Χρονικό ενός προαναγγελθέντος θανάτου

Και τώρα; Το editorial του Books' Journal, 55, Μαΐου 2015, που κυκλοφορεί σε βιβλιοπωλεία και σε περίπτερα, περιγράφει τη νέα φάση πολιτικής και οικονομικής αβεβαιότητας στην οποία εισέρχεται η χώρα...

Τρεις ακριβώς μήνες από την ανακοίνωση της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ μοιράζεται ενδοκυβερνητικά η τράπουλα της λεγόμενης διαπραγμάτευσης. Ο κ. Βαρουφάκης αντικαθίσταται από τον κ. Τσακαλώτο στον συντονισμό της προσπάθειας συνεννόησης (;) με τους πιστωτές – διατηρεί την ευθύνη, κατά το σοβιετικό τελετουργικό της σταδιακής εξαφάνισης και των ιχνών, αν είναι δυνατόν. Πάντα κατά τα σοβιετικά πρότυπα, αρχίζει η κριτική για λάθη, «στήριξη» από τον ηγέτη και, μετά, εκστρατεία φημών και απαξίωσης. Όσο αντιπαθητικός, ενοχλητικός, πολυλογάς, αμετροεπής, νάρκισσος και οτιδήποτε άλλο κι αν είναι ο κ. Βαρουφάκης, το πρόβλημα δεν ήταν αυτός. Σε προεκλογική συνέντευξη σε ξένο περιοδικό είχε δηλώσει: «δεν είμαι ΣΥΡΙΖΑ, μίλησα με πολλούς πολιτικούς και ήταν ο κ. Τσίπρας αυτός που αποδέχθηκε το σύνολο του πλαισίου που καταθέτω». Ο κ. Βαρουφάκης, από το 2010, έχει καταθέσει την άποψή του. Σχηματικά: το ευρώ είναι ένα κακοσχεδιασμένο νόμισμα, η αποτυχία σε μια χώρα θα ξηλώσει το πουλόβερ της ευρωζώνης, επομένως η σωτηρία της Ελλάδας, με όποιο κόστος, είναι υποχρεωτική για τους εταίρους – όπως και η διαγραφή μεγάλου μέρους του χρέους. Ο κ. Τσίπρας πείσθηκε με το πλαίσιο Βαρουφάκη και του ανέθεσε να διαπραγματευθεί επί τη βάσει αυτού. Αγνόησε πως καθεμία από τις προβλέψεις του κ. Βαρουφάκη σχετικά με το ατελέσφορο της αντιμετώπισης της κρίσης από την τρέχουσα ευρωπαϊκή πολιτική απέτυχε.

Προτίμησε να υιοθετήσει το εύπεπτο και βολικό σενάριο της λύσης, η οποία έρχεται σχεδόν νομοτελειακά με το εκλογικό αποτέλεσμα και την επικράτηση αντιμνημονιακών δυνάμεων. Αυτή είναι ζωή: λύνονται τα προβλήματα χωρίς να κάνεις τίποτε!

Ο κ. Τσίπρας και το περιβάλλον του, ημιμαθείς και ιδεοληπτικοί, χρειαζόταν μια τέτοια πολιτική. Δεν μπορούσε ούτε να προσφύγει στη βοήθεια των θεσμών αλλά ούτε και να αναλάβει το κόστος και την ευθύνη της εξόδου από το ευρώ. Αδιάφορο εάν αυτή η πολιτική ήταν εισιτήριο πρώτης θέσης στον Τιτανικό. Πριν ακόμη από τη διαδικασία της προεδρικής εκλογής επισημαίνονταν από διαφόρους τα κρίσιμα σημεία: ασφυκτικά χρονοδιαγράμματα και ρευστότητα. Στη διαπραγμάτευση στην οποία μπήκε η ελληνική κυβέρνηση είχε το χρόνο να δουλεύει εναντίον της. Το πρόβλημα της ρευστότητας που οδηγεί σε ελέγχους κίνησης κεφαλαίων ήταν από μιας αρχής βέβαιο πως θα το εύρισκε μπροστά της. Το κακό είναι ότι το βρήκε μπροστά της και η ελληνική οικονομία: έχουν καταρρεύσει τα πάντα! Το πρόβλημα της ρευστότητας αντιμετωπίζεται μόνο σε στενή συνεργασία και ταύτιση στόχων με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και το Eurogroup – μιας και Ρώσοι, Κινέζοι, Ιρανοί, Βενεζουελάνοι δεν έστερξαν, ούτε καν ο Σώρρας.

Η ελληνική διαπραγμάτευση ήταν καταδικασμένη σε αποτυχία πριν ν' αρχίσει. Δεν φταίει το στυλ του κ. Βαρουφάκη – φταίνε η πολιτική και οι βασικές επιλογές. Κατά τούτο, η κριτική του κ. Τσακαλώτου για το «διαπραγματευτικό λάθος» που με τη συμφωνία της 20ής Φεβρουαρίου δεν διασφαλίσθηκε η χρηματοδότηση και η ρευστότητα είναι κωμική. Τόσο κωμική όσο και το «δεν θέλουμε άλλα τοξικά δάνεια» του προκατόχου του στο τιμόνι της διαπραγμάτευσης. Ρευστότητα, με το πλαίσιο που είχε αποδεχθεί πλήρως ο κ. Τσίπρας, ήταν απλώς αδύνατη. Η κριτική Τσακαλώτου έχει έννοια μόνον εάν προαναγγέλλει μια μνημειωδών διαστάσεων στροφή στην πολιτική της κυβέρνησης Τσίπρα-Καμμένου. Φαίνεται πως, ακόμη και εάν το θέλουν, δεν μπορούν να αντέξουν μια τέτοια μεταστροφή. Η αισιοδοξία για μια βιώσιμη και βιωτή λύση, με την αντικατάσταση του κ. Βαρουφάκη από τον κ. Τσακαλώτο, είναι υπερβολική. Με την πολιτική που έχει υιοθετήσει ο κ. Τσίπρας είναι σχεδόν αδύνατη η αποφυγή της καταστροφής. Αν τα στρίψει, γράφουμε τη ζημιά του τριμήνου που έχει στείλει πίσω πάνω από έναν ολόκληρο χρόνο την ανάκαμψη και σηκώνουμε τα μανίκια ως κοινωνία – έχοντας όμως ανοίξει τον ασκό του Αιόλου, εισάγοντας δηλαδή πολιτική αστάθεια στη χώρα, διαρκώς ανατροφοδοτούμενη από το εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ.

Προϋπόθεση για στοιχειώδη σταθερότητα έπειτα από εγκατάλειψη της καταστροφικής πολιτικής είναι η συνεννόηση με την ευρωπαϊστική αντιπολίτευση. Ούτε σ’ αυτόν τον τομέα, όμως, μπορεί να αισιοδοξούμε: οι Τσίπρας-Καμμένος κάνουν το παν για την κατάληψη του κράτους προς όφελος των φίλων και των πελατειών τους και δεν θέλουν συνεταίρους. Κι η αντιπολίτευση, απλώς υπνώττει.