Το μεγάλο πρόβλημα είναι ότι δεν αντιμετωπίζονται οι αιτίες της χρεοκοπίας

Κώστας Ντιος

Του Φώτη Γεωργελέ, Athens Voice

Στις χώρες της Δύσης η σάτιρα κοροϊδεύει «τα ιερά και τα όσια», κάθε εθνικό στερεότυπο της κοινωνίας. Αυτό είναι η δουλειά της σάτιρας, να υπονομεύει, να θέτει σε αμφισβήτηση, να ανατρέπει. Στην Ελλάδα, η σάτιρα επιτίθεται σε όποιον τολμάει να αμφισβητήσει την κυρίαρχη ιδεολογία. Όταν κανένας Νίκος Δήμου γράφει κάτι που δεν κολλάει με τα εθνικώς σωστά και ελεγμένα παραδεκτά, αντιμετωπίζει ένα προσωπικό bullying που φτάνει μέχρι την ηθική εξόντωση. Το μήνυμα είναι σαφές, όποιος μιλάει τιμωρείται. Η κοινωνία δεν τον υπερασπίζεται, ψιθυρίζει, μα τι θέλει κι αυτός τώρα και προκαλεί. Έπειτα, τα ίδια media που πρωτοστάτησαν στο ηθικό λιντσάρισμα, κάνουν εκπομπές για να συζητήσουν το πρόβλημα της ανόδου του φασισμού. Δεν επιτρέπεται να ξεφύγεις από την επίσημη ρητορική. Ούτε καν να κάνεις λάθος. Η αστυνομία σκέψης επαγρυπνεί πάντα. Είσαι προδότης, λιγότερο Έλληνας, μάλλον δεν είσαι και χριστιανός. Σίγουρα είσαι όργανο της Λέσχης Μπίλντεμπεργκ, πληρώνεσαι από τον Σόρος. Η ηγεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης θέλει κυβερνήσεις υποτελείς. Οι δυνάμεις κατοχής έκαναν την πατρίδα μας αποικία. Γίναμε πειραματόζωο των ισχυρών με σκοπό να λεηλατήσουν το δημόσιο πλούτο. Και να μειώσουν τους μισθούς και τις συντάξεις μας. Γιατί μας ζηλεύουν, γιατί αυτό τα ανυπότακτο έθνος δεν υποτάχθηκε ποτέ. Όλα είναι ένα κόλπο, ένα παραμύθι χωρίς δράκο. Όλοι συνωμοτούν εναντίον μας. Πρέπει να αντισταθούμε. Είμαστε κατά της βίας αλλά η οργή του κόσμου είναι δικαιολογημένη. Οι αληθινοί τρομοκράτες είναι στο Υπουργείο Οικονομικών. Αυτός είναι ο κυρίαρχος λόγος στην Ελλάδα του 21ου αιώνα.

Όταν τα πολιτικά κόμματα συζητούν για την αντιμετώπιση του φασισμού, υποκρίνονται. Η μόνη συζήτηση που μπορεί να είναι αληθινή πρέπει να αρχίζει με τη φράση: Εγώ φταίω. Η κοινωνική μηχανική που ασκούν οι πολιτικές δυνάμεις πάνω στην κοινή γνώμη για να διαχειριστούν την κατάρρευση είναι βασισμένη στον ακροδεξιό ανορθολογισμό. Ο εθνολαϊκισμός έχει επικρατήσει θριαμβευτικά σε όλο το φάσμα του πολιτικού συστήματος, από το ένα άκρο ως το άλλο. Συνωμοσίες, προδότες, ξένες δυνάμεις κατοχής, ηρωικοί αγώνες, ο λαός που αντιστέκεται, ο λαός που υπομένει. Οι παράγραφοι των ανακοινώσεων των κομμάτων είναι copy paste, οι υπογραφές αλλάζουν. Ο φασισμός δεν λέει τίποτα παραπάνω από όσα λένε και πολλοί άλλοι. Συν τη βία. Όμως και αυτή έχει γίνει μέρος του πολιτικού παιχνιδιού, αποδεκτή, κοινότοπη, «του λαού η δίκαιη οργή».

Φταίει η λιτότητα, το μνημόνιο, λένε, επαναλαμβάνοντας ταυτολογίες. Βέβαια, αν είμαστε πλούσιοι, υγιείς και όμορφοι θα είχαμε λιγότερα προβλήματα. Στη δυσκολία κρίνονται οι άνθρωποι, οι πολιτικές δυνάμεις, οι κοινωνίες. Οι μεν υιοθετούν τη φασιστική ρητορική προσπαθώντας να αφομοιώσουν το κοινό της. Με αποτέλεσμα να την ενδυναμώνουν και να τη νομιμοποιούν. Το ορίτζιναλ νικάει πάντα τις σοφτ εκδοχές. Να αντισταθούμε σ’ αυτούς που θέλουν τζαμί στην κάθε γειτονιά, γράφει στο προεκλογικό φυλλάδιο ένας υποψήφιος δημοτικός σύμβουλος του υποτιθέμενου δημοκρατικού τόξου. Συζητάμε 30 χρόνια για να χτίσουμε ένα. Οι δε χωρίζουν τους ανθρώπους σε όσους είναι με το μνημόνιο και σε όσους είναι αντίθετοι. Κάνουν κάλεσμα στους «αντιμνημονιακούς» να τους στηρίξουν στο δεύτερο γύρο. Δηλαδή; Σε ψεκασμένους και φασίστες;

