Της Κάκης Μπαλή, Αυγή, 29.1.12
Η στάση σχεδόν όλων έναντι της Ελλάδας είχε δύο κοινά στοιχεία: πρώτον, κανείς δεν θέλει τη χρεωκοπία της, κυρίως επειδή δεν μπορεί να εκτιμήσει τις επιπτώσεις της. Και δεύτερον, κανείς δεν έχει εμπιστοσύνη στην Ελλάδα, στο πολιτικό της σύστημα, αλλά και στην κοινωνία της. Για πολλά χρόνια το ετήσιο ραντεβού του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ στο Νταβός είχε έναν χαρακτήρα επιθετικό και θριαμβευτικό. Οι πολύ πλούσιοι και πολύ ισχυροί μαζεύονταν στο θέρετρο των ελβετικών Άλπεων, εκεί που πήγαιναν παλιά για κούρα οι φθισικοί της ευρωπαϊκής αριστοκρατίας, για να καμαρώσουν για τις επιτυχίες τους και να κλείσουν τις επόμενες δουλειές που θα τους έφερναν τις επόμενες επιτυχίες. Καλεσμένοι σ’ αυτό το ραντεβού ήταν εξ αρχής και οι εκάστοτε ισχυροί της πολιτικής, άλλοτε για να παρουσιάσουν τις απόψεις τους κι άλλοτε για να ακούσουν τα αιτήματα και τα οράματα του επιχειρηματικού κόσμου και πάντα για να καλλιεργήσουν τις σχέσεις τους με την οικονομία - όχι απαραίτητα μόνο με την κακή έννοια της διαπλοκής.
Τα τελευταία χρόνια το Νταβός έχει γίνει ένα είδος πολυτελούς τείχους των δακρύων, όπου όλοι μοιράζονται τους φόβους τους για την κρίση και προσπαθούν να βρουν τη διέξοδο από αυτήν - πάντα με γνώμονα τα δικά τους συμφέροντα, των μεγάλων επιχειρήσεων και των τραπεζών. Η κρίση φέρνει γκρίνια ακόμα και στα ρετιρέ και φέρνει και συγκρούσεις ακόμη και γύρω από τα τζάκια των κομψών σαλέ. Έτσι και φέτος.
Η κύρια σύγκρουση στο φετινό Νταβός είναι η ίδια που υποφώσκει εντός της Ευρωζώνης - καθώς η κρίση στην Ευρώπη ήταν το κυρίαρχο θέμα των συζητήσεων. Από τη μια πλευρά ήταν οι υπέρμαχοι της επίμονης μακροπρόθεσμης δημοσιονομικής εξυγίανσης, από την άλλη όλοι όσοι πιστεύουν ότι αυτό που προέχει τώρα είναι να βγάλει η Ευρώπη ένα «μπαζούκα» -με τη μορφή τρισεκατομμυρίων- για να αντιμετωπίσει την κρίση. Την πρώτη πλευρά εκπροσώπησε επάξια στο Νταβός η Γερμανίδα καγκελάριος Άγκελα Μέρκελ, η οποία άνοιξε και τις εργασίες του φετινού Φόρουμ. Η ισχυρά κυρία της Ευρώπης δεν μετακινήθηκε καθόλου από τις θέσεις της, επέμεινε ότι η γραμμή άμυνας της Ευρώπης με το νέο δημοσιονομικό σύμφωνο είναι η σωστή, απλά χρειάζεται υπομονή για να αποδώσει και προειδοποίησε ότι η Γερμανία δεν μπορεί να δώσει τίποτε παραπάνω, όχι επειδή είναι τσιγκούνα, αλλά επειδή δεν θέλει να υποσχεθεί έναντι των αγορών περισσότερα απ’ όσα μπορεί να τηρήσει. Απέναντί της είχε σχεδόν το σύνολο της αφρόκρεμας του επιχειρηματικού κόσμου, με κυρίαρχο εκφραστή -ως πάντοτε ικανό για την εντυπωσιακή ατάκα- τον πατέρα όλων των κερδοσκόπων, μεγαλοεπενδυτή εν αποστρατεία Τζορτζ Σόρος. Η πολιτική της Μέρκελ οδηγεί την Ευρώπη στην ύφεση και το χρέος σε έναν φαύλο κύκλο, έλεγε.
