Το διαχρονικό αντιστασιακό ήθος των Ελληνοκυπρίων

Του Δημήτρη Ψυχογιού, Athens Voice

Όπως έγινε και με το Σχέδιο Ανάν που είχε συμφωνηθεί με τους Τουρκοκύπριους στον ΟΗΕ από τον τότε πρόεδρο Τάσσο Παπαδόπουλο για την επίλυση του Κυπριακού, οι Ελληνοκύπριοι απέρριψαν το σχέδιο για τη διάσωση των τραπεζών που ο πρόεδρός τους Νίκος Αναστασιάδης συμφώνησε με την τρόικα στο Eurogroup.Το 2004 η απόρριψη έγινε με δημοψήφισμα, το εκλογικό σώμα με συντριπτικό ποσοστό 75% συμπαρατάχθηκε στον Τάσσο Παπαδόπουλο που είχε μετανιώσει για τη συμφωνία που είχε υπογράψει και είχε καλέσει με λυγμούς τον λαό να ψηφίσει «βροντερό όχι». Αυτή τη φορά, την Τρίτη 19 Μαρτίου, οι βουλευτές συμπαρατάχθηκαν με τον πρόεδρο της Βουλής όταν τους κάλεσε σε νέο «βροντερό όχι» – ούτε καν οι βουλευτές του κόμματος του κ. Αναστασιάδη δεν ψήφισαν τη συμφωνία. Με 36 ψήφους κατά και 19 αποχές την καταψήφισαν· ο λαός του νησιού είναι ενωμένος, άρα ποτέ νικημένος, όπως φώναζαν και οι διαδηλωτές στους δρόμους.

Και τώρα που γράφω, ο υπουργός Οικονομικών τρέχει στη Μόσχα τα βρει τα 6 δισεκατομμύρια που λείπουν για να σωθεί το τραπεζικό της σύστημα, να μην καταρρεύσουν δηλαδή οι τράπεζες και χάσουν οι καταθέτες τα χρήματά τους. Τα 10 που προσφέρει για τον ίδιο λόγο η ΕΕ και το ΔΝΤ θεωρούνται δεδομένα, κανείς δεν συζητά για αυτά, ήταν υποχρέωση των διεθνών τοκογλύφων να τα δώσουν.

Αυτό που ένωσε τους Ελληνοκύπριους, αλλά και σχεδόν όλους τους αρθρογράφους σε όλον τον κόσμο ενάντια στη συμφωνία Κύπρου-Ευρωζώνης, ήταν η επιβολή φόρου 6,75% και στις καταθέσεις κάτω των 100.000 ευρώ, που υποτίθεται είναι εγγυημένες από το κυπριακό κράτος σε περίπτωση πτώχευσης των τραπεζών. Για τον φόρο 9,9% επί των καταθέσεων άνω των 100.000 ευρώ λίγοι νοιάστηκαν – αυτές όμως ήθελε να προασπίσει ο πρόεδρος της Κύπρου που βρέθηκε αντιμέτωπος με προτάσεις να τις φορολογήσει ακόμα και με ποσοστά 40% προκειμένου να βρεθούν τα αναγκαία χρήματα. Και επέμενε τόσο σθεναρά στο να μη φορολογηθούν με περισσότερο από 10% αυτές οι καταθέσεις ώστε να προκαλέσει τα ειρωνικά σχόλια παρευρισκομένων στη συνεδρίαση πως «έχει μόνο πλούσιους φίλους», μετέφεραν σε ρεπορτάζ τους οι Financial Times.

Αλλά ο Νίκος Αναστασιάδης δεν νοιαζόταν για φίλους, εξηγεί το ίδιο ρεπορτάζ και άλλα πολλά: φοβόταν πως μεγαλύτερη περικοπή στις καταθέσεις θα δημιουργούσε νομικά προβλήματα, δεν θα μπορούσε πια να θεωρηθεί «φορολογία», και επομένως η χώρα θα εμπλεκόταν σε δικαστικές περιπέτειες με τους πλούσιους καταθέτες, Κύπριους και ξένους (Ρώσους πρωτίστως) – κυρίως φοβόταν όμως πως μεγαλύτερη περικοπή θα προκαλούσε μαζική φυγή των ρωσικών κεφαλαίων από τις κυπριακές τράπεζες με τελικό αποτέλεσμα αυτό που γινόταν προσπάθεια να αποφευχθεί: την κατάρρευση των τραπεζών. Δέχθηκε τελικά τον συμβιβασμό που πρότεινε στους Ελληνοκύπριους, αφού έφθασε στο σημείο να αποχωρήσει από τη συνεδρίαση, κρίνοντας πως ήταν ό,τι καλύτερο είχε να αποκομίσει η χώρα του στις συγκεκριμένες συνθήκες. Τα είπε και σε διάγγελμα αυτά, δεν υπήρχε καλύτερη λύση. Αλλά ο λαός, πάντα σοφότερος, διά των βουλευτών δεν συμφώνησε μαζί του, όπως δεν είχε συμφωνήσει και με Σχέδιο Ανάν.

Οι Ελληνοκύπριοι δεν είχαν συμφωνήσει ούτε με τις συνθήκες Ζυρίχης-Λονδίνου του 1959 με τις οποίες ιδρύθηκε η Κυπριακή Δημοκρατία και ο Μακάριος που τις είχε υπογράψει κατηγορήθηκε για προδοσία. Το 1963 λοιπόν ο ίδιος ο Μακάριος, που είχε μετανιώσει εντωμεταξύ, κατήγγειλε τις συμφωνίες αυτές παρά τη ρητή αντίθετη γνώμη της ελληνικής κυβέρνησης – κίνηση που οδήγησε σε πόλεμο ανάμεσα σε Ελληνοκύπριους και Τουρκοκύπριους, που έληξε το 1974 με την εισβολή της Τουρκίας στην Κύπρο και τη διχοτόμηση του νησιού.

Οι Ελληνοκύπριοι πλήρωσαν ακριβά την αθέτηση των συμφωνιών Ζυρίχης-Λονδίνου, ενώ η απόρριψη της συμφωνίας για το Σχέδιο Ανάν δεν τους κόστισε τίποτα – ως τώρα. Τούτη είναι η τρίτη φορά που επιδεικνύουν το τιμημένο «αντιστασιακό ήθος» που υποτίθεται χαρακτηρίζει τον ελληνισμό. Είμαι σίγουρος πως η αντίσταση δεν οφείλεται στα 6 ψωροδισεκατομμύρια που κλήθηκαν να πληρώσουν μικροί και μεγάλοι καταθέτες αλλά στην πεποίθηση πως υπάρχει διεθνής συνωμοσία εναντίον τους με στόχο να τους υποδουλώσει πολιτικά και να τους ληστέψει οικονομικά, κλέβοντάς τους τα περίφημα κοιτάσματα αερίου – μήπως τα ίδια δεν ακούμε και στην Ελλάδα για τα κίνητρα της τρόικας;

Εύχομαι να είναι νικηφόρα η αντίδραση των Ελληνοκυπρίων και να γίνει η μικρή χώρα τους όπως την ονειρεύονται: συνδυασμός Ελβετίας, χάρη στις ξένες καταθέσεις στις τράπεζες τους, και Σαουδαραβίας, χάρη στις ενεργειακές πηγές τους – με τους Τουρκοκύπριους, φυσικά, φτωχούς εκεί στην άκρη. Μακάρι η Ρωσία να τους συμπαρασταθεί, να τους βοηθήσει χωρίς να ζητήσει ανταλλάγματα, οικονομικά και πολιτικά, χειρότερα από αυτά που ζητά η Ευρωζώνη για τη βοήθεια που προσφέρει.

Είναι αργά να θυμίσει κανείς στους Ελληνοκύπριους ότι η Ελβετία είναι χώρα όπου συνυπάρχουν ειρηνικά τρεις διαφορετικές εθνικές κοινότητες αιώνες τώρα και πρότυπο δημοκρατικής διακυβέρνησης άλλους τόσους, γεγονός που την κάνει ασφαλές καταφύγιο κεφαλαίων, που κανείς δεν ρωτά για την προέλευσή τους. Η Κύπρος εξακολουθεί ακόμη να μοιάζει με τον Λίβανο που σπαράζεται από εθνοτικές διαμάχες και ήταν το παλιό χρηματοπιστωτικό κέντρο της Μέσης Ανατολής πριν τα κεφάλαια μεταφερθούν στην Κύπρο για ασφάλεια, ακολουθούμενα από τα ρωσικά αργότερα που πήγαν εκεί για τις ευκολίες που τους παρέχονται.

Μακάρι οι ενωμένοι και δαιμόνιοι πατριώτες Κύπριοι να διαψεύσουν όλα τα προγνωστικά περί επικείμενης καταστροφής και να καταφέρουν αυτό που νόμιζε πως θα καταφέρει ο Μακάριος: να επιβάλει τη θέληση των Ελληνοκυπρίων στους Τουρκοκύπριους και στην Τουρκία, παίζοντας μεταξύ Αμερικής και Σοβιετικής Ένωσης –η καταστροφή καθυστέρησε αλλά ήρθε. Ίσως το παιχνίδι μεταξύ Βρυξελλών-Μόσχας για τις κυπριακές τράπεζες να αποδειχθεί κερδοφόρο, οι αγανακτισμένοι που διαδήλωναν και οι βουλευτές που τους άκουσαν να αποδειχθούν ικανότεροι από την ηγεσία που καταγγέλλοντας τις συμφωνίες Ζυρίχης-Λονδίνου τελικά κατάφερε να διχοτομήσει το νησί.

Είναι αλήθεια πως η χουντική Ελλάδα είναι υπεύθυνη για την καταστροφή της Κύπρου το 1974, αυτή οργάνωσε το πραξικόπημα κατά του Μακαρίου που έφερε την εισβολή – αλλά υπήρξαν Κύπριοι που συνεργάστηκαν για να γίνει. Ομοίως η σημερινή Ελλάδα φέρει μεγάλο μερίδιο ευθύνης για την κατάρρευση των κυπριακών τραπεζών: είχαν ομόλογά της που κουρεύτηκαν, είχαν πελάτες ελληνικές επιχειρήσεις που κατέρρευσαν λόγω της κρίσης – αλλά κάποιοι Κύπριοι έγιναν πλούσιοι από αυτές τις δοσοληψίες. Τότε, αμνηστεύθηκαν οι πολιτικοί πρωταίτιοι για να είναι ενωμένη η ελληνοκυπριακή κοινότητα απέναντι στον τουρκικό κίνδυνο. Τώρα αμνηστεύονται οι οικονομικοί πρωταίτιοι της καταστροφής για να είναι η χώρα ενωμένη απέναντι στον γερμανικό κίνδυνο. Οι υπεύθυνοι μένουν ατιμώρητοι, τα λάθη και τα εγκλήματα του παρελθόντος ξεχνιούνται εύκολα, κανείς δεν παίρνει μαθήματα από τα παθήματα, ο λαός προς τη δόξα και την ευδαιμονία τραβά ξανά αθετώντας συνεχώς, αντιστασιακός και περήφανος, συμβιβαστικές συμφωνίες. Μακάρι να είναι στο σωστό δρόμο.