Δ. Ραυτόπουλος: Ηταν η πιο παλαβή κυβέρνηση

Συνέντευξη στην Καθημερινή
«Ηταν η χειρότερη κυβέρνηση της δημοκρατίας, η πιο παλαβή». Η κριτική ανήκει στον διανοούμενο Δημήτρη Ραυτόπουλο, που επί δεκαετίες βίωσε εκ των έσω την πορεία και τους «εμφυλίους» της Αριστεράς στην Ελλάδα.
Είχα πρωτοακούσει για τον Δημήτρη Ραυτόπουλο, φοιτητής, στις αρχές της δεκαετίας του ’90. Υπήρχε σχεδόν ένας μύθος γύρω από το όνομά του, μύθος που μιλούσε για τον διανοούμενο της Αριστεράς, από τους σημαντικότερους της μαρξιστικής κριτικής μεταπολεμικά, ο οποίος όμως είχε εναντιωθεί στον ιδεολογικό δογματισμό του ΚΚΕ, ιδιαίτερα στην «κομματικότητα» της λογοτεχνίας και στον σοσιαλιστικό ρεαλισμό. «Τον Οκτώβριο του 1952, μόλις βγήκα από το στρατόπεδο εξορίστων του Αγιου Ευστράτιου –ως αδειούχος εξόριστος– πήγα στην “Αυγή” και δούλεψα από το πρώτο φύλλο της, ως ρεπόρτερ. Ο τότε διευθυντής της “Αυγής”, ο Βασίλης Εφραιμίδης, εμάς τους διανοούμενους μας αποκαλούσε μισοαστεία, μισοαπειλητικά “φορμαλιστές” – που ήταν ύβρη στην κομματική γλώσσα. Οπως αργότερα μας χαρακτήριζαν “ρεβιζιονιστές”, ακόμη βαρύτερο αυτό. Μας είχε, λοιπόν, ο Εφραιμίδης σε καραντίνα ιδεολογική, μακριά από τα πνευματικά θέματα της εφημερίδας. Είμαστε συχνά εκεί τότε με τον Τάσο Λειβαδίτη, τον Τίτο Πατρίκιο, τον Κώστα Κουλουφάκο και άλλους από το φυτώριο της εξορίας, αλλά ο Εφραιμίδης τη στήλη της βιβλιοκρισίας δεν μας την εμπιστευόταν. Εχρισε κριτικό έναν δικηγόρο φίλο του, κομματικό γρανίτη, και επιπλέον Πόντιο, όπως και ο ίδιος. Ηταν καλός και τίμιος ο ευνοούμενος κριτικός, αλλά ολωσδιόλου άσχετος, κυριολεκτικά απροσδιόνυσος» θυμάται σήμερα ο κ. Ραυτόπουλος, μιλώντας για τα πρώτα βήματά του. «Ο Εφραιμίδης όταν ήταν ευχαριστημένος από τη δουλειά μου με φώναζε Ραυτοπουλίδη, ύψιστη εύνοια. Στο τέλος όμως παραλίγο να ’ρθούμε στα χέρια. Εφυγα από την “Αυγή” και επέστρεψα όταν έφυγε ο Εφραιμίδης».

Ο Τσίπρας ως Ιανός

 Του Γιώργου Καρελιά, www.protagon.gr
Είναι αξίωμα στην (ελληνική, πρωτίστως) πολιτική: μη δίνετε ιδιαίτερη σημασία σε όσα ακούτε στις προεκλογικές περιόδους. Κανονικά δεν πρέπει να δίνουμε καμιά σημασία, αφού είναι βέβαιο ότι η αλήθεια φτιασιδώνεται ή κρύβεται πίσω από περίτεχνες διατυπώσεις, αν δεν λέγονται χοντρά ψέματα. Αυτό ισχύει κυρίως για τα αντιπολιτευόμενα κόμματα, επειδή όσα έχουν κυβερνήσει (θα έπρεπε να) είναι πιο συγκρατημένα. Με τον ΣΥΡΙΖΑ ισχύουν και τα δύο. Κυβέρνησε μεν εφτά μήνες, αλλά στην ουσία συμπεριφερόταν ως αντιπολιτευόμενη συμπολίτευση. Αντιπολιτευόταν τον ίδιο του τον εαυτό, ο οποίος ήταν διχασμένος ανάμεσα στις προεκλογικές πομφόλυγες και στην αδήριτη πραγματικότητα που βρήκε. Αντιπολιτευόταν τους Ευρωπαίους, από τους οποίους, κατά τα άλλα, ζητούσε βοήθεια, για να μη χρεοκοπήσει η χώρα και ο ίδιος γίνει πρόωρη παρένθεση στην κυβερνητική εξουσία. Αντιπολιτευόταν, πάνω απ’ όλα, την κοινή λογική, αφού έδειχνε να πιστεύει (υπάρχει και το ενδεχόμενο της σκόπιμης παραπλάνησης των ψηφοφόρων) ότι θα κατάφερνε, αυτή μόνη σε όλη της Ευρώπη, να αλλάξει τα δεδομένα, υποχρεώνοντας τις άλλες χώρες να αποδεχτούν τις απαιτήσεις της. Τώρα ο ΣΥΡΙΖΑ, ο «καθαρός», μετά την αποχώρηση των αριστεροπλατφορμιστών, είναι και κυβερνητικό κόμμα. Κανονικά θα έπρεπε να είναι μόνο τέτοιο. Όμως, προσπαθεί να πατάει σε δύο βάρκες. Η μία είναι του ρεαλισμού και της υπευθυνότητας, που απορρέουν από την-επτάμηνη, έστω-διακυβέρνηση. Η άλλη είναι η συνεχιζόμενη ρητορική, η οποία σε πολλά σημεία της θυμίζει τον ΣΥΡΙΖΑ πριν από τις 25 Ιανουαρίου και των πρώτων μηνών της κυβερνητικής περιόδου του.

Ψηφίστε με για να μην κυβερνήσω!

 Του Κωνσταντίνου Ζούλα, Καθημερινή

Σ​​τον παρατεταμένο πολιτικό παραλογισμό που ζούμε έμελλε να το ακούσουμε και αυτό: Ενας πολιτικός «ηγέτης» που έσυρε εκβιαστικά τη χώρα σε εκλογές τον Ιανουάριο και σε ένα δημοψήφισμα-παρωδία που ουδείς κατάλαβε γιατί έγινε, να προκαλεί πάλι εκλογές υποσχόμενος τούτη τη φορά να ΜΗΝ είναι πρωθυπουργός ακόμη κι αν κερδίσει! Συγγνώμη, αλλά αυτό δεν έχει προηγούμενο στην ελληνική πολιτική ιστορία και οφείλουμε να το δούμε αναλυτικότερα. Τι είπε με απλά λόγια ο κ. Τσίπρας στην τελευταία του συνέντευξη; Ζήτησε ισχυρή εντολή για να κερδίσει την αυτοδυναμία, αλλά υπογράμμισε ότι, αν αυτή δεν του δοθεί και απλά κερδίσει τις εκλογές όπως τον προηγούμενο Γενάρη, θα συνεργαστεί μόνο με τον κ. Πάνο Καμμένο. «Δεν πρόκειται να είμαι εγώ πρωθυπουργός σε μια κυβέρνηση συνεργασίας είτε με τη Ν.Δ., είτε με το ΠΑΣΟΚ, είτε με το Ποτάμι», διευκρίνισε, και μάλιστα δύο φορές. Κουβέντες του αέρα, θα σκέφτεστε. Τα είπε αυτά για να μειώσει τις απώλειες προς τον κ. Λαφαζάνη και έβαλε εκβιαστικά το δίλημμα «Τσίπρας ή καταστροφή», για να αναρωτηθούν και οι υπόλοιποι ψηφοφόροι αν θέλουν να ξαναγυρίσουν στην εποχή της Ν.Δ. και του ΠΑΣΟΚ, λες και το μνημόνιο του ΣΥΡΙΖΑ είναι καλύτερο. Αλλά τότε γιατί αίφνης τσουβάλιασε και το Ποτάμι με τους άλλους; Ο κ. Τσίπρας δεν ήταν που πρότεινε τον Ιανουάριο στον κ. Θεοδωράκη να μπει και εκείνος στην κυβέρνησή του με τον κ. Καμμένο; Πρόλαβε και το Ποτάμι να μετεξελιχθεί σε καθεστωτικό κόμμα, όπως απαξιωτικά το χαρακτήρισε;

Οι εκλογές ως ερώτηση και απάντηση

  Του Γιώργου Γιαννουλόπουλου, Εφημερίδα των Συντακτών

Αν όλοι δεχόμαστε το εκλογικό αποτέλεσμα ως απάντηση του κυρίαρχου λαού, μπορούμε πάντα να διαφωνήσουμε για το ποια ήταν η ερώτηση. Αυτό γίνεται συνήθως. Αλλά σήμερα, με την κρίση και κυρίως το δημοψήφισμα, φάνηκε καθαρά πόσο εύκολα διαστρεβλώνεται το νόημα της απάντησης όταν έχει προηγουμένως διαβαστεί μεροληπτικά το νόημα της ερώτησης. Νομίζω, όμως, ότι στις επικείμενες εκλογές τα πράγματα θα ξεκαθαρίσουν κάπως, επειδή θα κληθούμε, υπό ευνοϊκότερες συνθήκες, να αποφασίσουμε αν και πώς συνδυάζονται οι δύο εκπεφρασμένοι πόθοι των περισσότερων Ελλήνων: να απαλλαγούμε από τα Μνημόνια και, ταυτόχρονα, να μη βγούμε από την Ευρώπη. Μια καλύτερη αποσαφήνιση αυτού του προβληματικού συσχετισμού θα λειτουργήσει θετικά. Κατ’ αρχάς, ως προς το συγκεκριμένο ερώτημα, η αντιπολίτευση δεν παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον επειδή οι απόψεις της δεν έχουν αλλάξει: πρέπει να παραμείνουμε στην ευρωζώνη, έστω κι αν αυτό συνεπάγεται τη λήψη μέτρων που είναι υπέρμετρα σκληρά ή άδικα. Παραδόξως στο ίδιο συμπέρασμα έχει καταλήξει και το ΚΚΕ από εντελώς διαφορετική κατεύθυνση: ζητάει την έξοδο από την ευρωζώνη με το σκεπτικό ότι η παραμονή μας καθιστά μονόδρομο τη λήψη τέτοιων μέτρων. Μόνον ο ΣΥΡΙΖΑ αμφισβήτησε την υποχρεωτική συνάρτηση της παραμονής μας στο ευρώ με τα σκληρά μέτρα που επέβαλαν τα Μνημόνια.  Πρόκειται για μια ευφυέστατη πολιτική ταχυδακτυλουργία, όπως αποδείχθηκε εκ του αποτελέσματος.

Βρες έναν πρωθυπουργό…

 Του Γιώργου Καρελιά, www.protagon.gr
Ο Ευάγγελος (Βαγγέλης ή Βαγγέλας, για τους πολύ φίλους του) Μεϊμαράκης είναι ένας τυχερός πολιτικός. Για τέσσερις λόγους:

1. Ο Σαμαράς τον επέλεξε για (προσωρινό) αντικαταστάτη του μόλις παραιτήθηκε. Κάτι σαν υπηρεσιακό αρχηγό. Κι έπεσε στην περίπτωση που λέμε «ουδέν μονιμότερον του προσωρινού».
2. Είναι αρχηγός σε ένα κόμμα που ηττήθηκε μεν στις 25 Ιανουαρίου, αλλά δεν συνετρίβη. Σε αντίθεση με την τρέχουσα (τότε) φιλολογία, είχα υποστηρίξει (εδώ) ότι δεν υπέστη ούτε καν βαριά ήττα. Ο Σαμαράς μπορεί να ηττήθηκε (μαζί με τον Βενιζέλο έπεσε πάνω στο τσουνάμι του ΣΥΡΙΖΑίικου λαϊκισμού και στην άγνοια και αφέλεια πολλών ψηφοφόρων), αλλά κράτησε καλά, τηρουμένων των αναλογιών. Ο Μεϊμαράκης, λοιπόν, έχει πίσω του ένα, έτσι κι αλλιώς, μεγάλο κόμμα εξουσίας.
3. Έτυχε να πέσει πάνω στη μεγαλειώδη πιρουέτα του κ. Τσίπρα: πήρε το ΟΧΙ του δημοψηφίσματος, το έκανε αμέσως ΝΑΙ, υπέγραψε το αριστερό του Μνημόνιο και άρχισε η αμφισβήτησή του.
4. Έπεσε πάνω στο (μοιραίο;) λάθος του κ. Τσίπρα να προκηρύξει άρον άρον εκλογές. Η επικρατούσα από την αρχή πεποίθηση ότι οι εκλογές θα είναι περίπατος για τον κ. Τσίπρα διαψεύδεται ήδη από τα πράγματα.

Επομένως, ο κ. Μεϊμαράκης μπορεί να βρεθεί εκεί που δεν περίμενε, δηλαδή το κόμμα του να κερδίσει (όχι και τόσο αναπάντεχα, όπως εξελίχθηκαν τα πράγματα) τις εκλογές και ο ίδιος να είναι υποψήφιος πρωθυπουργός. Αν συμβεί αυτό, δύο δρόμοι ανοίγονται μπροστά του:

Ανίερη συμμαχία

 Του Ηλία Μαγκλίνη, Καθημερινή

Πρώτος το ξεκαθάρισε ο Νίκος Παππάς, στη συνέχεια το επιβεβαίωσε ο ίδιος ο πρωθυπουργός: μετεκλογικά, ο ΣΥΡΙΖΑ θα συνεργαστεί με τους Ανεξάρτητους Ελληνες και μόνον με αυτούς. Αυτό δηλαδή που ακουγόταν ως αδιανόητο ή ακόμα και εξωφρενικό στα αυτιά ορισμένων σκεπτόμενων ψηφοφόρων του ΣΥΡΙΖΑ στη μακρινή, αθώα (με τα σημερινά μάτια) προ 25ης Ιανουαρίου εποχής, σήμερα όχι μόνον παρουσιάζεται από την Κουμουνδούρου ως αυτονόητο και δεδομένο αλλά ακόμα και επιβεβλημένο. Ως προς τον ρεαλισμό αυτής της διακήρυξης «αιώνιας φιλίας» με τους ΑΝΕΛ ας κρατήσουμε μικρό καλάθι. Οι ΑΝΕΛ ενδέχεται να μην έχουν τη δύναμη που είχαν τον Ιανουάριο, ίσως δυσκολευτούν ακόμα και να μπουν στη Βουλή, συνεπώς δεν θα είναι τόσο εύκολος ο σχηματισμός κυβέρνησης. Αλλά ακόμα κι αν επαναληφθεί το ίδιο έργο, η συνέχεια θα είναι εξαιρετικά δυσχερής υπό τη σκιά του νέου μνημονίου. Το δόγμα «Μόνο με τους ΑΝΕΛ» μάλλον εμπίπτει στο πνεύμα μιας προεκλογικής ρητορικής κι ενός τακτικισμού από αυτούς που μας έχει συνηθίσει τόσους μήνες ο κ. Τσίπρας και οι στενοί συνεργάτες του. Μπορεί δηλαδή και να είναι κάτι κούφιο που δεν θα έχει θέση στο μετεκλογικό τοπίο όπως αυτό διαμορφωθεί μετά τις επικείμενες εκλογές. Το ζήτημα δεν βρίσκεται εκεί λοιπόν αλλά σε αυτό που αναφέραμε στην αρχή: στο ότι το αδιανόητο προ 25ης Ιανουαρίου, μια ανίερη δηλαδή συμμαχία ανάμεσα σε ένα κόμμα της ριζοσπαστικής αριστεράς και σε ένα άλλο της λαϊκιστικής, ακόμα και άκρας, δεξιάς παρουσιάζεται πλέον ως μονόδρομος.

Πολιτικός Πολυάννα

 Του Ανδρέα Πετρουλάκη, www.protagon.gr
Ομολογώ ότι τον είχα αδικήσει τον Αλέξη Τσίπρα. Θεωρούσα ότι όλα αυτά τα χρόνια μας έλεγε ψέματα. Η αντιπολίτευσή του στις μνημονιακές κυβερνήσεις γεμάτες ψέματα, οι προεκλογικές του υποσχέσεις μεγάλα ψέματα, οι μήνες της διακυβέρνησής του ένα σωρό ψέματα. Μετά την τελευταία του συνέντευξη κατάλαβα ότι έκανα λάθος. Απλώς επρόκειτο για έναν πολιτικό με τις καλύτερες προθέσεις απέναντι στους ανθρώπους, που έβλεπε πάντα κάτι όμορφο και ελπιδοφόρο σε όλες τις δυσκολίες, καλόπιστο στις διαβεβαιώσεις των συνεργατών του, καλοπροαίρετο και από τη φύση του αισιόδοξο ότι θα βγάλει στην επιφάνεια τον καλό εαυτό του αντιπάλου του. Ένας αρχηγός Πολυάννα. Δεν περίμενε ο κ. Τσίπρας ότι οι Τράπεζες και οι αγορές είναι παντοδύναμες και σκληρές. Μέχρι τότε πίστευε ότι επρόκειτο απλώς για κατά βάθος αδύναμους, καταπιεσμένους γλεντζέδες που απλώς κανείς δεν είχε ανακαλύψει την ευαίσθητη χορδή τους και δεν τους είχε παίξει τους κατάλληλους σκοπούς για να σηκωθούν να χορέψουν. Βέβαια ο διεθνής και ελληνικός Τύπος και πολλοί πολιτικοί διετύπωναν άλλη άποψη αλλά ασφαλώς επρόκειτο για αγκυλωμένους δύστροπους που είχαν χάσει την πίστη τους στον άνθρωπο, έστω και golden boy. Δεν πίστευε ο απερχόμενος πρωθυπουργός ότι ο συσχετισμός δυνάμεων δεν ευνοούσε τη χώρα μας. Με πίστη στη δύναμη του Ελληνισμού θεωρούσε βέβαιο ότι η χώρα κινούσε τα νήματα των Διεθνών Οργανισμών, των Κεντρικών Τραπεζών, της Ευρωπαϊκής Ένωσης, των αγορών.

Η πολιτική ως μαζική κουλτούρα

 Του Στρατή Ψάλτου, http://metarithmisi.gr

Ο όρος «κουλτούρα» είναι αρκετά γνωστός και άλλο τόσο είναι χαμένος μέσα σε λαβυρινθώδεις κατανοήσεις και χρήσεις του. Αρκετοί θεωρητικοί έχουν συμβάλλει στην κατανόηση του όρου και την ανάλυση των μορφών της κουλτούρας. Μεταξύ αυτών ο Umberto Eco ξεχωρίζει. Το παρόν σχόλιο γράφτηκε με αφορμή το βιβλίο του Apocalittici e Ιntegrati (1964), το οποίο αναφέρεται στη μαζική κουλτούρα, τους επικριτές και τους θεράποντές της (ελληνική μετάφραση Έφη Καλλιφατίδη, Κήνσορες και Θεράποντες, Γνώση, 1987). Ο Umberto Eco επισημαίνει ότι οι μορφές της μαζικής κουλτούρας έχουν τέτοια δομικά χαρακτηριστικά, ώστε να ικανοποιούν «την απεριόριστη ανάγκη για ψευδαισθήσεις που τρέφει ο άνθρωπος» (Κήνσορες και Θεράποντες, σ. 104). Δεν αναλύει περισσότερο αυτή την ανάγκη. Άλλωστε, δεν είναι αυτή το αντικείμενό του, αλλά τα φαινόμενα της κουλτούρας που λειτουργούν στην υπηρεσία της. Ωστόσο, η ψυχαναλυτική θεωρία έχει επισημάνει ότι η ίδια η επιθυμία του ανθρώπου συγκροτείται ως επιθυμία του Άλλου, δηλαδή ως φαντασίωση του υποκειμένου για πληρότητα δύναμης και ηδονής. Μπορεί το πρωταρχικό σημαίνον αυτής της φαντασίωσης, για παράδειγμα «η Μητέρα», να εκπίπτει από τη θέση της ικανοποίησης της επιθυμίας, ωστόσο η κουλτούρα –και εν γένει η γλώσσα– προσφέρει πλήθος από άλλα σημαίνοντα, τα οποία μπορούν να λειτουργήσουν ως υποκατάστατα. Με άλλα λόγια, μπορούν να λειτουργήσουν ως μικρά α στη θέση του μεγάλου Α, για να υιοθετήσουμε την έκφραση του Lacan.

H απομάγευση του Μελανσόν

 Της Ξένιας Κουναλάκη, Καθημερινή

Η ​​ευρωπαϊκή Αριστερά έζησε την ονείρωξη της εξουσίας στο πρόσωπο του Αλέξη Τσίπρα. Στις αρχές του 2015 παραληρούσε ο αριστερός Τύπος της Γηραιάς Ηπείρου με την επιτυχία του ΣΥΡΙΖΑ και περίσσευαν τα προφίλ του Ελληνα πρωθυπουργού αλλά και του τέως υπουργού Οικονομικών του. Χρειάστηκαν μόλις 7 μήνες για να διαλυθεί η φενάκη και να επανέλθει η ευρωπαϊκή Αριστερά στον παραδοσιακά αντιπολιτευτικό της ρόλο. Τώρα το ισπανικό Ποδέμος αποκαθηλώνει τον Τσίπρα και η αριστερή πτέρυγά του στηρίζει τη Λαϊκή Ενότητα του Παναγιώτη Λαφαζάνη, όπως διαβάζουμε στην ιστοσελίδα Iskra. Το γερμανικό Κόμμα της Αριστεράς, που στις τελευταίες ψηφοφορίες στήριζε την ελληνική κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ λόγω ιδεολογικής συγγένειας, καταψήφισε πριν από λίγες ημέρες το τρίτο πακέτο στήριξης προς την Αθήνα στην Μπούντεσταγκ. Και μπορεί ο πάλαι ποτέ δημοφιλής υποψήφιος πρόεδρος του Αριστερού Μετώπου στη Γαλλία, Ζαν-Λικ Μελανσόν, να πανηγύριζε στις αρχές του χρόνου για τη νέα σελίδα που άνοιξε στην Ευρώπη η νίκη του ΣΥΡΙΖΑ, φαίνεται όμως ότι εσχάτως εμπιστεύεται περισσότερο τον Γιάνη Βαρουφάκη και τον Παναγιώτη Λαφαζάνη για την εκπόνηση ενός πανευρωπαϊκού Plan B ― εναλλακτικού σχεδίου για την Ευρώπη. Μάλιστα, ο Μελανσόν φέρεται ότι προσκάλεσε τον κ. Λαφαζάνη στη θερινή συνδιάσκεψη του Αριστερού Κόμματος, που διεξάγεται στην Τουλούζη. Η μετάλλαξη του ΣΥΡΙΖΑ από υστερικά αντιμνημονιακό κόμμα σε έναν σχηματισμό διαχείρισης του τρίτου μνημονίου ήταν σχεδόν νομοτελειακή, δεδομένης της καταστροφικής εναλλακτικής. Παράλογη είναι η μελοδραματική «απομάγευση» της ευρωπαϊκής Αριστεράς από τον Αλέξη Τσίπρα. «Ράγισε η ψυχή» του Μελανσόν όταν ενημερώθηκε για τη διάσπαση του ΣΥΡΙΖΑ.

Ο κομμουνισμός, ο νεοκομμουνισμός και το ψέμα

 Του Γιώργου Σιακαντάρη, Athens Voice

Ο Αύγουστος δεν είναι ο καλύτερος μήνας για τους κομμουνιστές και τους νεοκομμουνιστές. Στις 21 Αυγούστου 1968 έγινε η εισβολή των σοβιετικών στη Τσεχοσλοβακία, γεγονός που αποτέλεσε την αρχή του τέλος του κομμουνιστικού ολοκληρωτισμού. Στις 19 Αυγούστου 1991 έγινε το πραξικόπημα κατά Γκορμπατσόφ, το οποίο σφράγισε την κατάρρευση του κομμουνισμού. Όσοι πιστεύουν πώς η Δημοκρατία είναι αυτό το πολίτευμα στο οποίο μπορείς να αλλάξεις την κυβέρνησή σου «χωρίς αιματοχυσία» (Καρλ Πόππερ), δεν μπορούν να ξεχνούν αυτές τις ημερομηνίες. Πολλά έχουν γραφεί για την ολοκληρωτική φύση αυτού του συστήματος. Εδώ δεν θα υπεισέλθω λεπτομερειακά στο ερώτημα, αν αυτός αποτελούσε εκτροπή της θεωρίας ή εφαρμογή της, έστω και ακραία. Με δυο λόγια μόνο θα έλεγα ότι η ερμηνεία που αποδίδει τον σοβιετικό ολοκληρωτισμό σε παρεκτροπές της θεωρίας των Μαρξ- Λένιν αποτελεί μια εργαλειακή ερμηνεία, που καμία σχέση δεν μπορεί να έχει με την επιστημονική προσέγγιση των πραγμάτων, όπως εντελώς εργαλειακή και αντιεπιστημονική είναι και η προσπάθεια απαξίωσής του συνόλου του έργου του Μαρξ ή από την άλλη πλευρά του Φρίντμαν ή του Χάγιεκ κλπ, κλπ. Εκτός του ολοκληρωτισμού όμως υπήρχε και μια άλλη διάσταση αυτού του συστήματος. Η τελειοποίηση του πολιτικού ψέματος. Αυτό το σύστημα αποτέλεσε μια τεράστια επιχείρηση εξαπάτησης εκατομμυρίων ανθρώπων, από τους πιο άδολους και απλούς πολίτες μέχρι ορισμένους πολύ μεγάλους δυτικούς διανοούμενους.

Εκλογές τελευταίας ευκαιρίας;

Του Νικόλα Σεβαστάκη, ΒΗΜΑ

Στις 25 Ιανουαρίου του 2015 ένας ορισμένος «αντιμνημονιακός ριζοσπαστισμός» έγινε κυβέρνηση. Η στιγμή εκείνη ενσωμάτωσε τις σωρευμένες εντάσεις μιας πενταετίας μνημονιακών απογοητεύσεων και λαϊκών θυμών μαζί με τη θολή προσδοκία για μια τομή με τη λιτότητα και τα παλιά συστήματα εξουσίας. Επτά και οκτώ μήνες μετά η «κυβέρνηση Μαξίμου» - κατά τη δηκτική  έκφραση του Μανώλη Γλέζου και άλλων από τη νέα αριστερή αντιπολίτευση - παραιτείται και προκηρύσσει εκλογές. Ποια είναι όμως η υπόσχεση που έχει να δώσει ο Αλέξης Τσίπρας και ο ΣΥΡΙΖΑ του τρίτου Μνημονίου προς τους πολίτες; Δεν είναι, φυσικά, η κατάργηση των Μνημονίων (και πώς θα μπορούσε άλλωστε;) αλλά η ομαλοποίηση της οικονομίας, μία ακόμη μάχη κατά της διαφθοράς, οι μεταρρυθμίσεις «με προοδευτικό πρόσημο». Το διάγγελμα του Πρωθυπουργού εμπεριείχε περισσότερη τάξη και νοικοκύρεμα παρά ανατροπές. Είχε βεβαίως να πει για τους εκβιασμούς των εταίρων αλλά απέφυγε τα στοιχήματα απείθειας και ανυπακοής. Αυτή είναι και η μεγάλη διαφορά από τον προηγούμενο χειμώνα και τα συνθήματα της τότε προεκλογικής περιόδου.   Οι επικείμενες εκλογές θα μπορούσαν λοιπόν να ήταν μια τελευταία ευκαιρία για το πολιτικό σύστημα και την Αριστερά. Στον βαθμό μάλιστα που ο λενινισμός της δραχμής και ο ριζοσπαστικός αντιευρωπαϊσμός αποκολλώνται επεισοδιακά από την «κυβερνώσα Αριστερά», η αναμέτρηση θα μπορούσε να φέρει πιο κοντά μια νέα πραγματικότητα στη χώρα: την απαρχή της εξημέρωσης των πολιτικών παθών που έφερε η εποχή της Αγανάκτησης, παρά τη συνέχιση της ύφεσης και τις τραυματικές δυσκολίες στην οικονομία και στην καθημερινότητα.

Δεν μας ακούει κανείς ! Το Βατερλό των διανοουμένων

 Του Κωνσταντίνου Μ. Σοφούλη, http://metarithmisi.gr

Οι προσεχείς εκλογές έχουν μια φανερή και μια κρυφή ατζέντα που βρίσκονται σε πλήρη αντίφαση μεταξύ τους. Η φανερή ατζέντα είναι αυτή που έθεσε ο Τσίπρας, δηλαδή η ηγετική του αυτονόμηση σε νέο κάπως πιο ευρωπαϊκό ρόλο. Η κρυφή ατζέντα είναι αν στην πραγματικότητα θα επικυρωθεί μια εντελώς απολίτικη φυσιογνωμία του πολιτικού μας συστήματος. Οι εκλογείς σπρώχνονται να ψηφίσουν εκλογικά προγράμματα που δεν έχουν σαφή πολιτικό προσανατολισμό.  Μπορεί να είναι γριφώδης η θέση μου αυτή, αλλά παρά ταύτα την θεωρώ περίπου προφανή και θα προσπαθήσω να την φωτίσω, τουλάχιστο από μια ορισμένη σημαντική γωνία της. Οι εκλογές προκηρύχτηκαν επειδή ο Τσίπρας διαπίστωσε ότι δεν είχε κόμμα για να κυβερνήσει. Αποφάσισε, λοιπόν, να δημιουργήσει δικό του προσωπικό κόμμα βασισμένο στην προσωπική του υψηλή δημοτικότητα. Μια δημοτικότητα που χτίστηκε περισσότερο πάνω σε μια «συμπεριφορά έναντι εχθρών» παρά σε λύσεις προβλημάτων.  Με τον τρόπο αυτό αποκόπηκε πλήρως από το (ανόητο) ριζοσπαστικό αριστερό αφήγημα που έφερε τον ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία, αλλά δεν διατύπωσε νέο ολοκληρωμένο αφήγημα ούτε καν με την μορφή πλαισίου αναφοράς. Απλώς ζητάει την ψήφο για να εφαρμόσει την συμφωνία με τους εταίρους, υποσχόμενος ότι κατά την εφαρμογή θα επιδιώξει με αντιπροτάσεις να μειώσει τον «αντιλαϊκό» χαρακτήρα της. Επομένως, ο Τσίπρας κατεβαίνει στις εκλογές χωρίς καμία ρητή ιδεολογική αναφορά αρκούμενος στην επίκληση μιας κατά τον δικό του ασαφή ορισμό «αριστερής» προαίρεσής του. Τι θα ψωνίσει από αυτό το αερικό μενού ο ψηφοφόρος; Μάλλον την συμπάθεια προς το «γελαστό παιδί». Επομένως πλήρης αποπολιτικοποίηση του εκλογικού διακυβεύματος.

Γιατί ο Τσίπρας θα κερδίσει τις εκλογές και γιατί αυτό δεν έχει πλέον και τόση σημασία

Του Cas Mudde, Eπίκουρου καθηγητή στη Σχολή Διεθνών Σχέσεων του Πανεπιστημίου της Georgia (Η.Π.Α), www.huffingtonpost.gr

Ποτέ δεν πλήττει κάποιος με την Ελλάδα. Έπειτα από ένα καλοκαίρι γεμάτο δράμα, το οποίο έληξε, εντελώς προβλέψιμα, καταλήγοντας στο τρίτο πρόγραμμα διάσωσης, το οποίο κανένας στα αλήθεια δεν υποστήριξε, αλλά όμως σχεδόν όλοι στο τέλος υπερψήφισαν! Ο Αλέξης Τσίπρας παραιτήθηκε αμέσως μόλις είχε εξασφαλιστεί το τρίτο πακέτο διάσωσης που ο ίδιος εξακολουθεί να θεωρεί επισήμως μια εθνική «ταπείνωση».

Η επιχειρηματολογία του ήταν τόσο γοητευτική όσο και απίστευτη: «Νιώθω την βαθιά ηθική και πολιτική ευθύνη να θέσω στην κρίση σας όλα όσα έχω κάνει, τις επιτυχίες και τις αποτυχίες». Ας θυμηθούμε ότι πρόκειται για τον ίδιο άνθρωπο, ο οποίος εισηγήθηκε και αποφάσισε το δημοψήφισμα, ώστε να λάβει την υποστήριξη του ελληνικού λαού στην εναντίωση σε ένα, πολύ παρόμοιο, πρόγραμμα διάσωσης. Στη συνέχεια ανέστρεψε ένα ηχηρό και αναπάντεχο 61% του ΟΧΙ σε ένα γρήγορο και αποφασιστικό ΝΑΙ σε μια ακόμη χειρότερη συμφωνία.

Ακριβώς όπως το δημοψήφισμα, έτσι και οι νέες εκλογές δεν διεξάγονται για την δημοκρατία ή για να εισακουστεί η φωνή του ελληνικού λαού, αλλά για την ισχυροποίηση της αυξανόμενης ισχύος του Τσίπρα μέσα στον ΣΥΡΙΖΑ, του οποίου η ονομασία έχει μάλλον πάψει να ανταποκρίνεται στη ταυτότητα του. Τους τελευταίους οκτώ μήνες ο Τσίπρας κυβερνούσε κόντρα σε μια μεγάλη μερίδα του κόμματος του, καταλήγοντας να γίνει απόλυτα εξαρτώμενος από την αντιπολίτευση. Τη στιγμή που ο Τσίπρας άλλαξε τη θέση του, πιστοποιώντας την με την υπογραφή του τρίτου προγράμματος διάσωσης, οι νέες εκλογές ήταν αναπόφευκτες.

Η παρακμή ως πρόταση...

Του Γιάννη Παντελάκη, www.protagon.gr
Για κάποιον περίεργο λόγο που τα κανάλια ξέρουν, ο Βασίλης Λεβέντης εμφανίζεται στα τηλεοπτικά παράθυρα σαν ένας αξιόπιστος πολιτικός. Τον καλούν συνήθως μόνο του, κάτι που παρεπέμπει σε μια πολιτική προσωπικότητα που δεν μπορεί να ενταχθεί σ' ένα πάνελ με βουλευτές άλλων κομμάτων. Δεν είναι πια ο γραφικός που εμφανιζόταν σε trash κανάλια, έπινε τον φραπέ του σαν να βρίσκεται στο σαλόνι του και μεταμεσονύκτιες συνήθως ώρες μίλαγε μόνος του στην τηλεοπτική κάμερα βρίζοντας όσους μπορούσε και με όποιον τρόπο μπορούσε. Δεν είναι ο βαρετός αυτός κύριος που σε κάθε εκλογές ζητάει την ψήφο την οποία χρόνια τώρα δεν παίρνει. Παρουσιάζεται σαν ο αρχηγός ενός κόμματος που όχι απλά αποτελεί μια εναλλακτική πολιτική πρόταση αλλά κάποιοι τηλεοπτικοί παρουσιαστές τον θεωρούν και περίπου ως έναν δικαιωμένο προφήτη «Τα είχατε πει εσείς κύριε πρόεδρε, τα είχατε πει...». Και αυτός που τα είχε πει κουνάει το κεφάλι με ικανοποίηση, χαμογελά και αισθάνεται πως είναι πια αυτό που πάντα ήθελε. Ένας πολιτικός που τον παίρνουν πια στα σοβαρά. Δεν ξέρω τι έχουν στο μυαλό τους όλοι αυτοί που τον προβάλλουν. Ενδεχομένως τον αντιμετωπίζουν ως ένα θέαμα που μπορεί να πουλήσει, ιδιαίτερα σε εποχές που πολλά κανάλια δυσκολεύονται να πουλήσουν το προϊόν τους εύκολα. Ίσως να είναι αυτό, ίσως να κρύβεται η προσπάθεια μεγαλύτερης ακόμα απαξίωσης ενός ήδη απαξιωμένου πολιτικού συστήματος και προσωπικού. Ωστόσο, αυτή η ισοπέδωση που επιχειρούν όσοι τον προβάλλουν σαν κάτι το σημαντικό, αναδεικνύει το περιθωριακό αυτό στοιχείο της χώρας σαν μια πολιτική πρόταση και του δίνει πολλούς πόντους για να μπει στη Βουλή. Και παράλληλα, ας μην ξεχνάμε ποιους ευνοεί μια απολιτίκ προσέγγιση των πραγμάτων.

Το καταγέλαστο παιδί

 Του Πέτρου Μαρτινίδη, Καθημερινή

Ξ​​εκίνησε εντασσόμενο στην ΚΝΕ, ακριβώς τη χρονιά που κατεδαφιζόταν το τείχος του Βερολίνου. Η κληρονομιά του Λένιν και του Στάλιν, με τον «σοσιαλισμό σε μία μόνο χώρα», κατέληγε σ’ έναν απολογισμό στερήσεων, εκτοπίσεων, πείνας, διαφθοράς και πάνω από σαράντα εκατομμύρια θυμάτων στα εβδομήντα χρόνια. Παντού στην Ευρώπη, στη Γαλλία και την Ιταλία κυρίως, τα κομμουνιστικά κόμματα έχαναν αθρόα μέλη και οπαδούς, καθώς γινόταν εμφανές πως η κεντρικά σχεδιασμένη οικονομία και το μονοκομματικό κράτος μόνο ως τυραννία μπορούσαν να σταθούν. Ωστόσο εδώ, στη χώρα όπου η κοινοβουλευτική δημοκρατία παραμένει αντιληπτή ως απόλυτη ηγεμονία του κυβερνώντος κόμματος, μοντέλα ιδεώδους απολυταρχίας συνέχιζαν να εμπνέουν και να συγκινούν εφήβους και φοιτητές. Ιδίως εκείνους που, αντί να καταπονηθούν με εκμαθήσεις ξένων γλωσσών, μεταπτυχιακές σπουδές και πολύωρες αναγνώσεις, προτιμούσαν τη συμμετοχή σε ηρωικούς συνδικαλιστικούς αγώνες, ξεσηκωμούς, καταλήψεις και συγγραφή σελίδων δόξης στην πορεία αυτού που μόλις είχε καταπέσει: του «σοσιαλισμού σε μία μόνο χώρα»! Συνέχισε στο ίδιο πνεύμα, αλλά με μειωμένη παρρησία (αφού το ΚΚΕ δεν πρόσφερε ευκαιρίες λαμπρής καριέρας σε φιλόδοξους νέους), για να αναρριχηθεί στην ηγεσία ενός συνασπισμού ριζοσπαστικού αριβισμού. Σκληροί σταλινικοί, αυτόκλητοι εκδικητές των ηττημένων του εμφυλίου, τοπικοί «πολέμαρχοι» της σοσιαλδημοκρατίας, βαμμένοι εθνικιστές, ποικίλες αποχρώσεις της αλητείας των φοιτητικών αμφιθεάτρων και κάθε λογής λαμόγια συνασπίστηκαν στο περίφημο «αντιμνημονιακό μέτωπο», με στόχο την εξουσία. Δεν ήταν τόσο δύσκολο να την κατακτήσουν.

Οι ανώφελες εκλογές

Του Πάσχου Μανδραβέλη, Καθημερινή

Τ​​ο κακό είναι πως ουδείς εξεπλάγη από την «αιφνιδιαστική» παραίτηση του πρωθυπουργού και τη συνακόλουθη προκήρυξη εκλογών. Το χειρότερο είναι πως ουδένα θα εξέπληττε και το αντίθετο. Η πολιτική διαδικασία απομακρύνεται όλο και πιο πολύ από την έγνοια των πολιτών· γίνεται ένα ξεχωριστό παίγνιο όπου οι πολιτικοί ανταλλάσσουν χαρακτηρισμούς για να ’χουμε να σχολιάζουμε εμείς οι δημοσιογράφοι. Απόδειξη αυτού είναι το γεγονός ότι για πρώτη φορά καλείται ο λαός στις κάλπες για να λυθεί ένα εσωκομματικό πρόβλημα του ΣΥΡΙΖΑ. Μέχρι σήμερα τουλάχιστον, έστω ρητορικώς, οι πολιτικές δυνάμεις έκαναν εκλογές «για να λύσουν τα προβλήματα του λαού». Τώρα ένα κόμμα στήνει κάλπες για να λύσει το δικό του πρόβλημα. Πέρα όμως από τα διαδικαστικά της πολιτικής, σ’ αυτές τις εκλογές πάλι δεν θα απαντηθεί το βασικό πολιτικό ερώτημα. Κι αυτό δεν είναι άλλο από το ποια Ελλάδα θέλουμε να φτιάξουμε. Αν εξαιρέσουμε τους αποσχισθέντες από τον ΣΥΡΙΖΑ, που ονειρεύονται τον εφιάλτη της Βενεζουέλας (με τις ατέλειωτες ουρές στα σούπερ μάρκετ και τον στρατό να τα φυλάει) και το ΚΚΕ που παρέμεινε στο 1917, οι υπόλοιπες πολιτικές δυνάμεις τσαλαβουτούν στον συντηρητισμό του υπάρχοντος και δεν τολμούν να μιλήσουν θαρρετά για την επόμενη μέρα. Ποια πολιτική δύναμη θα πει φωναχτά ότι και οι αγρότες πρέπει να φορολογούνται όπως και οι υπόλοιποι Ελληνες; Ναι, πρέπει να φορολογούνται λίγο, όπως λίγο πρέπει να φορολογείται κάθε επιχειρηματική δραστηριότητα στη χώρα. Ποιος θα εξηγήσει ότι η φορολογική ασυλία ενός μέρους της οικονομίας, δημιουργεί εστίες φοροδιαφυγής στο ευρύτερο κομμάτι της εμπορίας αυτών των προϊόντων και αποτελεί αντικίνητρο για τον εκσυγχρονισμό της παραγωγής; 

Καλός καιρός για πάπιες

 Του Γιώργου Σιακαντάρη, ΒΗΜΑ

Μετά την παραίτηση της κυβέρνησης η κατάσταση στη χώρα είναι ακόμη πιο αντιφατική. Ένα κόμμα που μεταξύ πολλών άλλων επαγγέλονταν την επάνοδο του κατώτατου μισθού στα 751 ευρώ, την σταδιακή αποκατάσταση μισθών στα προ του μνημονίου επίπεδα, την άμεση επάνοδο του επιδόματος ανεργίας στα 461 ευρώ, ένα κόμμα που στο πρόγραμμά του υπόσχονταν την αναχρηματοδότηση της χώρας μέσα από τις «ισχυρές δυνατότητες για αναπτυξιακές συνεργασίες που φαίνεται να υπάρχουν με τη Ρωσία, την Κίνα, χώρες του αραβικού κόσμου και άλλες χώρες» και την εσωτερική αναχρηματοδότηση μέσα από τη «δημιουργία όρων για την επιστροφή καταθέσεων και τη σταθερότητα του χρηματοπιστωτικού συστήματος», φόρτωσε τη χώρα με ανυπολόγιστα νέα οικονομικά βάρη, αποδιοργάνωσε την ιδιωτική επιχειρηματικότητα και τις τράπεζες, οδήγησε σε απίστευτη φυγή καταθέσεων, αύξησε την ανεργία και την ύφεση και κατέφυγε στο πιο βαρύ Μνημόνιο.  Και να το θαύμα!! Ο αρχηγός αυτού του κόμματος «παρουσιάζεται» ως ο από μηχανής Θεός της σύνεσης, της συναίνεσης και της Σοσιαλδημοκρατίας, που θα κάνει όλα όσα μέχρι χθες όχι απλώς αρνούνταν, αλλά χαρακτήριζε και όσους πρέσβευαν κάτι τέτοιο ως «γερμανοτσολιάδες», μερκελιστές και Ολαντρέου. Ε, όχι δεν είναι έτσι, αν έτσι νομίζετε. Δεν μπορεί ο κ. Τσίπρας να αποτελέσει τη σύγχρονη ελληνική σοσιαλδημοκρατία. Δεν την πιστεύει, όπως δεν πιστεύει και τη Συμφωνία που υπέγραψε. Αν ο κ. Τσίπρας ήταν σοσιαλδημοκράτης δεν θα έλεγε πως δεν «πιστεύει» το τρίτο Μνημόνιο, αλλά πως συνειδητοποιεί ότι πολλά από τα μέτρα του Μνημονίου θα έπρεπε ήδη να είχαν εφαρμοστεί και για πολλά άλλα θα αναζητούσε ισοδύναμα που περιορίζουν τον ρόλο του κρατισμού και μειώνουν τις ανισότητες.  Αυτό το κόμμα και αυτός ο ηγέτης είναι έκφραση μιας «κινηματικής» Αριστεράς που ποτέ δεν ήταν πραγματικά φιλοευρωπαϊκή, που στη θέση της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας τοποθετούσε πάντα μια αόριστη άμεση δημοκρατία ως μέσο για τη δημιουργία αυταρχικών καθεστώτων, που γλυκοκοίταζε τους Τσάβες- Κάστρο και όχι τους Ολάντ- Ρέντσι. Αυτό το κόμμα και ο ηγέτης του δεν ήσαν, δεν είναι και δεν θα γίνουν ποτέ σοσιαλδημοκράτες.

Προσαρμογή αντί ψευδαισθήσεων

 Του Πάνου Καζάκου, www.huffingtonpost.gr

Καθώς η δημόσια συζήτηση εστιάζει στις τακτικές κινήσεις των πολιτικών ομάδων εν όψει εκλογών, τείνει να επικαλύψει ένα ουσιαστικό ερώτημα: Τι σηματοδοτεί για το μοντέλο οικονομίας και οικονομικής πολιτικής της μεταπολίτευσης η επιλογή της κυβέρνησης να επικυρώσει τη σύμβαση με τον ΕΜΣ για χρηματοδοτική στήριξη και το «μνημόνιο συνεννόησης για τριετές πρόγραμμα του ΕΜΣ» (2015-2018) που περιλαμβάνει αυστηρή εποπτεία και χρονοδιαγράμματα για τη δημοσιονομική εξυγίανση και την εφαρμογή μεταρρυθμίσεων σε ένα ευρύ φάσμα πολιτικών.

Υποστηρίζω ότι το νέο μνημόνιο, παρά την κριτική που μπορεί να γίνει σε διάφορα σημεία του βασίζεται, όπως και τα προηγούμενα, σε μια σαφή αντικρατικιστική αντίληψη (ή εκσυγχρονιστική για όσους δεν έχουν δυσκολίες με τις λέξεις) την οποία χρειάζεται επειγόντως η χώρα. Από άλλη σκοπιά, σηματοδοτεί μια δραματική ιδεολογική-προγραμματική στροφή -την απομάκρυνση από τις διάφορες εκδοχές ήπιου ή σκληρού εθνολαϊκισμού που επικράτησαν κατά το μεγαλύτερο διάστημα της μεταπολίτευσης και, φυσικά, μας οδήγησαν στη σημερινή κρίση. Περιδιαβάζοντας την πρόσφατη ελληνική ιστορία εντοπίζω μια παρόμοια περίπτωση - το πείραμα του εκσυγχρονισμού (1996-2000), που βέβαια έμεινε ανολοκλήρωτο, αλλά πάντως απείχε προγραμματικά από το εθνολαϊκιστικό παρελθόν του ΠΑΣΟΚ.

Ο ΣΥΡΙΖΑ σαν μνημονιακό κόμμα: Μια (οφθαλμ)απάτη

 Του Τάσου Τέλλογλου, www.protagon.gr
Όσοι άκουσαν το διάγγελμα του κ. Τσίπρα προχθές το βράδυ ίσως να ένιωσαν όπως ο γράφων: Αν δεν γνωρίζαμε ότι ο πρωθυπουργός λέγεται Αλέξης Τσίπρας, ίσως να μας έλεγε ότι ονομάζεται αλλιώς. Φυσικά οι πολιτικοί, όπως και εμείς οι υπόλοιποι, λένε ψέματα στην ζωή τους. Αλλά σπάνια στα 41 χρόνια ύπαρξης της ελληνικής δημοκρατίας, ένας πολιτικός έχει παρουσιάσει, με τέτοιο ωμό κυνισμό και σύστημα, παραβιασμένες υποσχέσεις σαν εν μέρει εκπληρωμένες και απανωτές ήττες σαν, μερικές έστω, επιτυχίες. Από το πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης απέμεινε η επαναπρόσληψη των καθαριστριών και οι αναθεωρημένες 100 δόσεις. Από την απελευθέρωση της αγοράς εργασίας, ο ILO και από την αύξηση των συντάξεων, η μη άμεση κατάργηση της ρήτρας μηδενικού ελλείμματος. Από την διαγραφή του χρέους, τα χαμηλότερα πρωτογενή πλεονάσματα και από την κατάργηση της φοροεπιδρομής, η έντασή της. Από την «Ευρώπη που αλλάζει», η «Ευρώπη» σκέτο. Διότι φυσικά η Ευρώπη δεν αλλάζει επειδή το επιθυμεί ένας λαός, που αντιπροσωπεύει το 2% του ΑΕΠ της ευρωζώνης, με ιδέες της δεκαετίας του '70. Ο Ορέστης Καλογήρου, καθηγητής στο ΑΠΘ, έγραψε χθες στο facebook ότι του πρότειναν (αρμοδίως; αναρμοδίως;) να είναι υποψήφιος με τον ΣΥΡΙΖΑ στις εκλογές, διότι ψάχνουν «μνημονιακούς» υποψήφιους. Φυσικά, αρνήθηκε.

Το παλιό μπροστά μας

 Της Αγγελικής Σπανού, metarithmisi.gr

Από τότε που ξέσπασε η κρίση και τι δεν συνέβη στο πολιτικό επίπεδο, γύρισε ο κόσμος ανάποδα: Εγιναν τέσσερις εκλογικές αναμετρήσεις (Οκτώβριος 2009, Μάιος και Ιούνιος 2012, Γενάρης 2015) και πάμε για την επόμενη. Πέρασαν πέντε κυβερνήσεις (Καραμανλή, Παπανδρέου, Παπαδήμου, Σαμαρά, Τσίπρα) και δέκα υπουργοί οικονομικών (Αλογοσκούφης, Παπαθανασίου, Παπακωνσταντίνου, Βενιζέλος, Ζαννιάς, Σαχινίδης, Στουρνάρας, Χαρδούβελης, Βαρουφάκης, Τσακαλώτος). Δύο κόμματα από εκείνα που συμμετείχαν στις κυβερνήσεις (ΛΑΟΣ, ΔΗΜΑΡ) εξαϋλώθηκαν, ενώ τέσσερις πολιτικοί αρχηγοί εγκατέλειψαν την ηγεσία του κόμματός τους (Καραμανλής, Παπανδρέου, Βενιζέλος, Σαμαράς). Το ΠΑΣΟΚ που κυριάρχησε στη διάρκεια της μεταπολίτευσης ξεφούσκωσε μεταξύ εκλογών 2009 και 2015 από το 43,92% στο 4,68% και υποκαταστάθηκε από τον ΣΥΡΙΖΑ ο οποίος εκτινάχθηκε από το 4,60% στο 36,33% κυριαρχώντας στο πολιτικό σκηνικό απέναντι σε μια ΝΔ που πήγε από το 33,4% στο 27,8%. Το πλέον φρικιαστικό ήταν η ανάδυση της XAπου βρέθηκε στην τρίτη θέση διανύοντας την απόσταση από το 0,29% στο 6,28%, λίγο μπροστά από το Ποτάμι, το νέο κόμμα που δοκιμάστηκε για πρώτη φορά στις εκλογές της 25^ης Γενάρη. Θα μπορούσε κανείς να ανακουφιστεί στην ιδέα ότι όλη αυτή η αντάρα σηματοδοτεί το τέλος του παλιού πολιτικού κόσμου και τη γέννηση του νέου. Αλλά αυτό δεν συμβαίνει. Παρακολουθούμε ακόμη την ταραγμένη και επώδυνη μετάβαση που ακόμη εξελίσσεται και αργεί να ολοκληρωθεί.

Μια του ψεύτη, δυο του κλέφτη, τρεις και…

Του Γιώργου Καρελιά, www.portagon.gr
Για τις επιδιώξεις του Αλέξη Τσίπρα στις νέες εκλογές-εξπρές γράψαμε λίγες ώρες πριν προκηρυχθούν (εδώ). Ο (παραιτημένος ήδη) πρωθυπουργός επιχειρεί ένα τριπλό αιφνιδιασμό. Πρώτον, εναντίον μιας πολυπληθούς ομάδας βουλευτών και άλλων στελεχών του κόμματός του, που αμφισβητούν ανοιχτά την πολιτική του. Θέλει να τους αφοπλίσει πριν προλάβουν να οργανωθούν. Δεύτερον, εναντίον της ΝΔ, του μοναδικού κόμματος εξουσίας, που μπορεί να αμφισβητήσει την πρωτιά του ΣΥΡΙΖΑ (Τσίπρα). Υπολογίζει ο κ. Τσίπρας ότι το βασικό αντίπαλο κόμμα δεν μπορεί να τον απειλήσει με υπηρεσιακό αρχηγό παλαιάς κοπής, που δείχνει ότι φοβάται τις εκλογές. Τρίτον, επιχειρεί να προλάβει τυχόν ευρείες αλλαγές στο εκλογικό σώμα μετά την εφαρμογή των μέτρων του νέου Μνημονίου. Οι εκλογές θα διεξαχθούν πριν φτάσουν στους ιδιοκτήτες τα νέα εκκαθαριστικά του ΕΝΦΙΑ (τον οποίο ο κ. Τσίπρας θα καταργούσε), πριν φανούν οι μειώσεις στις συντάξεις (για τις οποίες ο κ. Τσίπρας είχε «κόκκινες γραμμές), πριν εκκαθαριστούν όλες οι φορολογικές δηλώσεις και οι φορολογούμενοι δουν τι τους περιμένει, πριν χιλιάδες γονείς αρχίσουν να πληρώνουν συν 23% στα ιδιωτικά σχολεία, κ.λπ.
Όλα αυτά τον οδήγησαν στην προκήρυξη υπερ-πρόωρων εκλογών, με βασικό στόχο να προλάβει ανοργάνωτους τους άλλους και να περιορίσει τη δική του φθορά από την άσκηση της εξουσίας, ελπίζοντας ότι έτσι θα διατηρήσει εκείνος την πρωτοβουλία των κινήσεων μετά το εκλογικό αποτέλεσμα.

Σχολαί Μακιαβέλλι, πληροφορίες κ. Τσίπρας

 Του Γιώργου Σιακαντάρη, http://booksjournal.gr

Τελικά, ο Αλέξης Τσίπρας εντρύφησε στον Μακιαβέλλι, τον οποίο πέρυσι τέτοια εποχή αποστρεφόταν - όχι όμως και απολύτως, θα χρειαστεί και μερικά ακόμα, δωρεάν, μαθήματα. Ένα απ' αυτά, παρακάτω.

Πολλοί υποστηρίζουν πως, πέρα απ’ όλες τις άλλες ανεπάρκειες, ο Αλέξης Τσίπρας έχει παιδεία που δεν του επιτρέπει να παρακολουθήσει την πολιτική σκέψη η οποία ξεφεύγει από τα στενά όρια της κουλτούρας των «δεκαπενταμελών». Χαιρεκακία. Τουλάχιστον σε μια περιοχή της ανθρώπινης σκέψης που αφορά την πολιτική θεωρία του Μακιαβέλλι, ο έλληνας πρωθυπουργός έχει κάνει θεαματικές προόδους. Μόλις πριν από 15 μήνες, ο κ. Τσίπρας, μιλώντας στην Μπολόνια, αναφερόταν απαξιωτικά στον Μακιαβέλλι τοποθετώντας του στη συντηρητική Ευρώπη, σε αντιδιαστολή με την προοδευτική Ευρώπη  του Διαφωτισμού, του Μαρξ και του Γκράμσι. Είχα σχολιάσει εκείνη την άποψη του κ.Τσίπρα στο Boοks’ Journal, «Ο Τσίπρας, το κέρας της αμάθειας και ο Μακιαβέλλι».

Δεν φανταζόμουν πως μέσα σ’ ένα χρόνο ο πρωθυπουργός όχι μόνο θα είχε αφομοιώσει τόσο βαθιά τα διδάγματα του προδρόμου του Διαφωτισμού, αλλά άνετα θα μπορούσε να ανοίξει και μια σχολή στην οποία θα παραδίδονται σε νέους και παλαιότερους πολιτικούς εξαίρετα μαθήματα μακιαβελλικής σκέψης – όχι αυτά που αναπαράγονται στα εγχώρια και σε πολλά ξένα λεξικά. Έτσι λοιπόν, τώρα, μπορεί να ισχυριστεί πως γνωρίζει πολύ καλά την άποψη του Μακιαβέλλι για τον πολιτικό που είναι «αλεπού για να μυρίζεται τις παγίδες και λιοντάρι για να τρομάζει τους λύκους».

Μνήμη μνημονίων

 Της Άννας Δαμιανίδη, Εφημερίδα των Συντακτών

Αδεια η Αθήνα καθώς στη Βουλή υπογράφεται το τρίτο Μνημόνιο. Μερικοί τουρίστες κυκλοφορούν στο Σύνταγμα και ψήνονται καρτερικά. Αν περάσουν από την Καθολική Μητρόπολη αποκλείεται να φανταστούν ότι οι δαγκωνιές στα μαρμάρινα σκαλιά της έχουν γίνει με σφυρί. Ή στο Οφθαλμιατρείο το κατώφλι ότι φαγώθηκε κομμάτι κομμάτι με βαριοπούλα. Θα πρέπει να είναι πολύ καλά πληροφορημένοι για να ξέρουν τι κατέστρεψε το τετράγωνο με τα νεοκλασικά στη Σταδίου γωνία με Κλαυθμώνος. Εμείς όμως ας θυμηθούμε. Μνημόνιο σημαίνει μνήμη, κι εξάλλου βοηθά και η βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, Αννα Γαϊτάνη, που τη μέρα της ψηφοφορίας του τρίτου Μνημονίου εμφανίστηκε στη Βουλή με το γνωστό παραστατικότατο μπλουζάκι: μια μάγκισσα, μια γόησσα, μια νεαρή ξανθή με ύφος πολύ σκληρό κι ασήκωτο ανάβει το τσιγάρο της, μάλλον το τσιγαριλίκι της, με τη φλόγα που ήδη καίει στο φιτίλι μιας μολότοφ, αυτό δείχνει η στάμπα στο τισέρτ. Κι από κάτω το Α της αναρχίας, για υπογραφή. Ομολογώ πως δεν κάθισα να ξενυχτήσω με την ψηφοφορία στη Βουλή, είδα μόνο τη φωτογραφία αυτής της μπλούζας κι η μνήμη ξύπνησε. Θυμήθηκα τις άγριες μέρες του 2010, τότε που επί μήνες το κέντρο της Αθήνας καιγόταν, καταστρεφόταν, σκαλί σκαλί, βιτρίνα τη βιτρίνα, ΑΤΜ το ΑΤΜ. Κάθε κινητοποίηση έπρεπε να είναι πιο μεγάλη από την προηγούμενη, μέχρι τη μέρα της μεγάλης πορείας που στοίχισε τους τρεις νεκρούς στη Marfin. Μολότοφ είχαν ρίξει τότε μέσα στην τράπεζα. Οι δράστες δεν συνελήφθησαν ποτέ. Τρεις ζωές για την ψήφιση του πρώτου Μνημονίου. Μέμνησο των Αθηναίων εκείνων που είχαν ξεκινήσει να πάνε στη δουλειά τους μια μέρα σαν τις άλλες.

Το νέο στοίχημα

 Της Όλγας Σελλά, Καθημερινή
Ισως να χαμογελούσε μ’ εκείνο το πονηρό και πυκνό νοημάτων γέλιο του ο Ανταίος Χρυσοστομίδης, αν γινόταν να καταγράψει τα κλαδιά και τα παρακλάδια της ανανεωτικής Αριστεράς που παραβρέθηκαν χθες το μεσημέρι στο Α΄ Νεκροταφείο για να τον αποχαιρετίσουν. Ο κορμός του πάλαι ποτέ ΚΚΕ Εσωτερικού ήταν εκεί, μόνο που εδώ και καιρό έχει γίνει καθαρό ότι οι δρόμοι που έχουν πάρει εκείνοι οι παλιοί συνοδοιπόροι είναι πολλοί, διαφορετικοί και συχνότατα συγκρουσιακοί. Και αν κατέγραφε κανείς τα κόμματα ή τα κινήματα όπου στεγάζονται όλοι αυτοί οι άνθρωποι, θα είχε μπροστά του μερικά σημεία της πρόσφατης ιστορίας και πολύ υλικό για μελέτη. Αλλοι μετέχουν στον ΣΥΡΙΖΑ από την ίδρυσή του και κατέχουν, πλέον, κυβερνητικές θέσεις και ρόλους· άλλοι συνεχίζουν με πείσμα και δονκιχωτισμό τη διαδρομή τους στην ΑΚΟΑ (ένα από τα δύο κομμάτια της διάσπασης του ΚΚΕ Εσωτερικού το 1996. Το άλλο ήταν η ΕΑΡ)· άλλοι είναι μέλη της ΔΗΜΑΡ (ενός κομματιού που έφυγε από τον ΣΥΡΙΖΑ πριν από 3-4 χρόνια)· άλλοι ήταν στη ΔΗΜΑΡ αλλά μετέχουν πλέον σε άλλους σχηματισμούς, κινήματα ή κόμματα που ευαγγελίζονται τη δημιουργία ενός μεγάλου κεντροαριστερού μετώπου... Και κάποιοι είναι μέλη του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά ενεργά ενταγμένοι σε κάποιες από τις συνιστώσες του. Το εντυπωσιακό είναι ότι όλοι (οπωσδήποτε όσοι βρέθηκαν χθες το μεσημέρι στο Α’ Νεκροταφείο) διεκδικούν για τον εαυτό τους την κληρονομιά -των απόψεων, της στάσης, των πολιτικών επιλογών και πρακτικών- της ανανεωτικής αριστεράς, κοινής μήτρας για όλους. Το ακόμα πιο περίεργο είναι ότι μόνο σε τέτοιες περιπτώσεις πλέον -σε οδυνηρούς αποχαιρετισμούς δηλαδή- αναγνωρίζονται όλοι ως παλαιότερο μέρος ενός όλου (κάποτε). Κατά τα λοιπά, στην πολιτική και προσωπική τους καθημερινότητα έχουν ενστερνιστεί τη συγκρουσιακή συμπεριφορά των κάθε φορά διασπάσεων, διχασμών, κ.λπ.

Ραγισμένος καθρέφτης

Tου Γιάννη Παπαθεοδώρου, http://dimartblog.com/

Προεκλογικά ο ΣΥΡΙΖΑ βάσισε τη σκόπιμη, ή έστω αφελή, εξαπάτηση των ψηφοφόρων του σε ένα διπλό πολιτικό αίτημα: την κατάργηση των Μνημονίων και την αλλαγή της Ευρώπης. Ξημερώματα Παρασκευής (14/8/2015), ο ΣΥΡΙΖΑ έφερε προς ψήφιση στη Βουλή το «Μνημόνιο 3», ενώ ήδη ήταν φανερό πως, μέσα σε έξι μήνες, η Ευρώπη άλλαξε τον ίδιο τον ΣΥΡΙΖΑ. Το παλιό αντιμνημονιακό κόμμα της ριζοσπαστικής αριστεράς οδεύει ταχύτατα σε «εμφύλια» διάσπαση και η κυβέρνηση μειοψηφίας των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ εξαντλεί πλέον τον πολιτικό της χρόνο με τακτικισμούς εσωτερικής κατανάλωσης (βλ. πρόταση για «ψήφο εμπιστοσύνης»). Η θλιβερή μεταμεσονύκτια εικόνα του Κοινοβουλίου, κατά τη διαδικασία ψήφισης του νέου Μνημονίου, συμπύκνωσε με τον πιο παραστατικό τρόπο την εικόνα του ιδεολογικού και πολιτικού αδιεξόδου του ΣΥΡΙΖΑ. Η ομολογία των λανθασμένων επιλογών ήλθε —διά στόματος του κ. Δραγασάκη— να επικυρώσει τη στρατηγική ήττα του ΣΥΡΙΖΑ : «Πιστεύαμε πως αν απειλούσαμε με έξοδο, οι Ευρωπαίοι θα τρόμαζαν. Αποδείχθηκε λάθος εκτίμηση. Προς έκπληξή μας ο κ. Σόιμπλε πρότεινε, αν θέλαμε να βγούμε από το ευρώ, να μας βοηθήσει κιόλας». Δεν χρειάζεται να κρίνουμε το ειδικό βάρος μιας τέτοιας δήλωσης, ιδίως όταν προέρχεται από ηγετικό και έμπειρο στέλεχος της κυβέρνησης, που παρακολούθησε από κοντά την πορεία των διαπραγματεύσεων. Από τη δήλωση πάντως συνάγεται ότι η ηγετική ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ όντως πίστευε στην «απειλή της εξόδου» με στόχο να τρομάξουν οι «Ευρωπαίοι», αλλά εξεπλάγη όταν ο κ. Σόιμπλε είχε ήδη φροντίσει να διευκολύνει την έξοδο της χώρας από το ευρώ. Ο συνδυασμός μιας ερασιτεχνικής «θεωρίας παιγνίων» με τις μεγαλοϊδεατικές φαντασιώσεις του ΣΥΡΙΖΑ για το «αριστερό ντόμινο» της Ευρώπης οδήγησε στα γνωστά αποτελέσματα. Η κοινωνία θα πληρώσει ακριβά το λογαριασμό αυτής της δυσάρεστης «έκπληξης». Και η ριζοσπαστική αριστερά θα πληρώσει ακριβά το τίμημα αυτής της αυταπάτης.

Μεταρρυθμίσεις και μια παρεξήγηση

 Της Αγγελικής Σπανού, Ελεύθερος Τύπος

Στο τρίτο μνημόνιο περιλαμβάνονται όλες οι μεταρρυθμίσεις που προβλέπονταν στα δύο προηγούμενα μνημόνια αλλά δεν υλοποιήθηκαν: Από το άνοιγμα επαγγελμάτων μέχρι την απελευθέρωση στην αγορά προϊόντων και από την κατάργηση των φόρων υπέρ τρίτων μέχρι τη ρήτρα μηδενικού ελλείμματος για τα ασφαλιστικά ταμεία. Για τις περισσότερες από αυτές τις μεταρρυθμίσεις (όπως για το γάλα, για το επάγγελμα του βυτιοφορέα, για το άνοιγμα των καταστημάτων τις Κυριακές κοκ) οι προηγούμενες κυβερνήσεις πλήρωσαν το πολιτικό κόστος παρόλο που τελικά είτε έκαναν πίσω είτε προχώρησαν σε μια αποσπασματική και θολή εφαρμογή. Μεταρρύθμιση δεν είναι οι οριζόντιες απολύσεις δημοσίων υπαλλήλων χωρίς αξιολόγηση ούτε η αλλαγή στον ορισμό του φρέσκου γάλατος εφόσον δεν οδηγεί σε μείωση τιμών. Μεταρρύθμιση είναι η επιτάχυνση του ρυθμού απονομής δικαιοσύνης (που δεν έγινε ποτέ), η καθιέρωση ενός απλού, δίκαιου και σταθερού φορολογικού συστήματος (η μεγάλη εθνική χίμαιρα), ο εκσυγχρονισμός του κράτους (διαρκές ζητούμενο), η απόπειρα εξορθολογισμού του ασφαλιστικού το 2001 (Γιαννίτσης), η Διαύγεια (Ραγκούσης), ο νόμος Διαμαντοπούλου για ΑΕΙ (που βιάστηκε στη συνέχεια), τα ΚΕΠ (Αλ. Παπαδόπουλος) και, φυσικά, ο κατάλογος είναι μακρύς, αλλά όχι τόσο πολύ ώστε να μας κουράσει – οπωσδήποτε δεν συνδέεται κατά κανέναν τρόπο με τα μνημόνια. Δεν θέλει ειδικές γνώσεις για να καταλάβει κανείς ότι τα προβλήματα της ελληνικής οικονομίας είναι διαρθρωτικά και δεν λύνονται χωρίς βαθιές τομές, πέρα από περικοπές δαπανών στα τυφλά. Ούτε χρειάζεται πολλή σκέψη για να πειστεί κανείς ότι αν δεν εξυγιανθούν το φορολογικό και το ασφαλιστικό, αν δεν αλλάξει το παραγωγικό μοντέλο και δεν υπάρξει θεσμική ανασύνταξη σε όλα τα επίπεδα (ξεκινώντας από τη λειτουργία της Δικαιοσύνης) η ελληνική υπόθεση είναι χαμένη.

Τι θα έκανε ο Άρης με το γάλα;

Του Κώστα Γιαννακίδη, www.protagon.gr
Θα ήταν περίπου 4 τα ξημερώματα όταν ο δείκτης της έντασης στη Βουλή κινήθηκε ελαφρά προς τα πάνω. Ένας βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ χρησιμοποίησε το επιχείρημα που επιλέγει συχνά και ο Τσίπρας: και ο Λένιν συμβιβασμούς έκανε. Στα έδρανα του ΚΚΕ ξύπνησαν. Σηκώθηκαν χέρια και φωνές για να διαμαρτυρηθούν. Ξημέρωνε τρίτο μνημόνιο πάνω σε μία ταλαιπωρημένη χώρα, αλλά στη Βουλή μπορούσε να στηθεί ένα μικρό debate για τον Λένιν. Μερικές ώρες νωρίτερα, ένας άλλος κυβερνητικός βουλευτής επικαλέστηκε τις αρχές του μαρξισμού για να επιδείξει ηθικά ερείσματα. Δεν είναι παράξενα όλα αυτά. Είναι σίγουρα γραφικά, αλλά, δεν είναι παράξενα. Ο πολιτικός λόγος του κυβερνώντος κόμματος, από όποια συνιστώσα και αν τον ακούσεις, αρθρώνεται με αναχρονισμούς και συναισθήματα. Λογικό. Όταν γίνεται κουβέντα «για την ευκαιρία που χάθηκε το '44», όταν γερμανοτσολιάδες και δωσίλογοι βγαίνουν από τους τάφους, τότε οι άνθρωποι που ανδρώθηκαν στα αμφιθέατρα της μεταπολίτευσης, θα πολιτευτούν αναλόγως. Και θα χρησιμοποιήσουν, πρωτίστως, υλικά από άλλη εποχή και από άλλο σύμπαν. Άλλωστε και οι απέναντι πώς πολιτεύονται; Ομιλούν περί προοδευτικού φιλελευθερισμού και κινούνται σαν κομματάρχες του '50. Η περίπτωση του πρωθυπουργού είναι για δειγματισμό: τα αντανακλαστικά του λειτουργούν καλύτερα στις ανατροπές και στην άρνηση. Πολιτεύτηκε με συγκρούσεις, όχι με συνθέσεις. Για αυτό και στη «διαπραγμάτευση» πήγε σαν συνδικαλιστής των '80ς: «όλα τα κιλά, όλα τα λεφτά». Ο ΣΥΡΙΖΑ, ως ρεύμα, κουβαλάει πολλά παλιά που προσπαθούν να δείξουν καινούργια.

