Μουμπάρακ, Καντάφι, Πούτιν!

Του Μιχάλη Μητσού, ΝΕΑ, 9.1.12

Ενα από τα πανό που ξεχώριζαν στην αντικαθεστωτική διαδήλωση του περασμένου Σαββάτου στη Μόσχα έγραφε: «Μουμπάρακ, Καντάφι, Πούτιν!». Κι από τις κουβέντες που έκαναν ξένοι δημοσιογράφοι με το πλήθος, ήταν σαφές ότι οι διαδηλωτές - φιλελεύθεροι, εθνικιστές, κομμουνιστές - δεν διαμαρτύρονταν πλέον για την εκλογική νοθεία. Το τέλος του Πούτιν ζητούσαν, ταυτίζοντάς τον με τους παλαιούς άραβες δυνάστες. Και κυρίως ζητούσαν το τέλος του πουτινισμού. Ανάμεσά τους, ο ανταποκριτής της Ρεπούμπλικα ξεχώρισε την 68χρονη συγγραφέα Λουντμίλα Ουλίτσκαγια, πολύ γνωστή και στην Ελλάδα από τα βιβλία της Τα ψέματα των γυναικών (εκδ. Καστανιώτης), Η Μήδεια και τα παιδιά της (εκδ. Ωκεανίδα) καιΧαρούμενη κηδεία (εκδ. Καστανιώτης). Τι την έκανε να κατεβεί στους δρόμους; «Η διαπίστωση ότι οι νοσταλγοί του κομμουνισμού έχουν δίκιο. Το καθεστώς εκείνο, που εξακολουθώ να μισώ με όλες μου τις δυνάμεις, εξασφάλιζε τουλάχιστον τη λειτουργία των εργοστασίων, των σχολείων, των νοσοκομείων και μας παρείχε ένα αίσθημα προστασίας.
Τώρα είναι όλα σταματημένα, αναποτελεσματικά, βουτηγμένα στη διαφθορά. Από το παλιό καθεστώς λειτουργούν μόνο το στυλ των μπολσεβίκων και η μυστική αστυνομία». Και πιστεύει πραγματικά ότι η κατάσταση μπορεί να αλλάξει; «Οταν ο ηγέτης της χώρας προκαλεί τόσο μεγάλη απέχθεια σε τόσο πολλούς ανθρώπους, η αλλαγή είναι αναπόφευκτη. Είναι θέμα χρόνου. Σήμερα γεννιέται η ρωσική κοινωνία των πολιτών κι εγώ θέλω να είμαι μέρος της. Είναι χρέος μου».

Ανάλογες απόψεις εξέφρασε με άρθρο του στην ίδια εφημερίδα και ένας άλλος γνωστός ρώσος συγγραφέας, ο Βίκτορ Εροφέεφ. Εκείνος έλαβε μέρος στη διαδήλωση με την ομάδα του ολιγάρχη Μιχαήλ Πρόχοροφ, που θα είναι υποψήφιος στις προεδρικές εκλογές - χωρίς να τρέφει ψευδαισθήσεις. «Οταν στο αυτοκίνητό σας μια ρόδα αρχίσει να κάνει έναν περίεργο θόρυβο», έγραψε, «πρέπει κάποια στιγμή να την αλλάξετε, αλλιώς το αυτοκίνητο θα πάψει να κινείται. Το ίδιο συμβαίνει τον τελευταίο καιρό με τον Πούτιν. Δεν θέλουμε να στηθούν επαναστατικές γκιλοτίνες. Είναι σαφές όμως ότι ακόμη και το ίδιο το καθεστώς έχει αρχίσει να πλήττει».

Ωραία τα λένε οι συγγραφείς. Μήπως εκφράζουν όμως μια μικρή, εκτός πραγματικότητας ελίτ, που είναι συγκεντρωμένη στη Μόσχα και τις άλλες μεγάλες πόλεις και δεν πιάνει τον σφυγμό του λαού; Μήπως ο ισχυρισμός τους ότι οι Ρώσοι κουράστηκαν από τον Πούτιν είναι απλώς ευσεβείς πόθοι και ο τελευταίος θα θριαμβεύσει όχι μόνο στις επικείμενες εκλογές αλλά και στις επόμενες; Είναι αλήθεια ότι οι περισσότερες πληροφορίες για αμφισβήτηση του καθεστώτος έρχονται από την πρωτεύουσα: ο Γκίντεον Ράχμαν, για παράδειγμα, έγραφε χθες στους Φαϊνάνσιαλ Τάιμςότι στο τελευταίο Russia Forum ένας σύνεδρος ζήτησε την αποφυλάκιση του Μιχαήλ Χοντορκόφσκι και καταχειροκροτήθηκε. Εξίσου αλήθεια είναι όμως ότι ο μύθος που είχε δημιουργηθεί γύρω από τον Πούτιν έχει αρχίσει να διαλύεται. Στη Μόσχα έχει αυτές τις ημέρες μείον 20 βαθμούς. Και όμως, ο πάγος έχει αρχίσει να σπάει.