Αποκαλύφθηκε και εκτίθεται τμήμα του τείχους των παλαιοχριστιανικών χρόνων της Θεσσαλονίκης
Του Δημητρη Pηγοπουλου
Καθημερινή 19.08.10
Πολύ πριν αρχίσουν οι εργασίες για την αξιοποίηση του κτιριακού συγκροτήματος της Στοάς Χιρς, στην καρδιά της εμπορικής Θεσσαλονίκης, γνωρίζαμε ότι διασώζεται ένα κομμάτι από την ιστορία της πόλης. Eκτός από την αρχιτεκτονική της αξία, η Στοά Χιρς είναι ένας αόρατος δεσμός με το εβραϊκό παρελθόν της πόλης, καθώς το όνομά της παραπέμπει στον εβραϊκής καταγωγής Γερμανό βαρώνο με την πληθωρική φιλανθρωπική δράση στη Θεσσαλονίκη του 19ου αιώνα, ενώ το κτίριο ανήκει στην Ισραηλιτική Κοινότητα της πόλης.
Αλλα μόνο όταν άρχισαν οι εργασίες και η αρχαιολογική σκαπάνη έφερε στο φως τμήμα του τείχους των παλαιοχριστιανικών χρόνων έγινε αντιληπτό ότι η Στοά Χιρς είναι ένα μωσαϊκό διαφορετικών ιστορικών περιόδων της Θεσσαλονίκης, ένα μωσαϊκό που μας πηγαίνει από τον 4ο αιώνα π. Χ. μέχρι το σήμερα, το οποίο, ευτυχώς, παραδίδεται αναβαπτισμένο στις επόμενες γενιές και χωρίς σημαντικές απώλειες αφού στις νέες εμπορικές χρήσεις της στοάς (σε λίγες μέρες ανοίγουν τα καταστήματα Public και Notos Galleries) ενσωματώθηκαν αρμονικά τα σπουδαία ευρήματα των αρχαιολόγων της 16ης Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων.
Σύμφωνα με τη συνήθη πρακτική, το τείχος αναδεικνύεται μέσα σε στεγανοποιημένο χώρο με γυάλινη οροφή και αποτελεί μέρος ενός από τα δύο τείχη της πόλης, αυτού που συνδέεται με την παραθαλάσσια οχύρωση της Θεσσαλονίκης κατά τα παλαιοχριστιανικά χρόνια - πριν από το τέλος του 4ου αιώνα π. Χ. Η προς ανατολάς συνέχεια του τείχους, το οποίο φαίνεται ότι διέτρεχε όλο το οικοδομικό τετράγωνο, καταστράφηκε ολοκληρωτικά κατά τη διάρκεια παλαιότερης εκσκαφής. Το τμήμα του τείχους που αποκαλύφθηκε στη Στοά Χιρς διατηρείται σε όλο του το πλάτος και αποτελεί μέχρι στιγμής το μόνο ορατό και επισκέψιμο τμήμα του θαλάσσιου τείχους αυτής της εποχής. Κατά τη διάρκεια των εργασιών υπήρξαν επίσης απρόσμενες αποκαλύψεις, όπως ήταν τα κατάλοιπα τοίχων, αγωγοί και πηγάδια που σχετίζονται με τη χρήση του ευρύτερου χώρου, από τα τέλη του 2ου αιώνα μ. Χ. έως και την οθωμανική περίοδο.
Κατασκευαστικές φάσεις
Η Στοά Χιρς που βλέπουμε σήμερα είναι προϊόν διαφορετικών κατασκευαστικών φάσεων. Αρχικά, στον Μεσοπόλεμο, κτίσθηκε μια σειρά ισόγειων καταστημάτων με πρόσωπο στην οδό Τσιμισκή και ακολούθησε η διάνοιξη της στοάς στο κέντρο του διαμπερούς οικοπέδου με την παράλληλη διαμόρφωση υπογείου. Η πρόσοψη της Τσιμισκή χαρακτηρίζεται για την κλασικιστική της οργάνωση, καθώς τα ανοίγματα οργανώνονται σε κατακόρυφους άξονες, συμμετρικά ως προς το κεντρικό ελαφρώς προεξέχον τμήμα των ορόφων. Παράλληλα, η λιτότητα και η σχηματοποίηση των μορφολογικών στοιχείων αποτελούν έκφραση ενός «μοντέρνου κλασικισμού», ο οποίος χαρακτηρίζει την εποχή κατασκευής του κτιρίου.
Η Στοά Χιρς ονομάστηκε τιμητικά στη μνήμη του βαρώνου Χιρς (1831-1896) και της φιλανθρωπικής του δράσης. Παρ’ όλο που η μητέρα του Κaroline Wertheimer τον παρότρυνε να σπουδάσει θεολογία, αυτός ακολούθησε τις συμβουλές του τραπεζίτη πατέρα του και ασχολήθηκε με τα οικονομικά. Το 1869 η οθωμανική κυβέρνηση ανέθεσε στον Χιρς την κατασκευή και εκμετάλλευση πολλών σιδηροδρομικών δικτύων στην Οθωμανική Αυτοκρατορία. Το έργο απέφερε στον Χιρς περισσότερα από 100 εκατ. δολάρια. Η φιλανθρωπική του δράση επεκτάθηκε και στη Θεσσαλονίκη, όπου κατασκευάστηκαν πολλά ιδρύματα, με κυριότερο το Ιπποκράτειο νοσοκομείο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου