Κι όμως εκφοβίζεται

Του Ηλία Κανέλλη, ΝΕΑ

«Ούτε ο Τύπος εκφοβίζεται ούτε η Δημοκρατία στον τόπο μας από τέτοιου είδους τρομοκρατικές επιθέσεις» τόνισε χθες η υφυπουργός με αρμοδιότητα τον Τύπο Σοφία Βούλτεψη, μετά την εμπρηστική επίθεση κατά της εβδομαδιαίας free press εφημερίδας «Athens Voice». Ανάλογες δηλώσεις έκαναν το ΠΑΣΟΚ, ο ΣΥΡΙΖΑ, οι Μεταρρυθμιστές του Σπύρου Λυκούδη. Αλλά κι εμείς κι εκείνοι ξέρουμε πλέον καλά, επαναλήφθηκε χθες το πρωί με τον εμπρησμό των γραφείων της ακραιφνούς δυτικόφρονος εφημερίδας, ότι και ο Τύπος εκφοβίζεται και η Δημοκρατία στον τόπο μας συχνά είναι ανίσχυρη να απαντήσει σε τέτοιες επιθέσεις. Το τελευταίο διάστημα, όμως, η καθημερινή βία είχε υποχωρήσει. Τα γιαούρτια σε διαφωνούντες στα αμφιθέατρα και σε εστιατόρια, τα χτισίματα καθηγητών στα γραφεία τους, τα σπασίματα στις διαδηλώσεις περίπου εξέλιπαν. Πολλοί, όσοι πιστεύουν (κατά τη γνώμη μου αυθαιρέτως) ότι για την έξαρση της καθημερινής βίας έφταιξε η χρεοκοπία της χώρας και, κυρίως, το Μνημόνιο, άρχισαν να μιλούν για εξομάλυνση. Ωστόσο, όσοι ασχολούνται με τον δημόσιο λόγο και ιδίως όσοι γράφουν συγκρουσιακά, διατυπώνοντας απόψεις που δεν περιορίζονται στην ελεεινολογία των ξένων, στους άκαρδους κυβερνώντες και στις φρικτές αγορές, όσοι επιμένουν να μη βγάζουν την ελληνική κοινωνία από το κάδρο της ευθύνης για την κρίση της, γνωρίζουν άριστα ότι κυρίως στο Διαδίκτυο (αλλά όχι μόνο) ανθεί μια βιοτεχνία αφορισμών, καταγγελιών και ύβρεων εναντίον τους.

Κάτι δεν λειτουργεί

Του Γιάννη Βούλγαρη, ΝΕΑ

Τι έχει αλλάξει σε αυτή τη χώρα έπειτα από έξι χρόνια ύφεσης, πέντε χρόνια χρεοκοπίας και Μνημονίων; Αυτή θα έπρεπε να είναι η πρώτη ερώτηση τώρα που ολοκληρώνεται ο κύκλος τής πιο μακριάς ύφεσης που γνώρισε η Ελλάδα από τη μεταπολεμική περίοδο. Η απάντηση δυστυχώς δεν σηκώνει αντιρρήσεις. Πολύ λίγα και ασφαλώς λιγότερα απ’ ό,τι χρειάζεται. Μεταρρυθμίσεις απαραίτητες και χρήσιμες που έγιναν στο πλαίσιο του Μνημονίου ενώ έπρεπε να τις είχαμε κάνει μόνοι μας και για τις οποίες πληρώθηκε στο ακέραιο το πολιτικό και κοινωνικό κόστος, μένουν ακόμα εκκρεμείς. Οπως εύστοχα περιγράφει η τελευταία έκθεση του Γραφείου Προϋπολογισμού του Κράτους: «Στον τομέα των μεταρρυθμίσεων που έχουν και άμεσες δημοσιονομικές επιπτώσεις το τοπίο είναι ασαφές και ευμετάβλητο. Η εντύπωση που έχουμε είναι ενός εργοταξίου όπου το έργο προχωρεί χωρίς αποσαφηνισμένο σχέδιο ή είναι υπό συνεχή διαπραγμάτευση και δεν τελειώνει ποτέ» (ΓΠΚ, Ιούνιος - Σεπτέμβριος 2014). Κοντολογίς, παρά το κόστος, δεν έγινε δυνατό να συσσωρευτεί εκείνο το αναγκαίο ελάχιστο δυναμικό αλλαγής που θα μετασχημάτιζε την κατάσταση σε βάθος χρόνου, από τη δημόσια διοίκηση ώς τα σκουπίδια, από το Ασφαλιστικό ώς τη φορολογία, από την επιχειρηματικότητα ώς την καινοτομία και την έρευνα. Βρισκόμαστε σε μια ιστορική φάση που η Ελλάδα προσαρμόζεται χωρίς να μετασχηματίζεται. Αλλάζει τόσο ώστε να μείνει όσο γίνεται ίδια.

Συζητώντας για την κεντροαριστερά

Της  Ντόρας Τσικαρδάνη
Το αίτημα για τη συγκρότηση κεντροαριστερής παράταξης είναι πια αρκετά παλιό. Αρκετά παλιό και πολύ βεβαρυμένο. Ακόμη και ο όρος «κεντροαριστερά», παρόλο που παρέμεινε στο επίπεδο του φαντασιακού, χωρίς ποτέ να συνδεθεί με την ύπαρξη και λειτουργία συγκεκριμένου πολιτικού φορέα, προκαλεί συνειρμούς και αντανακλαστικά, ανάλογα με την εποχή εκφοράς του και τις πολιτικές αναφορές του δέκτη. Οι προσπάθειες δε να οριστεί με περιφράσεις του τύπου «ο χώρος ανάμεσα στη Ν.Δ. και τον ΣΥΡΙΖΑ», δεν καταφέρνουν τίποτε άλλο, από το να καταδεικνύουν την αδυναμία επαρκών αυτοπροσδιορισμών, ενώ η πρόταξη του επιθέτου «δημοκρατικός, ή» παραπέμπει σε παρελθούσες αντιθέσεις αμφίβολης χρησιμότητας, τη στιγμή, που η Χ.Α. απειλεί να καταλάβει την τρίτη θέση στον κοινοβουλευτικό χάρτη της χώρας. Η κεντροαριστερά –όπως και τόσα άλλα πράγματα στη χώρα μας- παρέμεινε «αίτημα», εξαγγελία ή ευχή, χωρίς ποτέ να υπάρξει ένας πραγματικός διάλογος μεταξύ των υπαρχουσών στον χώρο δυνάμεων, μία αναμέτρηση με την πραγματικότητα όλων των αντικειμενικών και υποκειμενικών προβλημάτων, που πρέπει αυτή να απαντήσει. Το σύνηθες σχήμα ήταν η μία πλευρά να καλεί και η άλλη να απορρίπτει. Αρχή και τέλος διαλόγου. Η περίοδος της κρίσης έδωσε στο αίτημα ένα επιπλέον περιεχόμενο, σε σχέση με το παρελθόν: αυτό της προώθησης των αναγκαίων (και περισσότερων από τις αναγκαίες, λέω εγώ) μεταρρυθμίσεων, που θα απεμπλέξουν τη χώρα από τους μηχανισμούς παραγωγής κρίσεων. Και το αίτημα αυτό όμως, δεν μπορεί παρά να συνδέεται με την παρούσα κυβερνητική πολιτική και την αξιολόγησή της. Και τα μαντάτα από κει δεν είναι καθόλου καλά.

Οι μη μεταρρυθμίσεις

 Της Αγγελικής Σπανού, www.metarithmisi.gr
Μετά από τεσσεράμιση χρόνια στο μνημόνιο και έξι χρόνια ύφεσης γυρίζουμε μέσα στον ίδιο φαύλο κύκλο: Τα εισοδήματα μειώνονται, οι φόροι αυξάνονται, η ανεργία γίνεται εκρηκτική και εξοντωτική για τη νέα γενιά, το δημογραφικό πρόβλημα οξύνεται, το ασφαλιστικό αδιέξοδο βαθαίνει και η μόνη απάντηση που δίνεται από την ελληνική πλευρά είναι ο καταλογισμός όλης της ευθύνης στην Τρόικα και η διεκδίκηση ασφαλούς χρηματοδότησης από τους μηχανισμούς της ευρωζώνης χωρίς όρους και με παράλληλη απομείωση του χρέους. Το μόνο που δεν εξετάστηκε ήταν το ενδεχόμενο μιας εθνικής προσπάθειας για την άρση των παθογενειών της ελληνικής οικονομίας προκειμένου να γίνει ανταγωνιστικότερη και να δημιουργηθεί μια ισχυρή παραγωγική βάση που δεν θα στηρίζεται μόνο στην υπερκατανάλωση με εύκολα δανεικά που πια δεν υπάρχουν. Είναι αυτονόητο ότι για να δημιουργηθούν θέσεις απασχόλησης χρειάζονται επενδύσεις, αντί γι αυτό έχουμε κύμα αποεπένδυσης με ξένες και εγχώριες εταιρείες να εγκαταλείπουν τη χώρα. Επενδύσεις δεν πρόκειται να έρθουν αν δεν αρθούν όλες οι αβεβαιότητες γύρω από την ελληνική οικονομία και αυτό δεν πρόκειται να συμβεί παρά μόνο αν γίνει, με γενναίες παρεμβάσεις, βιώσιμο το ελληνικό χρέος. Επενδύσεις δεν πρόκειται να έρθουν και αν δεν διαμορφωθεί εδώ ένα ευνοϊκό περιβάλλον για την επιχειρηματικότητα. Αν, δηλαδή, δεν αποκτήσουμε ένα απλό και σταθερό φορολογικό σύστημα που δεν θα αλλάζει αιφνδιαστικά ούτε θα είναι δυσνόητο, αν δεν υπάρξει ραγδαία επιτάχυνση στην απονομή της δικαιοσύνης, αν δεν παταχθεί το τέρας της γραφειοκρατίας που τρέφεται με τη διαφθορά, αν δεν εκσυγχρονιστεί/εξορθολογιστεί το κράτος.