Το φάντασμα της Ελλάδας
Μαζί με τα βαριά από τα χιόνια σύννεφα πλανιόταν πάνω από το Νταβός και το φάντασμα της ελληνικής χρεωκοπίας. Λες και ένα μέρος της διαπραγμάτευσης για το ελληνικό PSI να γινόταν εκεί -κάτι που δεν αποκλείεται καθόλου, καθώς εκεί ήταν μαζεμένα τα μεγάλα αφεντικά των τραπεζών, οι κεντρικοί τραπεζίτες, του Μάριο Ντράγκι της ΕΚΤ συμπεριλαμβανομένου, η διευθύντρια του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ, οι «θεσμικοί» της Ε.Ε. και της Ευρωζώνης Ζοζέ Μπαρόζο, Όλι Ρεν, Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, η μισή γερμανική ηγεσία (Μέρκελ, Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, Φίλιπ Ρέσλερ), ο Γάλλος υπουργός Οικονομικών Φρανσουά Μπαρουέν κ.λπ. Πάντως, το θέμα δεν ήταν τόσο εάν θα πετύχει το PSI, πόσο μεγάλο θα είναι το «κούρεμα» των ελληνικών ομολόγων κι αν θα πρέπει να αποδεχτούν απώλειες και η ΕΚΤ, και τα κράτη μέλη -όπως πρώτος το διατύπωσε δημόσια ο Γιούνγκερ- όσο τι θα γίνει την επόμενη μέρα. Η στάση σχεδόν όλων έναντι της Ελλάδας είχε δύο κοινά στοιχεία: πρώτον, κανείς δεν θέλει τη χρεωκοπία της, κυρίως επειδή δεν μπορεί να εκτιμήσει τις επιπτώσεις της. Και δεύτερον, κανείς δεν έχει εμπιστοσύνη στην Ελλάδα, στο πολιτικό της σύστημα, αλλά και στην κοινωνία της. Ακόμη και αυτοί που έκαναν δημόσια την αυτοκριτική τους για τα λάθη της πολιτικής του Μνημονίου, που επέτεινε την ύφεση -και δεν ήταν λίγοι- δεν παρέλειψαν να υπογραμμίσουν ότι η Ελλάδα πρέπει να εφαρμόσει τις μεταρρυθμίσεις που αποφασίζει. Η μόνη διαφορά ήταν στο διά ταύτα: Οι μεν Γερμανοί και όσοι στοιχίζονται πίσω τους -και δεν είναι λίγοι- ανεμίζουν ακόμη το μαστίγιο και δηλώνουν ότι «χωρίς τήρηση των δεσμεύσεων, λεφτά γιοκ», οι δε υπόλοιποι -με πιο ξεκάθαρο τον Όλι Ρεν- συνδυάζουν τις επιπλήξεις προς την Αθήνα με την πίεση προς την Ευρωζώνη για περισσότερη βοήθεια για την Ελλάδα.
Το στοίχημα της Συνόδου
Το Νταβός, βέβαια, είναι χώρος για πολυτελές κους κους κι όχι λήψης των όποιων αποφάσεων. Αυτές υποτίθεται ότι θα τις πάρει η Σύνοδος Κορυφής της Ε.Ε. αύριο στις Βρυξέλλες. Η Μέρκελ προσπάθησε σκληρά όλη την προηγούμενη εβδομάδα να κάνει μια επικοινωνιακή... αντεπίθεση, καθώς πιέζεται πανταχόθεν, και να πείσει τους Ευρωπαίους πολίτες ότι δεν είναι μόνο το συνώνυμο του «κορσέ» της λιτότητας, αλλά ότι νοιάζεται για την ανάπτυξη και την απασχόληση στην Ευρώπη. Τις τελευταίες μέρες προσπάθησε να περάσει ένα διπλό μήνυμα: Πρώτον, ότι η κρίση δεν έχει ξεπεραστεί και δεν μπορεί να ξεπεραστεί μόνο με δημοσιονομική εξυγίανση, αλλά και με πολιτικές για την προώθηση της ανάπτυξης και τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας. Και δεύτερον, ότι οι χρεωμένες χώρες πρέπει να κάνουν περισσότερες μεταρρυθμίσεις, για να συνεχίσουν να στηρίζονται στην αλληλεγγύη των εταίρων τους.
Η Μέρκελ θα ήθελε πολύ η συζήτηση στην αυριανή Σύνοδο να επικεντρωθεί στις λεπτομέρειες του νέου δημοσιονομικού συμφώνου και στις πολιτικές για ανάπτυξη. Όμως εκ των πραγμάτων θα κυριαρχήσουν δύο άλλα θέματα, η περίπτωση της Ελλάδας -κλείσει, δεν κλείσει η συμφωνία για το PSI- και το θέμα της αύξησης των πόρων των ευρωπαϊκών μηχανισμών στήριξης, την οποία δεν ζητούν πλέον μόνο οι κλυδωνιζόμενες χώρες, με μπροστάρη τον Ιταλό πρωθυπουργό Μάριο Μόντι, αλλά και το ΔΝΤ, διά της Κριστίν Λαγκάρντ, και η Κομισιόν, διά του Όλι Ρεν.
Πάντως, οι «27» θα προσπαθήσουν να μιλήσουν για ανάπτυξη αύριο στη Σύνοδο - κατά προτίμηση με τους υφιστάμενους κοινοτικούς πόρους που «λιμνάζουν» και με μεταρρυθμίσεις μηδενικού χρηματικού κόστους. Είναι πλέον κοινός τόπος ότι αυτό που οδηγεί στην υποβάθμιση των χωρών της Ευρωζώνης -μέχρι και η Γαλλία έχασε το «ΑΑΑ» της στα μέσα Ιανουαρίου-, είναι η εκτίμηση ότι αυτές διολισθαίνουν στην ύφεση. Συνεπώς, απαιτείται μια αλλαγή πλεύσης στα ταραγμένα νερά της κρίσης, πλάι ή ίσως και πέρα από τις προσπάθειες για δημοσιονομική εξυγίανση. Το θέμα είναι εάν το αντιλαμβάνεται αυτό η Γερμανία και τι είναι διατεθειμένη να κάνει γι’ αυτό. Συγκλονιστικές αποφάσεις πάντως από την αυριανή Σύνοδο δεν αναμένονται.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου