Εθνικόφρων Αριστερά

 Του Ηλία Κανέλλη, ΝΕΑ

Στη χθεσινή επίσκεψή του στη Ρωσία, ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ Αλέξης Τσίπρας, μιλώντας στη ρωσική Ανω Βουλή, μεταξύ άλλων, που δεν έχω την αρμοδιότητα και τις γνώσεις για να σχολιάσω, υπογράμμισε (σύμφωνα με τον ανταποκριτή του Αθηναϊκού Πρακτορείου Ειδήσεων) ότι Ελλάδα και Ρωσία συνδέονται με «παράδοση κοινών αγώνων των λαών μας, κοινών θρησκευτικών πεποιθήσεων, με κοινές πολιτικές και πολιτιστικές ρίζες στη διαδρομή μας». Ακόμα και αν πρόκειται για μια κούφια φιλοφρόνηση, η έμφαση που έδωσε ένας άνθρωπος ο οποίος στο παρελθόν καθοδηγούνταν από τη Διεθνή, από το «Εμπρός της Γης οι κολασμένοι», στη θρησκεία και στον πολιτισμό εντυπωσιάζει. Ο κ. Τσίπρας, ούτε λίγο ούτε πολύ, στη Ρωσία δεν μίλησε σαν αριστερός Ευρωπαίος αλλά σαν κοινοτιστής Ελληνας. Για να το πούμε, δηλαδή, με όρους που θα χρησιμοποιούσε και ο μακαρίτης Αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος, ο αρχηγός της ριζοσπαστικής αριστερής αξιωματικής αντιπολίτευσης και υποψήφιος πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με το κόμμα της Ευρωπαϊκής Αριστεράς παραγκώνισε την προσήλωση στα δημοκρατικά ιδεώδη, στα ανθρώπινα δικαιώματα, στο δικαίωμα στη διαφορά (που, ως γνωστόν, δεν ευδοκιμούν στη Ρωσία), μιλώντας για κάτι πρακτικώς δευτερεύον: για την ταυτότητα.

Κεντροαριστερό κενό

 Του Κώστα Καρακώτια, Έθνος

Οι πολίτες αυτοί σήμερα, εκτός απ' όσους έχουν ήδη επιλέξει, διεκδικούνται από το σχήμα της Ελιάς - ΠΑΣΟΚ, από τη ΔΗΜΑΡ και τον δικό της πόλο και το Ποτάμι. Δυστυχώς όμως, όχι απλά διεκδικούνται, αλλά αντιμετωπίζονται ως έπαθλο ενός κεντροαριστερού εμφυλίου πολέμου. Οι ηγεσίες των σχημάτων της Κεντροαριστεράς, στριμωγμένες από τον νέο, μικρό αλλά έντονο, δικομματισμό, στην άκρη του κάδρου της εν εξελίξει πολιτικής και εκλογικής σύγκρουσης, δεν αντιλαμβάνονται ότι εξαιτίας των επιλογών τους, με τον βαθμό ευθύνης να ποικίλλει βέβαια, οι διαθέσιμοι πολίτες δεν τους ακούνε πια. Οι κεντροαριστεροί πολίτες βαρέθηκαν την ιδιότυπη καζουιστική των ηγεσιών, την ομφαλοσκόπηση, τις συγκρούσεις των γραφειοκρατικών μικρομηχανισμών, τους μικρομεγαλισμούς και τους αποκλεισμούς.

Ελάχιστες μέρες πριν από την τριπλή εκλογική διαδικασία και δεν φαίνεται να προκύπτει κάποιο κόμμα με ισχυρό πλειοψηφικό ρεύμα. Η πρόθεση ψήφου για τα κόμματα της ΝΔ και του ΣΥΡΙΖΑ κυμαίνεται γύρω στο 20 με 22% για το καθένα, ενώ όλα τα υπόλοιπα κινούνται σε ποσοστά μεταξύ του 2% και 10%. Η δημοσκοπική απόσταση της ΝΔ και του ΣΥΡΙΖΑ από τις άλλες δυνάμεις επιβεβαιώνει τη συγκρότηση ενός νέου σχετικού δικομματισμού. Στους δύο αυτούς όμως διακριτούς πολιτικοϊδεολογικούς πόλους, δεν στοιχίζεται το σύνολο των κοινωνικών στρωμάτων και κατηγοριών και των ποικίλων αντιλήψεων και πεποιθήσεων.

Ο Καμίνης κι ο Μπουτάρης

 

Του Γιώργου Σιακαντάρη, ΝΕΑ

Ίσως δεν είναι ευρύτερα γνωστό ότι οι απαρχές του μεταπολεμικού «καπιταλισμού της ευημερίας», του ευρωπαϊκού μοντέλου κοινωνικής πρόνοιας και οι ρίζες της συγκρότησης της ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας βρίσκονται μεν στα τέλη του 19ου αιώνα, όχι όμως στον χώρο της κεντρικής πολιτικής σκηνής αλλά στην Τοπική Αυτοδιοίκηση. Η μετεξέλιξη των μαρξιστικών κομμάτων σε σοσιαλδημοκρατικά ξεκίνησε μέσα από τη δράση στον χώρο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Στην κεντρική πολιτική σκηνή αυτά τα κόμματα αιωρούνταν ανάμεσα στην αντίληψη για ριζική ανατροπή του καπιταλισμού και στην ανάγκη βελτίωσης της καθημερινής ζωής των εργαζομένων. Τα αιτήματα για εργασιακή και ιατρική ασφάλιση, για συνταξιοδότηση και προστασία της τρίτης ηλικίας, για προστασία της μητρότητας και της ανατροφής των παιδιών, για ενιαίο σχολείο στο οποίο θα είχαν πρόσβαση όλοι πέρασαν μέσα από τη δράση δημάρχων που ανήκαν σε σοσιαλιστικά κόμματα. Σταδιακά, αυτά τα αιτήματα έγιναν πολιτικό πρόγραμμα της μεσοπολεμικής σοσιαλδημοκρατίας και εφαρμόσιμες πράξεις στη μεταπολεμική Ευρώπη. Ο αποκαλούμενος τότε «δημοτικός σοσιαλισμός» τόσο πολύ επηρέασε τις πολιτικές πρακτικές που ενσωματώθηκε και στο προγραμματικό πλαίσιο δεξιών και ακροδεξιών κομμάτων.

Τομά Πικετί: Η επιστροφή του «Κεφαλαίου»

Από τον Θανάση Γιαλκέτση, Εφημερίδα των Συντακτών

Το βιβλίο του Γάλλου οικονομολόγου Τομά Πικετί «Le capital au XXIe siècle» (Seuil, 2013) γνωρίζει διεθνή επιτυχία και προκαλεί ζωηρές συζητήσεις όχι μόνο στη Γαλλία αλλά και στις Ηνωμένες Πολιτείες και την Αγγλία. Ο Πολ Κρούγκμαν έγραψε ότι το έργο του Πικετί «είναι ένα θαυμάσιο βιβλίο που θα αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο σκεφτόμαστε την κοινωνία και μελετάμε την οικονομία». Η ακόλουθη συνέντευξη του Τομά Πικετί δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «La Repubblica». 

• Στο βιβλίο σας ερευνάτε τα ζητήματα της αναδιανομής του πλούτου και της οικονομικής ανισότητας. Και εντοπίζετε στην ανισορροπία μεταξύ οικονομικής ανάπτυξης και κερδών του κεφαλαίου μία από τις κύριες αντιφάσεις του καπιταλισμού. Η ανισορροπία αυτή ευθύνεται και για την αύξηση των μεγάλων περιουσιών, που απειλεί όλο και περισσότερο τις αξίες της κοινωνικής δικαιοσύνης πάνω στις οποίες βασίζονται οι δημοκρατικές κοινωνίες.

Σε σύγκριση με έναν αιώνα πριν, και παρά το ότι οι ανισότητες παραμένουν ακόμη πελώριες, το κεφάλαιο του 21ου αιώνα είναι καλύτερα κατανεμημένο. Στις αρχές του εικοστού αιώνα, το 90% των περιουσιών βρισκόταν στα χέρια του 10% του πλουσιότερου τμήματος του πληθυσμού. Σήμερα στην Ευρώπη αυτό το 10% κατέχει περίπου το 60% των περιουσιών, ενώ στις Ηνωμένες Πολιτείες και στην Αγγλία φτάνει το 70%. Στη διάρκεια του εικοστού αιώνα, το 20 με 30% του κεφαλαίου πέρασε στα χέρια της μεσαίας τάξης. Παράλληλα, το κεφάλαιο άλλαξε χαρακτήρα. Σήμερα πράγματι είναι κυρίως χρηματοπιστωτικό και ακίνητη περιουσία, ενώ στις αρχές του προηγούμενου αιώνα ήταν κυρίως γεωργικό ή συνδεόταν με τις οικογενειακές επιχειρήσεις.

