευση.

Υπάρχει πράγματι ένα σημαντικό επιχείρημα ότι θα πρέπει να βρεθεί μια νέα ισορροπία μεταξύ λιτότητας και  αλληλεγγύης στην ευρωζώνη. Η Γερμανία απαίτησε πάρα πολλά, σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα από τις περιφερειακές οικονομίες του ενιαίου νομίσματος. Η δημοσιονομική λιτότητα γίνεται αυτοκαταστροφική. Ακόμα και στο Βερολίνο ακούμε τώρα υπαινιγμούς ότι ο πυρήνας των μελών της Ευρωζώνης θα πρέπει να συμβάλει στην αποκατάσταση της οικονομικής ανάπτυξης. Ευτυχώς, όλες αυτές οι συζητήσεις έχουν ανοίξει με την εκλογή στη Γαλλία του Φρανσουά Ολάντ.

Ωστόσο, η αίσθησή μου από πολλές συζητήσεις με Ευρωπαίους αξιωματούχους και πολιτικούς είναι ότι η Ελλάδα έχει αυταπάτες εάν πιστεύει ότι η νέα ρητορική της ανάπτυξης θα ακυρώσει τις δεσμεύσεις της για δημοσιονομική προσαρμογή και η διαρθρωτική μεταρρύθμιση. Η ΕΕ έχει χάσει την υπομονή της. Οι σχέσεις της με την Αθήνα χαρακτηρίζονται από παντελή έλλειψη εμπιστοσύνης και μια βαθιά απαισιοδοξία σχετικά με την ικανότητα του ελληνικού κράτους να μεταρρυθμίσει τον εαυτό του.

Υπάρχουν ορισμένοι οικονομολόγοι, οι οποίοι υποστηρίζουν ότι αυτό είναι για το καλό της Ελλάδας: Η σωτηρία για την Ελλάδα βρίσκεται στην έξοδο από το ευρώ, υποστηρίζουν. Λένε ότι απότομη υποτίμηση που θα ακολουθήσει την επιστροφή στην δραχμή θα μπορούσε να αποκαταστήσει την ανταγωνιστικότητα. Το λάθος βέβαια είναι να φανταστούμε ότι υποτίμηση θα είναι ανώδυνη. Θα αποτελούσε έναν εναλλακτικό τρόπο για τη μείωση του εγχώριου βιοτικού επιπέδου. Όσον αφορά την άτακτη χρεοκοπία, η συνέπεια θα ήταν η κατάρρευση του τραπεζικού συστήματος της χώρας και το τέλος της πρόσβασης στις διεθνείς πιστωτικές αγορές.

Όλοι οι δρόμοι οδηγούν στη λιτότητα. Για την Ελλάδα, όμως, δεν διακυβεύεται μόνο η οικονομία. Η τραγωδία της ένταξή της στην ΕΕ ήταν ότι δεν κατόρθωσε να αψηφήσει τη γεωγραφία της και να επαναπροσδιορίσει τον εαυτό της ως ένα σύγχρονο ευρωπαϊκό κράτος. Τώρα, είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς πώς η Ελλάδα μπορεί να παραμείνει στο ενιαίο νόμισμα. Μήπως τελικά θέλουν να επιστρέψουν στα Βαλκάνια;

Πηγή: Financial Times