Μπορεί η χρεοκοπημένη χώρα να αντέξει πια το κόστος του πολιτικού συστήματος;

 Του Φώτη Γεωργελέ, Athens Voice

Στην εποχή της κρίσης, με την ανάγκη προστασίας της εργασίας να είναι μεγαλύτερη, ο κρατικός συνδικαλισμός αυτοαναπαράγεται, αυτονομημένα τμήματα προσθέτουν κόστος στην κρατική γραφειοκρατία το οποίο αφαιρείται από την εργασία την οποία υποτίθεται προστατεύουν. Δεν ήταν πάντα έτσι. Τη δεκαετία του ’80 ακόμα, όταν λέγαμε συνδικαλισμός, εννοούσαμε κάποιους ηρωικούς ανθρώπους που νοίκιαζαν ένα υπόγειο στα Εξάρχεια με τις εθελοντικές εισφορές των μελών τους. Μετά ήρθαν τα συνέδρια στο Μακεδονία Παλλάς και τα νοικιασμένα από πρακτορείο πούλμαν που κλείνουν την Πανεπιστημίου σε κάθε «μεγαλειώδη διαδήλωση». Μπορεί η χρεοκοπημένη χώρα να αντέξει πια αυτό το κόστος του πολιτικού συστήματος; Πρέπει να το μειώσουμε; Πρέπει τουλάχιστον να πούμε για τι πράγμα μιλάμε; Σ’ αυτή τη χώρα σχεδόν ποτέ δεν μιλάμε για ό,τι συμβαίνει. Το σύστημα έχει αναγάγει τη μεταμφίεση σε τέχνη. Παραπειστικές μάχες, ψεύτικοι εχθροί, κυριαρχούν στο δημόσιο διάλογο, όλοι είναι «φίλοι του λαού», κατηγορούν πάντα τους άλλους, αντιστρέφουν τους ρόλους, ηρωικά υπερασπίζονται προνόμια, οι δομές της χρεοκοπίας μένουν ανέπαφες και ο καιρός κυλάει.

Συναντάω στο δρόμο ένα φίλο, έμπορο του κέντρου, δεν τα γράφεις όλα, μου λέει, δεν γράφεις ότι αυτοί που αντιδρούν πιο έντονα στο άνοιγμα των μαγαζιών τις Κυριακές είναι όσοι παραδίπλα ανοίγουν ήδη τις Κυριακές. Γελάμε και οι δυο, το πρόβλημα της χώρας, προβλήματα ανταγωνισμού που φρενάρουν την ανάπτυξη και εμποδίζουν τη δημιουργία θέσεων εργασίας, μάχες συμφερόντων, βαφτίζονται λαϊκοί αγώνες. 

 Πριν λίγα χρόνια οι αντιδράσεις ήταν πολύ πιο έντονες, έκλειναν τα λιμάνια, υπονομεύτηκε ο τουρισμός, για να μην γίνει άρση του καμποτάζ στις κρουαζιέρες. Κάποιοι είχαν φοβηθεί ότι αν τα κρουαζιερόπλοια παραλαμβάνουν και αποβιβάζουν επιβάτες στα ελληνικά λιμάνια, θα μπουν καινούργιοι παίκτες στην αγορά μεταφορών. Έλεγαν κάτι ακατάληπτα, για τους Έλληνες ναυτικούς και την ποσόστωση και τους ελληνικούς μισθούς, λες και υπήρχε ποτέ περίπτωση κρουαζιερόπλοια που μπορεί να έχουν έδρα την Καραϊβική να προσλαμβάνουν προσωπικό ανάλογα με το τι θέλει και με ποιους όρους, το κάθε λιμάνι. Έγινε μισή απελευθέρωση, ούτε καν ολόκληρη, και άρχισαν να μπαίνουν μερικά δις έσοδα στη χώρα. Σήμερα αν πει κάποιος αυτά που ακούγαμε το 2010, το 2011, θα σηκωθεί η μισή Ελλάδα να τον φάει.

