Εδώ οι καλές πατάτες!!

Του Πάνου Τσορμπατζόγλου*, 13.5.2013

Στη συνέχεια της ζωής του το «κίνημα της πατάτας» όπως, επαναστατικό τω τρόπο, ονομάστηκε στην αρχή η προσπάθεια των Νευροκοπιτών να απαλλαγούν από τα stock της χρονιάς του 2011, άλλαξε όνομα και βαπτίστηκε «κίνημα χωρίς μεσάζοντες».  Το νέο όνομα είναι σαφώς πιο «επιστημονικό» με κοινωνικό εκτόπισμα απείρως πιο μεγάλο.  Στην ουσία όμως πρόκειται για μια «δήθεν» προσπάθεια της ανύπαρκτης ή έστω αδύναμης, κοινωνίας των πολιτών να παρέμβει στη στρεβλή πραγματικότητα της αγοράς και ιδιαίτερα στο κύκλωμα παραγωγή-πώληση.

Σήμερα μετά τις αρχικές ρομαντικές, στην καλή περίπτωση, πρωτοβουλίες ατόμων και φορέων, οι «αγορές» αυτού του είδους εξακολουθούν να επιβιώνουν, έστω και λάθρα, σε  ελάχιστες κηλίδες του γεωγραφικού χάρτη, κυρίως στα δύο μεγάλα αστικά κέντρα της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης. 

Οι «κινηματίες» όμως της πατάτας του Νευροκοπίου, όπως αναμένονταν από τους έχοντες έστω και μικρή σχέση με το αντικείμενο, εγκατέλειψαν ασμένως τα οδοφράγματα της εξέγερσης ενάντια στην «εκμετάλλευση των μεσαζόντων» αυτών που «στραγγίζουν τον ιδρώτα των ανθρώπων του αγροτικού μόχθου»  και συμμαχώντας μαζί τους σφυρίζουν αδιάφορα στις εκκλήσεις των περσινών, ευκαιριακών, συμμάχων τους για συνεργασία!

Σήμερα, (και ίσως όχι για πολύ), η λογική των κανόνων της αγοράς συνηγορεί και στηρίζει «τα καλά και συμφέροντα» τους.  Για αύριο βλέπουμε..

Κάτι γραφικά του είδους «εμφάνιση της αλληλεγγύης των τάξεων», «απόδειξη της κοινωνικής ευαισθησίας των πολιτών», «συμβολή των αγροτών στη διατήρηση του κοινωνικού ιστού» κ.α., ξεπλύθηκαν από τις ανοιξιάτικες βροχές που συντέλεσαν στην μείωση της παραγωγής της πατάτας του 2012 στο μισό του 2011, (από 130 χιλ. τ. σε 70 χειλ. Τ. περίπου). 

Με τους ποικιλώνυμους αριβίστες της πολιτικής, ρέκτες του κάθε είδους λαϊκισμού,  να ξύνουν το κεφάλι τους με αμηχανία για το τι μέλλει γενέσθαι.

Και οι πατάτες;  Είδος εν ανεπαρκεία πλέον.  Από ‘κει Από τα 10 λεπτά κόστος και 25 λεπτά πώληση της περασμένης χρονιάς έφτασε τα 30(;) λεπτά κόστος και 40-50 λεπτά πώληση φέτος.  Αποτέλεσμα οι ακυρώσεις συμφωνιών που υπήρξαν μεταξύ αγροτών και φορέων να επαναλαμβάνονται κατά ριπάς.

Συνέπεια  όλων αυτών η διάλυση της ψευδαίσθησης, η αν θέλετε του αστικού μύθου, περί της «ανάδυσης», λόγω της συγκυρίας, του «Ελληνικού Φιλότιμου».  Ποιος Θανάσης; 

Και για να μην απομείνει στο τέλος η στυφή γεύση του μηδενισμού οφείλω να  προσθέσω για την καταγραφεί της πλήρους αλήθειας ότι σκοπιμότητα και ρεαλισμός, στην περίπτωση του εγχειρήματος των «πωλήσεων χωρίς μεσάζοντες», έχουν μπλέξει σε κουβάρι που όμως μπορούμε, αν θέλουμε, να βρούμε την  άκρη του. 

Γιατί αν αφεθεί στη δυνατότητα των «λαϊκιστών» κάθε είδους και απόχρωσης, είναι βέβαιο ότι ούτε η Αριάδνη μπορεί να βοηθήσει.

Έγραφα πριν ένα χρόνο ότι :

«Οι δήμοι, έτσι όπως τους ξέρουμε και όπως έχουν διαμορφωθεί εσχάτως, δεν μπορούν να παίξουν τον ρόλο του χονδρέμπορου-λιανοπωλητή.  Ούτε υπάρχει νομοθετικό πλαίσιο για να ενθαρρύνει τη δημιουργία σοβαρών καταναλωτικών συνεταιρισμών που θα αναλάβουν σχετικές πρωτοβουλίες. Εκτός αν φανταζόμαστε  ότι εθελοντικές ομάδες πολιτών χωρίς ειδικές γνώσεις και πόρους μπορούν να συνεχίσουν να λειτουργούν όπως τα καλά παιδιά της Πιερίας». 

Μετά ένα χρόνο οι παραπάνω εκτιμήσεις αποδεικνύονται στην πράξη και οι εναπομείνασες προσπάθειες να διασωθεί ό,τι από το αρχικό όραμα απέμεινε … μετουσιώνεται σε μίζερες αγορές κάπου από κάποιους που, δυστυχώς, προσφέρουν ότι τους περισσεύει σε τιμές ελάχιστα διαφοροποιημένες από αυτές του εμπορίου.  (Πχ μέλι 7 ευρώ σε σχέση με τα 8 ευρώ του εμπορίου.  Λάδι 16 ευρώ το πεντάκιλο σε σχέση με αυτό των 18-19 ευρώ που βρίσκεις παντού, κτλ).

Τι πρέπει να γίνει λοιπόν;  Και πάλι από παλαιότερο κείμενο μου:

«Εδώ και τώρα να ξανακοιταχθεί το συνεταιριστικό κίνημα, σε όλες του τις μορφές, (παραγωγών και καταναλωτών) με βάση τις εμπειρίες της χώρας μας αλλά κυρίως των αναπτυγμένων στον τομέα αυτών χωρών της Ευρώπης.  Χωρίς, ασφαλώς, τις υπερβολές αυτοοργάνωσης και ακτιβισμού,  που ονειρεύονται  κατάργηση του εμπορίου σε μια περιοχή που ζει και λειτουργεί στα πλαίσια της Ε.Ε.». 

Γιατί μόνον αν υιοθετηθούν πρακτικές και κανόνες δοκιμασμένοι στις αναπτυγμένες γεωργικά χώρες που αποδεδειγμένα προσέφεραν τόσο στους αγρότες τους όσο και στους καταναλωτές τους, μπορεί το «κίνημα της πατάτας» να μην εκφυλιστεί  αφήνοντας ανοιχτές πληγές στην αυτοπεποίθηση των καταναλωτών και, κυρίως, στα συμφέροντα των παραγωγών.

Για να μην μείνει και αυτή η πρωτοβουλία αυτοσχεδιασμός ονειροπόλων και επιτηδείων.  Και οι τυμπανοκρουσίες της αρχής σβήσουν στα οργισμένα «ου» των, για μια ακόμη φορά,  απογοητευμένων συμπολιτών μας. 

* Γεωτεχνικός, πρώην διευθυντικό στέλεχος επιχειρήσεων