Η νέα συμφωνία περιέχει παγίδες

 Του Κώστα Καλλίτση, Καθημερινή
Η Ιρλανδία και η Πορτογαλία είχαν τεστάρει τις αγορές κι είχαν λάβει εξιτήριο από τα προγράμματά τους πολύ πριν βγουν από αυτά. Δεν βγήκαν στις αγορές ξυπόλητες. Κι όχι μόνο είχαν βγει, αλλά είχαν ήδη δανειστεί από αυτές σχεδόν όλα τα κεφάλαια που θα χρειάζονταν τον πρώτο χρόνο από τη λήξη των προγραμμάτων τους. Οι αποφάσεις ΔΝΤ και Eurogroup για την έξοδό τους από τα Μνημόνια, απλά επικύρωναν τη διαπιστωμένη πραγματικότητα: Οτι μπορούσαν να βγουν στις αγορές και να δανειστούν φθηνά. Ευτυχώς για την Πορτογαλία, που είχε πάρει από τις αγορές όλα τα λεφτά που θα χρειαστεί φέτος. Γιατί, την Τετάρτη, στην πρώτη αξιολόγησή της μετά την έξοδο από το πρόγραμμα, Ε.Ε. και ΔΝΤ της εξαπέλυσαν δημόσια επίθεση, περί επιβράδυνσης των μεταρρυθμίσεων, θέσπισης κατώτατου μισθού και απόκλισης στο δημόσιο έλλειμμα από το συμφωνημένο 2,5% του ΑΕΠ στο... 2,7% που -λένε- ίσως ανέλθει στο 3,3%. Αν δεν είχε προνοήσει, το κλίμα στις αγορές θα γινόταν πολύ δύσκολο γι’ αυτήν. Αποφεύγοντας επιμελώς να διδασκόμαστε από τις εμπειρίες των άλλων, εμείς τρέχαμε προς τον τοίχο. Πέσαμε επάνω του, τη νύχτα της Πέμπτης. Η απλή αλληλουχία των γεγονότων έδειχνε ότι την Ελλάδα δεν την εμπιστεύονται οι αγορές. (α) Βγήκαμε δοκιμαστικά στις αγορές τον Απρίλιο, σε περίοδο άκρατης διεθνούς ευφορίας και στροφής των κεφαλαίων σε υποτιμημένες αγορές, και πήραμε 3 δισ. για 5ετία με επιτόκιο 4,95% - τριπλάσιο της Πορτογαλίας. (β) Ζητήσαμε από τις αγορές, τον Ιούλιο, 3 δισ. για 3ετία, αλλά μας πρόσφεραν μόνο τα μισά. (γ) Στη δευτερογενή αγορά, ποτέ δεν σημειώθηκε αισθητή ζήτηση για τα ομόλογά μας, ισχυρή ένδειξη πως, παρότι το 85% του χρέους μας κατέχουν δημόσιοι φορείς του εξωτερικού (δηλαδή, τελεί εκτός διαπραγμάτευσης), οι αγορές έβλεπαν κινδύνους στην Ελλάδα.

Το μισό που δεν λέγεται

 Του Τάσου Γιαννίτση, ΒΗΜΑ

Η ανάπτυξη θα είναι ισχνή, το ισχνό αυτό δεν θα βελτιώσει καν τη θέση των πιο αδύναμων, το πρόσθετο κόστος που έχει η καθυστέρηση της ανάπτυξης οφείλεται καθαρά σε εθνικά πολιτικά αίτια και η Ευρώπη ας μην μιλήσει ξανά για ‘αστοχίες στις προβλέψεις’ ή για ‘ελληνική δημιουργική λογιστική’. Θα ‘εκτεθεί’, σύμφωνα με τη γνωστή έκφραση. Και τούτο, γιατί, όπως και στα χρόνια πριν την κρίση, έτσι και σήμερα τα θεσμικά όργανα της Ε.Ε. και οι εθνικοί πρωταγωνιστές της είναι απόλυτα συνυπεύθυνοι τόσο για τον σχεδιασμό, όσο και για τα αποτελέσματα της πολιτικής διαχείρισης της κρίσης. Από την αρχή της κρίσης οι παταγώδεις διαψεύσεις των αισιόδοξων προβλέψεων, που από μέσα και έξω έδιναν πλασματικές ελπίδες σε μια κοινωνία που βυθιζόταν κι άλλο, ότι οι θυσίες της σύντομα θα αντισταθμίζονταν από ανάπτυξη, επενδύσεις, ανταγωνιστικότητα, εξορθολογισμό του Κράτους, περιορισμό της διαφθοράς και της άνισης μεταχείρισης, είναι αναρίθμητες. Δικαιολογίες για όλες αυτές τις διαψεύσεις, του τύπου, ότι η χώρα δεν έκανε ό,τι της ζητήθηκε ή ‘έπρεπε’, ή, σήμερα (στην κυριολεξία), ότι οι προβλέψεις είναι μεν σωστές, όμως μόνο ΑΝ η χώρα κάνει μεταρρυθμίσεις που ‘πρέπει’, δεν έχουν πλέον καμιά αξιοπιστία.

Δημοκρατίες σε απόγνωση

 Του Γιώργου Σιακαντάρη, Εφημερίδα των Συντακτών,

Υφεση, χαμηλή ανταγωνιστικότητα, δημόσια ελλείμματα, όλα αυτά συνθέτουν το οικονομικό παζλ της ελληνικής και ευρωπαϊκής κρίσης. Οι οικονομικές κρίσεις όμως από μόνες τους δεν φτάνουν για να απειλήσουν τα θεμέλια της δημοκρατίας. Μα στ’ αλήθεια απειλείται η δημοκρατία στον δυτικό κόσμο; Αν με την έννοια της δημοκρατίας κατανοούμε την οποιαδήποτε αριθμητική και εκλογική πλειοψηφία, τότε βεβαίως καμία απειλή δεν κρέμεται πάνω από τη φιλελεύθερη αστική δημοκρατία. Οπως όμως τόνιζε από τη δεκαετία του ’50 ο Ρόμπερτ Νταλ, η δημοκρατία δεν ταυτίζεται με την οποιαδήποτε αριθμητική πλειοψηφία. Αυτός έθετε, από τότε, το ζήτημα του τρόπου με τον οποίο λαμβάνονται οι αποφάσεις. Η πολιτική και εκλογική ελευθερία συνθέτει τη μία όψη της δημοκρατίας. Υπάρχει όμως και η όψη που αφορά τον τρόπο με τον οποίο κυβερνώνται οι δημοκρατίες. Πρόσφατα στις ΗΠΑ έγινε γνωστή η απειλή φαρμακευτικών εταιρειών και μεγάλων ιδιωτικών νοσοκομείων πως δεν πρόκειται να χρηματοδοτήσουν βουλευτές και γερουσιαστές, οι οποίοι υποστηρίζουν το Obamacare. Επίσης στην Ευρώπη συνεχώς αποκαλύπτονται στοιχεία για τον τρόπο που το πολιτικό χρήμα επικαλύπτει την πολιτική πρακτική. Ενδεικτικά μόνο στην Ιταλία η Μαφία διαπλέκεται με το κράτος, στη δε Ισπανία οι αποκαλύψεις για «το μαδριλένικο δίκτυο του 3%», ένα δίκτυο πολιτικο-επιχειρηματικής διαφθοράς, απειλούν ακόμη περισσότερο την εμπιστοσύνη προς το πολιτικό σύστημα. Κατά τα άλλα, στην Ελλάδα η ομίχλη σχετικά με τη λίστα Λαγκάρντ, και όχι μόνο, καλά κρατεί.

Το φάντασμα του εθνικισμού πάνω από την Ευρώπη ξανά

Ο υπόρρητος εθνικισμός στις ιδεολογίες και πολιτικές για τη γλώσσα
Της Δήμητρας Κατή, www.metarithmisi.gr

Τα αυξανόμενα αιτήματα για αυτόνομες περιφέρειες εντός των εθνικών κρατών αλλά και για απόσχιση όπως της Καταλωνίας σηματοδοτούν ένα νέο κύμα εθνικισμού στην Ευρώπη. Όπως όλοι οι εθνικισμοί, βλέπει στην περιχάραξη συνόρων τη λύση σε ποικίλα προβλήματα, φαντασιώνοντας ένα ομοιογενές εντός και αποζητώντας τον εξοστρακισμό του εκτός. Στρέφεται συνεπώς ενάντια στην ευρωπαϊκή ενοποίηση, την πολυπολιτισμικότητα και πολυγλωσσία των εθνικών κρατών και στη μετανάστευση. Ο νέος αυτός εθνικισμός συμπλέει όλο και περισσότερο πλέον με την ακροδεξιά, παρά την τρανταχτή εξαίρεση της Σκωτίας. Σε πιο εκλεπτυσμένη μορφή του ενισχύθηκε πρόσφατα κοινοβουλευτικά ακόμη και στο Ηνωμένο Βασίλειο όπου ιστορικά η ακροδεξιά υπήρξε ιδιαίτερα περιθωριακή. Πιθανώς πιο κρίσιμο όμως γνώρισμά του είναι ότι ταυτίζει, περισσότερο από ποτέ στην ιστορία, το εθνικό κράτος με μια γλώσσα. Η ιδεολογία αυτή φαντάζει σήμερα τόσο φυσική σε ευρύτερα στρώματα, ώστε να λειτουργεί ως υπόρρητο υπόβαθρο προτεινόμενων πολιτικών. Η άμεση διατύπωσή της αποφεύγεται και γιατί υιοθετείται εν μέσω ισχυρών αντιφάσεων, δηλαδή με ταυτόχρονη προάσπιση της ευρωπαϊκής ενοποίησης και κατ’ επέκταση της γλωσσικής πολυμορφίας όπως και της αναγνώρισης κοινωνικών και πολιτικών δικαιωμάτων σε όλους.

Έξοδος από την κρίση – ένα πακέτο δρόμος

Books' Journal, editorial, τχ. 49, 

Μετά από πέντε χρόνια βαθιά κρίση, η Ελλάδα βρίσκεται σε σταυροδρόμι και πρέπει να αποφασίσει για τα περαιτέρω βήματα. Η κυβέρνηση παλινδρομεί, με τη βελόνα της πυξίδας να κάνει κύκλους. Οι επιλογές της φαίνεται να καθορίζονται κυρίως από μια προεκλογική στρατηγική μπροστά στον επελαύνοντα ΣΥΡΙΖΑ. Επιχειρεί να στριμώξει την πραγματικότητα στο στενό κοστούμι μιας επικοινωνιακής πολιτικής. Η επιλογή της «καθαρής εξόδου» από τα Μνημόνια, στηρίχθηκε στην υπόθεση της απρόσκοπτης πρόσβασης στις αγορές. Οι αγορές έδωσαν πεντακάθαρο το μήνυμα: η πρόοδος της χώρας στα δημοσιονομικά δεν είναι παγιωμένη και αυτή δεν μπορεί να σταθεί χωρίς τη στήριξη των εταίρων – για μερικά χρόνια τουλάχιστον. Μετά την κυβερνητική αναδίπλωση, με τα «συνετά και σταθερά βήματα» να έχουν πάρει τη θέση της εξοδικής ρητορικής, η χώρα πρέπει να αποφασίσει την πορεία της. Οι επιλογές πλέον έχουν να κάνουν με τον βαθμό εμπλοκής των εταίρων στην πορεία ανάκαμψης. Η αποκοπή του ομφαλίου λώρου με τα Μνημόνια, προσφέρει βαθμούς ελευθερίας στην άσκηση εθνικής οικονομικής πολιτικής. Σε ποιο περιβάλλον όμως; Παρά την επιτυχία των ελληνικών τραπεζών στα stresstests, είναι προφανές πως αυτές δεν είναι σε θέση να τραβήξουν το κάρο της οικονομίας. Τα επόμενα χρόνια θα αντλούν ρευστότητα αντί να προσφέρουν. Το κράτος, θα καταφεύγει σε βραχυπρόθεσμο δανεισμό, στραγγαλίζοντας περισσότερο την οικονομία. Όλα δείχνουν πως η περιοριστική οικονομική πολιτική θα συνεχισθεί – με υπεύθυνο πια την ελληνική κυβέρνηση και όχι την επάρατο τρόικα. Η ανάκαμψη θα είναι βασανιστικά αργή και θα εξαρτάται από την κοινοτική αρωγή.

Η παράνοια ως μέσο «πάλης»

 Του Γιώργου Καρελιά, www.protagon.gr
Διαβάζω και ξαναδιαβάζω την ανακοίνωση της «Αναρχικής Ομάδας Αντικαπιταλιστικής Δράσης», που ανέλαβε την ευθύνη για τον εμπρησμό των γραφείων της Athens Voice και δεν πιστεύω ό,τι βλέπω. Πέρα από το περιτύλιγμα («αγιοποίηση της ελεύθερης αγοράς, που εξοντώνει τους εκμεταλλευόμενους»),  ουσιαστικά λένε ότι  έκαψαν την εφημερίδα επειδή έχει ταχθεί υπέρ του ανοίγματος των καταστημάτων τις Κυριακές! Θεέ (του αναρχισμού) και Κύριε (της όποιας, αν είναι τέτοια, που δεν είναι, Αριστεράς). Μπροστά σε τέτοια «επιχειρήματα» η επιστήμη σηκώνει τα χέρια ψηλά. Τι να πεις και τι να γράψεις; Εχει κανένα νόημα να καταγράψεις ότι για το θέμα υπάρχουν δυο, τρεις, τέσσερις απόψεις κι αποχρώσεις;  Υπάρχει η «κλασική» ότι «καταργείται η κυριακάτικη αργία» και «ευνοούνται οι μεγαλέμποροι». Αλλά υπάρχουν και άλλες. Εκτός από αυτό το κακόδηλαδή, το να ανοίγουν μερικές Κυριακές του χρόνου όσα μαγαζιά θέλουν, μπορεί να φέρει και καλό, αφού θα αυξήσει τα έσοδά τους και δεν θα κάνουν άλλες απολύσεις ή θα προσλάβουν και κανέναν υπάλληλο παραπάνω. Όμως, αναρωτιέμαι αν έχει νόημα να αραδιάζει  κανείς σκέψεις και επιχειρήματα, όταν διαβάζει τέτοια κείμενα. Εχει νόημα να ρωτήσεις γιατί ρε  μάγκες, αντί να  πάτε να βάλετε φωτιά, δεν στέλνατε ένα άρθρο στην εφημερίδα με τις απόψεις σας, να την κατακεραυνώνετε κτλ; Είναι πιο «αγωνιστικό» το κάψιμο από την προβολή των απόψεών σας;

Eπεσε η «Ελιά» στο «Ποτάμι»

 Της Ξένιας Κουναλάκη, Καθημερινή

Θα το γράψω λίγο χοντροκομμένα γιατί έχει εξαντληθεί η υπομονή - η δική μου και πολλών άλλων. Οι επόμενες εκλογές θα διεξαχθούν σε συνθήκες ακραίας πόλωσης. Παρά τη φιλότιμη προσπάθεια να επιδείξουν διάθεση συνεννόησης οι ηγέτες Ν.Δ. και ΣΥΡΙΖΑ στο Προεδρικό Μέγαρο, οι διαφορές των δύο βασικών στρατοπέδων είναι αγεφύρωτες και αν υπάρξει η ανάγκη να συγκροτηθεί μεγάλος συνασπισμός, το πιθανότερο είναι πως θα έχει παραλυτικές επιπτώσεις για την πολιτική ζωή και την οικονομία. Ανάμεσα στους δύο πόλους υπάρχει ένας δυναμικός χώρος που τρώει τις σάρκες του. ΠΑΣΟΚ (Δημοκρατική Παράταξη ή όπως αλλιώς θέλουμε να βαφτίσουμε το ιστορικό κόμμα που έχει επωμιστεί το βασικό πολιτικό κόστος της κρίσης), «Ποτάμι» (ένα ορμητικό κόμμα με κινηματικό χαρακτήρα, αλλά χαλαρή δομή που μπορεί να ξεφουσκώσει ώς τις εκλογές), ΔΗΜΑΡ (ή ό,τι απέμεινε από αυτήν), κόμμα Λυκούδη (όπως έχει βαφτιστεί στις τελευταίες δημοσκοπήσεις) και μερικές δεκάδες χιλιάδες απελπισμένοι πολίτες που βαράνε το κεφάλι τους στον τοίχο από τους ηλίθιους αρχηγισμούς και τις ανύπαρκτες διαφορές μεταξύ των προαναφερθέντων σχηματισμών. Εχουμε και λέμε: ο Ευάγγελος Βενιζέλος καλό θα ήταν να φύγει, δεν τραβάει, είναι ο αντιδημοφιλέστερος πολιτικός ηγέτης με εξαίρεση τον Νίκο Μιχαλολιάκο. Προσωπικά μου είναι τρομερά συμπαθής, είναι ωραίος τύπος με χιούμορ και γοητεία, έχει τη δυνατότητα να μιλάει για τα πάντα, από νομικά μέχρι λογοτεχνία, αλλά για αρχηγός δεν κάνει. Διχάζει μέχρι και το δικό του κόμμα. Ας κάνει τόπο στα νιάτα και ειδικά σε κάποιο πρόσωπο που θα μπορούσε να επαναπατρίσει και τους ΓΑΠικούς, να τελειώνουμε.

Ο Εμπρησμός της Αthens Voice. Γιατί δεν συγκλονιστήκαμε;

Του Ανδρέα Πετρουλάκη, www.protagon.gr
Είναι μιθριδατισμός;  ́Εχουμε τόσο πολύ εξοικειωθεί με τη βία;  Έψαχνα όλη μέρα το διαδίκτυο και παρακολουθούσα τα ηλεκτρονικά μέσα και ειλικρινά εντυπωσιάστηκα από τις τόσο φτωχές αναφορές στον εμπρησμό των γραφείων της Αthens Voice. Η εγκληματική πράξη είναι δεδομένη από την έκθεση της Πυροσβεστικής. Το γεγονός της τρομοκρατικής επίθεσης στα γραφεία μιας εφημερίδας, μιάς δηλαδή δημοσιογραφικής στέγης, και η ολοχερής καταστροφή τους δεν χωρά αμφισβήτηση. Και όμως η μέρα στο υπόλοιπο δημοσιογραφικό συνάφι πέρασε σαν να είχε πάρει φωτιά κάδος απορριμάτων στα Εξάρχεια. Την προσπάθεια φίμωσης μιάς ελεύθερης δημοσιογραφικής φωνής δεν τη βλέπουν οι συνάδελφοι; Η απόπειρα τρομοκράτησης του Τύπου όταν δεν συμφωνούμε με αυτά που γράφει δεν τους κάνει να ανατριχιάζουν; Η Athens Voice και ο εκδότης της δεν είναι αυτό που λέμε βολικές περιπτώσεις. Δεν πήγε ποτέ με το συρμό και δεν συγχρονίστηκε σε καμιά στιγμή με το τυφλό αντιμνημονιακό μέτωπο που ήταν το mainstream στη χώρα μας την τελευταία τετραετία. Αυτό που νομίζουμε ότι αποτελεί το κοινό αίσθημα τα χρόνια της κρίσης δεν κολακεύτηκε και δεν εξευμενίστηκε από τον Φώτη Γεωργελέ και την εφημερίδα του σε καμιά φάση της κρίσης. Δεν υποδαύλισε το μίσος και την οργή που γέννησε η κρίση, αλλά προσπάθησε να βρει τις ορθολογικές παραμέτρους που την ερμήνευαν.

Ο Ράμφος στη σκηνή

 Του Τάκη Θεοδωρόπουλου, Καθημερινή
Υποθέτω ότι ανάμεσα σε αυτούς που βρήκαν τη συνομιλία του Στέλιου Ράμφου με τον Σταύρο Θεοδωράκη ελαφριά και μάλλον απογοητευτική βρίσκονται και όσοι θεωρούν ότι ο Σλάβοϊ Ζίζεκ και ο Μπαντιού είναι οι μεγάλοι διανοούμενοι της εποχής μας. Και είναι η αλήθεια ότι ο Ράμφος δεν έχει να προτείνει άμεσες επαναστατικές λύσεις στα προβλήματά μας, ούτε, από όσο ξέρω, είναι θαυμαστής του Ροβεσπιέρου όπως ο Ζίζεκ – ο Ροβεσπιέρος όντως μας δίδαξε τον αμεσότερο τρόπο παρέμβασης στην Ιστορία, που ακούει στο όνομα γκιγιοτίνα. Ο Ράμφος επίσης δεν μοιράζεται τη μεγαλοφυή ανάγνωση του Πλάτωνα από τον Μπαντιού ο οποίος αναγνωρίζει στην Πολιτεία ένα πρότυπο έργο σοσιαλιστικού ρεαλισμού. Βέβαια, για να είμαι δίκαιος, δεν ήσαν μόνον αυτοί. Υπήρξαν και άλλοι που θυμούνται τη «νεοορθόδοξη» περίοδο του Ράμφου και οι οποίοι, προφανώς, ουδόλως εκτιμούν την πνευματική αγωνία που τον οδηγεί σε αναζητήσεις, ενδεχομένως και ανατροπές ή και διαψεύσεις του ίδιου του του εαυτού – κάτι που από μόνο του αποτελεί απόδειξη σκεπτόμενου ανθρώπου. Αυτά τα προκαταρκτικά για να ξεκαθαρίσω μια και καλή τη θέση μου: ο Ράμφος είναι ένας σκεπτόμενος άνθρωπος, διανοούμενος, και επειδή είμαι απ’ αυτούς που πιστεύουν ότι ο δημόσιος λόγος χρειάζεται επειγόντως κάποια σκέψη, θεωρώ ότι οι δημόσιες παρεμβάσεις του Ράμφου ή του Νίκου Δήμου, και ανθρώπων σαν τον Ράμφο ή τον Νίκο Δήμου, μας είναι απαραίτητες ακόμη κι αν διαφωνείς μαζί τους. Και πολλές φορές προσωπικά διαφωνώ μαζί τους, αλλά αυτό ελάχιστη σημασία έχει.

Εθνικισμός, μήτρα του φασισμού και της απαλλοτρίωσης του ατόμου

 

Του Γιώργου Σιακαντάρη, ΝΕΑ 

Ο δεύτερος τόμος της περίφημης τριλογίας του Ρίτσαρντ Εβανς για τον ναζισμό περιγράφει την εγκαθίδρυση της χιτλερικής εξουσίας από το 1933 μέχρι την έναρξη του πολέμου

O Βρετανός Sir Richard John Evans είναι καθηγητής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο του Cambridge. Είναι γνωστός για τις έρευνές του σχετικά με την ιστορία της Γερμανίας. «Το Γ' Ράιχ στην εξουσία» (2005) αποτελεί τον δεύτερο τόμο μιας τριλογίας για την έλευση, την κυριαρχία και την πτώση του ναζισμού. Ο πρώτος τόμος έχει τίτλο «Η έλευση του Γ' Ράιχ στην εξουσία» (2003) και εκδόθηκε στα ελληνικά το 2013 από την Αλεξάνδρεια. Ο τρίτος τόμος «Το Γ' Ράιχ στον πόλεμο» (2008) αναμένεται να εκδοθεί και αυτός από τον ίδιο εκδοτικό. Συνοπτικά, δύο θέσεις διατρέχουν το συνολικό επιστημονικό έργο του, αλλά και τις πολιτικοκοινωνικές δραστηριότητές του (σφοδρός επικριτής της σχολής του αναθεωρητισμού, έφτασε μέχρι να καταθέσει ως μάρτυρας στη δίκη του David Irving, γνωστού αρνητή του Ολοκαυτώματος). Η πρώτη αφορά την άποψή του ότι οι ρίζες του χιτλερισμού βρίσκονται στην αποτυχημένη αστικοδημοκρατική ολοκλήρωση της Γερμανίας και η δεύτερη ότι δεν μπορεί κανείς να γράφει την πραγματική ιστορία αν δεν χρησιμοποιεί πηγές όπως γράμματα, απομνημονεύματα, επιστολές, συνομιλίες απλών πολιτών. Ο Εβανς ασχολείται με μια πλευρά του ναζιστικού φαινομένου που έχει απασχολήσει τους ιστορικούς πολύ λιγότερο απ' όσο οι αιτίες ανόδου και πτώσης του φασισμού. Το Γ' Ράιχ στην εξουσία εξιστορεί, περιγράφει, αναλύει και αποκαλύπτει τους κρυφούς και φανερούς μηχανισμούς της φασιστικής εξουσίας, αλλά και τους τρόπους ενσωμάτωσης - αντίστασης των γερμανών πολιτών σ' αυτούς τους θεσμούς.

Το όραμα της κοινωνίας των ίσων

Από τον Θανάση Γιαλκέτση, Εφημερίδα των Συντακτών

 Κυκλοφόρησε πρόσφατα και στη γλώσσα μας το βιβλίο του Γάλλου ιστορικού και κοινωνιολόγου Πιερ Ροζανβαλόν «Η κοινωνία των ίσων» (εκδόσεις «Πόλις», μετάφραση: Αλέξανδρος Κιουπκιολής). Το κείμενο που ακολουθεί είναι απόσπασμα συνέντευξης που έδωσε ο Πιερ Ροζανβαλόν στο περιοδικό «Le Nouvel Observateur».

• «Η κοινωνία των ίσων» είναι το τρίτο μέρος, μετά τα έργα σας «La Contre-Démocratie» και «La Légitimité démocratique», του φιλοσοφικού και ιστορικού στοχασμού σας για τους σύγχρονους μετασχηματισμούς της δημοκρατίας. Ποια είναι η λογική που το διέπει;

Η δημοκρατία ορίζεται κλασικά ως ένας τύπος πολιτικού καθεστώτος. Από αυτή τη σκοπιά την προσέγγισα στα δύο προηγούμενα έργα μου. Η δημοκρατία όμως είναι και μια μορφή κοινωνίας. Ο Τοκβίλ είχε ήδη υπογραμμίσει αυτή τη διάσταση, βλέποντας σε εκείνο που αυτός αποκάλεσε «ισότητα των συνθηκών» τη γενεσιουργό αρχή της δημοκρατίας. Με αυτό το τρίτο έργο μου θέλησα να δώσω συστηματική μορφή σε αυτή την αντίληψή του, προτείνοντας μια ιστορία και μια γενική θεωρία της ιδέας της δημοκρατικής ισότητας. Στοχεύοντας πρώτα να αποσαφηνίσω το νόημα που είχε πάρει αυτή η ιδέα στην Αμερικανική και στη Γαλλική Επανάσταση. Η ισότητα είχε γίνει τότε αντιληπτή ως ένας τρόπος οικοδόμησης της κοινωνίας, παραγωγής και ζωογόνησης του κοινού βίου. Αυτή θεωρήθηκε ως μια δημοκρατική ιδιότητα και όχι μόνον ως ένα μέτρο της αναδιανομής του πλούτου.

• Μπορείτε να μας αναπτύξετε αυτό το σημείο;

Είναι πράγματι καθοριστικό. Η ιδέα να οικοδομήσουν μια «κοινωνία των ίσων» ήταν κεντρική το 1789. Αυτή η ιδέα προχωρούσε πιο μακριά από μια απλή προβληματική της μείωσης των οικονομικών ανισοτήτων. Η προοπτική ήταν να εγκαθιδρυθεί ένας κόσμος χωρίς προνομιούχους, στον οποίο καθένας θα είχε τα ίδια δικαιώματα, θα αναγνωριζόταν και θα γινόταν σεβαστός ως εξίσου σημαντικός με τους άλλους.