Πληρώσαμε 22 εκ. πρόστιμο και θα πληρώνουμε 55 χιλιάδες κάθε μέρα από τώρα και στο εξής γιατί ακόμα δεν έχουμε κλείσει τις χωματερές. Δεκάδες μικρά και μεγάλα συμφέροντα, κομματικά συμφέροντα, δημοτικά αντισταθμιστικά, η βιομηχανία αυθαιρέτων και καταπάτησης δημόσιας γης, βυτιοφόρα, συμμορίες που κάνουν πλιάτσικο στα σκουπίδια, πολίτες με το σύνδρομο της ιδιοτέλειας «όχι στην αυλή μου», ενωμένοι, αντιδρούν με ηρωισμό πάντα. Είναι φυσικά οικολόγοι. Στη Βιέννη έχουν εργοστάσιο επεξεργασίας σκουπιδιών στη μέση της πόλης, εδώ αποκρούουμε κάθε πρόταση ώστε να μη θιγεί κανένα συμφέρον, να μη διαταραχθεί η ισορροπία της καθυστέρησης. Υπέρ του λαού πάντα.

Αν ρωτήσεις, οι περισσότεροι θα σου πουν ότι υπάρχει εμπλοκή με την τρόικα στο θέμα του συνδικαλιστικού νόμου, οι ανάλγητοι θέλουν ομαδικές απολύσεις. Μα η Ελλάδα είναι, παρά την απαγόρευση, η χώρα των ομαδικών απολύσεων, ποιων ομαδικών, των συνολικών. 100δες χιλιάδες επιχειρήσεις βάζουν λουκέτο και οι εργαζόμενοι έμειναν στο δρόμο χωρίς καν αποζημίωση πολλές φορές. 2-3 επιχειρήσεις όλες κι όλες αυτά τα χρόνια ζήτησαν την άδεια να προχωρήσουν σε μεγάλες απολύσεις μήπως σωθούν και σωθεί και η εργασία των υπολοίπων, δεν έγινε δεκτό το αίτημά τους, έκλεισαν, ησυχάσαμε όλοι. Καμιά σχέση δεν έχει η συζήτηση ούτε με ομαδικές απολύσεις, ούτε με λοκ άουτ, αυτά είναι τα περιφερειακά που αναδεικνύονται από κόμματα και ΜΜΕ για να συσκοτιστεί το επίμαχο θέμα. Το οποίο είναι και πάλι το κόστος του κομματικού συστήματος, το πολιτικό χρήμα.

Ο κρατικός συνδικαλισμός στοιχίζει δυσανάλογα πολλά στους πολίτες. Έχουμε τη μικρότερη συμμετοχή εργαζομένων και τα περισσότερα σωματεία, 4.000, εκ των οποίων το 83% στο δημόσιο τομέα. Αντίστοιχη εικόνα και στον εργοδοτικό συνδικαλισμό και στο συνεταιριστικό. Κάθε φορά που γίνεται μια συζήτηση, για τα ωράρια ας πούμε, βγαίνουν καμιά δεκαριά εκπρόσωποι εμπόρων, φαρμακοποιών, είναι το παλιό ανέκδοτο που έλεγε, αν φωνάξεις κύριε πρόεδρε στην Ελλάδα θα γυρίσει ο μισός κόσμος. Στη διάρκεια των 39 χρόνων μετατροπής του συνδικαλισμού σε γραφειοκρατία, αποκτήθηκαν «κεκτημένα» που σήμερα είναι εξωπραγματικά. Άδειες που φτάνουν ανάλογα με τη βαθμίδα και στην ολοκληρωτική απουσία από την εργασία, κανονικές αργομισθίες που κάποτε διαρκούν δεκαετίες. Συνδικαλιστικές διπλές συντάξεις, έσοδα από υποχρεωτικές κρατήσεις στους μισθούς των εργαζομένων ή από υποχρεωτικές συνδρομές στα επιμελητήρια. Έσοδα από την Εργατική Εστία, τα διάφορα υπουργεία, έσοδα υπό μορφήν εργοδοτικής ενίσχυσης, λες και είναι μέτοχοι και παίρνουν μέρισμα από τις ΔΕΚΟ. Διορισμοί στα ΔΣ των κρατικών εταιρειών, έξοδα παράστασης, οδοιπορικά, αμοιβές επιτροπών, την ίδια ώρα που οι προαγωγές και οι αυξήσεις τρέχουν, αργά ή γρήγορα φτάνουν στη σύνταξη, διευθυντές πια όλοι, παίρνουν και εφάπαξ ενός εκατομμυρίου, όπως μάθαμε, στο τέλος, πριν γίνουν βουλευτές και συνεχίσουν την καριέρα τους. Ευρωπαϊκά προγράμματα που προορίζονται για τον εκσυγχρονισμό της οικονομίας, ΕΣΠΑ, μετατρέπονται σε «σεμινάρια συνδικαλιστικής επιμόρφωσης». Διαχείριση των προγραμμάτων καταπολέμησης της ανεργίας με ανταμοιβή την είσπραξη προμήθειας. Δεν είναι παράδοξο ότι με αυτούς τους όρους, με τη μέθοδο της πολυδιάσπασης, οι συνδικαλιστικοί φορείς στον ίδιο χώρο συνεχώς πολλαπλασιάζονται, όπως συμβαίνει στις μεγάλες ΔΕΚΟ με τα δεκάδες διαφορετικά σωματεία. Δεν είναι επίσης παράδοξο με τέτοιο μεγάλο κύκλο εργασιών, ότι η δικαιοσύνη συχνά επεμβαίνει είτε για τις οφσόρ στην Κύπρο, είτε για το «συνδικαλιστικό τουρισμό» στις Μπαχάμες, είτε για τις αναθέσεις μελετών στα παιδιά τους.

Στην πιο πρόσφατη υπόθεση που απασχόλησε την επικαιρότητα, οι έλεγχοι των οικονομικών επιθεωρητών στους αγροτικούς συνεταιρισμούς αποκάλυψαν στο έκθαμβο κοινό Lexus των 67.000, ενοίκια δύο σπιτιών προέδρου 160.000, έξοδα κυλικείου διοίκησης 345.000 και λοιπά ψιλά για βασιλόπιτες, κινητά και γαλοπούλες. Το θέμα δεν είναι οι λίγες περιπτώσεις που φτάνουν στη δικαιοσύνη. Αλλά το κομματικό προσωπικό (γιατί στελέχη κομμάτων στις κεντρικές επιτροπές, στον προθάλαμο της Βουλής είναι όλοι), το οποίο έχει κατορθώσει να μεγαλώνει σιωπηλά το μερίδιό του στη διανομή του δημόσιου πλούτου. Και στην εποχή της χρεοκοπίας να το διαφυλάσσει όσο μπορεί. Από τις 6,5 χιλιάδες συνεταιρισμούς έχουν μείνει πια 4,5 χιλιάδες αλλά και απ’ αυτούς μόνο 500 υπολογίζονται οι ενεργοί.

Στην εποχή της κρίσης, με την ανάγκη προστασίας της εργασίας να είναι μεγαλύτερη, ο κρατικός συνδικαλισμός αυτοαναπαράγεται, αυτονομημένα τμήματα προσθέτουν κόστος στην κρατική γραφειοκρατία το οποίο αφαιρείται από την εργασία την οποία υποτίθεται προστατεύουν. Δεν ήταν πάντα έτσι. Τη δεκαετία του ’80 ακόμα, όταν λέγαμε συνδικαλισμός, εννοούσαμε κάποιους ηρωικούς ανθρώπους που νοίκιαζαν ένα υπόγειο στα Εξάρχεια με τις εθελοντικές εισφορές των μελών τους. Μετά ήρθαν τα συνέδρια στο Μακεδονία Παλλάς και τα νοικιασμένα από πρακτορείο πούλμαν που κλείνουν την Πανεπιστημίου σε κάθε «μεγαλειώδη διαδήλωση». Μπορεί η χρεοκοπημένη χώρα να αντέξει πια αυτό το κόστος του πολιτικού συστήματος; Πρέπει να το μειώσουμε; Πρέπει τουλάχιστον να πούμε για τι πράγμα μιλάμε; Σ’ αυτή τη χώρα σχεδόν ποτέ δεν μιλάμε για ό,τι συμβαίνει. Το σύστημα έχει αναγάγει τη μεταμφίεση σε τέχνη. Παραπειστικές μάχες, ψεύτικοι εχθροί, κυριαρχούν στο δημόσιο διάλογο, όλοι είναι «φίλοι του λαού», κατηγορούν πάντα τους άλλους, αντιστρέφουν τους ρόλους, ηρωικά υπερασπίζονται προνόμια, οι δομές της χρεοκοπίας μένουν ανέπαφες και ο καιρός κυλάει.