Ο ποιητής του λαού στο facebook

 Του Μάκη Καραγιάννη, ΝΕΑ, 19.7.14

Εκανα ένα βράδυ μια περιήγηση στις σελίδες των λογοτεχνών κι έπεσα σε περισυλλογή για τα νέα ήθη, που αθόρυβα διαμορφώνουν οι νέες πραγματικότητες του διαδικτύου. Ποιητής κάτω από την ανάρτηση με το ποίημά του είχε 620 like και 340 σχόλια. Δεν άντεξα και μπήκα στον πειρασμό να τα διαβάσω. Απαντούσε στους άπειρους φίλους που εκδήλωναν το θαυμασμό τους με ύφος σεμνό, πίσω από το οποίο διανυκτέρευε ένα νικητήριο χαμόγελο. «Ευχαριστώ, να ’σαι καλά» και πάλι «ευχαριστώ και ανταποδίδω» στον επόμενο. Έσφιγγε ηλεκτρονικά το χέρι, με άπειρη υπομονή, ένα έκαστο εκ των 170 θαυμαστών του με την ίδια αμηχανία που απαντούν οι οικείοι στα μνημόσυνα, τους γάμους και τα βαφτίσια, στους εκατοντάδες μακρινούς συγγενείς και αγνώστους.

Σε λίγο διαπίστωσα ότι δεν πρόκειται για μεμονωμένο φαινόμενο αλλά για τον κανόνα. Πεζογράφοι και ποιητές με χιλιάδες φίλους, ξημεροβραδιάζονται μπροστά στους υγρούς κρυστάλλους της οθόνης, θαυμάζοντες και υμνούντες αλλήλοις, ανταλλάσσοντας χαιρετισμούς και  ηλεκτρονικά φιλιά με τους αναγνώστες. Ενημέρωση, ναρκισσισμός ή το άγχος της παρουσίας;  Αλλεπάλληλες αναρτήσεις για να μάθουν όλοι πού είμαστε, τι κάναμε, τι σκεφτόμαστε ανά πάσα στιγμή.  Μια έκρηξη δημοσιότητας. Ο συγγραφέας σε  ζωντανή μετάδοση από το γραφείο, ίσως κι από την  από την κρεβατοκάμαρά του.

Δεν χρειάζονται πια έντυπες εκδόσεις, ούτε κριτικές. Ο ποιητής κι ο πεζογράφος επικοινωνούν κατευθείαν με το κοινό. Πρόσωπο με πρόσωπο. Με εκείνη την αδιαμεσολάβητη επαφή, ώστε ο συγγραφέας να εμβαπτίζεται στα νάματα του απλού κόσμου. Δεν υπάρχουν θεσμοί. Δεν υπάρχουν κριτικοί. Υπάρχει μόνον Λαός.
Τώρα ο  μόχθος που κατέβαλες, τα ξενύχτια που έκανες γράφοντας και σβήνοντας λέξη λέξη δικαιώνονται. Οι σελίδες σου δεν είναι στο έλεος ενός "άσπλαχνου" Χατζηβασιλείου ή ενός Κούρτοβικ  που τις ισοπεδώνουν σε μια και μόνον πρόταση. Ή ακόμη χειρότερα: που αδιαφορούν παντελώς λες και δεν υπάρχουν. Η ετυμηγορία του απλού αναγνώστη, η τρυφερή του φιλική κουβέντα και το like θα επικυρώσουν θριαμβευτικά την καλλιτεχνική σου ύπαρξη κι άσε τους κριτικούς στην κακία τους. Εμείς φιλοτεχνούμε το Πάνθεο της αιωνιότητας με τα αμέτρητα like. Ο δρόμος για την αθανασία είναι πια ηλεκτρονικός.  Στον Σεφέρη αρκούσαν οι διακόσιοι αναγνώστες της Στροφής. Απόψε δεν σου αρκούν ούτε οι τρεις χιλιάδες φίλοι που έχεις. Θέλεις κι άλλους!

Ποιητή, για λίγο πάψε

να χτυπάς ολημερίς

Ειλικρινά τους ζηλεύω για τη δαψίλεια του χρόνου τους. Πρωί, μεσημέρι, βράδυ στο facebook.  Μα πότε προλαβαίνουν να δουλέψουν, να ξεκουραστούν, να διαβάσουν, να γράψουν; Πότε προλαβαίνουν να αγαπήσουν; Να ζήσουν βρε αδερφέ! «Ζωή βαρετή, θα τη ζήσουν για μας οι υπηρέτες μας».

«Τώρα αρχίνησε η μάχη

Κι εγώ πλάκωσα μαζί»

Homo sum και τίποτε το ανθρώπινο δεν μου είναι ξένο, όπως έλεγε πολλούς αιώνες πριν ο Τερέντιος. Δεν είμαι αναμάρτητος. Έχω κι εγώ σελίδα στο facebook –έστω και με ψευδώνυμο αλλά με τη φωτογραφία μου. Ακόμη και το facebook μπορεί να είναι ένα χρήσιμο εργαλείο επικοινωνίας και δημοσιότητας.  Όμως η ματαιοδοξία είναι σαν το κρασί. Ένα ποτηράκι μπορεί να σε τονώσει. Με τα πολλά κινδυνεύεις να παραληρείς. Πόσες συνεντεύξεις έδωσε ο Λειβαδίτης, ο Σεφέρης, ο Ελύτης ο Ρίτσος; Σπάνιες και όχι γιατί δεν μπορούσαν ή γιατί δεν υπήρχαν οι εφημερίδες και τα  περιοδικά, τα facebook της εποχής τους. Σημαίνει κάτι αυτό; Πώς χειρίζεσαι τη δημοσιότητα; Μήπως μας παίζει εκείνη στα δάκτυλα, ασυνείδητα και άπληστα αθύρματά της, έτοιμοι να καταρρεύσουμε από υπερβολική δόση; Πρέπει να αναρωτηθούμε τι είναι αυτό που μας κάνει να ξημεροβραδιαζόμαστε μπροστά στο facebook. Είναι τόσο χρήσιμο όσο φαίνεται ή απλώς καλύπτουμε ψυχολογικές ανάγκες που δεν έχουμε συνειδητοποιήσει;