 |
| Έτσι βλέπουν κάποιοι κύκλοι στη Γερμανία το "κούρεμα" του ελληνικού χρέους Σκίτσο του Tomicek από την ιστοσελίδα του |
Του Ιγνάσιο Φερνάντεζ Τόσο * Αυγή, 31.3.12
Στις 29 Μαρτίου τα ισπανικά συνδικάτα κάλεσαν γενική 24ωρη απεργία για να αντιδράσουν, μια πολύ οπισθοδρομική μεταρρύθμιση του κώδικα εργασίας και για να υπερασπιστούν τις βασικές δημόσιες υπηρεσίες. Η μεταρρύθμιση του κώδικα εργασίας εγκρίθηκε από ένα διάταγμα νόμου στις 10 του περασμένου Φεβρουαρίου, χωρίς διαπραγμάτευση και χωρίς συνεννόηση με τους κοινωνικούς εταίρους. Με τον τρόπο αυτόν η κυβέρνηση του Λαϊκού Κόμματος κατάφερε ένα σοβαρό πλήγμα όχι μόνο στον ισπανικό κώδικα εργασίας, αλλά και σε ένα κοινωνικό μοντέλο που συχνά χρησιμοποιείται ως παράδειγμα. Δεκαπέντε ημέρες νωρίτερα οι σημαντικότερες συνδικαλιστικές οργανώσεις, CC.OO και UGT, είχαν κλείσει μια συμφωνία με την οργάνωση των εργοδοτών σχετικά με τη συλλογική διαπραγμάτευση για να γίνει η απασχόληση προτεραιότητα και για την προώθηση «τής μετά από διαπραγμάτευση εσωτερικής ευελιξίας». Η «αντι-μεταρρύθμιση» της κυβέρνησης παραβιάζει τους όρους αυτών των συμφωνιών και οδηγεί σε οριστική ανισορροπία το σύστημα των συμβάσεων προς όφελος των εργοδοτών
: εγκαθιδρύει την απόλυτη υπεροχή των επιχειρησιακών συμβάσεων, εξατομικεύει τις σχέσεις εργασίας και επιτρέπει στους εργοδότες να τροποποιούν μονομερώς τους μισθούς και άλλες συνθήκες εργασίας, που είχαν προηγουμένως συμφωνηθεί.Επιπλέον η μεταρρύθμιση απλοποιεί και μειώνει το κόστος των απολύσεων. Καθώς η ισπανική οικονομία έχει εισέλθει σε ύφεση, η μεταρρύθμιση αυξάνει κι άλλο τον αριθμό των απολυμένων εργαζομένων που διογκώνουν το αφόρητο νούμερο των 5 εκατομμυρίων 300 χιλιάδων ανέργων, δηλαδή του 23% του ενεργού πληθυσμού.
Παράλληλα οι απαιτήσεις των θεσμών της Ε.Ε. αναφορικά με τη μείωση του δημόσιου ελλείμματος αναγκάζουν την Ισπανία να κάνει δημοσιονομική προσαρμογή της τάξης των 35 δισ. ευρώ, στα οποία πρέπει να προστεθούν 15 δισ. ευρώ οικονομιών που ήδη έχουν γίνει από την κυβέρνηση Θαπατέρο το 2010. Οι νέες περικοπές, που ακόμη δεν έχουν οριστικοποιηθεί, θα πλήξουν την ποιότητα και την παροχή υπηρεσιών των δημοσίων επιχειρήσεων, κυρίως στους τομείς της εκπαίδευσης και της υγείας. Το γεγονός αυτό θα επιδεινώσει την κατάσταση που αποτελεί πηγή για πολλές κοινωνικές διαμαρτυρίες.
Ποτέ δεν υπήρχαν τόσα πολλά κίνητρα για γενική απεργία. Πρόκειται για ένα επιπλέον βήμα σε μια διαδικασία συνδικαλιστικών και κοινωνικών κινητοποιήσεων. Ζητάμε από την κυβέρνηση της Ισπανίας να διαπραγματευτεί γιατί υπάρχει ακόμη περιθώριο αυτονομίας στην εφαρμογή των πολιτικών λιτότητας και των δομικών πολιτικών που επιβάλλονται από τους ευρωπαϊκούς θεσμούς από τον Μάιο του 2010. Ωστόσο έχουμε συνείδηση πως πληρώνουμε τις συνέπειες μιας κακής πολιτικής που ορίζει το Βερολίνο και που εφαρμόζεται από τις Βρυξέλλες υπό την κυριαρχία της νεοφιλελεύθερης οικονομικής συντηρητικής ιδεολογίας που κυριαρχεί στη Γερμανία.
Το σύμφωνο για το «Ευρώ Plus», το «six-pack» της οικονομικής διακυβέρνησης και η νέα δημοσιονομική συνθήκη ή σύμφωνο είναι, προς το παρόν, τα νομοθετικά εργαλεία των πολιτικών που αναθεωρούν τα ευρωπαϊκά πολιτικά και κοινωνικά θεμέλια.
Το πιο σοβαρό είναι ότι αυτές οι πολιτικές αποτυγχάνουν. Οι δηλωμένοι τους στόχοι ήσαν να επιτευχθούν το 2013 στόχοι για το δημόσιο έλλειμμα και για το χρέος του Συμφώνου Σταθερότητας και να επιτρέψουν έτσι στα κράτη να αποσπάσουν από τις αγορές δάνεια με λογικά επιτόκια. Οι σοβαρές δημοσιονομικές περικοπές, που δεν συνοδεύονται από κανένα μέτρο που να ενισχύει την ανάπτυξη και την απασχόληση, προκάλεσαν νέα ύφεση. Όμως σε περίοδο πλήρους ύφεσης είναι αδύνατον να επιτευχθούν οι στόχοι του ελλείμματος.
Εξάλλου η κρίση κρατικού χρέους διευρύνθηκε και επιδεινώθηκε σε σχέση με το 2010. Η περίπτωση της Ισπανίας δεν είναι παρά ένα παράδειγμα: πριν από τον Μάιο του 2010 το ασφάλιστρο κινδύνου του ισπανικού χρέους ήταν 160 μονάδες βάσης. Σήμερα η κυβέρνησή μας φαίνεται να είναι ευτυχής αν καταφέρει να περιοριστεί στο διπλό νούμερο, γιατί ορισμένες φορές έφθασε στον τριπλασιασμό του. Όμως το γεγονός είναι ότι αυτό που μπορεί να δώσει ξανά αυτοπεποίθηση είναι οι προοπτικές ανάπτυξης και μια ισχυρή και συνεκτική κυβέρνηση, κάτι ανύπαρκτο σήμερα στην Ε.Ε. Οι παράπλευρες απώλειες αυτών των πολιτικών - ανεργία, φτώχεια, ανισότητες, αποσύνθεση του κοινωνικού ιστού - είναι μεγάλου εύρους, ιδίως στις χώρες της νότιας και ανατολικής Ευρώπης. Η κατάσταση είναι τόσο σοβαρή ώστε ανάγκασε την Ευρωπαϊκή Συνομοσπονδία Συνδικάτων να δηλώσει ότι το κοινωνικό σύμφωνο πάνω στο οποίο στηρίχθηκαν μετά τον Β' Παγκόσμιο πόλεμο, η ευημερία των κρατών και η ίδια η Ε.Ε., απειλείται σοβαρά.
Πώς έγινε δυνατή μια τέτοια τυφλότητα σχετικά με τη συνέχιση πολιτικών τόσο άδικων και αναξιόπιστων; Γιατί οι Ευρωπαίοι συνδικαλιστές δεν είναι οι μόνοι που ισχυρίζονται κάτι τέτοιο. Ο κάτοχος Νόμπελ Οικονομίας Πολ Κρούγκμαν κάνει λόγο για «οικονομία του πόνου» περιγράφοντας το δόγμα εκείνων που το μόνο που τους συνδέει είναι ο φανατικός τους αντι-κεϋνσιανισμός. Αυτή η τυφλότητα επικρίνεται επίσης από τον αγγλοσαξονικό φιλελεύθερο Τύπο και από προσωπικότητες όπως ο Ζακ Ντελόρ, ο Χέλμουτ Σμιτ ή ο Χέλμουτ Κολ.
Εκείνο που είναι πιθανό, είναι ότι ορισμένοι έχουν πράγματι σχέδιο για να είναι πιο ανταγωνιστικοί στο πλαίσιο της παγκοσμιοποιημένης οικονομίας: με μεγάλη μείωση του κόστους εργασίας και του κοινωνικού κράτους. Χρειάζεται έτσι η αποδυνάμωση της συλλογικής διαπραγμάτευσης και των συνδικάτων.
Πρόκειται για ένα σχέδιο που πλήττει περισσότερο τις χώρες της νότιας και της ανατολικής Ευρώπης. Και είμαι βέβαιος ότι αυτό έχει στο μυαλό του ο πρόεδρος της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι όταν δηλώνει ότι το ευρωπαϊκό κοινωνικό μοντέλο είναι νεκρό.
Θα μπορούσαμε να αναρωτηθούμε το πώς αυτός ο άνθρωπος, που υπήρξε αντιπρόεδρος της Goldman Sachs, για την Ευρώπη την περίοδο που η τράπεζα κατέκλυζε το ευρωπαϊκό οικονομικό σύστημα με τα χειρότερα τοξικά προϊόντα, που είναι η αιτία της κρίσης που ζούμε, ενώ παράλληλα βοηθούσε την κυβέρνηση της Ελλάδας να αλλοιώσει τα δημόσια οικονομικά της με χρηματοπιστωτικά στρατηγήματα, είναι σήμερα εκείνος που ισχυρίζεται ότι σηματοδοτεί τον δρόμο που πρέπει να ακολουθηθεί για το μέλλον της Ευρώπης.
Μια τέτοια ερώτηση θα σήμαινε ότι θα έπρεπε να αναρωτηθούμε το πώς είναι δυνατόν κάποιος με ένα τέτοιο παρελθόν να καταφέρει να διοριστεί φύλακας της νομισματικής ορθοδοξίας της Ευρωζώνης. Πρόκειται για ένα καλό παράδειγμα της πολικής και ηθικής κατάστασης της Ε.Ε.
Χωρίς το κοινωνικό μοντέλο, του οποίου οι αρχές και οι αξίες εγγράφονται στις συνθήκες, και με μια υποβαθμισμένη δημοκρατία - όπως αυτή που εγκαθιδρύει το δημοσιονομικό σύμφωνο σε θέματα δημοσιονομικών αποφάσεων - η Ε.Ε. οδηγείται στον χαμό της. Οι Ευρωπαίοι πολιτικοί δεν πρέπει να το ξεχνάνε αυτό. Ο ευρωπαϊκός συνδικαλισμός, η Ευρωπαϊκή Συνομοσπονδία Συνδικάτων, που έχει συναίσθηση των ευθυνών της, απαντούν τόσο με κινητοποιήσεις όσο και με προτάσεις για κοινωνικό, ευρωπαϊκό και εθνικό διάλογο και για εναλλακτικές λύσεις για διέξοδο από την κρίση: ευρωομόλογα, φορολόγηση των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών, ρύθμιση των αγορών, σχέδιο επενδύσεων για την ανάκαμψη και ενόψει μια αειφόρου οικονομίας κ.ά.
Η Ευρωπαϊκή Συνομοσπονδία Συνδικάτων θέλει μια οικονομική διακυβέρνηση με περισσότερα φορολογικά μέτρα και με πολιτική ανάπτυξης - και βιομηχανικής ανάπτυξης, μεταξύ άλλων - και πολύ πιο δημοκρατική (υπό τον έλεγχο της ευρωβουλής και ανοικτή στη συμμετοχή των κοινωνικών εταίρων). Μπροστά στην οπισθοχώρηση του ιστορικού και θεσμικού συμφώνου, η Ευρωπαϊκή Συνομοσπονδία Συνδικάτων διατυπώνει μια μακρόπνοη πρόταση: ένα Νέο Κοινωνικό Συμβόλαιο. Οι πολιτικές και κοινωνικές δυνάμεις, που θεωρούν ότι χωρίς ένα προχωρημένο κοινωνικό μοντέλο και χωρίς μια πολύ πιο δημοκρατική λειτουργία η Ε.Ε. δεν έχει μέλλον, πρέπει να αναλάβουν δράση.
*Ο Ι.Φ. Τόσο είναι πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Συνομοσπονδίας Συνδικάτων, γενικός γραμματέας των Comisiones Obreras
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου