Ανάγκη νέας ευρωπαϊκής πολιτικής

Η ΝΕΑ περίοδος που αρχίζει τον Σεπτέµβριο θα είναι κρίσιµη για τη χώρα αλλά και για την υπόλοιπη Ευρώπη. Νέοι θεσµοί θα δοκιµαστούν, νέες καταστάσεις θα κριθούν, νέες προκλήσεις θα πρέπει να αντιµετωπιστούν. Στην Ευρωπαϊκή Ενωση (Ε.Ε.) τα θέµατα της συγκρότησης της οικονοµικής διακυβέρνησης και της ενεργοποίησης της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Εξωτερικής Δράσης (ΕΥΕΔ) θα κυριαρχήσουν, ενώ θα αρχίσει πιο συστηµατικά και η συζήτηση για τις νέες δηµοσιονοµικές προοπτικές (προϋπολογισµό).
Ολα αυτά τα θέµατα είναι κρίσιµης σηµασίας για την Ελλάδα, τη θέση της και την προοπτική της στην Ενωση, ιδιαίτερα µετά την οδυνηρή εµπειρία της οικονοµικής κρίσης. Παρά τις αρχικές δυσκολίες και τα προβλήµατα, η Ευρωπαϊκή Ενωση ανταποκρίθηκε στο ελληνικό πρόβληµα επιδεικνύοντας έναν υψηλό βαθµό αλληλεγγύης.

Αλλά από ’δώ και πέρα (και καθώς συµπληρώνονται τριάντα χρόνια από την ένταξη της χώρας στην Ε.Ε.), πολλά πράγµατα δεν θα είναι τα ίδια. Αυτό που χρειάζεται κάτω από τις νέες συνθήκες είναι ο επαναπροσδιορισµός της ευρωπαϊκής πολιτικής της χώρας (των στόχων, περιεχοµένου, στρατηγικής κ.λπ.). Μέχρι σήµερα η ευρωπαϊκή πολιτική στηρίχτηκε σε ορισµένους κεντρικούς άξονες (εδραίωση της θέσης της χώρας στον πυρήνα της Ενωσης, αξιοποίηση του συστήµατος προϋπολογισµού, ανάπτυξη του συστήµατος αλληλεγγύης). Η πολιτική αυτή υπήρξε σε γενικές γραµµές επιτυχής. Η Ελλάδα πέτυχε τους στόχους της στην Ενωση (αλλά τους υπονόµευσε από την εσωτερική αδυναµία της να προσαρµόσει το σύστηµά της στις απαιτήσεις της Ε.Ε.). Η νέα ευρωπαϊκή πολιτική που χρειαζόµαστε θα πρέπει βεβαίως να έχει δυναµικό, επιθετικό, πρωτοβουλιακό χαρακτήρα. Χωρίς να εγκαταλείπει στοιχεία του παρελθόντος, οφείλει να αξιοποιεί το νέο περιβάλλον της Ενωσης (Συνθήκη Λισαβώνας) και τη διεύρυνση της Ενωσης αλλά και τις νέες πολιτικές, θεσµικές και οικονοµικές συνθήκες, συσχετισµούς και τάσεις.

Με µακροχρόνιο, απώτερο στόχο την οικοδόµηση της πολιτικής Ενωσης, µπορεί να καθοριστεί µια νέα δέσµη επιµέρους στόχων για τις πολιτικές και τους θεσµούς της Ενωσης, την κοινή εξωτερική πολιτική και τις σχέσεις. Με βάση τη νέα αυτή πολιτική η Ελλάδα µπορεί και οφείλει να εµφανιστεί ξανά ως ο δυναµικός συντελεστής στην Ε.Ε., παρά τα οποιαδήποτε προβλήµατα.

Ο Π.Κ. Ιωακειµίδης είναι καθηγητής του Πανεπιστηµίου Αθηνών και µέλος του Δ.Σ. του ΕΛΙΑΜΕΠ