Τα δόντια του λαϊκισμού

 Του Αλέξη Παπαχελά, Καθημερινή

Ο κ. Τσίπρας βλέπει τώρα τα δόντια του αχαλίνωτου κτήνους του λαϊκισμού. Το τάισε, το χάιδεψε, το θέριεψε ο αρχηγός του ΣΥΡΙΖΑ με την πολιτική που ακολούθησε από την ώρα που ήταν αρχηγός του 3% έως το δημοψήφισμα. Ποτέ δεν σκέφτηκε τι θα έπρεπε να κάνει εάν του έπεφτε ο κλήρος της διακυβέρνησης της χώρας, την οποία με τόσο πάθος διεκδίκησε. Ποτέ δεν προετοιμάστηκε. Με ελάχιστες εξαιρέσεις, οι οποίες μετρούνται στα δάχτυλα του ενός χεριού, δεν έψαξε και δεν επέλεξε ικανούς ανθρώπους για τις θέσεις-κλειδιά. Πήγε σε μια εξαιρετικά κρίσιμη και δύσκολη διαπραγμάτευση χωρίς καμία προεργασία, χωρίς πραγματικό σχέδιο Β ή Γ. Ποτέ άλλοτε δεν βρέθηκε η χώρα σε κατάσταση πολέμου χωρίς στοιχειώδες επιτελείο και βασικά σχέδια. Στο όνομα του ιερού αντιμνημονιακού αγώνα συμπεριέλαβε στις τάξεις του κόμματός του τους πλέον ακραίους και γραφικούς, οι οποίοι σήμερα τον υβρίζουν. Δεν έθεσε ποτέ κάποιο όριο στις μεθοδεύσεις, στη ρητορεία και στις ακρότητες στις οποίες κατέφυγαν τα στελέχη και οι οπαδοί του κόμματός του. Ο αρχηγός του ΣΥΡΙΖΑ προφανώς δεν ενδιαφερόταν για την άχαρη τέχνη της διακυβέρνησης. Οχι. Αυτά που τον ενδιέφεραν, και το ξέρει καλά είναι η αλήθεια, είναι ο πολιτικός και κομματικός τακτικισμός, η επικοινωνία και το παιχνίδι εξουσίας. Βασική αγωνία του είναι η πολιτική επιβίωση και ηγεμονία. Αυτό φαίνεται σε κρίσιμους τομείς της δημόσιας ζωής, πέρα από τη διαπραγμάτευση. Οταν δύο υπουργοί τσακώνονται, κανείς δεν παίρνει μια απόφαση για το τι πρέπει να συμβεί. Οι συσκέψεις μοιάζουν με ιδεολογικά αχτίφ και κομματικές ολομέλειες, όχι με συναντήσεις που θα έπρεπε να καταλήγουν σε κάποιο «διά ταύτα» και ένα επιχειρησιακό σχέδιο επίλυσης των προβλημάτων της χώρας. Ο χειρισμός του μεταναστευτικού είναι ένα κλασικό παράδειγμα ανεπάρκειας.

Πολιτών εγκώμιον

 Της Βάσως Κιντή, www.protagon.gr
Με την υπογραφή της συμφωνίας για το νέο Μνημόνιο που μας κρατά στην ΕΕ και τη δήλωση Γιούνκερ ότι η Ελλάδα «είναι και θα παραμείνει αμετάκλητα μέλος της Ευρωζώνης» είναι η ώρα να απευθύνουμε δημόσιο έπαινο στους πολίτες που όλα αυτά τα δύσκολα χρόνια της κρίσης στάθηκαν όρθιοι και υπερασπίστηκαν με σθένος, παρρησία, επιμονή, εγκαρτέρηση, αλληλεγγύη και γνώση τον ευρωπαϊκό προσανατολισμό της χώρας, τη δημοκρατία, την ελευθερία, τα δικαιώματα, την ισοπολιτεία, την ισονομία, την ίδια τη λογική. Η δική τους εγρήγορση, η κινητοποίηση, η αντοχή, η αμοιβαία συμπαράσταση, η αλληλοενημέρωση και η κριτική επέτρεψε και κατέστησε δυνατή αυτή την εξέλιξη απέναντι σε ένα κλίμα ζόφου, μισαλλοδοξίας, διωγμών, συστηματικής παραπληροφόρησης και συκοφαντίας, σκοταδισμού και τυφλής βίας. Δημόσιους έπαινος σ’ αυτούς που στη δουλειά τους, στη γειτονιά τους, στην πόλη τους  δεν υποτάχθηκαν στην τρομοκρατία και στις απειλές και  με τον λόγο τους ή ακόμη και τη σιωπή τους αντιστάθηκαν και δεν παρασύρθηκαν στο κυνήγι ιδεών και ανθρώπων. Δημόσιος έπαινος σ’ αυτούς που δεν δίστασαν να βγουν μπροστά, να μιλήσουν  και να σταθούν δίπλα σε εκείνους που λοιδορήθηκαν, απειλήθηκαν και καταδιώχθηκαν, με πέτρες, αυγά, στειλιάρια, νερά, μολότωφ, κατάρες και ύβρεις. Δημόσιος έπαινος σε αυτούς που συνέταξαν και υπέγραψαν εκατοντάδες κείμενα διαμαρτυρίας, ανάλυσης, ενημέρωσης και κριτικής. Σ’ αυτούς που αποκάλυπταν συστηματικά τα ψεύδη, την προπαγάνδα, την ανοησία, τη στρεψοδικία, τα κόλπα και την εξαπάτηση.

Μπορεί να αλλάξει ο ΣΥΡΙΖΑ;

Του Ανδρέα Πανταζόπουλου, ΒΗΜΑ

Αν η καταναγκαστική μεταστροφή εκ μέρους των κυβερνώντων υπέρ της ευρωπαϊκής πορείας της χώρας, με τη διαφαινόμενη υπογραφή και επικύρωση του τρίτου Μνημονίου, είναι ένα μείζον κεκτημένο της περιόδου που διανύουμε, η διαχείριση αυτής της πορείας είναι εξίσου κρίσιμη τόσο για τη χώρα όσο και για τη φυσιογνωμία των πολιτικών δυνάμεων. Το ερώτημα αν η σημερινή κυβέρνηση και ειδικότερα η κυβερνώσα ριζοσπαστική Αριστερά μπορεί να υλοποιήσει το τρίτο Μνημόνιο, στο οποίο δεν πιστεύει, είναι σημαντικό να τονισθεί ότι δεν είναι μόνον τεχνοκρατικής φύσεως ούτε αφορά «απλώς» την «επάρκεια» του κυβερνητικού προσωπικού. Είναι ερώτημα πολιτικό, που στην πραγματικότητα αμφισβητεί τον ίδιο τον ευρωπαϊσμό των σημερινών κυβερνητικών ελίτ. Αν οι τελευταίες θεωρούν ότι βρίσκονται σε ασίγαστο «πόλεμο» και αναγκαστικά «συνθηκολόγησαν», αν θεωρούν την Ελλάδα «αποικία» και τις μάχες που δίνουν κομμάτι ενός φαντασιακού αντιστασιακού «εθνικο-απελευθερωτικού αγώνα» κατά εσωτερικών και εξωτερικών εχθρών, αν ο ευρωπαϊσμός τους εξαντλείται στην επίκληση αφηρημένων αρχών, πώς θα μπορέσουν να εμπνεύσουν και να υλοποιήσουν μια διαδικασία επανενσωμάτωσης της χώρας σε μια κατ’ αυτούς ανύπαρκτη ή αντιδραστική Ευρώπη; Το τελευταίο διάστημα προβάλλεται η θέση της σοσιαλδημοκρατικοποίησης της ριζοσπαστικής Αριστεράς ώστε αυτή, με μια διαφαινόμενη απομάκρυνση ή αποβολή της αριστερής της πτέρυγας, να καταστεί υπεύθυνη πολιτική δύναμη, ικανή επιτέλους να «κυβερνήσει». Η αισιόδοξη αυτή θέση παρακάμπτει δύο τουλάχιστον σημαντικά και αλληλεπικαλυπτόμενα προβλήματα. Το πρώτο αφορά την ίδια τη φυσιογνωμία, τους λόγους ύπαρξης της ριζοσπαστικής Αριστεράς. Αν η κοινωνικο-πολιτική διαίρεση πάνω στην οποία θεμελιώθηκε το εγχείρημα ΣΥΡΙΖΑ είναι η τομή Μνημόνιο/αντιμνημόνιο, η ακύρωσή της μέσω της ντε φάκτο διολίσθησης της κυβέρνησης στο μνημονιακό στρατόπεδο πλήττει ανεπίστρεπτα τους γενεσιουργούς λόγους της ύπαρξής του.

Ο Καμμένος, ο Σπαλιάρας κι η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ

 Του Κώστα Λογαρά, www.protagon.gr
Όλο το ύφος, το βαρύ κι ασήκωτο, του υπουργού Καμμένου συμπυκνώνεται στο βλέμμα του. Το αφ’ υψηλού. Που υπερίπταται, τήδε κακείσε, σαν να κόβει βόλτες στο γαλάζιο ουρανό καβάλα σε υπερηχητικό της πολεμικής αεροπορίας. Κι ενώ η φωνή του σέρνεται απειλητική πάνω στα ένρινα σύμφωνα της γλώσσας του, ο τσαμπουκάς του κορυφώνεται τσουτσουρδωμένος στην κυματιστή κατάληξη της λέξης. Με λυγμική οξύτητα. Τον άκουγα και γέλαγα Παρασκευή πρωί να επιχειρηματολογεί στην Ολομέλεια πως «το δικό τους μνημόνιο είναι το καλύτερο». Αν δεν ήταν υπουργός, θα μπορούσε να είναι πρωταγωνιστής σε ταινία τριτοκοσμικής αισθητικής. Σε βραζιλιάνικο σήριαλ ή τούρκικο: χοντροκοπιά, μεγαλοστομία και επίδειξη. Ζουμ στο τσιτάτο και γκρο πλαν στην υπογράμμιση του αισθήματος. Με θαυμαστικό στο τέλος μπας και δεν κατάλαβες. Ο κ. Καμμένος βέβαια δεν είναι ο μόνος. Σχολή ολόκληρη. Είναι η αισθητική της απαιδευσιάς και του λαϊκισμού. Η χυδαία απαξίωση του αντιπάλου που τον ρίχνει στο καναβάτσο και «στα τέσσερα». Εδώ, δηλαδή, όπου αργά ή γρήγορα καταλήγει κάθε λόγος υπερφίαλος, κάθε παιδαριώδης κομπασμός όπως ο δικός του. Όχι, δεν είναι μόνον ο Καμμένος. Ο λαϊκισμός δεν έχει κομματική ταυτότητα, είναι ιδεολογία. Μια ολόκληρη κατηγορία από μόνη της. Είτε καυχιούνται είτε βρίζουν, είτε κολακεύουνε τους οπαδούς τους είτε λοιδορούν τους  αντιπάλους τους, όλα τα κάνουν υπερβολικά. Και πάμπολλοι αλήστου μνήμης (Κουλούρηδες, Γιακουμάτηδες, Ψωμιάδηδες κι άλλοι ων ουκ έστι αριθμός) έχουν χρησιμοποιήσει την ίδια ευτελή αισθητική. Διογκώνουν τις προθέσεις τους, υπερτιμούν το «έργο» τους («πρώτη φορά το ένα, πρώτη φορά το άλλο»). Σαν έφηβοι 15άρηδες που κοκορεύονται για την πρώτη τους φορά. Σπαλιάρηδες της πολιτικής. Ενώ η σύνεση κι η αίσθηση του μέτρου, ο ζυγιασμένος λόγος κι η απόδοση των καταστάσεων στις πραγματικές διαστάσεις τους –ως απόρροια αγωγής, ούτε  ταξικής προέλευσης ούτε καταγωγής– είναι γι’ αυτούς άγνωστες λέξεις.

Η κυριότητα των non papers

 Της Ξένιας Κουναλάκη, Καθημερινή

Είναι εντυπωσιακό πόσο γρήγορα διαχέονται τα non papers του Μαξίμου από τον Τύπο και τα social media στους υπουργούς της κυβέρνησης, που τα κάνουν κτήμα τους, τα υιοθετούν με τη ζέση με την οποία κανονικά θα έπρεπε να ενστερνίζονται τη συμφωνία. «Η Ελλάδα ήταν 200 χρόνια με δραχμή και μεγαλούργησε», είχε πει μόλις πριν από λίγες εβδομάδες ο αναπληρωτής υπουργός Πολιτισμού Νίκος Ξυδάκης, όταν το φλερτ της κυβέρνησης με το Plan B κόντεψε να πάρει διαστάσεις γάμου. Δηλαδή, λίγο πολύ, δεν τρέχει και τίποτα αν βγούμε από το ευρώ. Δυσκολεύομαι, ομολογουμένως, να αντιληφθώ σε ποιους ακριβώς τομείς μεγαλούργησε η Ελλάδα τα τελευταία 200 χρόνια, προ ευρώ, από τις αρχές του 19ου αιώνα έως το 2000. Μήπως στις πελατειακές σχέσεις, τον νεποτισμό, τη διαφθορά και τη γιγάντωση του κράτους; Στην αναποτελεσματική γραφειοκρατία και τη στρεβλή ανάπτυξη, στον πληθωρισμό και τις ανισότητες, στην παραμέληση του κοινωνικού κράτους και την ενίσχυση της ιδιωτικής παιδείας και υγείας; Κι αν πράγματι δεν είχε και τόση σημασία η έξοδός μας από την Ευρωζώνη, τότε γιατί είδαμε την ύστατη στιγμή τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα, μετά από έξι μήνες χαλαρής όσο και ατελέσφορης διαπραγμάτευσης, να αποδέχεται τα πάντα και να ζητά μάλιστα στήριξη από την αντιπολίτευση; Σύμφωνα με συνέντευξη του Νίκου Ξυδάκη, κακώς τα κόμματα της αντιπολίτευσης αντιδρούν στη συμφωνία. Το κάνουν «διότι αισθάνονται ότι σύρονται σε μια πολιτική κατάσταση, σε ένα πολιτικό σκηνικό το οποίο δεν μπορούν να το ελέγξουν και από το οποίο να βγουν κερδισμένα.

Το τέλος της μαγικής σκέψης

Του Παύλου Τσίμα,  http://www.huffingtonpost.gr

Λύτρωση ή συμφορά, υφεσιακή ή αναπτυξιακή, η "καλύτερη δυνατή" ή η "χειρότερη όλων", η νέα συμφωνία Αθήνας-πιστωτών έχει ακόμη αβέβαιη την τύχη και ακόμη περισσότερο αβέβαιες τις επιπτώσεις. Έτσι κι αλλιώς, όμως, σημαδεύει το οριστικό τέλος μιας εποχής.

Ας την ονομάσουμε, εποχή της μαγικής σκέψης. Τον όρο τον χρησιμοποιούν κυρίως ανθρωπολόγοι και ψυχολόγοι. Ο Σαρτρ του έδωσε τον καλύτερο ορισμό του: Όταν οι άνθρωποι επιτρέπουμε σε μια ισχυρή επιθυμία ή ένα συναίσθημα να μας πείσει ότι κάτι είναι αληθινό, ενώ η λογική υποστηρίζει το αντίθετο. Σαν να ξορκίζουμε την πραγματικότητα ή να πιστεύουμε σε μαγικές, αθέατες δυνάμεις που θα την αλλάξουν στα μέτρα των επιθυμιών μας. Σημαδεύει μια οριμένη φάση της ζωής του ανθρώπου και μια εποχή του ανθρώπινου πολιτισμού. Αλλά μπορεί να αναβιώνει στην ατομική ή την συλλογικη μας συμπεριφορά. Ή στον πολιτικό λόγο. Ζήσαμε μια τέτοια εντυπωσιακή αναβίωση. Θύαμε στην μαγική σκέψη όταν πιστεύαμε ότι μπορούμε αζημίως να διαγράψουμε το χρέος μας, ότι μπορούμε, μ' ένα κόλπο ζόρικο, από αυτα που κάνουν στις Ινδίες και στο Ζάππειο, να μειώσουμε τα ελλείμματα χωρίς λιτότητα, ότι με την ψήφο μας και μόνον θα αλλάξουμε την Ευρώπη ολόκληρη, ότι μπορούμε να βγάλουμε την γλώσσα στην ευρωζώνη, χωρίς να διακινδυνεύσουμε την συμμετοχή μας σ' αυτήν, όταν ο Αλέξης έλεγε ότι θα κάνει μια πρόταση στην Μέρκελ που εκείνη δεν θα μπορέσει να αρνηθεί ή όταν ο Γιάνης τον έπειθε ότι αν εξαντλήσουμε τον διαπραγματευτκό χρόνο, αθετήσουμε πληρωμές και εισάγουμε φαντεζί εικονικό χρήμα στις συναλλαγές μας, ο κόσμος θα πέσει στα πόδια μας προσφέροντας χρυσό, σμύρνα και λιβάνι.

Με το όπλο παρά πόδα

 Του Πέτρου Παπασαραντόπουλου, http://metarithmisi.gr

Στις 16 Οκτωβρίου του 1949 ο Νίκος Ζαχαριάδης, γενικός γραμματέας του ΚΚΕ, δήλωσε από το ραδιόφωνο του Βουκουρεστίου το περίφημο «βάζουμε το όπλο παρά πόδα». Με τη φράση αυτή σηματοδότησε, και τυπικά, το τέλος του Εμφυλίου, που ταλάνισε τη χώρα και άφησε πίσω του δεκάδες χιλιάδες νεκρών, αλλά ταυτόχρονα, εξέπεμψε την προειδοποίηση ότι ο εμφύλιος πόλεμος δεν είχε τελειώσει. Αντίθετα, με το όπλο παρά πόδα, ανάμενε τις συνθήκες εκείνες που θα επέτρεπαν τη συνέχισή του. Άλλωστε η απόφαση της 6ης Ολομέλειας της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΕ, που έγινε μια εβδομάδα νωρίτερα, στις 9 Οκτωβρίου 1949, άφηνε ελάχιστα περιθώρια για παρανοήσεις: «Ο ΔΣΕ δεν κατέθεσε τα όπλα, μονάχα τα έθεσε παρά πόδα. Υποχώρησε μπροστά στην τεράστια υλική υπεροχή που συγκέντρωσαν οι ξένοι κατακτητές ενισχυμένοι απ” την τιτοϊκή αποστασία και προδοσία που τον χτύπησε πισώπλατα… Αυτό δεν σημαίνει συνθηκολόγηση»[1].  Μετά από 66 χρόνια γνωρίζουμε πλέον ότι αυτοί οι λεονταρισμοί δεν είχαν καμία σχέση με την πραγματικότητα. Ήταν όμως ενδεικτικοί μιας νοοτροπίας που διαπότιζε βαθιά την κομμουνιστική ηγεσία. Μιας νοοτροπίας ρεβανσισμού που θα μπορούσε να συμπυκνωθεί στη φράση ότι «χάσαμε μια μάχη αλλά όχι και τον πόλεμο». Ο πόλεμος θα συνεχιστεί, ήταν το μήνυμα. Ευτυχώς η πραγματικότητα τους διέψευσε.

Η «επαναστατική τακτική» του Αλέξη Τσίπρα

Είναι εντυπωσιακό ότι αυτή η ρεβανσιστική ρητορεία του Νίκου Ζαχαριάδη επαναλαμβάνεται, πανομοιότυπα, μετά από τόσα χρόνια από τον Αλέξη Τσίπρα και τους υποστηρικτές του για να υπερασπιστούν την κυβίστηση και την υπογραφή τής συμφωνίας με τους ευρωπαίους εταίρους.

Το δικαίωμα στην αυθαιρεσία: η εθνική «κοινωνική» μας κουρελού

Της Αντιγόνης Λυμπεράκη,  http://www.huffingtonpost.gr

Το Κοινωνικό Κράτος, σε όλες τις χώρες της Ευρώπης είχε την αφετηρία του σε επιμέρους και ασυντόνιστες πρωτοβουλίες φιλανθρωπίας και κοινωνικής αρωγής. Το πρώτο μισό του 20ού αιώνα διαπιστώθηκαν ελλείψεις και επικαλύψεις -άλλοι δεν έπαιρναν τίποτα, και άλλοι έπαιρναν δυο και τρεις φορές. Η κουρελού των ειδικών ρυθμίσεων αντικαταστάθηκε από ένα σύστημα πρόνοιας (αυτό που λέμε Κοινωνικό Κράτος) που λειτουργούσε με ενιαίους κανόνες. Η επιλεκτική φιλανθρωπία έδωσε τη θέση της στο κοινωνικό δικαίωμα.

Το δίλημμα αυτό αντιμετωπίζουμε έντονα στην Ελλάδα με έναν αιώνα καθυστέρηση. Από τη μια μεριά βρίσκεται η εθνική κοινωνική μας κουρελού, από την άλλη βρίσκεται η πρόκληση να οικοδομηθεί ένα κοινωνικό κράτος δικαίου. Ναυαρχίδα του τελευταίου ήταν και είναι ένα μόνιμο και ενιαίο Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα - το βασικό συστατικό του κοινωνικού δικτύου ασφάλειας. Η μάχη αυτή ξαναδίδεται αυτές τις μέρες με τους ξενόφερτους εκβιαστές στο κοινωνικό κράτος, και τη δική μας πλευρά να επιμένει στην εθνική μας κουρελού.

Ως τώρα το σκορ είναι: Κουρελού εναντίον ΕΕΕ: σημειώσατε 1.

Είναι κοινό μυστικό: για κάθε 10 ευρώ που δαπανώνται σε κοινωνικά επιδόματα στην Ελλάδα, τα 9 δεν εξετάζουν τα εισοδηματικά και περιουσιακά στοιχεία του δικαιούχου. Είναι επιμελώς κρυμμένο μυστικό: δικαιούχοι κοινωνικών επιδομάτων που ανήκουν στο πλουσιότερο 10% του πληθυσμού, λαμβάνουν υψηλότερο επίδομα από εκείνους τους δικαιούχους που ανήκουν στο φτωχότερο 10% του πληθυσμού.

Τώρα αρχίζουν τα δύσκολα

Του Αριστείδη Χατζή, www.protagon.gr

Θάρρος ή αλήθεια
Σήμερα τελείωσαν τα ψέματα. Η κυβέρνηση της «ριζοσπαστικής Αριστεράς» συμφώνησε στο δυσκολότερο και από πολλές απόψεις χειρότερο μνημόνιο των τελευταίων 5,5 χρόνων. Αν όλα πάνε «καλά» το μνημόνιο θα περάσει την Πέμπτη από την Βουλή των Ελλήνων, την Παρασκευή από το Eurogroup και την άλλη εβδομάδα απ’ όσα ευρωπαϊκά κοινοβούλια χρειάζεται. Και στις 20 Αυγούστου θα έχουμε τα χρήματα (τα δανεικά) για να δώσουμε τα 3,2 δισ. στην ΕΚΤ. Όμως τα πράγματα δεν θα ηρεμήσουν. Θα ακολουθήσει ένα οικονομικό και πολιτικό τσουνάμι. Έχουμε στη διάθεσή μας μερικές ώρες για να εκτιμήσουμε ψύχραιμα την κατάσταση.
Πώς τα κατάφερες;
Αν διαβάσει κανείς προσεκτικά τα σχετικά κείμενα που έχουν διαρρεύσει και τα συγκρίνει με τα προηγούμενα κείμενα των μνημονίων και άλλων σχετικών συμφωνιών θα διαπιστώσει ότι πολλές ρήτρες απλά επαναλαμβάνονται. Υποσχόμαστε δηλαδή, για άλλη μια φορά, ότι θα πραγματοποιήσουμε μεταρρυθμίσεις που έπρεπε να έχουν γίνει πολύ πριν το 2010. Αλλά αυτή τη φορά η επίβλεψη θα είναι σαφώς πιο αποτελεσματική αλλά και πιεστική καθώς οι «θεσμοί» έχουν πλέον την εμπειρία της προηγούμενης πενταετίας. Εδώ η λύση δεν είναι το παιχνίδι της γάτας με το ποντίκι που έπαιζαν οι προηγούμενες κυβερνήσεις. Τα μέτρα είναι πολύ σκληρά και δεν υπάρχουν περιθώρια ελιγμών διότι η Δαμόκλειος σπάθη (Grexit) θα συνεχίσει να βρίσκεται πάνω από τα κεφάλια μας. Αλλά και πάλι μην περιμένετε πολλά. Καθώς διάβαζα το draft είχα την αίσθηση ότι οι πραγματικές μεταρρυθμίσεις, δηλαδή αυτές που θα ανοίξουν την ελληνική αγορά, αποτελούν μια υποσημείωση. Κάτι σαν «αν προλάβουμε…, ίσως…, μπορεί…». Άλλωστε έχουμε να κάνουμε με μια κυβέρνηση που είναι γνήσια αντιμεταρρυθμιστική και εταίρους που αντιμετωπίζουν την Ελλάδα ως ανεπίδεκτη μεταρρυθμίσεων. Ας ελπίσουμε τουλάχιστον ότι θα νοικοκυρευτεί λίγο το ασφαλιστικό. Αλλά και γι’ αυτό κρατάω πολύ μικρό καλάθι. Έτσι και πάλι το βάρος θα πέσει στα δημοσιονομικά μέτρα, δηλαδή στους φόρους.