Κάτι αλλάζει στη Γερμανία

Του Αντώνη Τριφύλλη, NEA, 12.9.11
«Αυτό που δεν έγινε επί χρόνια, δεν μπορεί να επιτευχθεί σε μία νύχτα» Ανγκελα Μέρκελ 10/9

Οι δυνάμεις της Αντάντ, μετά τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο, εφάρμοσαν μια πολιτική τιμωρίας απέναντι στους ηττημένους και υπαίτιους του φριχτού πολέμου. Η πολιτική αυτή οδήγησε στην οικονομική κατάρρευση της Γερμανίας, τον υπερπληθωρισμό, τη μαζική ανεργία και την άνοδο του ναζισμού. Και τέλος, στον ακόμη φριχτότερο Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Οι συμμαχικές δυνάμεις, μετά την παράδοση του γερμανικού στρατού, έχοντας διδαχθεί από τα λάθη της νίκης του προηγούμενου πολέμου, αλλά και από τον φόβο του αναδυόμενου κινδύνου της Σοβιετικής Ενωσης, εφάρμοσαν μια τελείως διαφορετική πολιτική. Η Γερμανία στηρίχτηκε οικονομικά την περίοδο της πολλοστής πτώχευσής της, βοηθήθηκε η ανάπτυξή της και, τέλος, εντάχθηκε στην ΕΟΚ με τεράστια οφέλη για το επίπεδο διαβίωσης νικητών και ηττημένων, και την εμπέδωση της ειρήνης στην Ευρώπη. Η αλληλεγγύη αντί της τιμωρίας απέδωσε καρπούς για τους λαούς μας για 66 χρόνια.

Η «Handelsblatt» είναι μια σοβαρή οικονομική και πολιτική εφημερίδα. Τον Δεκέμβριο 2010 είχε δημοσιεύσει τον δεκάλογο της διάσωσης του ευρώ, μια συλλογική δουλειά της σύνταξης και συνεργαζόμενων ερευνητών. Η διάσωση της Ευρώπης άρχιζε από την οικονομική επέκταση του προσωρινού μηχανισμού σταθεροποίησης και κατέληγε στην απαγορευμένη λέξη «ευρωομόλογο». Σήμερα διαπιστώνουμε ότι μία μία οι προτάσεις της υλοποιούνται από την ΕΕ.

Ηταν η εποχή που μόλις είχε εφαρμοστεί το πρόγραμμα διάσωσης της Ιρλανδίας, και η κοινή γνώμη, τα ΜΜΕ και πλήθος πολιτικών ζητούσαν την τιμωρία των υπευθύνων της κρίσης με την έξοδό τους από την ευρωζώνη. Είχαν προηγηθεί βέβαια η αναποφασιστικότητα της κ. Μέρκελ σχετικά με την ανάγκη διάσωσης της Ελλάδας και δημοσιεύματα που δημιουργούσαν μιαν ατμόσφαιρα προσβλητική για τη χώρα μας.

Ηταν η εποχή της επικράτησης των απόψεων για διάλυση του ευρώ και επαναφορά του μάρκου, αλλά και των απόψεων περί της ανάγκης χρεοκοπίας της Ελλάδας για το καλό του ενιαίου νομίσματος. Ηταν η εποχή που ο Σόιμπλε και άλλοι παραδοσιακοί πολιτικοί έμοιαζε να είναι οι μόνοι υποστηρικτές της διάσωσης των σε κρίση χωρών με κοινοτικό τρόπο.

Από τότε έχουν αλλάξει πολλά στη χώρα αυτή, όπως διαπιστώνει και ο Κατρμέρ στη «Liberation». Σε αυτό έπαιξαν ρόλο οι παρεμβάσεις των πατέρων της ευρωπαϊκής Γερμανίας Χέλμουτ Κολ, Χέλμουτ Σμιτ, Ζακ Ντελόρ κ.ά., καθώς και των γερμανών βιομηχάνων που υπολόγιζαν τα αποτελέσματα της επαναφοράς του μάρκου σε απώλειες εκατομμυρίων θέσεων εργασίας στη γερμανική εξαγωγική βιομηχανία.

Τους τελευταίους δύο μήνες η αντιστροφή του κλίματος υπήρξε καταιγιστική. Οι νεότεροι πολιτικοί μπήκαν στον χορό της πορείας κόντρα στο ρεύμα, όπως ο τέως καγκελάριος Γκέρχαρντ Σρέντερ και ο Γιόσκα Φίσερ, αλλά και πολιτικοί τής ακόμη νεότερης γενιάς που έφτασαν στο σημείο να μιλάνε δημόσια με λέξεις ταμπού, όπως για ευρωομόλογα, ευρωπαϊκή οικονομική διακυβέρνηση και - άκουσον, άκουσον - για την ομοσπονδιακή Ευρώπη (η υπουργός Φον ντερ Λέιεν). Τα τελευταία «χτυπήματα» στους οπαδούς της «Γερμανικής Ευρώπης» ή της Γερμανίας του μάρκου έρχονται και πάλι από τον χώρο των βιομηχάνων, με το ξέσπασμα του προέδρου της εταιρείας Μπος κατά των «γενικών» (Universal) τραπεζών και των κεφαλαίων ασφάλισης κινδύνων εικονικών προϊόντων, για τα οποία ζήτησαν απαγόρευση ακόμη και μονομερώς από την ευρωζώνη, ως των βασικών υπαίτιων της κρίσης.

Η μελέτη της UBS που υπολόγισε το κόστος της γερμανικής εξόδου από το ευρώ σε 30 δισ. ετησίως, αλλά και τα προβλήματα που ανέκυψαν στο ελβετικό φράγκο και την απώλεια χιλιάδων θέσεων εργασίας στη χώρα της σοκολάτας και των ρολογιών από την υπερτίμηση του νομίσματός της είναι τα τελευταία γεγονότα που εμφανίζουν την κοινοτική προσπάθεια για τη διάσωση της ευρωπαϊκής οικονομίας από την κρίση ως την πιο σώφρονα πολιτική. Για το συμφέρον όλων. Ακόμη και των χωρών που συνεχίζουν να βλέπουν το συμφέρον τους στον απομονωτισμό των καλών μαθητών του ευρώ.

Αυτή η σταδιακή «μεταμόρφωση» της Γερμανίας ξεδιπλώνεται με τις αποφάσεις της 21ης Ιουλίου, εκτός και αν τα κεφάλαια των κερδοσκόπων και των επενδυτών στις φούσκες των παραγώγων αποδειχθούν πιο γρήγορα από τα ανακλαστικά των πολιτικών τόσο των χωρών σε κρίση χρέους όσο και των χωρών που καλούνται να σταθούν αλληλέγγυες. Σε όλη αυτή την εικόνα πρέπει να προσθέσουμε και το σύνδρομο του ναυαγοσώστη, ο οποίος για να διασώσει τον ατυχή ναυαγό τον πιάνει από τα μαλλιά. Αν διαπιστώσει όμως ότι ο ναυαγός στον πανικό του πιάνεται επάνω του και τον παρασύρει, τον εγκαταλείπει στη θάλασσα.