Το πραγματικό δίλημμα του Βενιζέλου

 Του Πλάμεν Τόντσεφ, http://booksjournal.gr

Η εκκληση του Βενιζέλου “Ψηφίστε την Ελιά, ειδάλλως πέφτει η κυβέρνηση” δεν είναι τόσο απλοϊκή και μονοδιάστατη όσο φαίνεται εκ πρώτης όψεως. Ούτε εντελώς αδικαιολόγητη. Αλλά εκτός από τα διλήμματα που θέτει ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, οφείλει επίσης να δώσει και πάρα πολλές απαντήσεις. Ποιες ακριβώς είναι οι παράμετροι αυτού του θέματος στην τελική ευθεία προς τις εκλογές;

Έχει δίκιο ο Βενιζέλος όταν λέει ότι κυβέρνηση χωρίς το εναπομείναν ΠΑΣΟΚ δεν μπορεί να υπάρξει. Εδώ που τα λέμε, δεν είναι εκβιαστική η δική του λογική, αλλά η ίδια η λογική των αριθμών. Εάν η ΝΔ είχε αρκετές έδρες να σχηματίσει αυτοδύναμη κυβέρνηση, δεν θα υπήρχε η ανάγκη για κυβερνητικό συνασπισμό. Δεν θα ήταν άσχημο αυτό να το θυμούνται πού και πού στη Συγγρού και στο Μαξίμου και να ελέγχουν τα άγρια παλαιοκομματικά ένστικτά τους – όσο μπορούν να τα ελέγξουν. Είναι δικαιολογημένα τα παράπονα του Βενιζέλου από τη Νέα Δημοκρατία. Ο Σαμαράς αρέσκεται να πουλάει success stories και κοινωνική ευαισθησία στους ψηφοφόρους "με εντολή πρωθυπουργού", ενώ περιμένει από το ΠΑΣΟΚ να μοιράζεται το κόστος των επώδυνων αλλαγών που οφείλει να προωθήσει η κυβέρνηση – αλλαγών, στις οποίες, παρεμπιπτόντως, αντιτίθεται παντοιοτρόπως η μουχλιασμένη Δεξιά που απαρτίζει τη συντριπτική πλειοψηφία της εναπομείνασας ΝΔ.

Η ρύθμιση του χρέους δεν είναι μονόπρακτο

Του Κώστα Καλλίτση, Καθημερινή

Με τα σημερινά δεδομένα υπάρχει θέμα βιωσιμότητας του χρέους μας. Δεν αναφέρομαι στο παιχνίδι με τους αριθμούς, αν το χρέος θα είναι 120% ή 122% του ΑΕΠ. Το όριο 120% τέθηκε επειδή εκείνη τη χρονική στιγμή τόσο ήταν το δημόσιο χρέος της Ιταλίας και, αν ετίθετο χαμηλότερο, το ιταλικό χρέος αυτομάτως θα χαρακτηριζόταν μη βιώσιμο – προς τρόμο όλης της Ευρώπης. Το 120% είναι ένας δείκτης, το 90% που είχαν θέσει οικονομολόγοι της Τράπεζας Διεθνών Διακανονισμών ή ανέδειξαν οι Rogoff-Reinhart (με τα γνωστά προβλήματα τεκμηρίωσης...) είναι ένα ενδιάμεσο, και το 60% του ΑΕΠ που έθεσε το Μάαστριχτ ένας τρίτος δείκτης, στο άλλο άκρο. Ενα χρέος είναι μη βιώσιμο όταν δεν παράγεις αρκετό πλούτο ώστε να μπορείς να το αποπληρώνεις. Το ύψος ασφαλώς μετρά, επίσης μετρά η ικανότητα μιας οικονομίας να παράγει νέα αξία – αυτά σχετίζονται, δεν ταυτίζονται. Πόση νέα αξία παράγουμε; Με τι ρυθμούς θα αυξάνεται το ΑΕΠ; Σύμφωνα με ορισμένες εκτιμήσεις ευρωπαϊκών think tanks, με χαμηλούς ρυθμούς ανάπτυξης και με επιτόκια μικρότερα από αυτούς, για να μειωθεί το δημόσιο χρέος μας στο 90% του ΑΕΠ (μεσαίο κριτήριο) θα απαιτηθούν 50 χρόνια αν το πρωτογενές πλεόνασμα είναι 2% ετησίως, 30 αν είναι 3% και 22 αν είναι 4%. Ωστόσο, λιτότητα επί 10ετίες δεν αντέχεται από κανένα πολιτικό σύστημα. Αδιέξοδο; Μια ψύχραιμη ανάγνωση της πραγματικότητας οδηγεί σε άλλο συμπέρασμα. Δύο παρατηρήσεις:

Η πιο κρίσιμη διαπραγμάτευση

 Του Λουκά Τσούκαλη, Καθημερινή
Σήμερα στην Ευρώπη, πολιτικοί και οικονομολόγοι χωρίζονται σε δύο μεγάλες κατηγορίες ως προς την εκτίμηση της κατάστασης που επικρατεί και τις προοπτικές για το μέλλον. Οι αισιόδοξοι υποστηρίζουν ότι τα χειρότερα είναι πίσω μας. Βλέπουν φως στην άκρη του τούνελ, ισχυρά σημάδια οικονομικής ανάκαμψης και χαιρετίζουν με ανακούφιση την επιστροφή στις χρηματαγορές χωρών που ζούσαν τα τελευταία χρόνια με τα περιβόητα μνημόνια. Παραδέχονται βεβαίως ότι το τίμημα που πληρώσαμε ήταν μεγάλο, αλλά θεωρούν ότι ήταν αναγκαίο. Η Ευρώπη άλλαξε. Και πρέπει να συνεχίσει να αλλάζει, επιμένουν, για να μπορέσει να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις της παγκοσμιοποίησης. Υπάρχουν και οι άλλοι, οι λιγότερο αισιόδοξοι. Μας θυμίζουν ότι η Ευρώπη φλερτάρει με τον αποπληθωρισμό, που καθιστά την προσαρμογή των χωρών της περιφέρειας πολύ πιο δύσκολη, όπως και την εξυπηρέτηση του συσσωρευμένου χρέους. Πιστεύουν ότι η οικονομική ανάκαμψη παραμένει εύθραυστη και άνιση, η ανεργία θα παραμείνει υψηλή για πολλά χρόνια, ενώ το χρέος (δημόσιο και ιδιωτικό) είναι επίσης πολύ υψηλό. Δεν είναι σύμπτωση ότι τα πολιτικά άκρα ενισχύονται σε πολλές χώρες της Ευρώπης, ο εθνικισμός φουντώνει και ο λαϊκισμός κάνει πάρτι. Τα αποτελέσματα των ευρωεκλογών μάλλον θα επιβεβαιώσουν αυτές τις εξελίξεις.

Σταθερότητα και καθαρές απαντήσεις

Του Γιώργου Σιακαντάρη, www.metarithmisi.gr

Τα δυο κόμματα που απαρτίζουν την κυβέρνηση, υποστήριζαν, μέχρι πρότινος, ότι αυτές οι εκλογές δεν αποτελούν προθάλαμο εθνικών εκλογών. Ξαφνικά η Νέα Δημοκρατία έθεσε το δίλημμα "σταθερότητα ή περιπέτεια". Ως εσωτερική υποπερίπτωση αυτού του διλήμματος έρχεται το ΠΑΣΟΚ και εκεί που έως τώρα υποστήριζε ότι οι ευρωεκλογές και οι τοπικές εκλογές έχουν τη δική τους ιδιαίτερη σημασία, εξαρτά πλέον τη διατήρηση της πολιτικής σταθερότητας από την υπερψήφιση της Ελιάς. Βεβαίως ανεξάρτητα από το τι λέει σήμερα ο κύριος Βενιζέλος δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι μέχρι τώρα η κεντρική αφήγηση του ΠΑΣΟΚ στηρίζονταν στο αξίωμα ότι η ανόρθωση της χώρας θα συνοδεύεται και από την εκλογική άνοδο του κόμματος. Τώρα ποιο από τα δυο δεν επιβεβαιώνεται; Η ανόρθωση της χώρας ή η κεντρική πολιτική γραμμή του ΠΑΣΟΚ; Ή μήπως και τα δυο; Αυτά τα διλήμματα τίθενται για να κρύψουν την αρνητική δυναμική των μέτρων που έρχονται. Το «σώσαμε τη χώρα» έχει πολλές ουρές. Αυτές είναι το 30% των ανέργων, τα δυο εκατομμύρια ανασφάλιστοι, τα κόκκινα δάνεια, η κοινωνική απόγνωση. Το ένα τέταρτο του διασωσμένου πληθυσμού, και αυτό σε πολύ χαμηλότερα επίπεδα, δεν μπορεί να αποκρύψει ότι τα υπόλοιπα τρία τέταρτα βρίσκονται στο κόκκινο της επιβίωσης. Η χώρα βεβαίως και πρέπει να τηρήσει τις δεσμεύσεις της, αλλά το ασφυκτικό πλαίσιο που της έχει τεθεί και το οποίο εστιάζεται στην ακόμη μεγαλύτερη περικοπή των δημόσιων επενδύσεων και δαπανών δεν τη βοηθάει να τις τηρήσει.

Πέντε αλήθειες για την Ευρώπη

 Του Π. Κ. Ιωακειμίδη,* Καθημερινή
Θέλουμε μια «καλύτερη Ευρώπη», περισσότερο ενοποιημένη, δημοκρατική, κοινωνική, ενεργό παράγοντα ειρήνης, σταθερότητας και ευημερίας στο περιφερειακό και παγκόσμιο σύστημα, κοντά στους πολίτες και την κοινωνία. Για να πετύχουμε όμως την «καλύτερη Ευρώπη», θα πρέπει να εκκινήσουμε αναγνωρίζοντας ορισμένες αλήθειες για την Ευρωπαϊκή Ενωση (Ε.Ε.), πάνω στις οποίες μπορούμε να οικοδομήσουμε το μέλλον. Επισημαίνουμε εδώ πέντε βασικές αλήθειες: Αλήθεια πρώτη: Η οικοδόμηση της «καλύτερης Ευρώπης» με περισσότερη ενοποίηση, δημοκρατία, κοινωνική πολιτική, σύγκλιση και ανάπτυξη συνεπάγεται μεταφορά νέων τμημάτων κυριαρχίας στους ευρωπαϊκούς θεσμούς/όργανα. Διαφορετικά δεν γίνεται. Η μεταφορά όμως κυριαρχίας δεν πρέπει να μας φοβίζει. Γιατί ενώ μεταφέρουμε κυριαρχία, ανακτούμε πίσω δύναμη που μας επιτρέπει συλλογικά να επιλύουμε προβλήματα, να διαχειριζόμαστε κρίσεις, να μεγιστοποιούμε την ευημερία μας, να προστατεύσουμε την ανεξαρτησία μας. Στο σημερινό παγκοσμιοποιούμενο σύστημα κανένα κράτος από μόνο του, όσο ισχυρό και αν είναι, δεν μπορεί να αντιμετωπίσει περίπλοκα προβλήματα. Χρειάζεται «διαμοιρασμός κυριαρχίας» και αυτό ακριβώς οφείλει να κάνει η Ελλάδα. Κυριαρχία χωρίς δύναμη είναι μια επικίνδυνη ψευδαίσθηση. «Ενα πουκάμισο αδειανό».

Ευρωεκλογές χωρίς Ευρώπη

Της Ελίζας Παπαδάκη, ΝΕΑ

Δεν αποδείχθηκαν ρεαλιστικές οι ελπίδες η Ευρώπη να γίνει κεντρικό θέμα στην πολιτική αντιπαράθεση καθώς βαδίζουμε προς τις ευρωεκλογές της 25ης Μαΐου. Υπήρχαν σοβαροί λόγοι για να το επιδιώξουμε: οι εξουσίες του νέου Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου θα είναι ενισχυμένες. Αυτό σημαίνει πιο δημοκρατικές διαδικασίες, αφού σημαντικά ζητήματα θα τα κρίνουν αποφάσεις που λαμβάνουν ύστερα από δημόσια συζήτηση βουλευτές άμεσα εκλεγμένοι από τους λαούς της Ενωσης - όχι πλέον αποκλειστικά διακυβερνητικοί συμβιβασμοί ισχύος πίσω από τέσσερις τοίχους. Αυξάνονται οι ευκαιρίες για γνωριμία, κατανόηση, προσέγγιση μεταξύ των πολιτών και των εκπροσώπων τους - από την Πορτογαλία μέχρι τη Φινλανδία, από την Ιρλανδία μέχρι την Εσθονία, φυσικά και από τη Γερμανία μέχρι την Ελλάδα. Για πρώτη φορά, εξάλλου, στις φετινές εκλογές, τα αντίπαλα ευρωπαϊκά κόμματα, στα οποία εντάσσονται (στην πλειονότητά τους) τα εθνικά κόμματα κάθε χώρας, έχουν επικεφαλής στα ψηφοδέλτιά τους τον υποψήφιο που προτείνουν για το αξίωμα του προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ο οποίος θα έχει εξουσία για να επηρεάσει την πορεία της Ενωσης. Υστερα από πέντε χρόνια κρίσης, υψηλής ανεργίας, ανεπάρκειας των ευρωπαϊκών πολιτικών και διάχυτων τάσεων για εθνικιστική αναδίπλωση, έχει προφανώς μεγάλη σημασία ποιοι συσχετισμοί θα διαμορφωθούν με την ψήφο της 25ης Μαΐου, πόσο ισχυρές θα αναδειχθούν οι δυνάμεις που μάχονται για να προχωρήσει η Ευρώπη στην κατεύθυνση της πολιτικής ενοποίησης και της κοινωνικής αλληλεγγύης - και μάλιστα για εμάς, όταν τόσο πολύ βασιζόμαστε στην ευρωπαϊκή στήριξη για να μπούμε σε τροχιά ανάπτυξης.

Κάτι αλήθεια συμβαίνει εδώ…

 Του Πέτρου Παπασαραντόπουλου, www.metarithmisi.gr
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι στο επίπεδο των ιδεών, στην Ελλάδα της κρίσης, ο αντιμνημονιακός λόγος ηγεμόνευσε στην ελληνική κοινωνία. Εποίκισε τον νου και την καρδιά της μεγάλης πλειονότητας των κατοίκων αυτής της χώρας ως παρηγορητική παραμυθία. Για όλα τα δεινά, για την κρίση, για την ανεργία, τις απολύσεις, τις περικοπές μισθών έφταιγε το επάρατο μνημόνιο, δηλαδή η Άνγκελα Μέρκελ. Ο κοινός νους αναγόρευσε το Μνημόνιο ως έννοια και την προσωποποίησή του, τη Μέρκελ, στον απόλυτο εχθρό του λαού. Αυτός ο βολικός μύθος, έγινε εύκολα αποδεκτός γιατί σπάρθηκε σε χωράφι που ήταν εύφορο. Η ελληνική κοινωνία, για ιστορικούς λόγους που έχουν επαρκώς αναλυθεί, έχει την τάση, στα δύσκολα, να αποδρά από την πραγματικότητα. Έχει συνηθίσει να θεωρεί ότι είναι θύμα διεθνών συνωμοσιών, ως έθνος μοναδικό και ανάδελφο. Ποτέ δεν έφταιγε η ίδια για τίποτα, πάντα ήταν το δύσμοιρο θύμα. Επί του αντιμνημονιακού μύθου οικοδομήθηκαν πρωτόγνωρες πολιτικές στρατηγικές. Αριστεροδέξιος λαϊκισμός, ριζοσπαστισμός, εξτρεμισμός. Περιθωριακά κόμματα εκτινάχθηκαν εκλογικά, προσωποπαγή κόμματα απέκτησαν υπόσταση, κόμματα-παρίες βρέθηκαν να καταμετρούν εκατοντάδες χιλιάδες ψηφοφόρους. Η συνταγή ήταν εξαιρετικά απλή: Για όσα συμβαίνουν στην Ελλάδα φταίνε το Μνημόνιο και η Μέρκελ. Δώστε μας την εξουσία και με ένα άρθρο σ’ έναν νόμο, θα επιστρέψουμε στις παλιές καλές ημέρες, στο Status quo ante, δηλαδή στα γνωστά μπερεκέτια. Ή εμείς ή αυτοί.

Οι ευθύνες του πολιτικού συστήματος στην κρίση

Του Ανδρέα Παπαδόπουλου, ΒΗΜΑ

Η Ελλάδα πέρασε μια πολύ μεγάλη κρίση. Το βάρος έπεσε σχεδόν αποκλειστικά στην οικονομική διάστασή της και ανέδειξε τις στρεβλώσεις και τις παθογένειες του οικονομικού μοντέλου που ακολουθήσαμε.  Ωστόσο, διαβάζοντας πίσω από τους οικονομικούς δείκτες θα διαπιστώσει κανείς ότι το αίτιο της παρακμής και το εμπόδιο της αλλαγής ήταν ακριβώς αυτό που κατονόμαζε ο Λεωνίδας Κύρκος ήδη από τη δεκαετία του ΄90: το πολιτικό μας σύστημα. Δηλαδή, η κομματοκρατία και οι πελατειακές λογικές- πρακτικές, έτσι όπως καλλιεργήθηκαν και παγιώθηκαν στη μεταπολιτευτική περίοδο.  Όλα αυτά οδήγησαν στη δυσλειτουργία και την παρακμή των θεσμών, στην εργαλειακή τους σχέση με την εκάστοτε εξουσία και στην απαξίωση της πολιτικής στη συνείδηση των πολιτών. 

Έγραφε, λοιπόν,  ο Λ. Κύρκος το 1995 στο βιβλίο του «Ανατρεπτικά, Απέναντι στο χθες και  στο αύριο»: «……σε κάθε ευκαιρία που παρουσιαζόταν, επαναλάμβανα μονότονα: «Το οικονομικό πρόβλημα είναι βαθύτατα πολιτικό. Έχει άμεση σχέση με τις επιλογές των δυνάμεων που ασκούν την εξουσία. Η χώρα θα κατρακυλάει στον κατήφορο της παρακμής, όσο οι πιο ζωηρές δυνάμεις της εργασίας και του πολιτισμού είναι στο περιθώριο, όσο οι δυνάμεις της Αριστεράς σπρώχνονται με χίλιους τρόπους έξω από την κεντρική πολιτική σκηνή».

Όταν υποστήριζα αυτή τη θέση δεν έκρυβα τις ευθύνες της ίδιας της Αριστεράς για τη βαθμιαία περιθωριοποίησή της. Η διάσπασή της, η επικράτηση του ρεύματος που έβλεπε προς τα πίσω στους κόλπους του αριστερού και κομμουνιστικού κινήματος, είχε αποφασιστική επίδραση στην πορεία της Αριστεράς. Εμπόδισε την Αριστερά, που έδειξε τέτοιο εκπληκτικό δυναμισμό στα χρόνια μετά τον Εμφύλιο, ώστε να φτάσει να κερδίσει το 25% του λαού στις εκλογές του 1958, να εμπνεύσει ιδέες, προγράμματα, πάθος για την υπόθεση της ελληνικής αναγέννησης.

Ανθρώπινο πολύ ανθρώπινο

 

Του Τάκη Θεοδωρόπουλου, Καθημερινή

Δεν ξέρω αν αυτή η εξομολόγηση και η επίκληση του ιερού πασοκικού τοτέμ ήταν αυτή που οδήγησε τους βουλευτές του βαθέος ΠΑΣΟΚ να μην ψηφίσουν την άρση της ασυλίας του κ. Μπούκουρα. Πώς σκέφτηκαν ο κ. Σκανδαλίδης, ο κ. Σηφουνάκης, ο κ. Κακλαμάνης; Εκείνο που ξέρω είναι ότι ο χαρακτηρισμός του «εθνικισμού» δεν αφορά το όλον ΠΑΣΟΚ, κυρίως όχι το ΠΑΣΟΚ του Κώστα Σημίτη. Αφορά όμως το κυρίαρχο ΠΑΣΟΚ, αυτό που ήταν αντιευρωπαϊκό, αυτό που αλληθώριζε δυσμενώς προς τον Τρίτο Κόσμο, αυτό το οποίο είχε επιβάλει την ιδεολογία του σε ένα μεγάλο μέρος των μεσαίων στρωμάτων. Κανείς δεν ισχυρίζεται πως ο Ανδρέας Παπανδρέου ήταν φασίστας. Απελευθέρωσε όμως μια πολιτική ύλη πάνω στην οποία τώρα χτίζεται το οικοδόμημα του σημερινού εθνικισμού, του αντιευρωπαϊσμού, του ελληνικού φερετζέ. Κι αν υπάρχει μια μεγάλη πολιτική ευθύνη για τις ευρωπαϊκές δυνάμεις του τόπου είναι ότι δεν κατάφεραν ποτέ να αντιμετωπίσουν τη διασπορά αυτής της πολιτικής ύλης σε όλο το φάσμα της πολιτικής σκηνής. Εντέλει ο κ. Μπούκουρας εξέφρασε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο το πρόβλημα με τη Χρυσή Αυγή. Η θεσμική πολιτική τάξη περιορίζεται στην ποινική αντιμετώπισή της διότι η ουσιαστική ιδεολογική σύγκρουση μαζί της θα απαιτούσε και τη δική της ψυχανάλυση. Και όχι μόνον την αποπομπή του κ. Μπαλτάκου.

H εκ βαθέων εξομολόγηση «προέρχομαι από το ΠΑΣΟΚ κι εγώ και η οικογένειά μου» την οποία κατέθεσε ο κ. Στάθης Μπούκουρας στη χθεσινή αγόρευσή του στη Βουλή μπορεί να ερμηνευθεί με δύο τρόπους.

Την ελευθερία αγαπώ. Η ελληνική κινηματογραφική κριτική και η αδυναμία κατανόησης μιας δικτατορίας

Του   Γιώργου Σιακαντάρη, ΝΕΑ

Η δεκαετία του 1980 στην Πολωνία δεν χαρακτηριζόταν μόνο από τη σύγκρουση του κινήματος της αντιπολίτευσης με το κομμουνιστικό καθεστώς, ούτε ακόμη από την ενθρόνιση του Πάπα Ιωάννη Παύλου Β' και την καταλυτική επιρροή του στην ανάπτυξη του κινήματος για την ελευθερία. Υπήρξε και μια άλλη, λιγότερο γνωστή σύγκρουση. Αυτή την περίοδο στην Πολωνία τη θέληση για ελευθερία, ειδικά των νέων, αναπαρήγαγαν συγκροτήματα της ανεξάρτητης μουσικής σκηνής ροκ, πανκ και new wave. Αυτά τα συγκροτήματα δεν χώραγαν στα επίσημα μέσα ενημέρωσης, αντικατόπτριζαν όμως τα αισθήματα της κοινωνίας και κυρίως της νεολαίας. Το σάουντρακ της τελευταίας ταινίας του πολωνού σκηνοθέτη Αντρέι Βάιντα «Βαλέσα, η δύναμη της ελπίδας» αποτελείται από ροκ τραγούδια εκείνης της περιόδου. Ενα από αυτά, με το οποίο αρχίζει και ολοκληρώνεται η ταινία, περιέχει τον στίχο «την ελευθερία αγαπώ και καταλαβαίνω». Εκεί συμπυκνώνεται το νόημα της διαρκούς αναζήτησης του κοσμικού δισκοπότηρου της ελευθερίας, η κατοχή του οποίου μετατρέπει τους ανθρώπους σε ελεύθερα άτομα και τα ελεύθερα άτομα σε κοινωνίες ίσων αποτελεσμάτων. Στην αγάπη και την κατανόηση της ελευθερίας βρίσκεται το κρυφό νόημα της κοινωνίας που ξέρει ότι πρέπει είναι δημοκρατική αν θέλει να είναι φιλελεύθερη, και φιλελεύθερη αν θέλει να είναι δημοκρατική, ενώ ταυτόχρονα καταλαβαίνει ότι ούτε η δημοκρατία ούτε η ελευθερία ανασαίνουν εκεί όπου κυριαρχούν μεγάλες ανισότητες.

Χρεοκοπήσαμε κι ακόμα δεν έχουμε καταλάβει ότι αυτό το σύστημα δεν σώζεται στο σύγχρονο κόσμο

Του Φώτη Γεωργελέ, Athens Voice

Ένα πράγμα που μου έκανε μεγάλη εντύπωση ήταν όταν ο γνωστός δήμαρχος με καθυστέρηση αρκετών ημερών εμφανίστηκε να δώσει εξηγήσεις. Οι δημοτικοί του σύμβουλοι, καθώς ανέβαινε στο βήμα, τον χειροκροτούσαν ενθουσιωδώς. Δηλαδή, πώς να το κάνουμε, ακόμα κι αν διαφωνείς με το πόρισμα που αποδίδει βαρύτατες ευθύνες, ακόμα κι αν πιστεύεις ότι φταίει η κακιά η ώρα, ένα παιδί πέθανε, δεν χειροκροτάς. Το θέμα με όλες αυτές τις περιπτώσεις είναι να διακρίνουμε ότι το πρόβλημα δεν είναι προσωπικό, δεν οφείλεται στην ανευθυνότητα κάποιου ανθρώπου γιατί έτσι έτυχε να είναι αυτός, αλλά στο ότι το πολιτικό σύστημα είναι έτσι δομημένο ώστε να μην παρέχει ανταποδοτικές υπηρεσίες στους πολίτες του και να δημιουργεί αντίθετα υπηρεσίες, δύναμη και πολιτικό χρήμα στους λειτουργούς του. Η ψευτοαριστερή φρασεολογία την οποία χρησιμοποιούν ίδια κι απαράλλαχτη όλοι, δεξιοί και αριστεροί, «φίλοι του λαού» πάντα, προσπαθεί να κρύψει αυτό ακριβώς, τα κέρδη της κομματικής και κρατικής γραφειοκρατίας. Ποιοι ήταν οι αγώνες του ακτιβιστή δημάρχου; Να μη συγχωνευτεί ο δήμος με τον παραδίπλα δήμο της Αργυρούπολης. Πάνε χρόνια τώρα που προσπαθούμε με τον Καλλικράτη να μειώσουμε το αστείο φαινόμενο των χιλιάδων δήμων και κοινοτήτων. Πολλοί φορείς, πολλά συμβούλια, δήμαρχοι, αντιδήμαρχοι, πρόεδροι, χιλιάδες δημοτικές επιχειρήσεις, μεγαλύτερη γραφειοκρατία, περισσότερα κομματικά μαγαζιά που κάνουν μπίζνες. Η Νέα Υόρκη είναι ένας μητροπολιτικός δήμος, εμείς έχουμε 67. Απεργίες πείνας, λαϊκοί αγώνες για να μη συγχωνευτούν οι φορείς του απέναντι δρόμου. Ξέρουν αυτοί γιατί.