Με το που ανέλαβε υπουργός Παιδείας, διά Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων (βεβαίως, βεβαίως), ο καθηγητής Γεώργιος Μπαμπινιώτης έκανε δυο πράξεις, ταυτόχρονα συμβολικής και ουσιαστικής σημασίας. Η πρώτη: συναντήθηκε με τους «εξεγερμένους» εναντίον του νέου νόμου για τα ΑΕΙ πρυτάνεις, στους οποίους δεν δήλωσε ρητώς, ως εκπρόσωπος του κράτους, ότι θα εφαρμοστεί ο νόμος (άλλωστε, όπως αποδείχθηκε, το κράτος δεν δύναται να εφαρμόζει τους νόμους που νομοθετεί αν του την πέσουν οι συντεχνίες) αλλά, ως εκπρόσωπος της συντεχνίας, τους διαβεβαίωσε ότι «προέχει η απαραίτητη αποκατάσταση της ηρεμίας για τη διδασκαλία και την έρευνα, αλλά και για την εικόνα των δημοσίων πανεπιστημίων», προσθέτοντας ότι «αποφασίσθηκε να συνεχισθεί ο διάλογος». Η δεύτερη: συναντήθηκε με τον αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο και, μεταξύ άλλων, αφού προσέγραψε στην εκκλησία τον νεοελληνικό διαφωτισμό, είπε: «όποιος έχει μία γνώση της ελληνικής ιστορίας και του ελληνικού πολιτισμού και του νεότερου ελληνισμού γνωρίζει το ρόλο της εκκλησίας στην ελληνική ιστορία, στην ελληνική παράδοση, στον ελληνικό πολιτισμό. Αυτό ο εκάστοτε υπουργός Παιδείας οφείλει δημόσια να το αναγνωρίζει. Η παιδεία μας δεν μπορεί να αφίσταται από την ορθοδοξία, που είναι ένα έτερο σκέλος».
Ο Γεώργιος Μπαμπινιώτης, εύλογα στο υπουργείο έπειτα από πρόταση, όπως μαθαίνουμε, του Αντώνη Σαμαρά, δεν έχει κρύψει την ιδεολογική και πολιτική ταυτότητά του ούτε στο λεξικογραφικό έργο του – το οποίο εκτός από την επιδίωξη αναγόρευσής του στο εργαλείο που θέτει τον κανόνα της νεοελληνικής γλώσσας (κι ας ηχεί αστεία η διάθεσή του να επιβάλει τη «μόνη επιστημονικά ορθή» γραφή των λέξεων και, την ίδια στιγμή, σύμφωνα με τη μικρή λίστα που συνέταξε ο συστηματικός Νίκος Σαραντάκος, να προτείνει την αλλαγή της καθιερωμένης ορθογραφίας σε λέξεις κοινής χρήσης που προτείνει να γράφονται: τσιππούρα, τσαννάκι, τσηρώτο, καρμοίρης, πλημύρα, καννόνι, αγώρι· εξίσου αστεία άλλωστε είναι και η μανία εξελληνισμού καθιερωμένων λέξεων που εισήχθησαν απ’ έξω για να εκφράσουν νέες έννοιες εν χρήσει, παλιότερα π.χ. τη λέξη ευπώλητος/ευπώλητα που πρότεινε στη θέση του μπεστ σέλερ, πρόσφατα προτείνοντας σε τηλεοπτική εκπομπή να αντικατασταθεί η λέξη facebook από την ελληνική φιλότοπος), βρίθει παραδειγμάτων που παραπέμπουν στην εθνικόφρονα κοινοτοπία από την οποία αρδεύονται η δημοσιογραφική κοινή γλώσσα, κατά κανόνα ο λόγος των πολιτικών και, ανακλαστικά, ο επίσημος λόγος της βασικής και της μέσης εκπαίδευσης. Δεν την κρύβει ούτε τώρα. Στην παρουσίαση του νέου βιβλίου του (τρισχιλιετούς και βάλε) υπουργού Ανάπτυξης Κώστα Σκανδαλίδη, δεν παρέλειψε να δώσει έμφαση στην ιδεολογία της συνέχειας του ελληνισμού και να διεκδικήσει επανεισαγωγή του μαθήματος πατριδογνωσίας στα σχολεία (δείτε το σχετικό σημείωμα σε επόμενες σελίδες).
Η παρουσία του Γεωργίου Μπαμπινιώτη στον δημόσιο χώρο έχει συνυφανθεί με δευτερεύουσες επιλογές συντήρησης. Δεν είναι ουσιαστικό πρόβλημα ούτε η εκκεντρική ορθογράφηση που προτείνει (η οποία άλλωστε είναι διασκεδαστική) ούτε η φιλοδοξία του να καταγραφεί ως προσωπικότητα της ελληνικής λεξικογραφίας – η ελληνική κοινωνία, σήμερα μάλιστα, έχει πολλά και σοβαρότερα προβλήματα. Πρόβλημα θα είναι αν η προφανώς εσκεμμένη έμφαση στον ελληνοκεντρισμό και τη νέα εθνικοφροσύνη, στην περιχαράκωση δηλαδή και στην εσωστρέφεια της επιστημονικής του πρότασης για τη γλώσσα, κυριαρχήσει και στις επιλογές του στο υπουργείο Παιδείας, ιδιαίτερα μάλιστα αν η θητεία του παραταθεί και μετά τις εκλογές, σε οποιοδήποτε κυβερνητικό σχήμα κι αν προκύψει.
Και είναι πρόβλημα διότι το ελληνικό πανεπιστήμιο βρίσκεται σε μια καμπή. Ο νόμος πλαίσιο που έχει ψηφιστεί από τη Βουλή και, υπό κανονικές συνθήκες, ο υπουργός θα έπρεπε να ωθήσει στην εφαρμογή του, προβλέποντας ισχυρή διοίκηση, στρατηγικό πλάνο και χρηματοδότηση έπειτα από αξιολόγηση, μαζί με την ουσιαστική ενίσχυση της αποδεδειγμένης και με διεθνή κριτήρια ερευνητικής και εκπαιδευτικής αριστείας, μπορεί να οδηγήσει σε ένα δημόσιο πανεπιστήμιο ανοιχτό, δημιουργικό, διεθνώς ανταγωνιστικό, συνδεδεμένο με την έρευνα και με την παραγωγή, πυλώνα δημιουργίας και καινοτομίας. Αλλά όλα αυτά προϋποθέτουν εξωστρεφές πνεύμα, όχι αναδίπλωση στα όρια της εθνικής μετριότητας.
Ο Γεώργιος Μπαμπινιώτης, ως λεξικογράφος, παρέμεινε διαπρύσιος οπαδός του εθνικού μικρόκοσμου και των παρωχημένων σημασιών του. Ως δημόσιος διανοούμενος, κατανάλωσε πολλή ενέργεια και εκτέθηκε ιδιαίτερα για να παίξει έναν ρυθμιστικό ρόλο στο πλαίσιο μιας περίκλειστης κοινότητας, η γλώσσα της οποίας αντί να την ωθεί στην αναμέτρηση με τον αχανή κόσμο των σημασιών την κλείνει στον μονοδιάστατο εαυτό της.
Τμήμα αυτού του κόσμου, ο υπουργός Παιδείας […] και Θρησκευμάτων είναι αδύνατον να υπερβεί τον εαυτό του – και να διεκδικήσει για την παιδεία έναν διαφορετικό ρόλο από αυτόν που της ορίζουν οι ελληνικές αγκυλώσεις και οι παθογένειες δεκαετιών. Αυτό, προφανώς, το γνωρίζουν πρώτοι, ως λάτρεις της υπηρέτριας των συμφερόντων τους ακινησίας, οι πρυτάνεις, που έσπευσαν να τον υποδεχθούν και να προσπαθήσουν να τον χρησιμοποιήσουν ως ανασχετικό φράχτη της μεταρρύθμισης.
Μακάρι να τους διαψεύσει – κι εκείνους, κι εμάς.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου