Νομίζω πως αυτό που συμβαίνει σ' αυτήν τη χώρα, το περιγράφει με απόλυτα ενδεικτικό τρόπο ο Λαπαβίτσας: «Υπάρχουν οι έλεγχοι στις τράπεζες, ήδη έχει υπάρξει μια σταθεροποίηση της κατάστασης. Αυτό, τις επόμενες ημέρες θα εξομαλυνθεί περισσότερο, όσο ο κόσμος θα συνηθίζει αυτή την κατάσταση, για τώρα. Άρα, δεν τίθεται θέμα κατάρρευσης αν ψηφίσουμε ΟΧΙ, γιατί υπάρχει έλεγχος». Να σταθούμε σε μια φράση του που τα περιγράφει όλα «ο κόσμος θα συνηθίζει αυτή την κατάσταση». Αυτό ακριβώς συμβαίνει. Αρχίζουμε να συνηθίζουμε σ' αυτή την κατάσταση. Υπάρχει το γνωστό «πείραμα του Παβλόφ», μια μορφή συνειρμικής μάθησης και εξάρτησης. Κάτι τέτοιο μου θυμίζει αυτό που συμβαίνει. Αρχίζουμε να συνηθίζουμε τα πάντα, τα κάποτε αδιανόητα. Για σκεφτείτε το. Λίγους μήνες πριν, ένα δημοσίευμα, μια φήμη, μια δήλωση που αναφερόταν στο ενδεχόμενο επιστροφής στη δραχμή, προκαλούσε πραγματικό σοκ. Ελάχιστοι, φανταζόντουσαν ότι αυτό μπορεί ν' αποτελεί μια προοπτική για τη χώρα. Το έδειχναν και οι δημοσκοπήσεις, εκείνοι που ήθελαν την παραμονή στην ευρωζώνη δεν ήταν απλά οι περισσότεροι, ήταν η συντριπτική πλεινότητα. Ποσοστά που ξεπερνούσαν το 80 και 85%. Οι περιπτώσεις υπέρμαχων της δραχμής (Λαπαβίτσας, Κατσανέβας κ.ά.), ήταν απλά εξαιρέσεις.
Όσο πέρναγε ο χρόνος, όσο η συμφωνία με τους δανειστές δεν ερχόταν, όσο δαιμονοποιείτο η ευρωζώνη -όχι με όρους πολιτικής διαφωνίας αλλά συνθηματολογικής και συναισθηματικής προσέγγισης-, όσο δημιουργούντο φανταστικοί εχθροί γιατί κάπου επρεπε να αποδώσουμε την αποτυχία, όσο δεν γινόταν σαφές και δεν υπήρχε ακριβής πληροφόρηση για το τι σημαίνει επιστροφή στη δραχμή, όσο ο φανατισμός ξεπερνούσε ακόμα και τις φωνές εκείνες κυβερνητικών στελεχών (Σταθάκης, Βαρουφάκης κ.ά.) που επισήμαιναν τον κίνδυνο της δραχμής, τόσο τα ποσοστά εκείνα των ανθρώπων που υπερασπιζόντουσαν την επιλογή του ευρώ έχαναν έδαφος. Είχαν παίξει καθοριστικό ρόλο σε όλα αυτά και δηλώσεις ανθρώπων που είχαν υπερτιμηθεί (π.χ. Ξυδάκης), οι οποίοι διατύπωναν την εντελώς αβάσιμη εκτίμηση ότι 200 χρόνια με τη δραχμή μεγαλουργούσαμε, ενώ δεν είδε κάτι τέτοιο στα χρόνια του ευρώ!!!
Ο κόσμος που άκουγε ότι δεν είναι και τόσο κακή μια τέτοια επιλογή και παράλληλα δεν είχε και την πληροφόρηση που θα του επισημαίνει τους κινδύνους (σ' έναν βαθμό και επειδή ο δημόσιος λόγος γίνεται με κραυγές και από ανθρώπους μειωμένης αξιοπιστίας), άρχισε να μετακινείται. Οι δημοσκοπήσεις έδειχναν πως η επιλογή του ευρώ διατηρεί ακόμα ένα προβάδισμα, αλλά όχι πια τόσο ισχυρό. Οι δραχμολάγνοι κέρδιζαν έδαφος, αφού κανένας δεν εξηγούσε ιδιαίτερα στους οικονομικά αδύναμους ότι αυτοί θα ήταν τα πρώτα θύματα της δραχμής.
Η χώρα ζει σε οριακές πια καταστάσεις. Συνωστισμός στα ΑΤΜ, στα σουπερμάρκετ, στα βενζινάδικα. Αυτό, το οποίο πολλοί περιέγραφαν ως μια πολύ μακρινή εικόνα, είναι ήδη πραγματικότητα. Με πολλές, συντριπτικά πολλές πιθανότητες να επιδεινωθεί. Αυτό που βιώνουμε, πραγματικά σιγά-σιγά το συνηθίζουμε. Όπως το είπε ο Λαπαβίτσας. Το αδιανόητο κάποτε, όχι πολύ καιρό πριν, ήδη συμβαίνει. Οι καταστάσεις έχουν μια παράλληλη πορεία (και απόλυτα συνδεδεμένη) με όσα περιγράψαμε για τη δραχμή. Εθιζόμαστε στη δραματική εξέλιξη των γεγονότων, συνηθίζουμε, έχουμε ήδη ξεπεράσει το αρχικό σοκ, σε λίγο οποιαδήποτε εξέλιξη θα είναι επίσης διαχειρίσιμη. Όλα θα τα συνηθίζουμε.
Άλλωστε, ο χρήσιμος για να μας περιγράφει τις εικόνες του μέλλοντος Λαπαβίτσας, έχει μιλήσει και γι' αυτό. Για τα συσσίτια δηλαδή που θα πρέπει να οργανωθούν. Για να μην τον αδικούμε, ο συγκεκριμένος υπέρμαχος της δραχμής, έχει πει ακόμα ότι όλα αυτά θα έχουν προσωρινό χαρακτήρα, μετά θα έρθει η ανάπτυξη. Όπως οι μέλισσες!
ένα άρθρο των πρωταγωνιστών
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου