Τρίτη 6 Οκτωβρίου 2015

Η επαγγελία της αδύνατης μεταρρύθμισης

Πίνακας Κώστας Ντιος
Σημειώσεις για την καχεξία του πολιτικού λόγου
την εποχή της κρίσης - Μέρος 2ο
 
Του Μάκη Καραγιάννη

Η Πολιτική Επιθεώρηση μετά από πέντε χρόνια και τρεις μήνες καθημερινής παρουσίας, 61o1 κείμενα και 1.206.169 προβολές σελίδων, έφτασε στο τέλος της. Όταν ξεκινούσε, μαζί με την κρίση, το καλοκαίρι του 2010 φιλοδοξούσε «να αναδείξει την κριτική σκέψη και τις ιδέες της ανανεωτικής δημοκρατικής αριστεράς, μέσα σε έναν κοινωνικό τοπίο στο οποίο κυριαρχoύσε ο θόρυβος των πληροφοριών και ο λαϊκισμός». Στα πέντε αυτά χρόνια όπου επικράτησε η πολεμική ρητορική περί χούντας και η συνωμοσιολογία, όπου οι λέξεις ιπτάμενα στιλέτα - «εθελόδουλοι», «δοσίλογοι», προδότες», "γερμανοτσολιάδες" - στόχευαν κάθε διαφορετική άποψη η Πολιτική Επιθεώρηση προσπάθησε να είναι μια νησίδα νηφάλιας σκέψης.
Από την θέση αυτή θέλω να ευχαριστήσω θερμά τους συνεργάτες της Πολιτικής Επιθεώρησης, όλους όσους της εμπιστεύθηκαν τα κείμενά τους, πολλές φορές ακόμη και επιστημονικά, όπως ο κ. Α. Μανιτάκης, αλλά και όσους -χωρίς την άδειά τους- αναδημοσίευσα κείμενα τους από τον τύπο. Είναι φανερό ότι το έκανα γιατί με εξέφραζαν πολιτικά, αλλά πολλές φορές με γοήτευσαν και θα ήθελα να τα έχω γράψει ο ίδιος. Παραφράζοντας τον Σεφέρη θα έλεγα ότι η πολιτική τα χρόνια της κρίσης, για όσους ήταν από την πλευρά της λογικής, ήταν μια πράξη απέραντης αλληλεγγύης.
Στα πέντε αυτά χρόνια η Ελλάδα ξυπνούσε με τα εμβατήρια του Τράγκα. Μεσουρανούσαν οι δωρεάν διαγραφές χρέους, τα παραμύθια του Σώρα και οι κραυγές του εθνολαϊκισμού για κρεμάλες στο Σύνταγμα. Προσπαθούσε μάταια να καταπολεμήσει την κρίση, αναπαράγοντας τον λόγο της χρεοκοπίας του παρασιτικού καταναλωτισμού. Ένα ολόκληρο σύστημα οργάνωσης και πολιτικής στην οποία στηρίχτηκε η μεταπολίτευση. Διότι δεν επρόκειτο μόνον για οικονομική χρεοκοπία, αλλά για τη χρεοκοπία των μυαλών και των συνειδήσεων. 
Είναι πάντως λυπηρό, και ενδεικτικό για το επίπεδο της κοινωνίας μας, ότι για το μείζον πρόβλημα που δίχασε βαθιά την ελληνική ψυχή πέντε χρόνια τώρα, δεν έγινε ούτε ένας σοβαρός δημόσιος διάλογος ανάμεσα στους μεταρρυθμιστές και τους αντιμνημονιακούς, όπως έγινε το 1938 ανάμεσα στον Σεφέρη και τον Τσάτσο για την αντίληψη περί «ελληνικότητας». Δεν υπήρξε καν μια απλή αντιπαράθεση στον τύπο. Μόνον τόνοι μελάνης με ύβρεις, μονόπλευρες καταγγελίες και άπειρα χτυπήματα στα πλήκτρα, γεμίζοντας με τοξικό μίσος ολόκληρο το ίντερνετ και τον αέρα που αναπνέαμε.
Οι μέχρι τώρα μεταρρυθμίσεις απέτυχαν γιατί απέναντι στις αντιμνημονιακές χίμαιρες τα φθαρμένα πολιτικά κόμματα, πέραν του Σύριζα, δεν τόλμησαν ποτέ να πουν έως τώρα την απλή αλήθεια. Ότι χωρίς μια δίκαιη λιτότητα και χωρίς δομικές αλλαγές στο μοντέλο που μας χρεοκόπησε δεν θα μπορούσε να υπάρξει έξοδος από την κρίση. Από την άποψη αυτή οφείλουμε να αναγνωρίσουμε ότι όσοι με τα καθημερινά τους κείμενα, έγραφαν επώδυνες αλήθειες, πολλές φορές με προσωπικό κόστος, συγκρότησαν ένα άτυπο μέτωπο της λογικής και επωμίστηκαν το δύσκολο βάρος της ορθολογικής σκέψης, όταν η χώρα κοίταζε με ίλιγγο την άβυσσο.
Ενδεικτικά μόνον -και προφανώς αδικώντας πάρα πολλούς- αναφέρω τον Γιάννη Βούλγαρη, τον Φώτη Γεωργελέ και την αρθρογραφία της «Athens Voice», τα κείμενα της Καθημερινής γενικότερα, τη «Books’ Journal», τη «Μεταρρύθμιση», το «protagon», την «Athens Review of Books», το "Μη μαδάς τη μαργαρίτα" κ.ά. Ωστόσο, τα περισσότερα κείμενα κινούνταν σε ένα γενικόλογο πολιτικό επίπεδο και στην καταγγελία του ΣΥΡΙΖΑ. Δηλαδή το «μέτωπο των μεταρρυθμιστών» έπαιζε ως αντίπαλος στο ίδιο γήπεδο και χωρίς πειστικά όπλα. Απέναντι στις καταγγελίες των αντιμνημονιακών για την κακούς ευρωπαίους, υπήρχε η καταγγελία για τον κακό Σύριζα.
Όσο κι αν φαίνεται παράδοξο στα χρόνια της κρίσης το μοναδικό σχέδιο για την έξοδο από την κρίση -καλό ή κακό, με αστοχίες και λάθη- κατατέθηκε από την τρόικα. Το μνημόνιο και η μεθοδολογία του εκφράζει μια άλλη αντίληψη που ξαφνιάζει την καφενειακή ελληνική πολιτική νοοτροπία: Ανάδειξη όλων των προβλημάτων, μακροοικονονικό σενάριο για την επόμενη τριετία, στόχοι μετρήσιμοι με πρωτογενή πλεονάσματα και ελλείμματα, σχέδιο για το χρέος, ποσοτικοποιημένες μεταρρυθμίσεις σε όλα τα πεδία. Απουσίαζε δηλαδή και από το «μέτωπο της λογικής» ο αποδεικτικός λόγος με αριθμούς και στοιχεία, όπως τα κείμενα του Κ. Καλλίτση, του Α. Δοξιάδη ή τα εύστοχα άρθρα του Μάνου Ματσαγγάνη «Η κυβέρνηση δίνει μάχη, κατά των φτωχών, κατά των ανέργων και κατά των νέων» με τα οποία κατέρριπτε τους προσφιλείς μύθους τους «αντιασφαλιστικών μνημονιακών νόμων». Διότι πολιτική, αριστερή, κεντρώα ή δεξιά, δεν γίνεται με γενικόλογες πομφόλυγες και αναφορές σε ένα «άλλο» σχέδιο ή σε μια «άλλη» ανάπτυξη, χωρίς στοιχεία και αριθμούς για το πρωτογενές έλλειμμα, το πώς και από ποιους αυτό θα καλυφθεί.
Είναι χαρακτηριστικό, επίσης, ότι σχεδόν όλα τα άρθρα στη «Μεταρρύθμιση», στην «Athens Voice», στο «protagon», κινούνται σε ένα στενό εσωτερικό πολιτικό - κομματικό ορίζοντα. Δεν υπάρχει ούτε ένα κείμενο ευρωπαίου διανοούμενου που θα άνοιγε ένα παράθυρο στον κόσμο, επιδεικνύοντας μια επικίνδυνη αυτάρκεια. Εξαίρεση αποτελούν τα κείμενα του Γιώργου Σιακαντάρη, ο οποίος προσπαθεί κάθε φορά να εντάξει τα κείμενά του σε έναν γενικότερο θεωρητικό ή φιλοσοφικό ορίζοντα.
Σ’ αυτό το περιβάλλον δεν προσέχθηκαν από το πλατύ κοινό ενδιαφέροντα βιβλία τα οποία άρχισαν να θέτουν τα δάκτυλα επί τον τύπον των ήλων και ανατρέπουν την παραδεδεγμένη «σοφία» ή τα στερεότυπα της μεταπολίτευσης, όπως το «Κράτος και ομάδες συμφερόντων» του Χρυσάφη Ιορδάνογλου, το «Αόρατο ρήγμα» του Αρίστου Δοξιάδη, «Τα κακομαθημένα παιδιά της ιστορίας» του Κώστα Κωστή κ.ά. Δεν είναι τυχαίο, επίσης, που μέσα στους τόνους φλυαρίας για τον νεοφιλελευθερισμό, το μνημόνιο και τις μεταρρυθμίσεις, πέρασε εκκωφαντικά απαρατήρητος ο Παναγιώτης Κονδύλης, ο άνθρωπος που από 1992 πρόβλεψε τη μοίρα της Ελλάδας και ανέδειξε με ιστορικό βάθος την καχεξία και την κακοδαιμονία της.
Θα μπορούσε, παρ’ όλα αυτά, με ένα διαφορετικό πολιτικό λόγο να υπάρξει μια διαφορετική πορεία; Η απαισιοδοξία της γνώσης λέει πώς όχι. Το πρόβλημα της Ελλάδας δεν ήταν πολιτικό, αλλά πολύ βαθύτερο. Μια κοινωνία που ξυπνούσε από τον λήθαργο της μπελ εποκ ενός καταναλωτικού ευδαιμονισμού που στηρίχτηκε στον υπερδανεισμό, δεν μπορούσε να αλλάξει με παραινέσεις, αλλά να ταρακουνηθεί με τραγωδίες. Μια κοινωνία που δημιουργεί εμφυλίους και δεν μπορεί να λύσει το πρόβλημα των σκουπιδιών τα οποία όζουν καθημερινά στους δρόμους και τις χωματερές – και για τα οποία η χρηματοδότηση είναι εξασφαλισμένη- φοβάμαι ότι δεν μπορεί να δει και να σχεδιάσει το μέλλον της. Κάτω από την πολιτική επιφάνεια προβάλλει μεγαλοπρεπώς η ελληνική ιδιαιτερότητα για την οποία έχουν μιλήσει μεγάλοι έλληνες στοχαστές όπως ο Κώστας Αξελός, ο Παναγιώτης Κονδύλης, ο Κορνήλιος Καστοριάδης, ο Στέλιος  Ράμφος κ. ά. Ένας ελληνοκεντρισμός αποκομμένος ως νησίδα από τον υπόλοιπο κόσμο που υπεραναπληρώνει τα ψυχολογικά του κενά με φορτία εθνικού εγωισμού, βρίζοντας τους ξένους για την κακοδαιμονία του.
Όμως, οι ψευδαισθήσεις που ζωγραφίζει με λέξεις η ρητορική του λαϊκισμού καταρρέουν με πάταγο, όταν τελειώνουν τα δανεικά. Ο ουρανός χαμηλώνει, ο ορίζοντας των προσδοκιών στενεύει επικίνδυνα και ριζώνει η εθνική μελαγχολία. Τότε η αναίρεση της ατομικής και εθνικής ταπείνωσης πρέπει να ξεκινήσει από την αυτογνωσία. Η «αλλαγή παραδείγματος» θα έρθει με μια νέα γλώσσα και μια καινούρια σκέψη. Γιατί η κρίση απέδειξε ότι «οι λέξεις δεν εφάρμοζαν πια πάνω στα πράγματα» (Γ. Ρίτσος).

12 σχόλια:

Dimitrios Kouzoulis είπε...

Η συνεισφορά της Π.Ε. ήταν σημαντική αυτά τα πέντε χρόνια. Καλή συνέχεια.

Gustave Flaubert είπε...

Ευχαριστώ. Δεν θα χαθούμε. Θα συνεχίσουμε με λογοτεχνία. Τελειώνω το επόμενο μυθιστόρημα...

Μάκ. Καραγ.

Crisis and Critique είπε...

Φοβάμαι πάντως ότι δεν υπάρχουν πολλοί πομποί και αναμεταδότες ιδεών για να αναπληρώσουν το κενό που θ' αφήσει η Π.Ε. Και η «αλλαγή παραδείγματος» μάλλον θα αργήσει. Θέλει δουλειά πολλή.

Γ. Ρ.

ΥΓ: Καταλυτικό και το Μέρος 1 με την επιχειρηματολογία για τα «μαθηματικά χειρόγραφα» του Μαρξ, απέναντι στην εγχώρια «ριζοσπαστική» μιζέρια και στειρότητα,

afotistosfilellin είπε...

Απο την εποχη που γνωρισα την Π.Ε., ηταν καθηκον μου να διαβαζω τις αναρτησεις της , ωστε να μαθαινω και να επιβεβαιωνω τις σκεψεις μου για την πραγματικη πραγματικοτητα και οπου μπορουσα να σχολιαζω.

Αυτο που μου προξενουσε αλγεινη εντυπωση ηταν η απουσια σχολιασμου απο τους φωτισμενους "γιγαντες" της ελληνικης ανανεωτικης αριστερας. Ευχομαι το νικ μου να ειναι ευφημισμος.

Καλη συνεχεια σε ολες τις προσπαθειες σας.

Gustave Flaubert είπε...

Αγαπητέ afotistosfilellin -με τα ωραία ποιήματά σου- οι ηγέτες της αριστεράς σήμερα, ανανεωτικής και μη, δεν διαβάζουν και δεν γράφουν τίποτα. Κι όταν βγάζουν ωραίες φωτογραφίες στο γραφείο τους για τις ανάγκες των εφημερίδων, το κάνουν με το βιβλίο του Χ. Γιανναρά στο χέρι...
μ.κ.

Gustave Flaubert είπε...

Γ(ιώργο) Ριτ. Το aftercrisis είναι μια πολύ καλή σελίδα και μάλιστα με ωραίες μεταφράσεις, κάτι που λείπει γενικότερα.

afotistosfilellin είπε...

@μ.κ.
ευχαριστω για τα καλα σου λογια, κοκκιζω και αν γινω πιο κοκκινος μπορει να καταστω μοναδικο μελος του πραγματικου ΣΥΡΙΖΑ :-).

Ψηφοφορος της Ανανεωτικης Αριστερας"ημουν απο την εποχη της συμμαχιας (1977)εως το 2009. Αφιερωνω το εξης σατιρικο ποιηματιδιο, το οποιο -ευτυχως- δεν βλεπω να συμβαινει στο αμεσο μελλον.

Syriza padu

Είμαι στα κινήματα, δεν είμαι κανενού
είμαι μ’ όποιον γουστάρω, syriza padu
Στην Γένοβα βρήκα εναν Αργεντίνο
μα στο Σηατλ εγνωρισα εναν Konstantino
ξανθά τα βαφω τα μαλλια μου
ειμαι 40- ετσι ειναι η γενια μου

Με τα μνημονια βγηκα βουλευτης
και ταξιδευω padu οπου γης.
Να σωσω την χωρα, την Νοτια Ευρωπη
απο δασκαλα κινησα μην παν’ χαμενοι οι κοποι
γιατι η Βλαχα και γιατρος και διδακτορικο
και να οι ΜηΚυΟ μ’ ανδρα πρωθυπουργο.
………………………….
Την εξουσια σαν παρουμε με βλεπω υφυπουργο
Λατινικης Αμερικης μα θα τσακωθω
κατσε ρε Ησυχε που θες Λατινικης
παρε το υφυπουργειο της μαυρης Αφρικης.

Στο lear Jet θα βαλουμε φωτοβολταϊκα
για να πεταμε αριστερα και οικολογικα.

-Συντροφισσα, εχαλασε η αεροτομη**
ανωμαλη προσγειωση στην Βορεια Αφρικη
-Που ειμαστε, πιλοτε μου, εχω μια ταραχη;
-Eις την Λιβυην, μαχονται οι φυλαρχοι εκει.

-Ωχ και φορω το ροζ το συνολακι
λιγακι μινι και στραπλες το μπλουζακι
-Την φορμα δωσ’ μου γρηγορα για την γυμναστικη
για να γλυτωσω απ’ αυτους τους φυλαρχους εκει
-φερε και το αλεξιπτωτο το μπλε σαν την σημαια
να καταλαβουν κατω οτι ειμαστε παρεα.

Δεκα σημαιες ελληνικες σε σχήμα αλεξιπτώτου
επεσαν απο τον ουρανο μετα μεγαλου κροτου
ενεκα πτωσις, συντριβη του ροζ αεροπλάνου
αμεση καταστρωσις σχεδιου ( b-πλανου).

-Ρε συ υφυπουργε επι των πετρελαίων
οικονομία καναμε καυσιμων και ελαιων
αντι Νοτια Αμερικη στον Νικολά Μαδούρο
ηλθε η μις Υφυπουργος η Rena Duro
αν δεν την παρουν εις το χαρεμι βιαιως
τα σπιτια θα ξαναχτισουμε, εισαι ωραιος!!!!

Δεν ειναι δικη μου ιδεα, αλλα του γερο Ακη
σ’ ενα παλιο φακελλο τα βρηκα, για το τζακι
αλλα δεν τον κατεστρεψα πηρα την ιδεα
και ιδου, αντι για νουλα μας βγηκε πολυ ωραια.

Το ανταλλαγμα σε πετρελαιο αργό
για να ζεστανουμε τον φτωχο λαο
ασε που επιπλεον εχει χαμηλο θειο
παρε τον Τιγρη να στειλει πετρελαιο-πλοιο.

…………………………………………………….

20-7-2013
Αφωτιστος Φιλελλην

Ερμηνευτικες παρατηρησεις

* απο δασκαλα κινησα
δασκαλα/παιδαγωγος επαγγελμα με πολυ περαση (Ελληνις Νατασσα- Lady Diane, Θαλεια Δραγωνα,subcommadante Rena,….), ισως διοτι οι Ελληνες διαγουν επι μακρον την παιδικην/εφηβικην ηλικιαν τους, εννιοι δε εως και της τελευταιας τους πνοης.

Αυτα ειναι τα κακα του σοσιαλισμου. Η ισοπεδωσις. ”Ιδια και ομοια” ειναι ο Βαρβακειοπαις και εισαχθεις στους Πολ. Μηχανικους ΕΜΠ αριστουχος [Δημ.Παπαδημουλης] και οι τρεις παιδαγωγοι ;

**εχαλασε η αεροτομή της πτέρυγας αεροσκάφους, επειδη τοποθετησαν φωτοβολταϊκα στα φτερα του lear Jet κια η αντωση επιδη μετεβληθη το αυστηρως καθορισμενο σχημα της ή/και συσσωρευθηκε παγος !!!

***τα σπιτια θα ξαναχτισουμε
παραπεμπει στην ανοικοδομησιν της Λιβυης μετα τον προσφατο πολεμον με το σχημα “Πετρελαιο αντι κατοικιων και λοιπων κτιριων ” κατ’ αναλογιαν αντιστοιχου σχεδιου επι υπουργιας του Ακη Τζοχατζοπουλου περι το 1984, οπως ισως ενθυμουνται οι παλαιοτεροι και δη μηχανικοι.

ΥΓ μπορει να μην γραψω ποτε ενα μεγαλο μυθιστορημα , αλλα προσπαθω στην σατιρικη ποιητικη που με διασκεδαζει(γραφτηκε σε κατι λιγοτερο απο 1 ωρα)

afotistosfilellin είπε...

Υποστηρικτες του μαρξισμου και ηθικες αξιες (ατελης αποπειρα αναλυσης-αναστοχασμος). Επικαιρη επαναληψις

https://panosz.wordpress.com/2014/10/18/comment-93/#comment-244175

TassosAnastassopoulos είπε...

Και μια απόπειρα απάντησης, στον αξιόλογο συγγραφέα, με τον οποίο είναι σαφές ότι διαφωνώ : Από τον Κωνσταντίνο Καραμανλή, στον Κώστα Σημίτη και στον Αλέξη Τσίπρα. Η ακαταμάχητη γοητεία της αποτυχίας του "υπαρκτού ευρωπαϊσμού". (Μια απάντηση, στον Μάκη Καραγιάννη, για την χρεοκοπία των μυαλών και των συνειδήσεων των ξεπεσμένων σύγχρονων "ευρωπαϊστών" μας).

Τα πράγματα είναι περισσότερο πολύπλοκα, από όσο ο ίδιος νομίζει...

afotistosfilellin είπε...

Ακομη ενα ποιηματιδιο ως αποχαιρετισμος.

Φόρος στα ΙΧ, τα ποτά, επισης στα τσιγάρα
θα σώσει τα ιδιωτικα στην super Ελλαδαρα
γιατι τα προτυπα και τα πειραματικα
ειναι νεοφιλελε :-) και κρυπτοφασιστικα
διακρισεις φερνουνε εξυπνοι και κουμπουροφοροι
αφου αστερια ειναι ολοι οι μελλοντες ψηφοφοροι
τι κι αν ειναι «αριστεροι» και τα σχολεια δημοσια
αυτοι στα ιδωτικα αν και τιμουν τα ιερα και οσια
αν κι εχουν ηδη δυο Παππαδες, πατερα και γιο
δεν εχουν φορολογησει το παπαδαριο
«Αριστερα», πατριδα και θρησκεια
σαν να διαβαζω την παλια την ιστορια
μην ξεχνατε χρίστηκε αγια των φτωχων
στα μεσα του εικοστου η Εβιτα η Περον


ΥΓ "Η κυβέρνηση, επιχειρεί να φέρει στο παρά… ένα στη Βουλή (πιθανότατα αύριο) τα δύο νέα νομοσχέδια με τις εκκρεμότητες του 1ου πακέτου (νέος εφαρμοστικός νόμος με τις εκκρεμότητες και τις «διορθώσεις» σε διατάξεις για το ασφαλιστικό, το εργασιακό, την ενέργεια και άλλα πεδία αλλά και το νομοσχέδιο για τις τράπεζες). Και τούτο διαφωνώντας ακόμη και για το ποσοστό επίτευξης των στόχων, κάνοντας λόγο για 90% κάλυψη των προαπαιτούμενων με 3 μεγάλα ανοικτά μέτωπα (ΦΠΑ εκπαίδευσης, πλειστηριασμούς και φαρμακεία). Και τούτο όταν πηγές των θεσμών κάνουν λόγο για χαμηλότερες επιδόσεις προσμετρώντας και άλλα πεδία στα «εκκρεμή».

Path είπε...

Nice article as well as whole site.Thanks.

M.Jack είπε...


I really like and appreciate your post.Thanks Again. Keep writing.

http://www.metarithmisi.gr/imgAds/epikentro_1.gif

Αναγνώστες