Κυριακή 31 Ιουλίου 2011

Για το δημόσιο πανεπιστήμιο του 21ου αιώνα

Του Ορέστη Καλογήρου, Αγγελιοφόρος, 31.7.11
Είναι ιδιαίτερα θετικό το γεγονός ότι η συζήτηση για τις αλλαγές στην ανώτατη εκπαίδευση απασχολεί μεγάλο μέρος της κοινωνίας. Η μεταρρύθμιση είναι ζωτική ανάγκη για το ελληνικό πανεπιστήμιο. Αποτελεί ένα επείγον αίτημα, που συναντά όμως εδώ και χρόνια την, ακατανόητη για την κοινωνία, αντίδραση μιας αντιμεταρρυθμιστικής μειοψηφίας. Εγκλωβισμένο σε ένα αναχρονιστικό πλαίσιο διοίκησης, που πριν από δεκαετίες εξυπηρέτησε σκοπιμότητες που δεν ενδιαφέρουν πια κανέναν, το πανεπιστήμιο έχει ανάγκη να συντονίσει το βηματισμό του με τις διεθνείς εξελίξεις. Σήμερα το ελληνικό πανεπιστήμιο είναι στελεχωμένο με εξαιρετικούς επιστήμονες, ιδίως της νέας γενιάς, που συνομιλούν ισότιμα με τη διεθνή ακαδημαϊκή κοινότητα. Ασφυκτιά, όμως, σε ένα σύστημα διοίκησης κομματοκρατούμενο, εσωστρεφές και γραφειοκρατικό. Κύριο χαρακτηριστικό του η διάχυση της ευθύνης, ώστε τελικά κανείς να μην είναι υπόλογος για τίποτα. Και ως αποτέλεσμα όλων αυτών, εξισωτισμός προς τα κάτω αντί της επιδίωξης για αριστεία, αυτοαναφορικότητα αντί της επαφής με την κοινωνία, αδυναμία λήψης αποφάσεων στρατηγικού χαρακτήρα με αποτέλεσμα την ακινησία.
Είναι γεγονός ότι δεν υπάρχει ιδανική μεταρρύθμιση. Ανεξάρτητα από τις επιμέρους διαφωνίες που μπορεί να έχει κανείς, το κυρίαρχο ερώτημα είναι αν οι επιχειρούμενες αλλαγές θα αποτελέσουν προωθητική δύναμη για το ελληνικό πανεπιστήμιο. Τώρα που η χώρα βιώνει μια πρωτοφανή κρίση, δεν υπάρχει η πολυτέλεια για μιαν ακόμη παραπομπή στις ελληνικές καλένδες. Περισσότερο από ποτέ, η κοινωνία έχει σήμερα ανάγκη από ένα ανοιχτό πανεπιστήμιο, που θα εναρμονίσει τη λειτουργία του με τα διεθνή ακαδημαϊκά πρότυπα και θα απελευθερώσει τις δημιουργικές του δυνάμεις.
Στη συζήτηση που διεξάγεται διακινείται η άποψη ότι με τις προτεινόμενες αλλαγές πλήττεται η έννοια του αυτοδιοίκητου. Ομως, η έννοια του αυτοδιοίκητου αφορά απλώς το δικαίωμα της πανεπιστημιακής κοινότητας να ορίζει αυτή και μόνον τα όργανα διοίκησης. Οπως έδειξαν έγκριτοι συνταγματολόγοι, ο Αντώνης Μανιτάκης και ο Νίκος Αλιβιζάτος, η διαδικασία που προβλέπεται για την επιλογή του Συμβουλίου Διοίκησης από την ίδια την πανεπιστημιακή κοινότητα διασφαλίζει πλήρως αυτήν την απαίτηση.
Εξάλλου, το πανεπιστήμιο δεν ανήκει αποκλειστικά στους πανεπιστημιακούς. Ανήκει στο σύνολο του ελληνικού λαού και υπάρχει χάριν της προκοπής του. Η πανεπιστημιακή κοινότητα μπορεί να ανταποκριθεί στις προσδοκίες των χιλιάδων φοιτητών και φοιτητριών, στις προσδοκίες ολόκληρης της ελληνικής κοινωνίας και να αποτελέσει, σήμερα και όχι σε ένα αφηρημένο μέλλον, τον κύριο μοχλό αναβάθμισης του δημόσιου πανεπιστημίου.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

http://www.metarithmisi.gr/imgAds/epikentro_1.gif

Αναγνώστες