Ιδανικός ένοχος, ανεπίδεκτος ηγεμόνας

Του Γιάννη Βούλγαρη, ΝΕΑ, 30.3.12

Η κρίση της ευρωζώνης παίχτηκε πάλι σαν ταγκό ενός νέου «ιδανικού ένοχου» και του συνήθους ανεπίδεκτου ηγεμόνα. Η Κύπρος προσφερόταν άνετα για τον ρόλο του «ιδανικού ενόχου» (ο όρος του γνωστού οικονομολόγου Πιζανί-Φερί είχε χρησιμοποιηθεί παλαιότερα για την Ελλάδα). Τραπεζικός τομέας υπερμεγέθης και υπό χρεοκοπία. Φορολογικός παράδεισος αλλά επίσης «πλυντήριο», κυρίως ρώσων ολιγαρχών και μαφιόζων. Ενα σύστημα εξουσίας γεννημένο και διαπλεγμένο με τις ανωτέρω παθογένειες. Μια λαθεμένη, μικρομέγαλη και αλαζονική αντίληψη για τη γεωπολιτική τής περιοχής, που αναπαράγει τα λάθη του παρελθόντος παρότι τα είχε πληρώσει ακριβά. Μια πολιτική ηγεσία, μνημείο πολιτικαντισμού, ανεπάρκειας και εθνικής ανευθυνότητας, άφησε τα πράγματα να κυλήσουν ως το χείλος του γκρεμού, πετώντας την «καυτή πατάτα» στον επόμενο. Ειρωνεία της Ιστορίας, ήταν ο πρώτος «κομμουνιστής πρόεδρος» της Κύπρου. Εφτασαν αυτά για να προκαλέσουν την αντίδραση των Γερμανών και των «Βορείων». Ομως και οι «Νότιοι» αποστασιοποιήθηκαν, αρνούμενοι να αναγνωρίσουν τον εαυτό τους στην «κυπριακή περίπτωση». Οταν λοιπόν η Κύπρος χρειάστηκε τη χρηματοδοτική στήριξη, το πρίσμα υπό το οποίο θα την αντιμετώπιζαν ήταν ήδη δεδομένο. Οχι μόνο στο επίπεδο των ελίτ αλλά και της κοινής γνώμης.

Tο πείραμα της Kύπρου

Του Αντώνη Δαλίπη, Ημερησία, 30.3.13

Συνήθως οι εθνικές τραγωδίες έρχονται μετά από επιδείξεις παλικαρισμού, εν μέσω «ηρωικών» πράξεων λαϊκισμού και πάντα συνοδεύονται από πατριωτικά άσματα. Oπως ακριβώς συμβαίνει τώρα που η Kύπρος βυθίζεται σε μία άνευ προηγουμένου οικονομική κρίση και πολλοί άρχισαν να την παροτρύνουν να κάνει ένα ακόμη βήμα μπροστά. Zαλισμένη η κυπριακή κοινωνία στήνει ευήκοον ους στα περί εναπαναφοράς της κυπριακής λίρας και ντόπιοι και Eλλαδίτες πολιτικοί καλλιεργούν κλίμα για έξοδο από το ευρώ. H ατμόσφαιρα για να διαπραχθεί το μέγα λάθος είναι περισσότερο από ιδανική. Bρυξέλλες και Bερολίνο θέλουν να κάνουν το μεγάλο πείραμα στις συνθήκες εργαστηρίου που τις προσφέρει το μικρό μέγεθος της κυπριακής οικονομίας. Kαι στην Kύπρο τα οδυνηρά μέτρα που λαμβάνονται καλλιεργούν το έδαφος για ένα ακόμη ηρωικό «όχι» στο νέο δημοψήφισμα που στήνουν τεχνηέντως αρκετοί σε Λευκωσία και Aθήνα. Oι υποβολείς της ιδέας σε Bερολίνο, Aθήνα και Λευκωσία, ξεκινώντας από διαφορετική αφετηρία, καταλήγουν, παραδόξως, στον ίδιο σκοπό και όλοι βολεύονται. Hδη οι ισχυροί της Eυρώπης φέρονται να έχουν διαμηνύσει στους Kυπρίους πως είναι πρόθυμοι ακόμη και να τους «βοηθήσουν» αν τυχόν επιλέξουν την έξοδο.

Αριστερός Συντηρητισμός

http://ratiovincit.com/

Μια κριτική στο άρθρο του καθηγητή Κωνσταντίνου Τσουκαλά «Νέα ήθη: έξω χαραμοφάηδες, επίορκοι και λοιποί “ύποπτοι”».

Έχοντας στο παρελθόν την τύχη να έχω τον Κωνσταντίνο Τσουκαλά καθηγητή έστω και μόνο για ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον και παραγωγικό εξάμηνο, αισθάνομαι την ανάγκη να ασκήσω ανοιχτή κριτική στο περιεχόμενο και το πνεύμα του πρόσφατου άρθρου του που δημοσιεύθηκε στην «Εφημερίδα των Συντακτών» στις 23 Μαρτίου 2013  - ιδίως μάλιστα εφόσον οι θέσεις που εκφράζει εκεί είναι απολύτως χαρακτηριστικές μιας ευρύτερης, εξαιρετικά δημοφιλούς στάσης.Ο Τσουκαλάς ξεκινά λέγοντας ότι η «μεταρρυθμιστική ευχολογία» είναι συχνά κοινότοπη – επίθετο που του επιτρέπει να ξεπεράσει τον σκόπελο της ευθείας απάντησης στο κρίσιμο ερώτημα: ανεξάρτητα από τις όποιες προτάσεις κατατίθενται σχετικά, το ίδιο το μεταρρυθμιστικό αίτημα καθαυτό, είναι ή όχι εύλογο, επίκαιρο, επιτακτικό;Βεβαίως, στην συνέχεια η απάντηση δίνεται, έστω και πλαγίως. Ο δημόσιος τομέας κατά τον Τσουκαλά είναι «πάσχων» εντός-εισαγωγικών. Ή μάλλον: μόνο εντός εισαγωγικών. Και τα εισαγωγικά δεν σταματούν εδώ. Ο αναγνώστης τα συναντά 22 φορές σε 8 παραγράφους – 23 αν μετρήσουμε και τον τίτλο. Είναι προφανές ότι ο Τσουκαλάς διαφωνεί με την έννοια που οι φιλομεταρρυθμιστές δίνουν στις λέξεις – όμως ο ίδιος δεν τις αποκαθιστά. Μάλλον, θεωρεί την σωστή τους εννοιολόγηση αυτονόητη για τον αναγνώστη…Για τον Τσουκαλά λοιπόν, η συζήτηση περί εξυγίανσης του Δημοσίου είναι μάλλον άτοπη. Γράφει:

Καθάρματα και γκάνγκστερ

Του Περικλή Δημητρολόπουλου, ΝΕΑ, 29.3.13

- Κάθαρμα!

- Είσαι και φαίνεσαι!

Η γαλλική Libération βρήκε έναν πολύ παραστατικό τρόπο πριν από λίγες ημέρες για να περιγράψει στο πρωτοσέλιδό της τον τρόπο που διεξάγεται το τελευταίο διάστημα ο πολιτικός διάλογος στη Γαλλία. Οι ύβρεις έχουν αντικαταστήσει τα επιχειρήματα, ο λεπτός υπαινιγμός που μπορεί να συνοδεύσει μια διαφωνία έχει δώσει τη θέση του στην μπρούτα προσβολή. Η εφημερίδα αισθάνθηκε την ανάγκη να υπερασπιστεί τον πολιτικό πολιτισμό, να ψέξει τους πολιτικούς που «ξεπερνούν τα όρια». Το υβρεολόγιο δεν έχει καμία θέση στη δημόσια ζωή, στον υπουργό Οικονομικών μπορεί να προσάψει κανείς πολλά, να ασκήσει όσο σκληρή κριτική θέλει, αλλά σε καμία περίπτωση δεν είναι «στραγγαλιστής» ή «ένας από τα 17 καθάρματα του Eurogroup», για έναν δικαστή δεν μπορείς να λες ότι «ατιμάζει τη δικαιοσύνη» ή ότι «κοπρίζει τη Γαλλία» επειδή διαφωνείς με μια απόφασή του. Υπάρχει κάτι ανησυχητικό σε όλα αυτά, θυμίζουν τη φραστική βία της άκρας Δεξιάς τη δεκαετία του 1930. Αν ψάχναμε ακόμη μία απόδειξη της διολίσθησης προς τα άκρα, την έχουμε μπροστά στα μάτια μας - ή μάλλον τρυπάει τα αυτιά μας.  

Το φάντασμα του Σόιμπλε

Του Γιώργου Σιακαντάρη, Athnes Voice

Ένα φάντασμα κινείται πάνω από την Ευρώπη από το 1971 και ύστερα. Είναι το φάντασμα της προτεραιότητας των αγορών έναντι της κοινωνίας, το φάντασμα του υπερφιλελεύθερου συντηρητισμού. Σήμερα αυτό το φάντασμα στην Ευρώπη περιφέρεται ντυμένο Σόιμπλε. Δυστυχώς στη χώρα μας κυκλοφορεί και με τη μορφή κάποιων υπερφιλελεύθερων που νομίζουν πως είναι αριστεροί και φιλελεύθεροι. Αρχικά αυτό ξεκίνησε με πολύ δειλά βήματα και, σαν φάντασμα που ήταν, κυκλοφορούσε μόνο τις «μεταμεσονύκτιες» ώρες στα εστιατόρια κάποιων ευρωπαϊκών πρωτευουσών. Εκεί αυτό «συνομιλούσε» και δειπνούσε με κάποιους δήθεν «τεχνοκράτες» και «φιλελεύθερους», πολλοί εκ των οποίων ήσαν πρώην σταλινικοί και οι οποίοι είχαν μετατρέψει τον παλαιό σταλινισμό τους σε «φιλελεύθερο» ελιτισμό. Το πρωί όμως οι αποφάσεις της Ευρώπης του Βίλυ Μπράντ, του Σμιτ, του Κολ, του Μιτεράν και κυρίως του Ντελόρ το έστελναν πίσω να κοιμηθεί. Μετά το 1971 με την απόφαση για την ελεύθερη διακύμανση των συναλλαγματικών ισοτιμιών και την πετρελαϊκή κρίση,

Είμαστε ακόμα μικροί

Του Περικλή Δημητρολόπουλου, ΝΕΑ, 28.3.13 

Η Αλήθεια είναι ότι το χάσμα του χρόνου συνιστά μια μεγάλη διαφορά. Αλλά οι ομοιότητες είναι περισσότερες απ' όσες θα μπορούσε να φανταστεί κανείς. Οπως υπενθύμιζε ο βρετανός ιστορικός στην Guardian, η Βυζαντινή Αυτοκρατορία ήταν μια κοινότητα κρατών με διαφορετικές γλώσσες, εθνότητες, κλιματικές συνθήκες και τοπικές οικονομίες. Διέθετε, επίσης, ένα κοινό νόμισμα. Αντίθετα από την ΕΕ, όμως, το κοινό νόμισμα του Βυζαντίου βασιζόταν στη δημοσιονομική ένωση και στην κοινή φορολογική πολιτική. Οι φόροι της περιφέρειας κατέληγαν στο κέντρο, γεγονός που επέτρεπε την οικονομική ενίσχυση των πιο φτωχών περιφερειών από τις πιο πλούσιες. Παρ' όλα αυτά το Βυζάντιο δεν μπόρεσε να αποφύγει μια καταστροφική ύφεση, η οποία προκλήθηκε από τον ίδιο συνδυασμό παραγόντων που γονατίζουν σήμερα την Ευρώπη. Τα δημόσια έσοδα μειώθηκαν, οι δημόσιες δαπάνες αυξάνονταν, ενώ μια κρίση ρευστότητας έκανε τα πράγματα ακόμη πιο δύσκολα.

Από την Ιστορία μπορεί κανείς ασφαλώς να αντλήσει χρήσιμα διδάγματα. Είναι πολύ διαφορετικό, όμως, να αναζητεί λύσεις για το μέλλον σκαλίζοντας με μανία το παρελθόν.

Ο αφόρητος επαρχιωτισμός του ΣΥΡΙΖΑ

Του Νίκου Μαραντζίδη, www.protagon.gr 

Αν κάτι διέκρινε ιστορικά την Αριστερά, ήταν η αίσθηση ενός κοσμοπολιτισμού που παντού οι ηγεσίες της ανέδυαν. Από τον καιρό του Μαρξ, οι σοσιαλιστές, αντιλαμβάνονταν τον κόσμο μέσα από την οπτική ενός παγκόσμιου πρίσματος. Ταξίδευαν πολύ, διάβαζαν και μιλούσαν ξένες γλώσσες, παρακολουθούσαν τη διεθνή πολιτική και σκέφτονταν συνεχώς πάνω σε αυτήν. Ο διεθνισμός της Αριστεράς -επαναστατικής ή ρεφορμιστικής δεν έχει, πια, τόση σημασία- δεν ήταν απλώς ένα εργαλείο ή ένα στοιχείο της θεωρίας της αλλά κυρίως μια κουλτούρα, ένας τρόπος να σκέφτεται τον κόσμο, πέρα από τα στενά όρια του έθνους-κράτους. Αν κάτι αγάπησα πραγματικά στην Αριστερά των νεανικών μου αναγνωσμάτων ήταν ακριβώς αυτήν της την ικανότητα να σκέφτεται ταυτόχρονα σε δύο επίπεδα: το παγκόσμιο και το εθνικό, το θεωρητικό και το εμπειρικό. Όποιος έχει ενθουσιαστεί  όπως εγώ με την «18η Μπρυμαίρ του Λουδοβίκου Βοναπάρτη», όπου ο Μαρξ ανέλυε την πολιτική ζωή στη Γαλλία εγγράφοντάς τη μέσα στη δική του θεωρητική του σύλληψη, καταλαβαίνει τι λέω.  Αν κάτι με ενοχλούσε ιδιαίτερα στη Δεξιά ήταν ακριβώς το αντίστροφο: η δυσκολία της να σκεφτεί πέρα από τα σύνορα του έθνους και των εμπειριών του. Έχει ο καιρός γυρίσματα, όμως.

Ο λαϊκισμός σκοτώνει

Του Φώτη Γεωργελέ, Athens Voice

Eίναι κρίμα που οι άνθρωποι μαθαίνουν μόνο από τα λάθη τους. Και είναι πολύ κρίμα όταν αυτά τα παθήματα που γίνονται μαθήματα συμβαίνουν δίπλα μας, συμβαίνουν σε μας. Μέσα σε 10 μέρες είδαμε το «what if». Την εναλλακτική πραγματικότητα που κι εδώ στην Ελλάδα τόσο φλογερά μας προπαγάνδιζαν όλα αυτά τα χρόνια. Η Κύπρος αντίκρισε την άβυσσο μόνο με την ορατή προοπτική της άτακτης χρεοκοπίας, ούτε καν με την ίδια τη χρεοκοπία. Κλειστές τράπεζες, όριο ανάληψης στα ΑΤΜ 100 ευρώ, κλειστά βενζινάδικα, καταστήματα που πωλούν μόνο μετρητοίς, ελλείψεις σε φάρμακα και τρόφιμα. Ο λαϊκισμός στα λόγια είναι αήττητος. Υπόσχεται πάντα το τέλειο. Όταν φτάνει η ώρα της πραγματικότητας είναι πια αργά. Ακόμα κι αν αποφευχθεί η πλήρης κατάρρευση, η ζημιά έχει ήδη γίνει.Όταν χρεοκοπείς δεν υπάρχουν καλές λύσεις.Καλό είναι το μικρότερο κακό. Η χαρά, δηλαδή, του δημαγωγού. Πάντα μπορείς να κατηγορήσεις μια κακή λύση. Εκ του ασφαλούς. Τσάμπα είναι. Μόνο που δεν είναι πάντα. Γιατί η μακροχρόνια επικράτηση του τυχοδιωκτικού λαϊκισμού στο τέλος τυφλώνει τις κοινωνίες. Τα ηρωικά όχι, οι επαναστάτες των καφενείων και οι ριζοσπαστικές λύσεις των τηλεοπτικών παραθύρων διαμορφώνουν το κλίμα. Και οδηγούν στις αυτοκτονικές επιλογές.

«Η ευγενής μας τύφλωσις». Πατριωτισμός ή «προστυχιά»;

Του Κώστα Κούρκουλου, Μεταρρύθμιση, 27.03.2013

Οι «μαινόμενοι πατριώτες», ήταν αυτοί που, με όρους ψυχοπαθητικού ανορθολογισμού, προκάλεσαν πάντοτε τις λεγόμενες «εθνικές τραγωδίες», με πρώτη αυτή του 1897. Με το που πέρασαν δύο δεκαετίες, οι ίδιοι και οι επίγονοί τους, προκαλούν τη δεύτερη τραγωδία: Με σημαία το μαγικό, «ψωμί, ελιά και Κώτσο βασιλιά», επαναφέρουν το βασιλιά, αρνούμενοι να δουν ότι μαζί φέρνουν «πακέτο» και τη Μικρασιατική καταστροφή. Με την ίδια τύφλωση, την  ώρα που η υπόλοιπη Ευρώπη ανοικοδομείται μετά τον 2^οΠαγκόσμιο πόλεμο, προκαλούν την σφαγή του εμφυλίου. Μόλις η χώρα άρχισε να ψηλαφεί τη νεωτερικότητα, επιβάλλουν δικτατορία, με σκοπό να την καθηλώσουν  στο «ελληνορθόδοξο» παρελθόν. H τελευταία μεγάλη «πατριωτική» τους πράξη, το πραξικόπημα της Κύπρου, έφερε τη διχοτόμηση του νησιού. (Η «ηρωϊκή» απόρριψη του σχεδίου Ανάν, δεν προκάλεσε νέα γεγονότα. Απλώς μονιμοποίησε τη διχοτόμηση. Άρα δεν θα την περιλάβουμε στις κορυφαίες «πατριωτικές» πράξεις). Με βάση την ιστορική εμπειρία, τίθεται το ερώτημα: Αφού ο εθνικός τυχοδιωκτισμός παράγει μόνον τραγωδίες, πώς συνεχώς τον βρίσκουμε μπροστά μας; Η απάντηση βρίσκεται σ’ αυτό που υποστήριξε ο Κ. Καστοριάδης, ότι δηλαδή δεν υπάρχει συλλογική ιστορική μνήμη.  Άρα δεν μαθαίνουμε από το παρελθόν.

Σάιμον Κρίτσλεϊ: Στην ουσία κυβερνούν οι διεθνείς αγορές

Ο φιλόσοφος Σάιμον Κρίτσλεϊ δηλώνει ότι δεν πιστεύει στο ευρώ και τονίζει ότι οι Βόρειοι απολαμβάνουν να τιμωρούν τον Νότο

Συνέντευξη στον Ηλια Μαγκλινη

Η συζήτηση με τον Βρετανό στοχαστή Σάιμον Κρίτσλεϊ ξεκίνησε κάπως ανάποδα: εκείνος ρωτούσε κι εγώ απαντούσα – στην αρχή. Ρωτούσε για την κρίση και του έκανε εντύπωση το γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια ζούμε σε μια κατάσταση αβεβαιότητας. «Μα ζούσατε ποτέ σε μια βεβαιότητα;», ρώτησε εντυπωσιασμένος. Το ίδιο βράδυ, ο Κρίτσλεϊ θα συζητούσε με τον ψυχαναλυτή Κώστα Γεμενετζή στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών περί «συναισθημάτων σε περίοδο αβεβαιότητας». «Η οποιαδήποτε αίσθηση βεβαιότητας», είπε αμέσως μετά, «είναι μια ψευδαίσθηση. Συνήθως, οι άνθρωποι αναπολούν το παρελθόν και λένε “πόσο ωραία ήμαστε τότε, πόσο ασφαλείς” – που δεν είναι αλήθεια. Ούτε την εποχή της ευμάρειας αισθανόσασταν ασφαλείς, απλώς δεν το θυμάστε», σχολίασε, για να ρωτήσει: «Μα είχατε αναμνήσεις από μιαν εποχή σταθερότητας; Εδώ, στην Ελλάδα, με δεδομένο το ιστορικό σας υπόβαθρο;». Γνωστός στη χώρα μας από το μπεστ σέλερ «Το βιβλίο των νεκρών φιλοσόφων» (Πατάκης), ο Κρίτσλεϊ, ειδικός στην ευρωπαϊκή φιλοσοφία και συγγραφέας αρκετών επιτυχημένων βιβλίων που κινούνται στον χώρο της φιλοσοφίας, γραμμένα όμως μάλλον ανορθόδοξα,

Κρίσεις βλακείας

Του Μιχάλη Μητσού, ΝΕΑ, 26.3.13 

«...Και στο τέλος κερδίζουν πάντα οι Γερμανοί». Το γνωστό αυτό αξίωμα επιβεβαιώθηκε ξανά στην περίπτωση της Κύπρου, παρ' όλο που η αρχική πρόταση του Βερολίνου (και του ΔΝΤ) προέβλεπε την εκκαθάριση και της Τράπεζας Κύπρου, κάτι που τελικά απετράπη. Το κυριότερο όμως είναι ότι απετράπη η βλακωδώς επικίνδυνη ιδέα (την οποία δεν υποστήριξαν οι Γερμανοί, αλλά δεν την απέκλεισαν κιόλας) να φορολογηθούν οι καταθέσεις κάτω των 100.000 ευρώ. Ο Μάικ Μούσα, πρώην οικονομολόγος του ΔΝΤ, είχε πει κάποτε ότι «υπάρχουν τρία είδη χρηματοπιστωτικών κρίσεων: οι κρίσεις ρευστότητας, οι κρίσεις βιωσιμότητας και οι κρίσεις βλακείας». Στην περίπτωση της Κύπρου, που αποτελεί μια κρίση ρευστότητας, η βλακεία περίσσεψε. Βλακεία από την πλευρά της Λευκωσίας, που νόμιζε ότι μπορεί να κρατήσει και την πίτα ολόκληρη (την οικονομία της) και τον σκύλο χορτάτο (τους ρώσους ολιγάρχες), για να χάσει τελικά και την πίτα και τον σκύλο. Θυμηθείτε την «κόκκινη γραμμή» του Προέδρου Αναστασιάδη στο Eurogroup της 15/3: να μην υπάρξει διψήφιο κούρεμα στις καταθέσεις! Θυμηθείτε τις δηλώσεις του κύπριου υπουργού Οικονομικών ότι θα παραμείνει στη Μόσχα μέχρι να υπάρξει συμφωνία. Οπως μας πληροφορούν οι «Φαϊνάνσιαλ Τάιμς», οι Ευρωπαίοι γνώριζαν από πέρυσι ότι οι Ρώσοι δεν προτίθενται να βοηθήσουν την Κύπρο. Η κυπριακή ηγεσία δεν το γνώριζε; Δεν είχε κάνει καμιά επαφή, καμιά βολιδοσκόπηση, καμιά εκτίμηση; 

Η ελληνική λεβεντιά θα σώσει την Ευρώπη;

Του Δημήτρη  Ψυχογιού, ΒΗΜΑ

Τούτη την ώρα που γράφω ακόμα δεν έχει ξεκαθαρίσει η κατάσταση στην Κύπρο, τι θα ψηφίσει η Βουλή και αν αυτό που θα ψηφίσει θα το δεχθεί το Eurogroup. Το βέβαιο, που αφορά και την Ελλάδα, είναι ένα: οι λεονταρισμοί, οι τυχοδιωκτισμοί και οι γεωπολιτικές μυθολογίες δεν λύνουν κανένα πρόβλημα. Λύση για την Ελλάδα ή την Κύπρο δεν υπάρχει έξω από την Ευρωπαϊκή Ενωση. Αυτό που είναι αυτονόητο για όλες τις άλλες χώρες (χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν υπάρχουν αλλού δυνάμεις που θέλουν την αποχώρηση από την Ενωση) γίνεται κατανοητό και εδώ, στις ανατολικές εσχατιές της ηπείρου μας, μέσα από χίλιους κόπους και με μύρια βάσανα. Οτι η Ενωση βρίσκεται σε δύσκολη κατάσταση είναι κοινός τόπος. Τα προβλήματα είναι γνωστά: η Ευρώπη των 500 εκατομμυρίων έχει να αντιμετωπίσει πλέον τον ανταγωνισμό της Ινδίας και της Κίνας, χωρών με διπλάσιο και τριπλάσιο πληθυσμό, οι οποίες παράγουν με εξευτελιστικούς μισθούς φθηνότατα προϊόντα που κατακλύζουν τις παγκόσμιες αγορές. Επιπλέον, τους ευρωπαίους εργαζομένους ανταγωνίζεται η ίδια η ευφυΐα  τους: οι αυτοματισμοί, τα ρομπότ, οι υπολογιστές που παράγουν, καταργούν συνεχώς θέσεις εργασίας.

Το άλμα στο κενό και το φάντασμα του άλυτου Κυπριακού

Του Νίκου Μπίστη, ΒΗΜΑ

Η ΕΕ δεν αντιμετωπίζει μόνο τις συνέπειες της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης, της βιαστικής διεύρυνσης και της πρόκλησης από τις αναδυόμενες οικονομίες. Βρίσκεται τώρα αντιμέτωπη με το «προπατορικό της αμάρτημα» που όλοι οι συνεπείς ευρωπαϊστές τόσο της Αριστεράς όσο και της Δεξιάς επισήμαναν από την πρώτη στιγμή. Το ενιαίο νόμισμα έπρεπε να θωρακιστεί με βήματα πολιτικής ενοποίησης, αν όχι τόσο γοργά όσο ζητούσαν οι φεντεραλιστές, πάντως πολύ περισσότερα από αυτά που έγιναν. Σε κάθε περίπτωση δύο δρόμοι υπάρχουν: ο ένας είναι η διάλυση της ευρωζώνης και ο άλλος η επιτάχυνση της ενοποίησης, η θέσπιση κανόνων που και τη δημοσιονομική σταθερότητα και την αλληλεγγύη θα εξασφαλίζουν. Σε αυτή την ανοικτή και με αντιπαραθετικούς τόνους συζήτηση που διεξάγεται στο εσωτερικό της Ευρώπης δεν βλέπω να παίζουν ρόλο οι δραματικές εξελίξεις στην Κύπρο, όποια και αν είναι η τελική έκβαση, αν και φαίνεται ότι την ώρα που θα διαβάζετε αυτές τις γραμμές ψυχραιμότερες σκέψεις θα έχουν επικρατήσει. Η Κύπρος αποτελεί - είτε μας αρέσει είτε όχι - μια ειδική περίπτωση. Το οικονομικό μέγεθος αποκλείει τον συστημικό κίνδυνο για την Ευρώπη. Φάνηκε από την ψύχραιμη αντίδραση αγορών, χρηματιστηρίων και ευρώ. Η ΕΕ μπορεί να κλυδωνιστεί από άλλους λόγους, όχι όμως από την Κύπρο.

Οι επιχειρήσεις που λείπουν

Του Αρίστου Δοξιάδη*, Καθημερινή, 24.3.13

Παθιάζονται στα κανάλια με το χαράτσι και τις συντάξεις, με τη λιτότητα και την τρόικα, αλλά δεν λένε κουβέντα για τις εισαγωγές και τις εξαγωγές. Δεν είναι πιασάρικο το θέμα, γιατί ποιον να κατηγορήσεις και ποιον να υποστηρίξεις; Το πολύ πολύ να δείξεις έναν εξαγωγέα που περιμένει δύο χρόνια για την επιστροφή ΦΠΑ, αλλά ποιος θα συγκινηθεί;

Ομως, οι εξαγωγές είναι η μόνη ελπίδα μας για νέες δουλειές και για καλύτερα εισοδήματα, και οι μειωμένες εισαγωγές είναι που δείχνουν πόσο φτωχοί είμαστε πραγματικά. Το εμπορικό ισοζύγιο μοιάζει βαρετό, αλλά θα έπρεπε να είναι στο επίκεντρο των συζητήσεων. Ενα θλιβερό γράφημα δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα του ινστιτούτου Bruegel πριν από λίγες μέρες. Δείχνει τις αλλαγές στο εμπορικό ισοζύγιο των χωρών της Ευρωζώνης. Φαίνεται ανάγλυφα η διαφορά της Ελλάδας από την Ισπανία, την Ιρλανδία και την Πορτογαλία. Από το 2007 έως το 2012, στην Ιρλανδία οι εξαγωγές αυξήθηκαν μέσα στην κρίση κατά 14% του ΑΕΠ, στην Πορτογαλία 6% και στην Ισπανία 5%. Σ’ εμάς μειώθηκαν οριακά. Οι εισαγωγές μειώθηκαν μόλις κατά 2-3% του ΑΕΠ σε Ισπανία και Πορτογαλία, και αυξήθηκαν λίγο στην Ιρλανδία. Σ’ εμάς έπεσαν κατακόρυφα, κατά 12% του ΑΕΠ. Ενώ, δηλαδή, οι άλλοι προσαρμόστηκαν προς τα πάνω εξάγοντας, εμείς αναγκαστήκαμε να κόψουμε την κατανάλωση χωρίς οφέλη.

Για ένα σοφότερο σχέδιο Αθηνά

Του Κίμωνα Χατζημπίρου, Μεταρρύθμιση, 25.3.12

Το σχέδιο Αθηνά, δηλαδή η αναδιάρθρωση του ακαδημαϊκού χάρτη που προτάθηκε από το Υπουργείο Παιδείας, έχει κατηγορηθεί ότι είναι άτολμο και πελατειακής λογικής. Μια ολοκληρωμένη αναδιοργάνωση των Πανεπιστημίων και των ΤΕΙ της χώρας, προτάθηκε από ομάδα εργασίας στο πλαίσιο της Δημοκρατικής Αριστεράς. Συμμετείχαν, η Χριστίνα Αγριαντώνη, η Μάνια Μαύρη, ο Γιώργος Μιαούλης και ο υπογράφων, ενώ σημαντική συμβολή είχε η Μαρία Ρεπούση. Η πρόταση εξετάστηκε από τον Τομέα Παιδείας της Δ.Α., σε μια συλλογική διαδικασία διαλόγου. Το κείμενο που ακολουθεί, εκφράζει μεν τις απόψεις του υπογράφοντος, αλλά είναι βασισμένο σε μεγάλο βαθμό στην πρόταση της ομάδας. Η ολοκληρωμένη αναδιοργάνωση μπορεί να γίνει σε τρεις Φάσεις. Η πρώτη, προηγείται χρονικά και περιλαμβάνει αναγκαίες άμεσες συγχωνεύσεις, ή μετακινήσεις τμημάτων. Πρόκειται για αλλαγές που έχουν κοινά στοιχεία με την πρόταση του Υπουργείου Παιδείας, αλλά είναι πιο τολμηρές και πιο ορθολογικές. Οι επόμενες δύο Φάσεις, αντιστοιχούν στη γεωγραφική οργάνωση των ιδρυμάτων και στην αναθεώρηση των γνωστικών αντικειμένων.

Έχει «ψεκασμένους» ο ΣΥΡΙΖΑ;

Του Μιχάλη Σαμπατακάκη, Μεταρρύθμιση, 24.03.2013

Κοινό μέτωπο στη Βουλή και την κοινωνία συγκροτούν ο ΣΥΡΙΖΑ και οι Ανεξάρτητοι Έλληνες! (Ενώ, όπως είναι γνωστό, έχει προηγηθεί το κοινό μέτωπο Ανεξάρτητων Ελλήνων και Χρυσής Αυγής). Μου το είπε αρχικά στο τηλέφωνο ένας φίλος δημοσιογράφος. Δεν τον πίστεψα, λέω «πλησιάζει η πρωταπριλιά». Δυστυχώς, το επιβεβαίωσα στο διαδίκτυο. Όσο ήμουν παλιότερα στον ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟ και στον ΣΥΡΙΖΑ (πριν φτιάξουμε την ΔΗΜΑΡ δηλαδή), με είχαν κουράσει, ομολογώ, διάφοροι φιλοσοβιετικοί κομμουνιστές, μαοϊκοί και τροτσκιστές, αλλά «ψεκασμένους» εθνικιστές και κυρίως χαμηλού πνευματικού επιπέδου ανθρώπους, δεν είχε. Παρααλλάξαμε εποχή! (Φοβάμαι πως έχουν πολλά να δουν τα μάτια μας, στην ιδέα της εθνικό-λαϊκιστικής αριστερό-ακροδεξιάς κυβέρνησης.) Αντιπαρέρχομαι την πολιτική ουσία του μετώπου ΣΥΡΙΖΑ και Ανεξάρτητων Ελλήνων: Τη συμπαράσταση στο «ηρωικό όχι» των Κυπρίων. Αντιπαρέρχομαι δηλαδή ότι το «ηρωικό όχι» δεν ήταν κατά του Σόϊμπλε και του Δ.Ν.Τ., αφού αυτοί, έχοντας ως στόχο τους Ρώσους ολιγάρχες, πρότειναν αρχικά στο Eurogroup να φορολογηθούν μόνο οι καταθέσεις πάνω από 100.000 ευρώ. Το «ηρωικό όχι» ήταν κατά της κυπριακής ηγεσίας, η οποία στο Eurogroup, για να μη φορολογηθούν πολύ οι Ρώσοι ολιγάρχες, έβαλε στο βωμό τους μικροκαταθέτες Κύπριους, τους κάτω από 100.000 ευρώ.

Ο μύθος της κοινωνίας αλληλεγγύης

Tου Αστέρη Χουλιάρα,www.protagon.gr

Η Ελλάδα πέρα από τα Τέρατα

Γιατί η πραγματικότητα δεν είναι πάντα αυτή που νομίζουμε

Το τέρας

Η Ελλάδα ειναι μια κοινωνία αλληλεγγύης και ανθρωπιάς. Για διαφορετικούς λόγους που ο καθένας επικαλείται (Μεσογειακή νοοτροπία, ορθοδοξία, αρχαιοελληνικό παρελθόν κ.α.), ειναι διάχυτη η αντίληψη, οτι ο Ελληνας διαθέτει μια μοναδική ευαισθησία για τον συνάνθρωπο, τον βοηθάει, στέκεται δίπλα του.

To ρεπορτάζ

Δυστυχώς (για μας) όλα τα εμπειρικά δεδομένα δείχνουν ακριβώς το αντίθετο. Τα στοιχεία διαφορετικών  και απολύτως αξιόπιστων διεθνών επιστημονικών ερευνών είναι συντριπτικά (εις βάρος μας). Πρώτα απ’ όλα, η ελληνική κοινωνία είναι μια από τις πιο «υλιστικές» κοινωνίες της Δύσης. Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Κοινωνική Έρευνα (2010), το ποσοστό των Ελλήνων που συμφωνούν πολύ ή αρκετά με την πρόταση «είναι σημαντικό να είναι κανείς πλούσιος, να έχει χρήματα και ακριβά πράγματα» είναι από τα υψηλότερα στην Ευρώπη. 

«Και ας τρώγωμεν πέτρες».

Του Γιάννη Παπαθεοδώρου

Στην Κύπρο ταιριάζουν τα «ΌΧΙ» ∙ όπως και στον ΣΥΡΙΖΑ. Σε μια δραματική ώρα για το νησί, ο Τσίπρας πόνταρε όλα τα χρήματα του κομματικού του ταμείου στο αντανακλαστικό ΌΧΙ της κυπριακής βουλής, επιχειρώντας να το μετατρέψει επικοινωνιακά στην πρώτη συμβολική αντιστασιακή πράξη απέναντι στην «Ευρώπη των Μνημονίων». Ο Λαφαζάνης με το γνωστό ρητορικό του τόνο κατήγγειλε με σθένος τον καπιταλισμό και οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ βρήκαν μια καλή ευκαιρία για να ασκήσουν αναδρομική κριτική απέναντι στις «ενδοτικές ελληνικές κυβερνήσεις», που δεν είχαν το σθένος να πουν κι αυτές το αντίστοιχο «βροντερό ΌΧΙ». Αγνοώντας το μέγεθος και την πολυπλοκότητα του προβλήματος, ο Τσίπρας άρχισε να «σερφάρει» πάνω στο κυπριακό κύμα, ελπίζοντας ότι ο άνεμος θα βγάλει το κόμμα του στη γνώριμη παραλία : την καταγγελία του Μνημονίου, τις μονομερείς ενέργειες, την άρνηση των υποχρεώσεων που απορρέουν από τις δανειακές συμβάσεις. Κάπως έτσι, άρχισε, τις τελευταίες μέρες, η πιο γκροτέσκα «πρόβα τζενεράλε» για το τι θα έκανε ο ΣΥΡΙΖΑ ως κυβέρνηση αν ο ελληνικός λαός στοιχιζόταν πίσω από το δικό του στρατηγικό σχέδιο του περήφανου ‘ΟΧΙ.

Πολλές επαναστάσεις, καμιά επανάσταση

Του Δημοσθένη Κούρτοβικ, ΝΕΑ, 22.3.13

Με τη λέξη «επανάσταση» συμβαίνει στην Ελλάδα ό,τι και με τις απεργίες μας: η κατάχρηση αδειάζει το νόημα, η συχνή επανάληψη αμβλύνει ολοένα την ένταση, η αξιολογική ισοπέδωση των αφορμών παραλύει τη δράση και ματαιώνει προκαταβολικά το αποτέλεσμα. Στα 183 χρόνια Ιστορίας του νεοελληνικού κράτους δεν υπάρχει κίνημα, οσοδήποτε εφήμερο ή και σκοταδιστικό, δεν υπάρχει πραξικόπημα, τοπική εθνική εξέγερση, ένοπλη διαμαρτυρία που να μη βαφτίστηκε επανάσταση. Σε καμιά άλλη ευρωπαϊκή χώρα δεν συμβαίνει αυτό. Το ίδιο και στον ομαλό δημόσιο βίο μας: μιλάμε για «επαναστατικές» μεταρρυθμίσεις (που φυσικά μένουν σε χαρτιά πεταμένα σε καλάθους αχρήστων), για «επαναστατικές» διαθέσεις της νεολαίας (εννοώντας εφηβικές εξάψεις), για «επαναστατικές» αλλαγές στον ποδοσφαιρικό χάρτη (εννοώντας γραφειοκρατικές και πολιτικάντικες παρεμβάσεις), ενώ ο οίστρος των διαφημιστών χαρακτηρίζει «επαναστατικό» κάθε καινούργιο προϊόν. Πουθενά αλλού δεν υπάρχουν τόσο πολλοί επαναστάτες, χωρίς να υπάρχει καμιά επανάσταση.

Τότε, τι είναι δεξιό;

Του Ανδρέα Πετρουλάκη, www.protagon.gr

Είναι αριστερό να υπερασπίζεσαι έναν φορολογικό παράδεισο; Είναι αριστερό να υπερασπίζεσαι τη διάσωση τραπεζών με χρήματα των Ευρωπαίων φορολογουμένων; Είναι Aριστερό να διαψεύδεις τον ίδιο τον εαυτό σου, όταν για ακριβώς αυτό κατηγορούσες τις επιλογές που ακολουθήθηκαν σε άλλες χώρες; Είναι αριστερό να υπερασπίζεσαι την ασφάλεια του παρκαρισμένου, αδιαφανούς, διεθνούς χρήματος που γνωρίζεις ότι ακόμα κι αν δεν προέρχεται από εγκληματικές δραστηριότητες προέρχεται από εκμετάλλευση της υπεραξίας της εργασίας, χωρίς να έχει αποδώσει στις κοινωνίες, από τις οποίες προέρχεται το αναλογούν μέρισμα; Είναι αριστερό να υπερασπίζεσαι αυτού του είδους την ανάπτυξη μιας χώρας, ως σχεδόν αποκλειστικώς παρόχου, δηλαδή υπηρεσιών στην ασφαλή διαφύλαξη μαύρου χρήματος; Είναι αριστερό να κλείνεις τα μάτια σε αυτήν την πραγματικότητα, αναζητώντας άλλοθι σε παραδείγματα άλλων χωρών που ασφαλώς κάνουν το ίδιο, τα οποία όμως έχεις καταγγείλει στο παρελθόν για να τα επικαλείσαι τώρα, που θέλεις να αθωώσεις τον δικό σου παράδεισο, αποσιωπώντας επιπλέον ότι οι χώρες αυτές δεν ζήτησαν να σώσουν τις τράπεζές τους οι ευρωπαίοι μισθωτοί;

Ζούμε το όραμα του Τσίπρα στη πράξη, και μπροστά στα μάτια μας.

Του Ορθογράφου 

Η Κύπρος δοκίμασε στη πράξη αυτό που πρότειναν εδώ σε εμάς οι Τσίπρας, Καμένος, Βαρουφάκης, και λοιποί δραχμολάγνοι, όταν υποστήριζαν πως η Μέρκελ θα υποχωρήσει αν τυχόν πούμε όχι στα μνημόνια, διότι εμείς είμαστε Έλληνες και μπλα μπλα…. Το λέει άλλωστε ο Πάντζας, το επαναλαμβάνει κάθε πρωί ο Τράγκας, και το φωνάζει στη Βουλή ο Χαϊκάλης. Και οι Κύπριοι τους άκουσαν. Και ναι μεν αντιστάθηκαν ηρωικά στις ρουκέτες του Βερολίνου, δεχόμενοι τα συγχαρητήρια των πρακτόρων του χάους,  πλην όμως, ως κλασικοί Έλληνες κι αυτοί, αποδείχτηκαν δραματικά απροετοίμαστοι και αδιάβαστοι. Νόμισαν πως θα τους σώσει ο ομόδοξος Πούτιν, και το ξανθό γένος, επειδή τόσο καιρό τον βόλευε το κυπριακό πλυντήριο, και επειδή  το  είπε κάποιος όσιος πριν από 300 χρόνια. Η πραγματικότητα όμως δεν διαμορφώνεται από προφητείες, δοξασίες, και ευχές. Διαμορφώνεται από την ισχύ. Είτε στρατιωτική είτε οικονομική. 

Αυτές τις μέρες, και εξαιτίας των εξελίξεων στη Κύπρο, ζούμε όλοι μια εθνική υπερδιέγερση. Ο καθένας για τους δικούς του λόγους. Η κατάσταση είναι όντως σοβαρή, και για την Κύπρο κάτι παραπάνω από κρίσιμη. Οι συνέπειες της κυπριακής περιπέτειας θα είναι πολυεπίπεδες, τόσο για την ίδια την μεγαλόνησο, όσο και για την Ευρώπη γενικότερα. Αυτά όμως που συμβαίνουν εκεί δεν χρειάζονται ειδικές σπουδές στην οικονομία, για να γίνουν κατανοητά.

Τοκίζοντας στον λαϊκισμό...

Tου Πάσχου Μανδραβέλη, Καθημερινή, 21.3.13

Ακούσαμε πολλά περίεργα μετά την απόφαση για το ειδικό τέλος στις καταθέσεις των κυπριακών τραπεζών που ομόφωνα πρότειναν οι υπουργοί Οικονομικών του Eurogroup. Για παράδειγμα, όλοι οι πολιτικοί αρχηγοί τόνισαν ότι η Ελλάδα είναι θωρακισμένη από την αναταραχή στην Κύπρο, αφού επισήμαναν τους συστημικούς κινδύνους που έχουν τέτοιες «άφρονες», όπως τις χαρακτήρισαν, αποφάσεις. Ενα ερώτημα έμεινε μετέωρο: αν το ελληνικό τραπεζικό σύστημα, το οποίο είναι πολλαπλώς συνδεδεμένο με το κυπριακό, δεν θα επηρεαστεί από το «ιστορικό λάθος του Eurogroup» (Ε. Βενιζέλος), τι ζόρι τραβάει το φινλανδικό ή το κορεατικό; Πώς αποτελεί συστημικό κίνδυνο η κατάρρευση των κυπριακών τραπεζών, όταν δεν υπάρχει κίνδυνος για τις ελληνικές; Αυτή είναι μία από τις αντιφάσεις που ξεπήδησαν στον δημόσιο διάλογο, ο οποίος είναι σαν να γίνεται στην υπόγεια την ταβέρνα μες σε καπνούς και σε βρισιές. Για μια ακόμη φορά χάσαμε την μπάλα. Οι πολιτικές ηγεσίες (Ελλάδος και Κύπρου) που συνομολόγησαν σ’ αυτή τη λύση την Παρασκευή, την Τρίτη -μετά το «περήφανο όχι» της κυπριακής Βουλής- έστειλαν «χαιρετίσματα στη Μέρκελ». Η Αριστερά που μέχρι σήμερα είχε σύνθημα «να πληρώσουν οι τράπεζες την κρίση», εγκατέλειψε την ταξική ανάλυση· δεν ζήτησε πιο προοδευτική κλίμακα στη φορολογία με απαλλαγή φορολόγησης των καταθέσεων μέχρι π.χ. τις 100.000 ευρώ. Ζήτησε γενικώς να μη φορολογηθεί ο παρκαρισμένος πλούτος στον φορολογικό παράδεισο της Κύπρου και να πληρώσουν τον λογαριασμό οι Ευρωπαίοι φορολογούμενοι. Τέτοια συνέπεια...

Το διαχρονικό αντιστασιακό ήθος των Ελληνοκυπρίων

Του Δημήτρη Ψυχογιού, Athens Voice

Όπως έγινε και με το Σχέδιο Ανάν που είχε συμφωνηθεί με τους Τουρκοκύπριους στον ΟΗΕ από τον τότε πρόεδρο Τάσσο Παπαδόπουλο για την επίλυση του Κυπριακού, οι Ελληνοκύπριοι απέρριψαν το σχέδιο για τη διάσωση των τραπεζών που ο πρόεδρός τους Νίκος Αναστασιάδης συμφώνησε με την τρόικα στο Eurogroup.Το 2004 η απόρριψη έγινε με δημοψήφισμα, το εκλογικό σώμα με συντριπτικό ποσοστό 75% συμπαρατάχθηκε στον Τάσσο Παπαδόπουλο που είχε μετανιώσει για τη συμφωνία που είχε υπογράψει και είχε καλέσει με λυγμούς τον λαό να ψηφίσει «βροντερό όχι». Αυτή τη φορά, την Τρίτη 19 Μαρτίου, οι βουλευτές συμπαρατάχθηκαν με τον πρόεδρο της Βουλής όταν τους κάλεσε σε νέο «βροντερό όχι» – ούτε καν οι βουλευτές του κόμματος του κ. Αναστασιάδη δεν ψήφισαν τη συμφωνία. Με 36 ψήφους κατά και 19 αποχές την καταψήφισαν· ο λαός του νησιού είναι ενωμένος, άρα ποτέ νικημένος, όπως φώναζαν και οι διαδηλωτές στους δρόμους.

Καιροσκόποι

Του Ηλία Κανέλλη, ΝΕΑ, 20.3.13

Ηταν αξίωμα στις εφημερίδες ήδη από τη δεκαετία του 1960: η Κύπρος δεν πουλάει. Μπορεί το κυρίαρχο σύνθημα των πρώτων χρόνων της δεκαετίας του 1960 να ήταν «την Ελλάδαν τζ' ας τρώγωμεν πέτραις», αλλά παρ' όλα αυτά το Κυπριακό συνέχισε να μην πουλάει. Πούλησε λίγο σε δύο περιπτώσεις, και τις δύο με επιπτώσεις καταστροφικές. Τη μία, γύρω στα 1962, όταν στο νησί έφτασε ο Γρίβας της οργάνωσης Χι για να οργανώσει την παραστρατιωτική ΕΟΚΑ Β' - όταν εδραιώθηκε και γιγαντώθηκε το εθνοτικό μίσος. Την άλλη με το πραξικόπημα της χούντας του Ιωαννίδη που έφερε τους Τούρκους του Αττίλα και διχοτόμησε το νησί. Τα τελευταία χρόνια, η Κύπρος πούλησε ακόμα μια φορά στον ελληνικό Τύπο. Το 2004, όταν το αριστερό ΑΚΕΛ του Δημήτρη Χριστόφια, σε μια νύχτα, παραμονές του Πάσχα, πούλησε τον προλεταριακό διεθνισμό και συντάχθηκε με τον τότε πρόεδρο Τάσσο Παπαδόπουλο υπέρ του Οχι στο σχέδιο Ανάν για μια ομοσπονδιακή λύση. Το Κυπριακό συνέχισε να είναι εκκρεμότητα αλλά, όταν ζεις καλά, ποιος ασχολείται με τις εκκρεμότητες.

Eύκολες λύσεις, αυτοκαταστροφικές επιλογές

Του Φώτη Γεωργελέ, Athens Voice

H Κύπρος είναι το Βατερλό όλων των ελληνικών δημαγωγικών μύθων. Και ΑΟΖ είχαν ανακηρύξει και τα πετρέλαια διαπραγματεύονταν και Ρώσους φίλους και καταθέτες διέθεταν και αριστερό πρόεδρο είχαν, όχι «δοσίλογους» όπως εμείς. Κι όμως, ούτε ο συχωρεμένος ο Τσάβες τους έστειλε δωρεάν πετρέλαιο, ούτε οι Ρώσοι και οι Κινέζοι τους δάνεισαν. Και ο Χριστόφιας κλαίγοντας τους ανακοίνωσε τη χρεοκοπία και τα μνημόνια. Το ’χουν αυτό οι συμπατριώτες μας, όταν χρεοκοπούν οι πολιτικές τους, κλαίνε. Πριν 9 χρόνια ένας άλλος εξίσου μεγάλος πατριώτης τορπίλισε το όνειρο δεκαετιών, την επανένωση του νησιού, τον τερματισμό της κατοχής. Για να μη μοιραστεί την ευημερία της η πλουσιότερη κοινότητα με την πιο φτωχή. Κλαίγοντας κι αυτός. Η ιστορία εκδικείται. Από το τέλος του 2009, που μάθαμε τι μας συμβαίνει, μέχρι και πριν λίγο καιρό, ο ελληνικός λαϊκισμός ζητούσε διαγραφή του χρέους, «δεν χρωστάμε, δεν πληρώνουμε». Όταν πέρυσι «κουρεύτηκε» ένα μεγάλο μέρος του ελληνικού χρέους, έκπληκτοι διαπιστώσαμε ότι το επαναστατικό εκείνο αίτημα που συγκλόνιζε τις πλατείες δεν ήταν τόσο ανέφελο. Ασφαλιστικά ταμεία, ασφαλιστικές εταιρείες, δημόσιες επιχειρήσεις, πανεπιστήμια, νοσοκομεία και δεκάδες χιλιάδες πολίτες είδαν ένα μεγάλο μέρος της περιουσίας τους να εξανεμίζεται. Οι τράπεζες συντηρούνται με ορό, οι μέτοχοί τους έχασαν την αξία των μετοχών τους.

Χωρίς μυαλό, χωρίς συμμάχους

Του Νίκου Μπίστη, Μεταρρύθμιση

Μια βδομάδα πριν τις κυπριακές εκλογές έγραψα στο Protagon , ένα άρθρο με τον τίτλο « Προφανώς Αναστασιάδη». Σε αυτό μεταξύ άλλων έγραφα: «Έφτασε ( ο Χριστόφιας) στο σημείο να ζητάει την υπογραφή μνημονίου και να αρνούνται οι Ευρωπαίοι. Οι λόγοι είναι πολλοί και κυρίως οικονομικοί. Να θυμίσω , όμως, ότι κάποιοι μας είχαν προειδοποιήσει από την εποχή που ο Παπαδόπουλος εξαπατούσε την διεθνή κοινότητα, γελοιοποιούσε τον Γραμματέα του ΟΗΕ που είχε επενδύσει στο σχέδιο που έφερε το όνομα του, γύριζε υπερήφανα την πλάτη και έκλεινε τα αυτιά του στις προτροπές των ευρωπαίων συμμάχων μας. Μας έλεγαν ότι έχει ο καιρός γυρίσματα και προσέξτε μην βρεθείτε σε θέση αδυναμίας. Τότε η αλαζονική απάντηση που έδινε το παρδαλό εθνικιστικό μπλοκ ήταν : « Τι μπορούν να μας κάνουν; Η Κύπρος μπήκε στην ΕΕ παρά το όχι στο σχέδιο Ανάν. Καμία καταστροφή δεν προέκυψε». Όλα αυτά μέχρι χτες. Όσοι άκουσαν τον υποψήφιο των Γερμανών Σοσιαλδημοκρατών κ. Σταινμπρουκ να μιλάει για την Κύπρο και μπορούν να διαβάσουν πίσω από τις ψυχρές ανακοινώσεις των Ευρωπαίων εταίρων  για την κατάσταση της Κύπρου θα διακρίνουν και το φάντασμα της πρωτοφανούς εξαπάτησης στην οποία προχώρησε ο Τάσσος Παπαδόπουλος με την ευγενή χορηγία του Δημήτρη Χριστόφια.»

Κείμενο που έγραψαν και υπέγραψαν φίλοι που ζουν στην Κύπρο

http://mhmadas.blogspot.gr/

Η Κύπρος διέρχεται κρίσιμες ώρες. Οι άνθρωποι στο δρόμο, στα μαγαζιά, στις υπηρεσίες ανησυχούν για την έκβαση της κατάστασης. Όσοι έχουν κάποια χρήματα στις τράπεζες πηγαίνουν στα αυτόματα μηχανήματα για να πραγματοποιήσουν τη μέγιστη επιτρεπόμενη ανάληψη. Στις συζητήσεις που γίνονται κυριαρχούν δυο γραμμές: Σύμφωνα με την πρώτη, θα πρέπει να δεχτούμε τους όρους της Τρόικας, όπως αυτοί θα διαμορφωθούν ύστερα από τις τελευταίες διαπραγματεύσεις. Σύμφωνα, με τη δεύτερη, προέχει η εθνική αξιοπρέπεια και να πρέπει να αρνηθούμε τη βοήθεια. Η λύση μπορεί να έρθει είτε από τη «σύμμαχο» Ρωσία, είτε από την ίδια την Τρόικα όταν αντιληφθεί το μέγεθος του συστημικού κινδύνου που προκαλεί η οικονομική πολιτική της. Στον δημόσιο λόγο, την πρώτη γραμμή την υπερασπίζεται ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας και κάποια μέλη της κυβέρνησης και του ΔΗ.ΣΥ. Αντίθετα, τη δεύτερη γραμμή, την υπερασπίζονται, με αποχρώσεις, τα υπόλοιπα κοινοβουλευτικά κόμματα, η πλειονότητα των opinion leaders, η ακροδεξιά και η ακροαριστερά. Η συγκέντρωση διαμαρτυρίας που προγραμματίζεται για σήμερα έξω από τη Βουλή αποτελεί χαρακτηριστική εκδήλωση αυτού του ετερόκλητου συνασπισμού δυνάμεων. Αυτό που ενώνει τις δυνάμεις που ζητούν την καταψήφιση του νομοσχεδίου είναι η βαθιά ριζωμένη τους καχυποψία και απόρριψη της ευρωπαϊκής πορείας της Κύπρου. Η κάθε μία από αυτές τις δυνάμεις, πιστεύει, για τους δικούς της λόγους, ότι η Κυπριακή Δημοκρατία θα είναι καλύτερα εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης και ευρώ.

Iσορροπία του τρόμου

Του Αντώνη Δαλίπη, Ημερησία

Aν «οι δαίμονες στην Eυρώπη δεν έχουν φύγει, απλώς κοιμούνται», όπως προειδοποιεί ο Zαν Kλοντ Γιούνκερ, στην Eλλάδα πήραν ήδη τα τύμπανα και βγαίνουν σιγά σιγά στους δρόμους. Oι ήχοι ακούγονται παντού, στις διαδηλώσεις, στις βίαιες συμπεριφορές, στις επιδοκιμασίες παράνομων πράξεων. Πιο ηχηρή όμως και από τις κραυγές απόγνωσης είναι η «βουβή» αγανάκτηση που σιγοκαίει και εκφράζεται από όλο και μεγαλύτερο ποσοστό του πληθυσμού. Kι αν αυτή η σοβούσα κοινωνική έκρηξη εκδηλωθεί, τότε σίγουρα όλοι οι φόβοι που υπήρχαν μέχρι τώρα για την ελληνική οικονομία θα ωχριούν μπροστά στη νέα απειλή. H αγωνία είναι παρούσα παντού. Tην εκφράζουν απλοί πολίτες στις συζητήσεις, την διατυπώνουν σε μελέτες κοινωνιολόγοι και την τεκμηριώνουν επιστημονικά αναλυτές και οικονομολόγοι. Oλα τα ευρήματα των δημοσκοπήσεων κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου, ενώ σοβαροί και επιφανείς σύγχρονοι ιστορικοί αρχίζουν να παραλληλίζουν την κατάσταση με άλλες ταραχώδεις ιστορικές διαδρομές. H κυβέρνηση ας μην τρέφει αυταπάτες. Aν θέλει να προλάβει τα γεγονότα και τα μελλούμενα δεν αρκεί να εύχεται να έρθει γρήγορα ο Iούνιος,

Πρόοδος μέσω της «αιώνιας επιστροφής» στον Διαφωτισμό

Του Γιώργου Σιακαντάρη, Athens Voice

H φιλοσοφική σκέψη επικεντρώνεται στον ανταγωνισμό μεταξύ συγκεκριμένων δίπολων, όπως είναι τα: ολότητα-ενότητα, ιδέα-συναίσθημα, πολιτική-κουλτούρα, ανθρώπινη βούληση- φύση, καθολικό-μερικό, γενικό -ιδιαίτερο, απόλυτο–σχετικό, οικουμενικό-τοπικό, ανθρώπινο-μεταφυσικό, ορθός λόγος-ψυχή. Το κεντρικό όμως δίπολο στις νεωτερικές κοινωνίες, αυτό που χωρίζει τον φιλελεύθερο από τον αντιδραστικό στοχασμό, είναι αυτό που διαχωρίζει την ιδέα της προόδου από την ιδεολογία της παρακμής. Η ιδεολογία της παρακμής είναι στην ουσία η ιδεολογία της αμφισβήτησης της φιλελεύθερης αστικής δημοκρατίας- με όποιο πρόσημο (δεξιό ή αριστερό) και να παρουσιάζεται. Η ιδεολογία της παρακμής τάσσεται υπέρ του δεύτερου σκέλους σ’ όλα τα προαναφερθέντα δίπολα. Όσοι υποστηρίζουν το δεύτερο σκέλος αυτών των δίπολων ενστερνίζονται την προτεραιότητα της εθνικιστικής, της θρησκευτικής ή της μονοκομματικής αυθεντίας έναντι της πολιτικής και της οικονομίας. Αυτοί επίσης αμφισβητούν την προτεραιότητα της ισότητας και της ελευθερίας έναντι της τάξης και της ασφάλειας, του εκσυγχρονισμού έναντι της παράδοσης, των ιδεών έναντι των συναισθημάτων, των πολιτών έναντι της μάζας, του ατόμου έναντι της κοινότητας.

Ο Τρίτος Πόλεμος της Ευρώπης

Του Νίκου Ξυδάκη, Καθημερινή, 17.3.13

«Σώσαμε τις τράπεζες, αλλά κινδυνεύουμε να χάσουμε μία γενιά», δήλωσε πριν από λίγες μέρες ο πρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου Μάρτιν Σουλτς. Η ζοφερή διαπίστωση του Γερμανού σοσιαλδημοκράτη πολιτικού μας φέρνει στον νου την άνοιξη του 2010, μέρες σύγχυσης και σοκ. Σε ένα ημιεπίσημο δείπνο, Ελληνας τραπεζίτης μού είχε πεί ότι η κρίση, που τότε μόλις είχε αρχίσει να δείχνει τη σφοδρότητά της, δεν θα περνούσε σε λιγότερο από δέκα-δεκαπέντε χρόνια. Στην παρατήρησή μου ότι αυτή η πρόβλεψη ακούγεται τρομακτική, μου απάντησε νηφάλια και αφοπλιστικά: «Εχουμε και οι δύο παιδιά, καλύτερα να ξέρουμε τι πρόκειται να συμβεί». Τον θυμήθηκα λίγο καιρό αργότερα, αφού είχε ψηφιστεί το πρώτο Μνημόνιο, όταν ο Ιταλός οικονομολόγος και πρώην υπουργός Τομάζο Πάντοα Σιόπα μίλησε ευθέως για δεκαπέντε χαμένα χρόνια και για μισή ή μία χαμένη γενιά Ελλήνων. Η πραγματικότητα έμελλε να είναι ακόμη πιο σκληρή και από τις σκοτεινές προβλέψεις των οικονομολόγων το 2010. Σήμερα, μετά τρία χρόνια διάσωσης, δηλαδή λιτότητας και βαθιάς ύφεσης, μετά τρία χρόνια σοκ και ενοχοποίησης, ένας Γερμανός πολιτικός, από τη χώρα που πρωτοστατεί στην εφαρμογή της ενάρετης λιτότητας παρ’ ημίν, άρα και της συνοδεύουσας ύφεσης, περιγράφει αδρά την ιστορική καταστροφή που συντελείται όχι μόνο στην αμαρτωλή Ελλάδα, αλλά σε όλο τον ευρωπαϊκό Νότο: «Η Ελλάδα, η Ισπανία και η Ιταλία διαθέτουν ίσως τις καλύτερα εκπαιδευμένες γενιές που υπήρξαν ποτέ στις χώρες τους, οι γονείς τους επένδυσαν πολλά χρήματα στην εκπαίδευση των παιδιών τους, έκαναν το σωστό. Και τώρα που είναι έτοιμοι να εργασθούν, η κοινωνία λέει: “Δεν υπάρχει θέση για εσάς”».

Οι Γερμανοί παίζουν με τα «πυρηνικά»...

Του Κώστα Στούπα, www.capital.gr

Η αγορά μετοχών εμπεριέχει το ρίσκο της απώλειας μιας λάθος επιλογής ή μιας απρόβλεπτης διακύμανσης των τιμών. Η επένδυση σε ομόλογα εμπεριέχει το ρίσκο μια χρεοκοπίας του εκδότη. Αυτά είναι λίγο πολύ γνωστά και αποδεκτά στους μετέχοντες των αγορών ή τουλάχιστον οφείλουν να τα γνωρίζουν όλοι, όπως ο κολυμβητής πρέπει να γνωρίζει πως εισπνέει όταν του ρουθούνια βρίσκονται έκτος του νερού. Από την άλλη πλευρά οι τραπεζικές καταθέσεις με βάση μια ηθική θεώρηση των πραγμάτων κινδυνεύουν από την επιλογή από το καταθέτη να εμπιστευτεί τη λάθος τράπεζα. Επειδή όμως οι καταθέσεις αποτελούν το στοιχειώδες στέλεχος του DNA της οικονομικής και κατά συνέπειας κοινωνικής ηρεμίας και ευημερίας, τελούν ειδικής προστασίας και εγγυήσεων από τους θεσμούς των οργανωμένων κοινωνιών και οικονομιών. Επί της ουσίας οι εγγυήσεις αποτελούν ψυχολογικό «μασάζ». Κανένα κράτος δεν διαθέτει τα κεφάλαια που χρειάζονται να αποζημιώσει τους καταθέτες. Ούτε καν μια Κεντρική Τράπεζα που διαθέτει το προνόμιο της εκτύπωσης χρήματος,γιατί αν εκτυπώσει όσο χρήμα έχει δημιουργήσει ο τραπεζικός πολλαπλασιαστής επί της ουσίας αυτό που θα έχει πετύχει είναι να καταστρέψει την αξία του χρήματος.

Μπερδεμένη και επικίνδυνη προσέγγιση

Του  Mohamed El Erian , The Financial Times , http://www.euro2day.gr

Έχοντας τονίσει δημοσίως ότι η Ελλάδα αποτελεί εξαίρεση και πως καμία άλλη διάσωση δεν θα επιβάλλει απώλειες στους προνομιούχους ιδιώτες πιστωτές, οι ευρωπαίοι πολιτικοί πήραν αυτό το Σαββατοκύριακο έναν αμφιλεγόμενο δρόμο για την Κύπρο.  Το έκαναν για λόγους που είναι κατανοητοί, και τους οποίους θα ισχυριστούν ότι είναιμοναδικοί. Ωστόσο, οι λεπτομέρειες της διάσωσης θα δημιουργήσουν προκλήσεις στην εφαρμογή, που θα υπονομεύσουν την αποτελεσματικότητα και μπορεί να οδηγήσουν σε αρνητικές παρενέργειες.  Νωρίς το πρωί του Σαββάτου, οι ευρωπαίοι αξιωματούχοι άφησαν με ανοικτό το στόμα τους Κυπρίους, όταν ανακοίνωσαν ότι μέρος του βάρους της διάσωσης της χώρας θα το επωμιστούν οι καταθέτες των τραπεζών. Όταν οι τράπεζες ξανα-ανοίξουν, όλοι οι καταθέτες θα δουν τις καταθέσεις τους να είναι μειωμένες κατά 6,75% έως 9,9%, αναλόγως του ύψους των καταθέσεών τους. Ως αντάλλαγμα, θα λάβουν μετοχές των τραπεζών.  Αυτό συνιστά μια αξιοσημείωτη επέκταση της εφαρμογής του PSI από την ΕΕ.  Εκτός από την δέσμευση για διμερή και πολυμερή βοήθεια ύψους 10 δις.

Η καίρια συμβολή της μεταρρυθμιστικής Αριστεράς

Του Νίκου Κ. Αλιβιζάτου*, Καθημερινή, 17.3.13

Οι απολύσεις στο Δημόσιο βρέθηκαν στο επίκεντρο της τελευταίας διαπραγμάτευσης με την τρόικα. Η θέση του Αντώνη Μανιτάκη μπορεί να συνοψισθεί ως εξής: αλλαγές στη Δημόσια Διοίκηση δεν μπορούν να γίνουν με πογκρόμ. Το κράτος, για να είναι πειστικό, πρέπει να προχωρεί με καλά επεξεργασμένο σχέδιο και, προπάντων, σεβόμενο τον νόμο. Μετακινήσεις, συνεπώς, και όχι απολύσεις των υπεράριθμων υπαλλήλων, με απομάκρυνση μόνον όσων αξιολογηθούν ως ανίκανοι ή «επίορκοι», με δίκαιες και εξατομικευμένες κρίσεις. Είναι δύσκολο, επομένως, να υπάρξουν εκ των προτέρων επακριβείς δεσμεύσεις σε αριθμούς, όπως ζητούν οι δανειστές μας. Είναι πρόωρο να προβλέψει κανείς αν η γραμμή αυτή τελικά θα επικρατήσει. Οι δανειστές μας έχουν βαρεθεί τις υποσχέσεις χωρίς αντίκρισμα και δεν είναι υποχρεωτικά ανάλγητοι όσοι υποστηρίζουν ότι, στη Δημόσια Διοίκηση, μεταρρυθμίσεις δεν γίνονται χωρίς να σπάσουν αυγά. Σε κάθε περίπτωση, το αίτημα για μικρότερο και αποτελεσματικότερο κράτος είναι πάνδημο και η Δημόσια Διοίκηση είναι το κατ’ εξοχήν πεδίο από το οποίο θα έπρεπε εδώ και χρόνια να είχαμε προχωρήσει, χωρίς κανείς να μας το επιβάλλει. Αν πάντως, όπως ελπίζω, ο κ. Μανιτάκης δικαιωθεί και οι πολυπόθητες αλλαγές προχωρήσουν με αμελητέες μόνο παράπλευρες συνέπειες, τότε η σημερινή κυβέρνηση θα έχει πλησιάσει ένα στόχο στον οποίο απέτυχαν όλες οι προηγούμενες: τη μεταρρύθμιση του κράτους, χωρίς την οποία, όπως όλοι πια συμφωνούν, ούτε οικονομική ανάκαμψη μπορεί να υπάρξει ούτε έξοδος από την κρίση.

Στέφανο Ροντοτά: Η μάχη για τα κοινά αγαθά

Ο Στέφανο Ροντοτά είναι ομότιμος καθηγητής του Αστικού Δικαίου στο Πανεπιστήμιο της Ρώμης La Sapienza. Εχει γράψει πολλά βιβλία και έχει διδάξει σε πολλά ευρωπαϊκά πανεπιστήμια, στις Ηνωμένες Πολιτείες, τη Λατινική Αμερική, τον Καναδά, την Αυστραλία και την Ινδία. Το ακόλουθο άρθρο του Στέφανο Ροντοτά δημοσιεύτηκε στην περιοδική επιθεώρηση Italianieuropei.

 Τον Οκτώβριο του 1847, τέσσερις μήνες πριν από τη δημοσίευση του «Κομμουνιστικού Μανιφέστου» του Μαρξ, ο Αλεξίς ντε Τοκβίλ έριχνε ένα προφητικό βλέμμα στο μέλλον γράφοντας: «Πολύ σύντομα η πολιτική πάλη θα διεξάγεται μεταξύ εκείνων που κατέχουν και εκείνων που δεν κατέχουν. Το μεγάλο πεδίο της μάχης θα είναι η ιδιοκτησία και τα κύρια ζητήματα της πολιτικής θα περιστρέφονται γύρω από τις λιγότερο ή περισσότερο βαθιές τροποποιήσεις που πρέπει να γίνουν στο δικαίωμα των ιδιοκτητών». Αυτή η πάλη συνεχίστηκε αδιάκοπη και το πεδίο της μάχης, που για τον Τοκβίλ ήταν ουσιαστικά εκείνο της γαιοκτησίας, διευρύνθηκε βαθμιαία. Σήμερα είναι κυρίως τα κοινά αγαθά –από το νερό ώς τον αέρα και ώς τη γνώση- εκείνα που βρίσκονται στο επίκεντρο μιας σύγκρουσης αληθινά πλανητικής, για την οποία μιλούν οι καθημερινές ειδήσεις, επιβεβαιώνοντας τον ευθέως πολιτικό χαρακτήρα της, και η οποία δεν μπορεί να εγκλωβιστεί στο παραδοσιακό σχήμα της σχέσης μεταξύ δημόσιας και ιδιωτικής ιδιοκτησίας.

Ελληνάρας, το πολιτιστικό υποκείμενο της χρεωκοπίας

Του Αντώνη Νικολή, Athens Voice

O Ελληνάρας ή Ελληναράς μαζί με το θηλυκό αντίστοιχό του, το Σούργελο, ως τύποι, είναι το ζευγάρι στο οποίο σταδιακά μεταλλάχτηκε εκείνο το παλαιότερο, ο Κάφρος και η Κατίνα. Το θέμα βεβαίως δεν μπορεί να εξαντληθεί εδώ. Ο Ελληνάρας απαντάται σε ποικίλους χώρους, από τα φαιδρά τηλεοπτικά πάνελ στην πιο ελαφριά εκδοχή του ίσαμε στις συναθροίσεις της Χρυσής Αυγής στην πιο σκληροπυρηνική. Εντούτοις, επιμέρους χαρακτηριστικά του εντοπίζονται διάσπαρτα σε όλο το κοινωνικό φάσμα. Χαμηλού πολιτιστικού επιπέδου, ανασφαλής, φοβικός, κυρίως ομοφοβικός. Κρύβει το ρατσισμό του, εκφράζει τεθλασμένα τον εθνικισμό του (ένα συνονθύλευμα από ανιστόρητους και γελοίους πατριωτικούς βερμπαλισμούς), δεν μπορεί να εννοήσει την κοινωνία παρά ως ενεργούμενο ενός συγκεντρωτικού πατερναλιστικού κράτους. Εκφράζεται μουλωχτά ή με τρόπο αγελαίο.

Πού πάει η Ευρώπη;

Του Αντώνη Καρακούση , ΒΗΜΑ

Πόσο κινδυνεύει να ξηλωθεί το πουλόβερ του ευρώ; - Ποια θα είναι η τύχη της Γερμανίας με ένα ακριβό μάρκο;

Η οικονομική κρίση θεριεύει και ταξιδεύει με ταχύτητα μεγάλη στη Γηραιά Ήπειρο. Ξεκίνησε από την περιφέρεια αλλά πλέον συγκλίνει προς το κέντρο. Έπληξε την Ιρλανδία και  την Πορτογαλία, γονάτισε την Ελλάδα, πλήγωσε την Ισπανία, μεταδόθηκε στην Ιταλία, απειλεί πια την Γαλλία και διεισδύει σιγά - σιγά στον γερμανικό πυρήνα της Ευρώπης. Η Σλοβενία  χάνει την ορμή της, η Ουγγαρία κινδυνεύει να χάσει τη Δημοκρατία της, η Ολλανδία τρέχει κι αυτή πίσω από τα ελλείμματά της, σε λίγο η κρίση νομοτελειακά θα χτυπήσει την πόρτα της κυρίας Μέρκελ. Όπως φάνηκε και την Παρασκευή στη Σύνοδο Κορυφής των Βρυξελλών η ευρωπαϊκή ηγεσία στάθηκε αμήχανη απέναντι στο μείζον πρόβλημα της ανεργίας, φανέρωσε πως δεν έχει λύσεις, ούτε επεξεργασίες. Ευχολόγια μόνο και θολές αναφορές σε αμφιλεγόμενα μικρά προγράμματα για την επιχειρηματικότητα των νέων. Η ευρωπαϊκή ελίτ νιώθει ότι κάτι δεν πάει καλά, αλλά δεν το πιστεύει κιόλας. Γι' αυτό και  επιμένει στο νεοφιλελεύθερο μοντέλο των δύο προηγούμενων  δεκαετιών, παρ' ότι αυτό έχει κλονισθεί και δεν είναι σε θέση να δώσει ασφαλείς απαντήσεις στο πρόβλημα της κρίσης.

Δικαιοσύνη, η ουσία της πολιτικής

Του Σταύρου Τσακυράκη, ΝΕΑ, 15.3.13 

Αναρωτιόμουν πάντα γιατί ο πολιτειολόγος του ναζισμού Καρλ Σμιτ έχει πέραση. Ασφαλώς όχι επειδή οι ναζιστικές ιδέες έχουν απήχηση μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Η επιρροή του οφείλεται στη γοητεία που ασκεί σε κάποιους κύκλους της Αριστεράς, με τους οποίους έχει ένα κοινό ιδεολογικό στοιχείο: την έχθρα προς τη φιλελεύθερη δημοκρατία. Πρόκειται για μια Αριστερά που, ακόμη και μετά το τέλος του κομμουνιστικού ολοκληρωτισμού, δεν συμφιλιώθηκε ποτέ με τις αξίες της δημοκρατίας και των δικαιωμάτων του ανθρώπου. Γι' αυτό δεν είχε καμιά δυσκολία να παραβλέψει το χρώμα της δικτατορίας που ενίσχυσε η θεωρία του Καρλ Σμιτ. Κρατούσε την επιχειρηματολογία του για την πολιτική ως μέθεξη ενός πλασματικού λαού υπό την ηγεσία ενός αυτόκλητου καθοδηγητή. Την περιφρόνησή του προς τους τύπους και τις διαδικασίες, τον εκθειασμό της πράξης που γίνεται στο όνομα του λαού. Στην πιο απλουστευτική της μορφή η φιλοσοφία αυτή εκφράστηκε από συνθήματα του τύπου «μόνος θεσμός είναι ο λαός» ή «νόμος είναι το δίκιο του εργάτη».

Η «βόμβα» πίσω από την κρίση χρέους

Της Τασούλας Καραϊσκάκη, Καθημερινή, 15.3.13

Το στατιστικό δελτίο της ΕΛΣΤΑΤ δεν αποκαλύπτει από μόνο του τη «βόμβα» πίσω από τους εύγλωττους αριθμούς: 3.679.074 απασχολούμενοι, 1.321.238 άνεργοι, 3.341.853 οικονομικά μη ενεργοί· 61,7% η ανεργία έως τα 24, 36,2% στις ηλικίες 25-34, το υψηλότερο ποσοστό ανεργίας στην Αττική (29%). Δηλαδή –πέραν των ψυχολογικών, κοινωνικών, οικονομικών– τις κρίσιμες πολιτικές επιπτώσεις. Η ανεργία πλήττει τη μεσαία τάξη, που αποτελεί τον στυλοβάτη του συστήματος. Η δραματική αλλαγή της κοινωνικής κατάστασης των οικογενειών, η φτώχεια, η περιθωριοποίηση οδηγούν σε ακραίες πολιτικές λύσεις, στη ραγδαία άνοδο της ακροδεξιάς. Βέβαια, στη χώρα μας η Χρυσή Αυγή του ευρωσκεπτικισμού και της ξενοφοβίας είναι φαινόμενο περισσότερο περίπλοκο, κράμα μετεμφυλιακής ακροδεξιάς και νεοναζισμού, και δεν εξυπονοείται ότι αν τερματιστεί η κρίση, αυτή θα εκλείψει. Ωστόσο, η οικονομική ανασφάλεια, παντού στον κόσμο, θεωρείται ότι μειώνει την ανεκτικότητα και τον αλτρουισμό, αυξάνει τη μισαλλοδοξία, τον ρατσισμό. Στην προπολεμική Ευρώπη, βασικός παράγοντας για την άνοδο του φασισμού θεωρείται η διόγκωση της ανεργίας (και περιθωριακά μόνο η λατρεία του εγώ, η εξύμνηση του φυλετισμού και της βίας). Ο ναζισμός, θέριεψε, λέγεται, μετά την αποτυχία των οικονομικών ελίτ να «δουν» εγκαίρως τις πολιτικές συνέπειες της ανεργίας.

Ενα ηχηρό «όχι», μια σιωπηρή ελπίδα

Ημερησία, Editorial

Μακριά» από τις προσδοκίες των λαών, αλλά και από τις δικές τους εξαγγελίες και δεσμεύσεις για «περισσότερη Ευρώπη» κινούνται οι πράξεις των ηγετών των ισχυρών κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Το πιο πρόσφατο παράδειγμα η απόφαση της Συνόδου Κορυφής τον Φεβρουάριο, με την οποία μειώθηκε το ύψος των δαπανών για την περίοδο 2014-2020. Η αντίδραση που υπήρξε ήταν έντονη. Ευρωπαίοι παράγοντες έκαναν λόγο για δημοσιονομικό πλαίσιο λιτότητας. Ο Γερμανός σοσιαλδημοκράτης πρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου Μ. Σουλτς χαρακτήρισε τον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό ως τη «λιγότερο μοντέρνα πρόταση των τελευταίων ετών» και επισήμανε ότι για το 2020 προβλέπεται το ίδιο επίπεδο δαπανών το οποίο αντιστοιχούσε στο 2005. Και χθες το Ευρωκοινοβούλιο έκανε τη μεγάλη ανατροπή. Διαψεύδοντας τα προγνωστικά, αυτούς που το θεωρούσαν «άβουλο», για πρώτη φορά στην ιστορία του καταψήφισε την απόφαση της Συνόδου Κορυφής. Η συντριπτική πλειοψηφία των εκπροσώπων των λαών της Ενωμένης Ευρώπης, από όλο το πολιτικό τόξο, καταψήφισε τον προϋπολογισμό. Χριστιανοδημοκράτες, Φιλελεύθεροι, Σοσιαλιστές, Πράσινοι και Ενωτική Αριστερά

Ευρώπη και Ελλάδα

Του Παύλου Αθανασόπουλου, Μεταρρύθμιση, 15.3.13

Άλλη μια σύνοδος κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης γίνεται αυτές τις ημέρες, ενώ τα σύννεφα πυκνώνουν απειλητικά πάνω από την Ευρώπη. Το αδιέξοδο στο οποίο βυθίζεται η Ιταλία, είναι καμπανάκι κινδύνου που αν δεν ληφθεί σοβαρά υπόψη, μπορεί να έχει τραγικές συνέπειες για το ευρωπαϊκό εγχείρημα. Ο κίνδυνος κοινωνικής έκρηξης και πολιτικής αποσταθεροποίησης, είναι εμφανής στον Νότο της Ευρώπης. Αλλά εξ ίσου εμφανής είναι και ο κίνδυνος ενδυνάμωσης δυνάμεων ευρωσκεπτικισμού και εθνικής περιχαράκωσης στον Βορά της Ευρώπης. Αν δεν βρεθεί ένα πειστικό αφήγημα κοινής πορείας για όλους, τότε η συνοχή της Ευρώπης κινδυνεύει άμεσα. Ο στόχος για λιτότητα φιλική προς την ανάπτυξη που έχει αυτή η σύνοδος, είναι ήδη ξεπερασμένος από τα πράγματα. Πλέον, απαιτούνται τολμηρές ριζοσπαστικές κινήσεις, που να στέκονται στο ύψος των περιστάσεων. Οι ευρωπαϊκές ηγεσίες και ειδικότερα η γερμανική, βρίσκονται μπροστά σε ιστορικές προκλήσεις. Η δημοσιονομική πειθαρχία και το σταμάτημα της σπατάλης, πρέπει να συνεχισθούν.

Επενδύσεις με συνέταιρο το κομματικό σύστημα

Του Φώτη Γεργελέ, Athens Voice

Λένε ότι δεν υπάρχει αυτή τη στιγμή στην Ευρώπη ενιαίο ακίνητο για εμπορική αξιοποίηση με μεγαλύτερη αξία από το Ελληνικό. Μπορεί να είναι υπερβολή, αλλά δεν φαίνεται παράλογο μια χώρα, μια χρεοκοπημένη χώρα, να έχει ένα τέτοιο περιουσιακό στοιχείο, μεγαλύτερο από το Μόντε Κάρλο, και 12 χρόνια να μην μπορεί να το αξιοποιήσει; Αξιοποίηση στην Ελλάδα, όμως, σημαίνει ιδιοποίηση του δημόσιου πλούτου. Κάποιοι δήμαρχοι θα διεκδικήσουν ένα κομμάτι, για το καλό των δημοτών τους φυσικά και για να υπερασπίσουν το δημόσιο χώρο και το πράσινο. Κάποιοι υπουργοί θα κόψουν ένα άλλο για να γίνουν δρόμοι, δημόσιες υπηρεσίες θα επεκταθούν στις παλιές εγκαταστάσεις, κάποιοι θα διεκδικήσουν άλλα κομμάτια δικαστικά γιατί τους ανήκαν τον προηγούμενο αιώνα. Η άλλη προοπτική είναι ο παλιός ελληνικός μύθος. Έρχονται οι σεΐχηδες που μοιράζουν λεφτά. Όπως στις παλιές ελληνικές ταινίες, ο εμίρης χαρίζει χρυσά ρολόγια σε όποιον του σφίγγει το χέρι. Πόσοι Έλληνες πρωθυπουργοί έχουν πάει τα τελευταία χρόνια στο Κατάρ; Δεν μπορούν να γίνουν επενδύσεις στην Ελλάδα. Δεν τις επιτρέπει το οικονομικό μοντέλο. 10 μεγάλες κρατικές επιχειρήσεις και οι 10 προμηθευτές τους. 10 μονοπώλια με αξία όση όλες οι άλλες επιχειρήσεις μαζί και 10 ολιγάρχες που μπορούν να συναλλάσσονται με την κρατική και την κομματική γραφειοκρατία για να κάνουν δουλειές.

Το μάθημα της Πάρμα

Του Μιχάλη Μητσού, ΝΕΑ, 13.3.12

Η Πάρμα είναι μια όμορφη πόλη 180.000 κατοίκων στη Βόρεια Ιταλία. Είναι γνωστή για τα αρχιτεκτονικά της αξιοθέατα, το πανεπιστήμιό της, την παρμεζάνα της και το προσούτο της. Οπως πολλές ιταλικές πόλεις όμως, αντιμετωπίζει πρόβλημα με τα σκουπίδια της. Για να λυθεί λοιπόν μια και καλή αυτό το πρόβλημα, αποφασίστηκε να κατασκευαστεί ένας μεγάλος αποτεφρωτήρας. Ελα όμως που διαφωνούσε το κίνημα του Μπέπε Γκρίλο. Και ο υποψήφιός του για τη δημαρχία της πόλης, ο πολλά υποσχόμενος 38χρονος Φεντερίκο Πιτσαρότι, έθεσε το ζήτημα αυτό στο επίκεντρο της προεκλογικής του εκστρατείας.Οι εκλογές έγιναν τον περασμένο Μάιο και ο Πιτσαρότι έγινε ο πρώτος υποψήφιος των Πέντε Αστεριών που «κατέλαβε» μια μεγάλη ιταλική πόλη. Ενα μήνα αργότερα ο Γκρίλο διακήρυσσε: «Ο αποτεφρωτήρας αυτός δεν θα κατασκευαστεί ποτέ. Αν θέλουν να προχωρήσουν θα πρέπει να πατήσουν πάνω στο πτώμα του δημάρχου». Μα δεν θα πρέπει η πόλη να αποζημιώσει τους εργολάβους; «Να μην ακούω ανοησίες. Αν υποχρεωθούμε να πληρώσουμε πρόστιμα, θα βρούμε έναν τρόπο να τα πληρώσουμε».

Πριν από δέκα ημέρες, ο αποτεφρωτήρας άρχισε να λειτουργεί.