Δεν υπάρχουν όμως και κοινωνίες αθώες, ούτε λαοί που «ξεγελάστηκαν». Πρέπει πια να παραδεχτούμε ότι χρόνια παρασιτισμού έχουν οδηγήσει τμήματα της κοινωνίας μας σε έναν γκρίζο χώρο ανομικότητας. Όπου δεν υπάρχουν όρια, δεν ισχύουν νόμοι. Από τα παιδιά των πλουσίων με τους μπράβους και τα περίστροφα μέχρι τα Ζωνιανά, από τους εκατομμυριούχους υπουργούς της μίζας μέχρι τα φακελάκια των επίορκων δημόσιων λειτουργών, από την αυθαίρετη καταπάτηση της δημόσιας περιουσίας μέχρι τη βιομηχανία πλαστών συντάξεων και επιδομάτων αναπηρίας, ολόκληρα τμήματα της κοινωνίας μας βρίσκονται σε μια ενδιάμεση ζώνη ημιπαρανομίας όπου όλα είναι σχετικά. Η λούμπεν Ελλάδα, από τα υψηλότερα έως τα χαμηλότερα κοινωνικά επίπεδα, συναντιέται σε ένα χώρο όπου δεν ισχύουν οι κανόνες του δημοκρατικού παιχνιδιού. Η άγρια επιθετικότητα στον ακήρυχτο πόλεμο συμφερόντων, όλοι εναντίον όλων, μετατρέπει τη βία από κοινωνικό ταμπού σε απλό μέσον επικράτησης και διεκδίκησης.

Η Ελλάδα παρουσιάζει χαρακτηριστικά εύφλεκτα που μπορούν να την οδηγήσουν στην καταστροφή. Δεκαετίες πελατειακού κράτους έχουν οδηγήσει σε έναν οικονομικό αναλφαβητισμό που δεν συναντιέται σε άλλες δυτικές χώρες. Τα περισσότερα από τα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε αυτή τη στιγμή ως χώρα, είναι άγνωστες λέξεις για μεγάλη μερίδα των συμπολιτών μας. Μέχρι τώρα οι πελατειακές σχέσεις υποκαθιστούσαν την οικονομική δραστηριότητα. Μαζικές προσλήψεις στο δημόσιο, επιδοματική πολιτική, πρόωρες συντάξεις, άλωση του δημόσιου ταμείου από επιχειρηματικά, συντεχνιακά, συνδικαλιστικά συμφέροντα. Τώρα ξαφνικά πρέπει να μιλήσουμε για παραγωγή σε ένα παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον. Η αντίδραση είναι μια άναρθρη κραυγή, «μας κλέψαν τα όνειρά μας». Ο οικονομικός αναλφαβητισμός οδηγεί στον πολιτικό ανορθολογισμό. Δεν μπορεί, κάποιο κόλπο θα έγινε, όλοι συνωμοτούν επιτυχώς εναντίον μας. Ανομικότητα και πολιτικός ανορθολογισμός, η συνταγή της καταστροφής.

Μέσα Ενημέρωσης της δημαγωγίας που χαϊδεύουν τους πελάτες, κόμματα του «πολιτικού κόστους» και των μικροκομματικών χειρισμών που επιλέγουν τη στασιμότητα μπροστά στις δύσκολες αλλαγές. Μας πίεσαν οι ανάλγητοι δανειστές μας, σας πονέσαμε χωρίς να θέλουμε, τώρα τελείωσαν όμως όλα, άρχισε το success story. Εμάς τους ηρωικότερους δεν μας πιέζει κανένας, με ένα νόμο ένα άρθρο θα γυρίσουμε το χρόνο πίσω στο 2009. Άμα μιλάς σαν σε ανήλικους θα εισπράττεις κακομαθημένους. Αν το μίσος και η εκδίκηση ονομάζονται αντισυστημικότητα, τότε οι πιο αντισυστημικοί είναι οι τραμπούκοι. Ο ποινικός και οικονομικός υπόκοσμος βγαίνει φανερά στο πολιτικό παιχνίδι χωρίς διαμεσολάβηση. Τα σκοτεινά υπόγεια βγαίνουν στην επιφάνεια μεταμφιεσμένα σε «αντισυστημικότητα». Ο τυχοδιωκτισμός των άλλων έχει ανοίξει τους δρόμους.

Οικονομικός αναλφαβητισμός, πολιτικός ανορθολογισμός, ανομία. Εύφλεκτα υλικά κοινωνικής παρακμής που οδηγούν τις χώρες στην καταστροφή. Χαμηλής ποιότητας πολιτικό σύστημα, οι τελευταίοι επίγονοι ενός πελατειακού συστήματος που βαθμιαία χρεοκόπησε. Μέσα ενημέρωσης κατ’ εξοχήν παραδείγματα της διαπλεκόμενης πολιτικοοικονομικής φούσκας που κατέρρευσε. Το χειρότερο δεν είναι ότι φτωχύναμε. Το μεγάλο πρόβλημα είναι ότι δεν αντιμετωπίζονται οι αιτίες της χρεοκοπίας. Όμως έτσι δεν έχεις καμία πιθανότητα επιβίωσης στο σημερινό κόσμο, ανήκεις στην κατηγορία «αποτυχημένου κράτους» που χάνει και βγαίνει στο περιθώριο. Ο κίνδυνος της εκτροπής προς τον ολοκληρωτισμό και την επακόλουθη καταστροφή θα αντιμετωπιστεί μόνο εάν η υπόλοιπη κοινωνία αποφασίσει να ξαναγίνει «κανονική» χώρα.