Πολιτική Επιθεώρηση: Αιχμές Ενότητας - Υπάρχω πολιτικά γιατί συνθέτω, όχι γιατί διαφέρω (#2οΣυνέδριοΔΗΜΑΡ) Η ΔΗΜΑΡ τείνει να γίνει μέρος της κρίσης, γιατί η κρίση την υπερβαίνει ως πολιτικό μέγεθος

Κυριακή 8 Δεκεμβρίου 2013

`Αιχμές Ενότητας - Υπάρχω πολιτικά γιατί συνθέτω, όχι γιατί διαφέρω (#2οΣυνέδριοΔΗΜΑΡ)`
`Η ΔΗΜΑΡ τείνει να γίνει μέρος της κρίσης, γιατί η κρίση την υπερβαίνει ως πολιτικό μέγεθος`

Tου Αντώνη Ανηψητάκη, http://aristeristrouthokamilos.blogspot.gr

Στην τελευταία ΚΕ της ΔΗΜΑΡ, 2-11-13, χαρακτήρισα την ολιγόλεπτη ομιλία μου σαν το τρέιλερ ταινίας μεγάλου μήκους με τίτλο “Αιχμές Ενότητας” την οποία υποσχέθηκα να κοινοποιήσω στις οθόνες συντρόφων και φίλων προσεχώς.Αυτή την υπόσχεση εκπληρώνω σήμερα, 5000 λέξεις, απόσταγμα 40 χρόνων εμπειρίας ενός ενεργού πολίτη που συνεχώς απορούσε με τα ρούχα του γυμνού Βασιλιά. Ελπίζω να φανεί χρήσιμη στον τόπο μου, στη ΔΗΜΑΡ και στη ΜΙΑ ΚΡΗΤΗ, την ανεξάρτητη Περιφερειακή Κίνηση που με τιμά με την εμπιστοσύνη της.Μπορείτε να την βρείτε εδώ https://www.icloud.com/iw/#pages/BAIOqDmo_laQjafqbs2BLOZJ1Zljwh9_8IiE/Αιχμές_Ενότητας

Τούτες οι γραμμές προέκυψαν απ’ την τόλμη που μου χάρισε η δική μου Αγία Τριάδα, ο σιτιζόμενος στους κάδους συμπολίτης, η αφαιμαγμένη από τους γονείς της γενιά των παιδιών μου και η κινδυνεύουσα διπλή μου πατρίδα, η Ελλάδα και ο πλανήτης. Το τριπλό χρέος σ’ αυτή την Τριάδα υπηρετώ καταθέτοντας τον πολιτικό οβολό μου, απόσταγμα 40 χρόνων. Αφορμή το Β’ συνέδριο της ΔΗΜΑΡ, η στόχευση όμως γενικότερη, υπερβαίνει τη συγκυρία του συνεδρίου και των προσεχών εκλογών.

Ι. ΔΗΜΑΡ και Κρίση, ΔΗΜΑΡ εν Κρίσει
Η ΔΗΜΑΡ γεννήθηκε πριν 3,5 χρόνια, σχεδόν ταυτόχρονα με το ξέσπασμα της Ελληνικής Κρίσης, με τη φιλοδοξία να γίνει το άλλο κόμμα - καταλύτης, που θα συνέβαλε στην υπέρβαση της κρίσης. Στη σύντομη διαδρομή της, κατέγραψε επιτυχίες, συσπείρωσε αξιόλογους ανένταχτους, συνέβαλε στη νίκη των Καμίνη - Μπουτάρη στις αυτοδιοικητικές εκλογές του 2010,
συνδιαμόρφωσε την πρώτη μεταπολιτευτική τρικομματική προγραμματική συμφωνία, ένα εκσυγχρονιστικό βήμα που αδικήθηκε στην υλοποίησή του, ανέλαβε κυβερνητικές ευθύνες.

Η μονοετής κυβερνητική εμπειρία της ΔΗΜΑΡ έληξε προ εξαμήνου πυροδοτώντας μια εσωκομματική κρίση, που την απειλεί με συρρίκνωση. Προσομοιάζει, όλο και περισσότερο, με άλλο ένα κόμμα, μέρος της κρίσης του πολιτικού συστήματος, παρά με το άλλο κόμμα που φιλοδοξούσε να το ανασυνθέσει. Ιδιαίτερα μοιάζει με ρεπλίκα του τριτασικού ΣΥΝ.

Στο εσωτερικό της καταγράφεται η "δεξιά" πτέρυγα που θεωρεί λάθος την αποχώρηση από την κυβέρνηση και επιδιώκει σύμπραξη με μια συνιστώσα, όχι πια αριστερίστικη, αλλά των ελίτ, προξενήτρα ενός συμφεροντολογικού γάμου με το ΠΑΣΟΚ, στο όνομα της μεγάλης κεντροαριστεράς, αλλά με προφανές άμεσο συμφέρον την εκλογική επιβίωση στις προσεχείς εκλογικές αναμετρήσεις και μεσοπρόθεσμο τη συμμετοχή με όρους περιζήτητου μπαλαντέρ σε μια νέα, δικομματική πια, συγκυβέρνηση, πιθανότερο με τη ΝΔ παρά με το ΣΥΡΙΖΑ.

Καταγράφεται επίσης η "αριστερή" πτέρυγα, "δίκτυο" πια, όχι "ρεύμα", που θεωρεί εαυτήν δικαιωμένη με την έξοδο από την κυβέρνηση, αφού εξ αρχής διαφωνούσε με την κυβερνητική συμμετοχή, αποκηρύσσει κάθε ιδέα νέας συνεργασίας με ΠΑΣΟΚ και ΝΔ, βλέπει καχύποπτα τους 58 και θετικά την επαναπροσέγγιση με το ΣΥΡΙΖΑ.

Καταγράφεται τέλος, κυρίαρχη πάντοτε, μια άτυπη προεδρική συνιστώσα, χωρίς ο Πρόεδρος να ενέχεται στη συγκρότησή της, άλλοτε συμμαχούσα με την δεξιά πτέρυγα, στην κυβερνητική επιλογή, τώρα συμμαχούσα με την αριστερή στην κυβερνητική έξοδο, έχοντας διαρκώς δίκιο, σωστά μπήκε, σωστά βγήκε.

Φαίνεται πως και τις εσωκομματικές ιστορίες τις γράφουν οι νικητές, ως τροποποιούμενες χρηστικές αφηγήσεις δικαιολόγησης των τρεχουσών επιλογών. Έτσι μια ακόμα νίκη, αδιάφορη στους πολλούς, έρχεται να προστεθεί στις εκατοντάδες μικρές νίκες που καταγράφηκαν στο εσωτερικό των κομμάτων μεταπολιτευτικά, μικρές εσωκομματικές νίκες που όλες μαζί συνέβαλλαν στην μεγάλη ήττα του πολιτικού συστήματος.

Η ΔΗΜΑΡ τείνει να γίνει μέρος της κρίσης, γιατί η κρίση την υπερβαίνει ως πολιτικό μέγεθος, γιατί τα θετικά που συνεισέφερε, την πολιτική τόλμη να βάλει αριστερή κυβερνητική ωμοπλάτη, τον Φώτη Κουβέλη, ως νουνεχή, ευπρεπή, άφθαρτο ηγέτη, τα ικανά νέα πρόσωπα που ανέδειξε στο δημόσιο βίο, αποδείχτηκαν τελικά λίγα για να σηκώσουν τόσο βάρος. Η κοινωνία κατανόησε το σύνθημά της και αποδέχτηκε το συνεπαγόμενο κόστος, προκειμένου να σταθεί όρθια, γονάτισε όμως και μας χρεώνει, όχι για υποκρισία ή κακές προθέσεις, ακόμη και το απαράδεκτο λάθος του αναξιοκρατικού 4-2-1 νομίζω παραβλέπει, αλλά γιατί δεν είχαμε ούτε και μεις το σχέδιο που θα τη βοηθούσε να σταθεί όρθια. Της λείπουμε ενδεχομένως από ...

την κυβέρνηση, αλλά μόνο ως φρένο για τα χειρότερα, όχι ως γκάζι-ελπίδα για τα καλύτερα, αυτά δεν φάνηκαν ποτέ, ούτε όσο ήμασταν μέσα, ούτε βέβαια τώρα. Η κοινωνία θέλει σχέδιο, θέλει προτάσεις, στα περίτεχνα πολιτικά μας σλάλομ είναι αδιάφορη, αρνητική.

Θέλω το Συνέδριο να βοηθήσει τη ΔΗΜΑΡ να αναστοχαστεί τη μικρή, πλούσια διαδρομή της, την δική της κρίση, όχι ομφαλοσκοπικά, ούτε με ορίζοντα ποσοστών, ετεροκαθοριζόμενη από τις αντίστοιχα μυωπικές στοχεύσεις των άλλων κομμάτων, αλλά με ορίζοντα λύσεων, κοιτάζοντας μακριά, και προς τα πίσω για να διαγνώσει τις αιτίες, και προς τα μπρος για να αποκτήσει όραμα. Θέλω να διαβάσει σωστά την εγχώρια κρίση στην αλληλεξάρτησή της με όσα συμβαίνουν στον κόσμο. Έτσι μόνο θα χαράξει πολιτικές χρήσιμες εντός και εκτός Ελλάδος, που θα ενώσουν το κόμμα ως ταυτόχρονα κυβερνητική και κινηματική δύναμη.

Αντί όμως για τέτοιες αναζητήσεις, διολισθαίνουμε σε μια περίεργη σχέση με την πρόσφατη Κίνηση των 58, που τείνει να μονοπωλήσει το Συνέδριο.

Είναι οι 58 το σωσίβιο εξ ουρανού, που θα διασώσει την εγχώρια Κεντροαριστερά και θα την καταξιώσει ως σοβαρό τρίτο πόλο χώρο ανάμεσα σε ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ; Ίσως, αλλά δεν βλέπω πως θα διασώσει την Ελλάδα που πνίγεται σήμερα.

Συμβαδίζει το καλοπροαίρετο πολιτικό σχέδιο των 58, με το σχέδιο κάποιων πονηρών πολιτικών εργολάβων, που θέλουν να κατασκευάσουν την πισίνα της Κεντροαριστεράς, για να τη χρησιμοποιήσουν ιδιοτελώς, ως κολυμβήθρα του Σιλωάμ; Ίσως, αλλά μια τέτοια πισίνα, με την βέβαιη τρικυμία της, δεν αφορά τη χώρα μας που πνίγεται σήμερα σε μια θάλασσα προβλημάτων. Πολιτικός χρόνος δεν υπάρχει για τέτοια εγχειρήματα.

Οι 58, στην καλύτερη περίπτωση, επαναφέρουν μια σοσιαλδημοκρατική εκδοχή της θεωρίας των σταδίων, την οποία διακόνησε η Αριστερά μεταπολιτευτικά, πρώτα να γίνουμε πολλοί, συναθροίζοντας, κόμματα, κινήσεις, προσωπικότητες, πρώτα να αλλάξουμε τους συσχετισμούς και μετά να δούμε πως θα κυβερνήσουμε …

Το κατάφερε το ΠΑΣΟΚ της Αλλαγής και είδαμε πως κυβέρνησε, το καταφέρνει τώρα ο ΣΥΡΙΖΑ και φοβόμαστε, και οι ίδιοι φοβούνται, πως θα κυβερνήσουν. Τι μας κάνει να πιστεύουμε πως η μεγάλη Κεντροαριστερά θα τα καταφέρει καλύτερα;

Το αντίθετο ακριβώς επείγει, ένα σχέδιο διεξόδου, που θα γίνει κατανοητό και θα στηριχτεί απ’ την κοινωνία, αλλά τέτοιο σχέδιο κανείς δεν έχει και το χειρότερο, κανείς δεν κουβεντιάζει σοβαρά. Ας αξιοποιήσει λοιπόν η ΔΗΜΑΡ τις σημαντικές προσωπικότητες μέσα κι έξω απ’ τους 58 για να επεξεργαστεί τις πολιτικές του κόμματος αναζητώντας αυτό το σοβαρό εναλλακτικό σχέδιο που σήμερα όλοι συνομολογούν πως δεν υπάρχει.

—-

ΙΙ. Αναζητώντας μια Σύγχρονη Πολιτική Γλώσσα.

Θεωρώ την πολιτική υπέρτατη τέχνη. Υπέρτατη, γιατί καθορίζει τη ζωή όλων, φιλότεχνων και μη. Υπέρτατη, γιατί η πολιτική καταστροφή, επιβίωση ή σωτηρία, απέχουν μια κλωστή. Υπέρτατη, γιατί η ποιότητα της ζωής μας εξαρτάται περισσότερο από την κατάσταση των δημοσίων πραγμάτων και λιγότερο από τα τετραγωνικά του σπιτιού μας ή τα κυβικά του αυτοκινήτου μας. Υπέρτατη και για ένα λόγο ιδιοτελή, ψυχολογικό, γιατί αρνούμαι να αποδεχτώ πως η πολυετής ενασχόλησή μου με τα κοινά, ως ενεργός πολίτης, ήταν τελικά μια μάταιη χαμένη υπόθεση.

Στις μέρες μας η πολιτική πλοηγεί σε άγνωστα νερά, όχι γιατί είναι αχαρτογράφητα, αλλά γιατί τα ιστορικά ρεύματα που δεν επαναλαμβάνονται, ακολουθούν εντελώς νέες διαδρομές. Γιατί σήμερα, για πρώτη φορά στην ανθρώπινη Ιστορία, ο homo κατακτητής της φύσης, αντιμετωπίζει τις καταστροφικές συνέπειες, οικολογικές και κοινωνικές, των άμετρων κατακτήσεών του και πρέπει να μάθει να βάζει όρια σ’ όσα μπορεί να κατακτήσει. Γιατί σήμερα, αχνοφέγγει για πρώτη φορά στην Ιστορία βάσιμη η ελπίδα ο πολίτης του κόσμου να χειραφετηθεί απ’ τις ιδιοτελείς χειραγωγήσεις πολιτικών και ΜΜΕ, χάρη στις εκρηκτικές διαδραστικές δυνατότητες πληροφόρησης του Διαδικτύου.

Η γραμματική και το συντακτικό της πολιτικής, διαφοροποιούνται σε κάθε εποχή. Οι συνήθεις διαφοροποιήσεις όμως σήμερα δεν αρκούν. Απαιτείται ριζική τομή στην πολιτική γλώσσα, ώστε να καταστεί ικανή να διαγνώσει, να κατανοήσει και να επιλύσει τα σύγχρονα προβλήματα, εμπνέοντας τη στήριξη των πολλών.

Οι παλιοί πολιτικοί κανόνες, της βίας, της χειραγώγησης, των ρήξεων, των επαναστάσεων, του σκοπού που αγιάζει τα μέσα, αλλά και των συμβατικών διεκπεραιώσεων, εξάντλησαν τη δυναμική τους κι οι αριστεροί μεταρρυθμιστές βλέπουμε την αγαπημένη μας λέξη σημαία της δεξιάς. Οι αντιφάσεις κοχλάζουν. Η πρώτη δημοκρατία μπορεί να επιδεικνύει το Γουοτεργκέιτ και τον Ομπάμα, αλλά στην πίσω πλευρά της εικόνας υπάρχουν ο Πινοσέτ, ο Μπους, οι παρακολουθήσεις. Τα επιτεύγματα της Σοβιετίας κατέρρευσαν εν μια νυκτί, η Κίνα έγινε καπιταλιστική με οδηγό το ΚΚ, ενώ στη Βόρεια Κορέα οι κομουνιστές επανασύστησαν βασιλικές δυναστείες. Κι η γειτονιά μας, η καλύτερη του κόσμου, η ΕΕ, πάει σε ευρωεκλογές με βάσιμο ενδεχόμενο να έχει ως κυρίως ωφελημένη την ακροδεξιά.

Οι ιερές λέξεις του σοσιαλισμού, κοινοκτημοσύνη, κοινωνικό κράτος, ηχούν μετά το 1989 ως επιμνημόσυνες δεήσεις, ενώ οι ιερές λέξεις του καπιταλισμού, ανάπτυξη, ανταγωνισμός, κατανάλωση, μοιάζουν πλέον διαβολικές και παράλογες.

Η ανάπτυξη νοούμενη ως συνεχής μεγέθυνση είναι άτοπη σε ένα πλανήτη πεπερασμένο.

Η ανάπτυξη που κατασκευάζει χιονοδρομικές πίστες στους τροπικούς ή διαγκωνίζεται να συστήσει ΑΟΖ στους πόλους, εκεί που λιώνουν οι πάγοι, για να εξορύξει ορυκτά καύσιμα, τα οποία ενοχοποιούνται για το λιώσιμο των πάγων και την κλιματική απειλή, είναι ύβρις διαβολική. Ο ανταγωνισμός χωρίς όρια οδηγεί σε εκρηκτικές κοινωνικές αντιθέσεις. Ο μύθος του βόρειου εργασιομανούς μέρμηγκα που τιμωρεί το νότιο λουφατζή τζίτζικα, δεν είναι πλέον διδακτικός, το αντίθετο, είναι παρα-πλανητικός κυριολεκτικά, οδηγεί τον πλανήτη σε ξέρα. Το νέο ανθρώπινο πρότυπο, ανεύρετο ακόμη, πρέπει να υπερβαίνει και τους δυο, και τον τζίτζικα και τον μέρμηγκα, για να ξαναορίσει την ευτυχία απεξαρτώντας την απ’ την κατανάλωση^{^[1]}.

Αναζητώ λοιπόν τις λέξεις που χρειάζεται σήμερα η πολιτική για να διαβάσει σωστά τον κόσμο, την Ευρώπη, την Ελλάδα, τον τόπο μου, την Κρήτη, τη Σητεία.

Ψάχνω την πολιτική γλώσσα του κόσμου, της Ελλάδας, του τόπου μου. Πιστεύω πως είναι κοινή αυτή η γλώσσα, πως οι επιμέρους τοπικές πολιτικές διάλεκτοι σχετίζονται οργανικά με τη μητέρα γλώσσα, γιατί ένα χωριό ο κόσμος μας …

ΙΙΙ. Γκάντι, Μπερλίνγκουερ, Αϊνστάιν, Καζαντζάκης, Τζομπς

Αποκαλύπτω τους γλωσσολόγους οδηγούς μου. Απ’ τους σύγχρονους ηγέτες επιλέγω το Γκάντι για τη μη βία και τον Μπερλίνγκουερ για το θετικό πρόσημο που έδωσε στο συμβιβασμό. Σήμερα μόνο η μη βία μπορεί να γίνει μαμή μιας Ιστορίας ανθρώπινης, όχι απάνθρωπης, αφού αφενός ο πλανήτης έχει καταστεί εξαιρετικά εύθραυστος για βίαια κοινωνικά πειράματα και αφετέρου η Ιστορία έδειξε στον πυκνό 20ο αιώνα το τεράστιο κόστος της βίαιης γέννας του όποιου νέου ανθρώπου. Σήμερα μόνο οι προωθητικοί συμβιβασμοί, που πρωτοπόρος ο Μπερλίνγκουερ επεξεργάστηκε στην Ιταλία τη δεκαετία του 1970 με άξιο συνομιλητή τον Χριστιανοδημοκράτη Μόρο μπορούν να καταστήσουν την πολιτική χρήσιμη υπόθεση, υπέρτατη τέχνη. Άκουσα πρόσφατα μια υπέροχη ραψωδία για το συμβιβασμό απ’ τον Άμος Οζ. "Ο συμβιβασμός είναι συνώνυμο της ζωής. Το αντίθετο του συμβιβασμού δεν είναι η ηθική ή η ιδεολογική ακεραιότητα, το αντίθετο του συμβιβασμού είναι ο φανατισμός, ο θάνατος." ^{^[2]}

Το γλωσσικό μου εγχειρίδιο περιλαμβάνει τρεις ακόμη βασικούς κανόνες.

• Του Αϊνστάιν για τη καινοτόμο πολιτική σκέψη που απαιτεί η επίλυση των σύγχρονων προβλημάτων. "Τα σοβαρά προβλήματα που αντιμετωπίζουμε δεν μπορούν να λυθούν αν μείνουμε στο ίδιο επίπεδο σκέψης που είχαμε όταν τα δημιουργήσαμε"

Έτσι, την έννοια ανάπτυξη, στην οποία οι πάντες ομνύουν, έχω πάψει να τη χρησιμοποιώ με θετικό πρόσημο, τη συνοδεύω με τα επίθετα στρεβλή, άγρια, χυδαία ή το νεολογισμό "κατηφόρος ανάπτυξη" για να υπογραμμίσω πόσο, ειδικά στη χώρα μας, ο προσδιορισμός αειφόρος κατέστη φενάκη, σκέτος ευφημισμός. Προτιμώ να μιλώ για πρόοδο, για αποκατάσταση. Προτιμώ την παλιομοδίτικη έννοια της προκοπής, μήπως και το συνθετικό κόπος λειτουργήσει ως νοητικό αλεξικέραυνο, για κάθε πειρασμό αρπαχτής, έννοια με την οποία συνυφάνθηκε η ανάπτυξη στον τόπο μας.

Έτσι την έννοια απορροφητικότητα τη θεωρώ επικίνδυνη αφού συνεχίζει να συγκαλύπτει την ανερμάτιστη, αναποτελεσματική, συχνά και φαύλη διαχείριση που επιφυλάξαμε και δυστυχώς συνεχίζουμε να επιφυλάσσουμε στους κοινοτικούς πόρους, αδιόρθωτοι, φτωχοί και σπάταλοι, επί 27 συναπτά έτη, από τα πρώτα ΜΟΠ του 1986. Οι δείκτες απορροφητικότητας επείγει να αντικατασταθούν στα μυαλά μας από άλλους, δείκτες συνέργειας, αποδοτικότητας, αειφορίας, κοινωνικής συνοχής και αλληλεγγύης.

Έτσι την έννοια ΑΕΠ, δεν την αντέχω σκέτη, θέλω να μιλώ για ποιότητα του ΑΕΠ αφού είναι άλλο πράγμα να παράγεις πράγματα, από τα πιο απλά, τρόφιμα, καρφίτσες ή ποδήλατα και άλλο να σκάβεις και να μπαζώνεις, δημοφιλές δημοτικό άθλημα, άλλο να φτιάχνεις αυθαίρετα και να τα τακτοποιείς, μοναδική δυστυχώς ελληνική παρακμιακή πατέντα.

Έτσι τη λέξη γη, ελληνική γη, δεν την αντέχω στη διαστροφική εκδοχή της, να σημαίνει πρωτίστως οικόπεδο και θέλω να την αποκαταστήσω ως Ελληνίδα φύση, ως τροφό, δασκάλα, μούσα, αναδεικνύοντας αρχαιότητες και περιοχές natura.

• Του Καζαντζάκη για την ευθύνη: “Ν' αγαπάς την ευθύνη. Να λες εγώ μονάχος μου έχω χρέος να σώσω τη γης. Άμα δε σωθεί εγώ θα φταίω."

Τη ρήση αυτή δεν την αντιλαμβάνομαι απλώς ως ηθική προσταγή, αλλά κυρίως ως προγραμματική άσκηση, συντακτική της νέας γλώσσας. Να τυραννιστώ να βρω λύσεις εφαρμόσιμες και αποτελεσματικές ως να μην υπήρχαν άλλοι, ως να είχα την αποκλειστική ευθύνη, ν’ αποφεύγω το blame game, τη μετάθεση ευθυνών στους άλλους. Γνωρίζω το ουτοπικό του προτάγματος, αλλά πιστεύω πως αν η ανάληψη ευθυνών γίνονταν το κυρίαρχο πρότυπο της πολιτικής ζωής, η πολιτική συζήτηση θα ήταν ασύγκριτα πιο εποικοδομητική, όπως και οι συνακόλουθες πολιτικές συνθέσεις και συμβιβασμοί. Εξ’ άλλου θυμάμαι πάντα το Μάη, πως η ουτοπία είναι ο ρεαλιστικός δρόμος.

Του Τζομπς για το μέλλον. "Ο καλύτερος τρόπος να προβλέψεις το μέλλον είναι να το επινοήσεις".

Τι έκανε ο σύγχρονος Λεονάρντο; Επιστρέφοντας στην Apple, κατάφερε, σκεπτόμενος διαφορετικά, να την αναστήσει απ’ τα πρόθυρα της χρεοκοπίας, όχι ως άλλη μια εταιρεία, αλλά ως την άλλη εταιρεία, που σήμερα αναγνωρίζεται ως πρωτοπόρος παγκοσμίως. Αγνόησε την αγορά και τις δημοσκοπήσεις και έδωσε νέα προϊόντα που κυριάρχησαν στις αγορές και στις δημοσκοπήσεις. Όσοι φιλοδοξούμε να συγκροτήσουμε το άλλο κόμμα, την άλλη παράταξη, ας εμπνευστούμε απ’ τον Τζομπς για να επινοήσουμε τα πολιτικά προϊόντα που έχει ανάγκη η κοινωνία, αντί να εξωραΐζουμε τα ληγμένα, ας εμπνευστούμε απ τον Τζομπς επεξεργαζόμενοι καινοτόμες προτάσεις αντί να ξημεροβραδιαζόμαστε με τις δημοσκοπήσεις, τι τους τσίμπησα, τι μου τσίμπησαν...

Με δασκάλους λοιπόν το Μαχάτμα, τον Ενρίκο, τον Άλμπερτ, τον Νίκο και το Στηβ, αναζητώ τη νέα πολιτική γλώσσα στην οποία δεν θα έχουν θέση ερωτήματα με ορίζοντα ποσοστών του τύπου: μ’ αυτό το μέτρο πόσο θα ανέβω, μ’ αυτή την καμπάνια τι θα κόψω απ’ τον άλλο, στο πάνελ το βράδυ τι άπλυτα θα βρω για τον κάθε συνομιλητή και το κόμμα του για να του προσάψω, πως θα επανεκλεγώ κάνοντας άχρουν το μαύρο χρήμα των δοσοληψιών μου με media και επιχειρηματίες, σε τι πρόγραμμα θα χωθώ για να δείξω κανένα έργο βιτρίνας ενόψει εκλογών …

Στη νέα γλώσσα προέχουσα θέση θα έχει το τετραπλό ερώτημα με ορίζοντα λύσεων, ανοιχτό σε συμβολές απ’ όλο το δημοκρατικό πολιτικό φάσμα και την επιστημονική κοινότητα:

1. Πόσο η λύση που προτείνω προστατεύει την κοινωνική συνοχή και πόσο εντάσσεται σ’ ένα ορθολογικό προγραμματικό πλαίσιο; Αριστερή συμβολή.

2. Πόσο η λύση που προτείνω απελευθερώνει τη δημιουργικότητα του ατόμου και της επιχείρησης; Δεξιά, φιλελεύθερη συμβολή.

3. Πόσο η λύση που προτείνω συνάδει με την αειφορία; Οικολογική συμβολή.

4. Πόσο η λύση που προτείνω αξιοποιεί τη νέα τεχνολογία δίνοντας αυξημένο ρόλο στον πολίτη; Επιστημονική και τεχνολογική συμβολή.

Ισχυρίζομαι, πως μονάχα στις μέρες μας είναι εφικτή μια συνεκτική απάντηση στο τετραπλό ερώτημα. Συνεκτική γιατί μπορεί να εξασφαλίσει ένα προγραμματικό πλαίσιο που θα επιτρέπει τη δημιουργικότητα - επιχειρηματικότητα διασφαλίζοντας παράλληλα την κοινωνική συνοχή και την περιβαλλοντική μέριμνα. Για αιώνες η δεξιά και η αριστερή απάντηση αλληλοαποκλείονταν για λόγους υποκειμενικούς και αντικειμενικούς. Σήμερα η οικολογική παράμετρος, ο επικείμενος κλιματικός σεισμός, αμβλύνει τους υποκειμενικούς λόγους, ενώ η επανάσταση της πληροφορικής καθιστά αντικειμενικά εφικτή την πολιτική σύνθεση.

Η συναίσθηση των πολλαπλών συνεπειών της κλιματικής αλλαγής επιβάλλει στις σοβαρές πολιτικές οικογένειες, κεντροδεξιά, φιλελεύθερη, σοσιαλδημοκρατική, αριστερή, οικολογική μια προγραμματική συνεννόηση σε όλα τα επίπεδα, παγκόσμιο, ευρωπαϊκό, εθνικό, τοπικό. Απ’ την άλλη η δομική ανεργία που προκαλεί η νέα τεχνολογία στο κυρίαρχο καπιταλιστικό σύστημα, γίνεται εκρηκτική, απειλητική για το σύστημα, που πρέπει να αλλάξει για να την αντιμετωπίσει. Αυτό δεν συνιστά δικαίωση του κρατισμού, ούτε σηματοδοτεί νεκρανάσταση του "υπάρξαντος", με τα απαράτ, τις κάστες, τη λούφα, την αναξιοκρατία.

Η νέα τεχνολογία συνεισφέρει ένα νέο στοιχείο με πρωτοφανές ιστορικό βάρος, διευκολύνει τη συμμετοχή της κοινωνίας στα τεκταινόμενα αναβαθμίζοντας το ρόλο των ΜΚΟ, δίνει τη δυνατότητα δραστικής παρέμβασης στους πολίτες που μπορούν να αξιολογούν άμεσα, δημόσια τα πάντα, προϊόντα, υπηρεσίες, πολιτικές, πρόσωπα.

Η συμμετοχή ήταν το διαχρονικό φετίχ της Αριστεράς, μόνο που ήθελε ομολογημένα η ανομολόγητα τη συμμετοχή με όρους οπαδού, φανατικού, στρατιώτη. Σήμερα η συμμετοχή γίνεται περισσότερο από ποτέ με όρους κριτικού πολίτη.

Η αξιολόγηση, η αξιοκρατία και το laissez faire ήταν το διαχρονικό φετίχ των μητροπόλεων του καπιταλισμού - η Ελλάδα του διαχρονικού ρουσφετιού δεν ήταν ποτέ καπιταλιστικό πρότυπο - μόνο που κρατούσε το laissez faire άσπιλο από κάθε πολιτικό φορτίο, ώστε κάθε προϊόν, κάθε υπηρεσία να κρίνεται μόνο απ’ την τιμή και τις ιδιότητές του. Σήμερα είναι εφικτή μια αντικαπιταλιστική διεύρυνση του laissez faire, ώστε να συνεκτιμάται παράλληλα με το κόστος - όφελος το οικολογικό και το εργασιακό αποτύπωμα των προϊόντων και των υπηρεσιών.

IV. Αριστερά - Δεξιά.

Μήπως όμως τα παραπάνω δικαιώνουν το Φουκουγιάμα και το τέλος της Ιστορίας;

Το αντίθετο, σηματοδοτούν την αυγή μιας νέας ιστορικής περιόδου, όπου πια το δεξιό ή αριστερό πρόσημο δεν θα το δίνει στις εξελίξεις ο Θεός, η Μοίρα, ο Βασιλιάς, ο ηγέτης, χαρισματικός, επαναστάτης, γραφειοκράτης, δικτάτορας ή λαϊκιστής, αλλά θα το δίνει με ένα μαζικό, δημοκρατικό, αντιηρωικό παρόν ο πληροφορημένος, συμμετοχικός πολίτης μέσα από το Διαδίκτυο, αλλά και μέσα από τις καθημερινές επιλογές του, τις αγορές του κατ’ εξοχήν, προκρίνοντας η απορρίπτοντας εταιρείες το ποιόν των οποίων πάλι μέσα από το Διαδίκτυο θα έχει πληροφορηθεί. Ολοένα και περισσότερο θα αντιλαμβανόμαστε ότι η επιρροή που μπορούν να ασκήσουν καμπάνιες μέσω του Διαδικτύου μπορεί να αποβούν αποτελεσματικότερες από ηρωικές ή "ηρωικές" αναμετρήσεις στους δρόμους με την αστυνομία.

Η αγωνία μας μήπως και χάσουμε την αριστερή ή δεξιά ταυτότητά μας μονοπωλεί την ιδεολογική μας ανησυχία και μας εμποδίζει να παρατηρήσουμε κοσμοϊστορικές αλλαγές που συμβαίνουν δίπλα μας, οι οποίες επαναπροσδιορίζουν την αντίθεση Δεξιά - Αριστερά.

Τρία παραδείγματα που αφορούν στο Διαδίκτυο:

• Η ανιδιοτελής προσφορά καταγράφεται δυναμικά στο Διαδίκτυο και αμφισβητεί το δόγμα πως μόνο το κέρδος, καταστατική έννοια του καπιταλισμού είναι το κινούν αίτιο της προόδου. Παρά πολλά άυλα, εξαιρετικά χρηστικά προϊόντα τα βρίσκει κανείς στο Διαδίκτυο δωρεάν, κάποιοι τα έφτιαξαν και τα "ανέβασαν" αφιερώνοντας πολλές ώρες δουλειάς και τα χαρίζουν. Στο διαδίκτυο έχει εγκατασταθεί ένας ιδιότυπος, αλλά καθόλου αμελητέος κομουνισμός στο επίπεδο των πληροφοριών, όπου ο καθένας μπορεί να βρει εύκολα και συχνά δωρεάν όποια πληροφορία επιθυμεί, να έχει πρόσβαση σε βιβλιοθήκες, δισκοθήκες, ταινιοθήκες, πινακοθήκες με εκατομμύρια έργα.

• Στο Διαδίκτυο έχει εγκαθιδρυθεί μια άλλου τύπου κοινωνία όπου η αξία της συλλογικότητας ανεβαίνει και η αξία των ιεραρχικών σχέσεων πέφτει με κριτήριο την αποτελεσματικότητα. Η αγορά του Διαδικτύου, αλλά και ευρύτερα η κοινωνία του, ελέγχεται, εξισορροπείται και συνέχεται όχι πια από την αόρατη χείρα του Άνταμ Σμιθ, αλλά από δισεκατομμύρια χείρες χρηστών, που κάνουν like ή απορρίπτουν, που γράφουν κριτικές για όλα, πρόσωπα και πράγματα. Παράδειγμα η ανοιχτή και έγκυρη wikipaideia. Το ζήτημα της σωστής χρήσης του Διαδικτύου είναι υπαρκτό, αλλά δεν αλλάζει το επαναστατικό πρόσημό του.

• Το διαδίκτυο έχει επιφέρει μια ακόμη συγκλονιστική αλλαγή. Έχει αποδυναμώσει, σχεδόν καταργήσει την ιεραρχική σχέση Μητρόπολης - Περιφέρειας, κέντρου - επαρχίας, κοσμοπολίτη - επαρχιώτη. Οποιοδήποτε site είναι λίγα κλικ από οποιοδήποτε χρήστη, είτε αυτός βρίσκεται στη Σητεία είτε στο Μανχάταν.

Εύλογο και το ερώτημα για τον αντίστοιχο ρόλο των κομμάτων και των κυβερνήσεων, που δεν χαμπαριάζουν απ’ αυτές τις αλλαγές, προσκολλημένα στις παλιές πρακτικές.

Αντί να παριστάνουν τους σωτήρες σε μια εποχή που η δύναμη τους συνεχώς υποχωρεί προς όφελος οικονομικών κέντρων, υπερεθνικών οργανισμών, ανεξάρτητων αρχών, ΜΚΟ ας φροντίσουν να διευκολύνουν τη συμμετοχή των πολιτών, συνεισφέροντας με θεσμικά μέτρα απελευθέρωσης και όχι φίμωσης στην αντικειμενικότερη πληροφόρησή τους. Ας δώσουν ενεργότερο ρόλο στην κοινωνία, όχι μόνο συμβουλευτικό, όπως με τα OpenGov, ούτε απλώς επικυρωτικό, όπως στα αντιπροσωπευτικά όργανα, από τη Βουλή ως τα δημοτικά και περιφερειακά συμβούλια, όπου μετράνε περισσότερο τα κουκιά από τα επιχειρήματα, ούτε και διακοσμητικό, όπως με την υποτιθέμενη δυνατότητα διαβούλευσης των ΜΠΕ.

Ας δώσουν στην κοινωνία μέρος της εξουσίας και της ευθύνης να επιλέξει εκείνη τις λύσεις και το δεξιό, αριστερό ή πράσινο πρόσημο τους. Ας προσπαθήσουν να πείσουν με επιχειρήματα ότι είναι προς το συμφέρον της κοινωνίας να προκρίνει δεξιές, αριστερές ή πράσινες λύσεις, μέσα όμως σε ένα κλίμα συνεννόησης, προωθητικών συμβιβασμών, όχι άγονων διχαστικών συγκρούσεων.

Τα παραπάνω έχουν νόημα στο αυτονόητο πλαίσιο μιας συντεταγμένης και ευνομούμενης πολιτείας, όπου η νομιμότητα είναι όρος εκ των ων ουκ άνευ, όπου οι κανόνες του παιχνιδιού είναι απ’ όλους σεβαστοί και όπου αντικοινοβουλευτικά συνθήματα όπως, το "νόμος είναι το δίκιο του εργάτη" ή το "να καεί η Βουλή", θα είναι περιθωριακά και ακίνδυνα.

Τα παραπάνω έχουν νόημα αν συναποδεχτούμε το αυτονόητο για κάθε κανονική χώρα, πως η χειρότερη αξιολόγηση, είναι καλύτερη από την έλλειψη αξιολόγησης. Κι αυτό αφορά εξίσου όσους διακόνησαν και διακονούν το ρουσφέτι, αλλά και όσους αντιστέκονται και σαμποτάρουν κάθε απόπειρα αξιολόγησης στη Διοίκηση και στην Εκπαίδευση.

V. Προτάσεις

Αν τα παραπάνω έχουν βάση θα πρέπει να οδηγούν σε εφαρμόσιμες πολιτικές. Προτείνω τρεις, μια για την Ευρώπη, μια για την Ελλάδα, μια για την Αυτοδιοίκηση και τις τοπικές κοινωνίες.

• Ευρώπη, κοκκινοπράσινο iso^{^[3]}.

Καθολική σήμανση όλων των προϊόντων με ένα αξιόπιστο δείκτη, που θα πληροφορεί τον υποψήφιο καταναλωτή για το περιβαλλοντικό και εργασιακό αποτύπωμα του προϊόντος ή της υπηρεσίας. Ο δείκτης αυτός θα πιστοποιεί με αξιόπιστο τρόπο πόσο κατά την παραγωγή του προϊόντος προστατεύτηκε ο εργαζόμενος, κόκκινο τμήμα του δείκτη, αλλά και το περιβάλλον, πράσινο τμήμα. Έτσι ο καταναλωτής που ως τώρα έκρινε μόνο απ’ την τιμή και τις ιδιότητες θα γίνεται δραστικά παρεμβαίνων πολίτης και κάθε αγορά του θα είναι δυνητικά και ψήφος αλληλεγγύης στους εργαζόμενους για καλύτερες συνθήκες εργασίας, αλλά και ψήφος για την περιβαλλοντική προστασία.

Με ένα τέτοιο θεσμό η Ευρώπη, λαοί και ηγεσία, μπορεί να πρωτοπορήσει βάζοντας πάτο ανθρωπιάς στην ανταγωνιστικότητα και αειφορικό πλαίσιο στη διαχείριση του περιβάλλοντος. Είναι εφικτός θεσμός γιατί δεν ζητά απ΄ τις κυβερνήσεις να επιβάλλουν πρόσθετους φόρους, ούτε πρόσθετα μέτρα, τους ζητά απλώς να θεσπίσουν μια πληροφορία, αυτό τον κοκκινοπράσινο δείκτη, που η κοινωνία θα διαχειριστεί ανάλογα με την πολιτική της συνείδηση και τον πολιτισμό της.

• Ελλάδα, ΝεαΔΕ: Νέα Δημοκρατική Ενότητα

Έχω επανειλημμένως απευθύνει το ερώτημα προς κάθε κατεύθυνση, αν πιστεύει κάποιος πως το σημερινό χάλι της χώρας μας μπορεί να αντιμετωπιστεί με οριακές πλειοψηφίες κεντροδεξιάς η κεντροαριστεράς που θα έχουν απέναντί τους σχεδόν το μισό του ελληνικού λαού. Η απάντηση είναι είτε αρνητική, είτε αιδήμων σιωπή.

Τούτο σημαίνει πως δεν θα υπάρξει success story αν δεν επιχειρηθεί μια μεγάλη συνεννόηση, ει δυνατόν και συγκυβέρνηση που θα περιλαμβάνει ΝΔ, ΣΥΡΙΖΑ, ΠΑΣΟΚ, ΔΗΜΑΡ, Οικολόγους - Πράσινους και πως όσο πιο πολύ αργεί τόσο το χειρότερο, τόσο τα χειρότερα. Μα είναι δυνατόν; Ο Νέλσον Μαντέλα έλεγε “Υπάρχει πάντα κάτι που φαντάζει απίθανο, μέχρι τη στιγμή που θα συμβεί”. Είναι λοιπόν δυνατόν αν αναζητηθούν αιχμές ενότητας και όχι αιχμές διχασμού, αν κάθε πολιτική οικογένεια συνεισφέρει τα καθαρά και σιδερωμένα της και δεν επικεντρώνεται στα λερωμένα κι άπλυτα του άλλου.

ΝεαΔΕ, ο συνειρμός επιθυμητός, στην προ σχεδόν 40 χρόνια πολιτική πλατφόρμα του Κύρκου και του ΚΚΕ εσωτερικού κατά την μεταπολίτευση, στην περίφημη ΕΑΔΕ, την Εθνική Αντιδικτατορική Δημοκρατική Ενότητα που ήθελε να αξιοποιήσει την κοινή αντίθεση στη χούντα όλων των αντιδικτατορικών δυνάμεων, της φωτισμένης Δεξιάς, του Κέντρου και της Αριστεράς για να θεμελιώσει μια σύγχρονη μεταπολιτευτική δημοκρατία στην Ελλάδα. Δυστυχώς για τον τόπο η ΕΑΔΕ δεν πέρασε στο λαό, τη σάρωσαν ο βοναπαρτισμός του Καραμανλή, ο λαϊκισμός του Αντρέα και ο δογματισμός του Χαρίλαου. Ας μας εμπνεύσει έστω σήμερα, που η χώρα μας βρίσκεται σε ασύγκριτα πιο δεινή κατάσταση.

Μια τέτοια ευρεία συνεννόηση, θα λειτουργήσει και ως αντιδιχαστικό εμβόλιο για να γιατρευτούμε επιτέλους από τον καρκίνο του διχασμού, της αναζήτησης εσωτερικών εχθρών και ξένων πατρώνων που σημαδεύει οδυνηρά τον τόπο μας από συστάσεως ελληνικού κράτους.

Η ΝεαΔΕ έχει άλλη λογική με τα σενάρια Κεντροαριστεράς, τρίτου πόλου -κυβερνητικού μπαλαντέρ γιατί θεωρεί πως δεν υπάρχει πολιτικός χρόνος για τέτοια εγχειρήματα. Θεωρεί αντίθετα πως αν οι δυνάμεις του χώρου του δημοκρατικού σοσιαλισμού συμπλεύσουν με τη ΔΗΜΑΡ, από όποια θέση επιλέξουν, αυτόνομη ή συνεργασίας, σε μια τέτοια ευρεία πολιτική συνεννόηση, ο ζητούμενος πόλος θα προκύψει ισχυρός ως φυσικό παράπλευρο κέρδος της σωτηρίας του τόπου μας.

• Αυτοδιοίκηση, με τον τρόπο της Όστρομ, του Κλάδου και του Μπένου.

Η βαθιά κρίση του πολιτικού συστήματος επεκτείνεται στην Αυτοδιοίκηση, όχι μόνο με την πολυσυζητημένη επέκταση της διαφθοράς, αλλά και με άλλες μορφές, πιο κρίσιμες, επειδή σπάνια εστιάζουμε σε αυτές.

Αναφέρομαι κυρίως στη μη εκπόνηση τοπικών και περιφερειακών διαχειριστικών σχεδίων που θα αξιοποιούν με τρόπο ισόρροπο, ορθολογικό και βιώσιμο τους τοπικούς πόρους και στην τριπλή εξάρτησή της Αυτοδιοίκησης από κόμματα, οικονομικά συμφέροντα και ευρωπαϊκά προγράμματα.

Τα κόμματα χρησιμοποιούν την αυτοδιοίκηση κυρίως για τις εντυπώσεις μιας βραδιάς, για το βράδυ των εκλογών με το γνωστό δημοσκοπικό βάψιμο του χάρτη της Ελλάδας, αδιαφορώντας για το τι θα συμβεί στις τοπικές κοινωνίες και στις περιφέρειες τα 1826 24ωρα της 5ετίας. Το ενδιαφέρον εξαντλείται σε μια σπάταλη, αναποτελεσματική, τοπικιστική διαχείριση των πόρων με πρωταγωνιστές υπουργούς, βουλευτές, κόμματα και “επιχρισμένους” αυτοδιοικητικούς.

Επίδοξοι επενδυτές, σοβαροί και μη, έχουν συνήθως άκριτους συμμάχους τις τοπικές αρχές, οι οποίες προσφέρουν γη και ύδωρ σε συχνά αντιφατικά επενδυτικά εγχειρήματα, που απειλούν τους τοπικούς πόρους, στο όνομα κάποιων περιορισμένων θέσεων εργασίας, αλλά και γιατί σε αυτές τις δύσκολες εποχές, ένα έργο, το όποιο έργο, περιποιεί υποτίθεται τιμή στους τοπικούς άρχοντες μόνο και μόνο επειδή συντελείται επί των ημερών τους.

Το αντίστοιχο της τραγικής ρήσης "λεφτά υπάρχουν" συναντάται στην αυτοδιοίκηση και ακούει στη ρήση "προγράμματα υπάρχουν". Έγνοια βασική των αυτοδιοικητικών είναι να μπουν σε κάποιο ευρωπαϊκό πρόγραμμα, το όποιο πρόγραμμα, για ένα έργο, το όποιο έργο, συχνά βιτρίνας. Συμμάχους στην προσπάθεια τους έχουν όσοι δίνουν τα ρέστα τους για υψηλούς δείκτες απορρόφησης, κυβερνώντες, διαχειριστικές αρχές, αλλά και αντιπολιτεύσεις που επικεντρώνουν την κριτική τους στην απορροφητικότητα, αδιάφορο αν αφορά πρόχειρα, αχρείαστα, συχνά άχρηστα και σε κάποιες περιπτώσεις βλαπτικά έργα. 910 φορές πληρώσαν οι 910 Καποδιστριακοί δήμοι για να φτιάξουν 910 πανομοιότυπα sites και τώρα τα ξαναπληρώνουν ως Καλλικρατικοί για να τα εναρμονίσουν.

Αυξήθηκε η απορροφητικότητα, παράλληλα όμως με τη σπατάλη και την κακοδιαχείριση, αφού θα μπορούσε η ΚΕΔΚΕ να φτιάξει ένα πρόγραμμα και να βελτιώσει συνολικά την ευρυζωνικότητα. Το θέμα ουδέποτε την απασχόλησε. Πακτωλός χρημάτων απορροφήθηκε επί ένα τέταρτο του αιώνα για λεωφόρους στο πουθενά, για λιμενικά που τα πήρε η θάλασσα, για σχολεία χωρίς μαθητές - ρουσφέτια σε ομόχρωμους κοινοτάρχες - κομματάρχες, για ακριβές αναπλάσεις που πρέπει να ξηλωθούν αφού δεν προηγήθηκαν οι υπόγειες υποδομές, τα δίκτυα αποχέτευσης π.χ. Στο "προγράμματα υπάρχουν" συμπυκνώνεται μια σοβαρή στρέβλωση της πολιτικής στο πεδίο της Αυτοδιοίκησης, τα πολλά ετερόκλητα προγράμματα αποκρύβουν την έλλειψη του ενός συνεκτικού, ιεραρχημένου προγράμματος που έχει ανάγκη κάθε αυτοδιοικητικός οργανισμός που σέβεται τον εαυτό του.

Η τριπλή αυτή εξάρτηση διασκεδάζεται συνήθως με έναν "αγωνιστικό" διεκδικητισμό, που περιλαμβάνει προβολή αμάσητων δελτίων τύπου από τα τοπικά media, πολλά σούρτα-φέρτα στην Αθήνα, συχνά και στο εξωτερικό, αλλά και κινητοποιήσεις των τοπικών κοινωνιών, με τοπικιστικά κατά βάση αιτήματα, να κρατήσουμε τα "καλά" έργα, να πάρουμε κι άλλα ει δυνατόν, αλλά οπωσδήποτε να σπρώξουμε τα "κακά" παραπέρα, στο γείτονα.

Ο διεκδικητισμός είναι ένας ανέξοδος, δοκιμασμένος τρόπος για το χτίσιμο του πολιτικού προφίλ του “αγωνιστή” αυτοδιοικητικού, αφού είναι εύκολο να διεκδικείς περισσότερα, να μεταθέτεις ευθύνες σε άλλους, τους ίδιους που σου έδωσαν το χρίσμα, αλλά δεν σου έδωσαν τους περίφημους πόρους και αρμοδιότητες. Ο διεκδικητισμός χρησιμεύει ως άλλοθι αποτυχίας, αφού μεταθέτει τη συζήτηση και την ευθύνη αλλού και δεν εξετάζει πόσο αναποτελεσματικά διαχειρίστηκαν οι αυτοδιοικητικοί τους λειψούς πράγματι, αλλά όχι και ελάχιστους πόρους, δεν εξετάζει πόσο αναποτελεσματικά χρησιμοποίησαν τις περιορισμένες πράγματι, αλλά όχι και ασήμαντες αρμοδιότητές τους.

Εξαιρέσεις αυτοδιοικητικών υπάρχουν, αξίζουν το σεβασμό μας, αλλά είναι οι λίγες και επιβεβαιώνουν τον κανόνα. Είναι αυτοί που ακόμα και αν δε γνωρίζουν ακολουθούν παράλληλους δρόμους με την Έλινορ Οστρομ, είναι αυτοί που θεωρούν δασκάλους τους τον Γιώργη Κλάδο και το Σταύρο Μπένο.

Η Έλινορ Όστρομ πήρε το Νόμπελ οικονομίας το 2009, αναδεικνύοντας τις δυνατότητες των τοπικών κοινωνιών να διαχειριστούν μόνες τους καλύτερα τον κοινό τους πλούτο, τους τοπικούς φυσικούς πόρους, καλύτερα από ασύδοτους επενδυτές που έχουν ευαγγελιστή τον Μίλτον Φρίντμαν και τη σχολή του Σικάγου, αλλά καλύτερα και από τους ποικιλώνυμους κρατιστές γραφειοκράτες.

Ο Γιώργης Κλάδος, μεγαλούργησε ως δήμαρχος Ανωγείων γατί πρώτα εκπόνησε πρόγραμμα μαζί με την κοινωνία του χωριού του σε συνεργασία με τα γύρω χωριά και μετά με τεκμηριωμένη διεκδίκηση, αναζήτησε, βρήκε και αξιοποίησε τα προγράμματα που “κολλούσαν” στο σχέδιο του Δήμου του. Δεν έπαιρνε ό, τι έβρισκε, δεν έπαιρνε ό, τι του δίναν. Ο ίδιος ονομάζει τη μέθοδό του, μέθοδο του παζλ.

Ο Σταύρος Μπένος, ο πιο επιτυχημένος μεταπολιτευτικά δήμαρχος, ο Δήμαρχος που ανέστησε με πρότυπο τρόπο τη σεισμόπληκτη Καλαμάτα, δυο άξονες προτείνει στους αυτοδιοικητικούς^{^[4]}. Τους λέει “να αποφύγουν την ηρωοποίηση διά των έργων” και να εστιάσουν αφενός στην παροχή αξιόπιστων υπηρεσιών και αφετέρου στην κάλυψη των χωροταξικών κενών, ώστε να μην στήνουν τρελό χορό στις γκρίζες χωροταξικές ζώνες ποικίλα συμφέροντα.

Με την Έλινορ λοιπόν, το Γιώργη και το Σταύρο στο μυαλό, αλλά και με το τετραπλό ερώτημα που έθεσα, προτείνω προς κάθε κατεύθυνση, να σταματήσουμε να θεωρούμε την Ελλάδα οικόπεδο, να προστατεύσουμε τις εγκαταλελειμμένες αρχαιότητες, να αναδείξουμε τις περιοχές natura συστήνοντας επιτέλους φορείς διαχείρισης και να επενδύσουμε στην εντός οικισμών δόμηση, δίνοντας προτεραιότητα στο Κτηματολόγιο των οικισμών.

Οι γραφικοί οικισμοί μας χωρούν άλλη μια Ελλάδα, υπάρχει γι' αυτούς αγορά, πολλοί εύποροι ή σχετικά εύποροι ξένοι, είδαν ως παλατάκια, όσα κάποιοι θεωρούσαμε ερείπια, τα αναστήλωσαν, έρχονται και μένουν αρκετούς μήνες εδώ, ανανεώνουν τα χωριά σε ένα δημιουργικό πάρε δώσε με ντόπιους, αλλά και οικονομικούς μετανάστες, προσφέροντας στον εαυτό τους καλύτερη ποιότητα ζωής, αφού μπορούν να χαίρονται το κλίμα και να τηλεεργάζονται δίπλα σε αρχαίες πέτρες, μυρίζοντας θυμάρι. Πονούν να βλέπουν τη δεύτερη πατρίδα τους, να πωλείται ως οικόπεδο, να της μεταμοσχεύουν βίαια την ασύμβατη υδροβόρα χλωρίδα των γκολφ καταστρέφοντας μοναδικά οικοσυστήματα, να την παραμορφώνουν μέσα από την άμετρη επέλαση των ΑΠΕ, που γίνεται δήθεν για την αντιμετώπιση της κλιματικής απειλής, ενώ την ίδια στιγμή βλέπουν να ετοιμάζονται στις θάλασσες μας εξέδρες για εξόρυξη ορυκτών καυσίμων.

Επιπλέον αναζητούν τοπικά ποιοτικά προϊόντα και προσφέρουν στην τοπική οικονομία πολύ περισσότερα από όσους σιτίζονται στα all inclusive, φορώντας τα γνωστά βραχιολάκια - χειροπέδες. Αναρωτιέμαι αν έγινε ποτέ καμιά συγκριτική μελέτη για τα οφέλη που μπορεί να έχει η εντός οικισμών δόμηση σε σχέση με την εκτός οικισμών και την γενικευμένη οικοπεδοποίηση της χώρας, αναρωτιέμαι αν έγινε ποτέ καμιά μελέτη για το κόστος - όφελος για την τοπική οικονομία που θα είχε ένα άλλο φαστ-τρακ, που θα ενθάρρυνε επενδυτές στην εντός οικισμών δόμηση, στις εντός οικισμών υποδομές, αντί να κάνει ο καθένας οπουδήποτε δίκτυα, δρόμους, βόθρους …

—-

Αν αναγνώστη έφτασες ως εδώ έχεις ένα γενναιόδωρο “ευχαριστώ” εξ’ ονόματος της Αγίας Τριάδας μου και μια συγνώμη με τα λόγια του σοφού Πασκάλ: ”τούτη η επιστολή έγινε μάλλον μακροσκελής επειδή δεν είχα το χρόνο να τη διατυπώσω πιο σύντομα”.

Σου κράτησα και ένα δώρο για το τέλος, γιορτινό και ελπιδοφόρο, το καλύτερο πολιτικό απόσπασμα που διάβασα ποτέ, γραμμένο στο μυθιστόρημα "42ος Παράλληλος" του Τζον Ντος Πάσος. Μιλάει σε αμερικανούς εργάτες, αρχές του 20ου αιώνα ο αναρχοσυνδικαλιστής ηγέτης τους Τζην Ντεμπς.

"Δεν είμαι εργατοπατέρας. Δεν θέλω να ακολουθήσετε εμένα, ούτε κανέναν άλλο. Αν γυρεύετε κάποιον Μωυσή για να σας βγάλει από την έρημο του καπιταλισμού, θα μείνετε στον ίδιο παρονομαστή. Δε θα σας πήγαινα σ' αυτή τη γη της επαγγελίας, έστω κι αν ήταν στο χέρι μου, γιατί αν μπορούσα εγώ να σας οδηγήσω εκεί, κάποιος άλλος θα σας ξανάπαιρνε από κει.”

Νομίζω πως είναι επίκαιρο, γιατί έφτασε ο καιρός που σωστός ηγέτης θα είναι αυτός που δημιουργεί τις προϋποθέσεις ώστε να πάψει να είναι ηγέτης, γιατί έφτασε ο καιρός που ο σωστός πολίτης μπορεί να κάνει πολύ περισσότερα απ’ το να διαλέγει ηγέτες και κόμματα.