Παρίσι - Λονδίνο: το διπλό αδιέξοδο

Του Γιάννη Βούλγαρη, ΝΕΑ

 Ποια είναι τα άμεσα πολιτικά συμπεράσματα από το διπλό αδιέξοδο; Το πρώτο είναι η αποτυχία της αποκληθείσας «συριζοποίησης» της κυβερνητικής πολιτικής. Πράγματι, εδώ και έναν χρόνο εγκαταλείφθηκε η προσπάθεια μεταρρυθμίσεων και εθνικής ανασυγκρότησης. Αρχικά λόγω των ευρωεκλογών που έρχονταν. Μετά λόγω των αποτελεσμάτων και των λαθεμένων συμπερασμάτων που συνήγαγε η ΝΔ. Στο όνομα του πολιτικού κόστους η κυβέρνηση αδρανοποιήθηκε ή επένδυσε αφελώς στην ελκτικότητα εκπροσώπων της μιντιακής λαϊκιστικής Δεξιάς. Παράλληλα ποντάρισε ότι οι ισχυροί παράγοντες της ΕΕ θα βοηθούσαν να βγει από το Μνημόνιο είτε λόγω ιδεολογικής συγγένειας είτε γιατί φοβόντουσαν τον ΣΥΡΙΖΑ. Θες από λάθος εκτίμηση, θες από αντίξοες συγκυρίες, το πράγμα δεν βγήκε. Το δεύτερο συμπέρασμα αφορά τον ΣΥΡΙΖΑ. Το Λονδίνο έκανε ακόμα σαφέστερο ότι η προγραμματική και πολιτική του ασυναρτησία όχι μόνο δεν έχει σχέση με τις διεθνείς πραγματικότητες, αλλά εξελίσσεται σε μείζον εθνικό πρόβλημα. Θεωρητικά διακηρύσσει ότι θα μείνει στο ευρώ, αλλά ό,τι κάνει και προτείνει σπρώχνει την Ελλάδα έξω από το ευρώ. Θεωρητικά διακηρύσσει ότι θα σκίσει τα Μνημόνια, αλλά πρακτικά συμβάλλει στο να παρατείνονται τα Μνημόνια. Αν έρθει στην κυβέρνηση, αυτός ο τραγέλαφος θα λυθεί είτε με τη διάλυση του ΣΥΡΙΖΑ, καθώς θα χρειαστεί να κάνει κωλοτούμπα προσαρμογής σε μηδενικό σχεδόν χρόνο, είτε με τη διάλυση της Ελλάδας για απροσδιόριστο διάστημα. Το τρίτο συμπέρασμα πιστοποιεί το πολιτικό αδιέξοδο που έχει προκαλέσει ο εν πολλοίς τεχνητός λόγω εκλογικού νόμου μικρός δικομματισμός και η εμφυλιοπολεμική πόλωση που αυτός συνεχίζει να τροφοδοτεί.

ΜΕΤΑρρυθμιστές: Φραγμός στην πόλωση και τον όψιμο δικομματισμό της κρίσης

Ομιλία του Σπύρου Λυκούδη στην Πανελλαδική Σύσκεψη των ΜΕΤΑρρυθμιστών στο Γκάζι, το Σάββατο 29/11/2014

"Πολλοί επαινούν τις κυβερνήσεις συνεργασίας, ολίγοι όμως στην πράξη τις πιστεύουν. Η ΝΔ τηρεί άκρα του τάφου σιωπή, ο δε ΣΥΡΙΖΑ ονειρεύεται αυτοδυναμίες, απεμπολώντας πάγιες πολιτικές αρχές και αξίες της Αριστεράς για μόνιμο εκλογικό σύστημα απλής αναλογικής.  Εξουσιομανείς και αλαζόνες επιδίδονται σε έναν χωρίς φραγμό, αδυσώπητο και ψευδεπίγραφο διπολισμό που οδηγεί τη χώρα σε αδιέξοδα. Ζημιώνουν αμφότεροι τη χώρα. ΔΕΝ ΘΑ ΤΟΥΣ ΠΕΡΑΣΕΙ. ΔΕΝ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΤΟΥΣ ΠΕΡΑΣΕΙ. Αναπνέουμε σήμερα μέσα σε μια δηλητηριασμένη ατμόσφαιρα πολιτικού παροξυσμού, αλόγιστων παθών, μύθων, ψευδαισθήσεων, αυταπατών και άθλιων κατηγοριών για χρηματισμούς. Επικρατούν ο άκρατος εθνο-λαϊκισμός, αριστερός και δεξιός, οι διάφοροι πονηροί πολιτευτές, αγύρτες και τυχοδιώκτες, οι ψεκασμένοι, τα τρωκτικά του Διαδικτύου, οι πολιτικοί σαλτιμπάγκοι, ο εμφυλιακός πολιτικός λόγος, η ανορθολογικότητα, η συνομωσιολογία, η ενδημική πολιτική βία, η φασιστική, αλλά και η «καλή» αριστερής προέλευσης, η πολιτική αντιπαράθεση με όρους ηθικολογίας και απαξίωσης, με λόγο εχθρικό. Οι πολιτικοί αντίπαλοι λοιδορούνται και καταγγέλλονται εκατέρωθεν ως εχθροί, όχι ως πολιτικοί αντίπαλοι με διαφορετικές πολιτικές προτάσεις και πρόγραμμα. Κυριαρχεί η αρλούμπα και η ανευθυνότητα. Έχουμε χάσει την επαφή με την πραγματικότητα. Αρνούμαστε να την αντικρύσουμε, δυστυχώς ως ανώριμα τέκνα της οργής, αρνούμαστε ως πολιτικό σύστημα και ως κοινωνία να ασκήσουμε στοιχειώδη αυτοκριτική που οδηγεί στην αυτογνωσία και στην πραγματική εκτίμηση των δυνατοτήτων και των περιορισμών μας, εξωτερικών και εσωτερικών ως έθνος, κράτος και κοινωνία. Αρνούμαστε να συζητήσουμε τις αιτίες της κακοδαιμονίας μας. Μονομαχούμε λυσσασμένα για τα συμπτώματα. Μηρυκάζουμε τη μιζέρια μας. Ζούμε το σύγχρονο μύθο μας ότι το Μνημόνιο έφερε την κρίση ενώ συνέβη ακριβώς το αντίθετο. Κατασκευάζουμε αχυράνθρωπους για να τους λογχίζουμε κατά βούληση. Γι αυτό αποτυγχάνουμε. Αισθανόμαστε άνετα επιρρίπτοντας όλες τις ευθύνες στους άλλους. Δεν αναλαμβάνουμε το δικό μας μερίδιο. Και εφόσον δεν το αναλαμβάνουμε δεν δημιουργούμε και τα πολιτικά περιθώρια για να διορθώσουμε τα κακώς κείμενα. Είναι το καλύτερο συγχωροχάρτι που μπορεί να δώσουμε στο πολιτικό μας σύστημα. Την εθνική μας τύφλωση και ακρισία την πληρώσαμε, την πληρώνουμε και θα την πληρώσουμε πανάκριβα.

Η Ελλάδα στη δεκαετία του '80

 Athens Voice

Ήταν τελικά χρυσή ή χαμένη δεκαετία; Το λεξικό «Η Ελλάδα στη Δεκαετία του ’80» που επιμελήθηκαν οι κοινωνικοί επιστήμονες Βασίλης Βαμβακάς και Παναγής Παναγιωτόπουλος επιχειρεί να απαντήσει.

145 ειδικοί έχουν δουλέψει για το «Ελλάδα στη Δεκαετία του ’80». Πρόκειται για ένα κοινωνικό, πολιτικό και πολιτισμικό λεξικό, μία από τις πιο ενδιαφέρουσες και εντυπωσιακές (730 σελίδες) προσπάθειες να χαρτογραφηθεί η δεκαετία του ’80. Εκδόθηκε πρώτη φορά τον Μάιο του 2010 από τις εκδόσεις το Πέρασμα. Ήταν η χρονιά της κρίσης, η χρονιά που η 30ετής μακάρια εποχή της μεταπολίτευσης τερματίζεται βίαια και οδυνηρές αλήθειες μάς κάνουν να στραφούμε με αγωνία, με θυμό, με απορία στο πρόσφατο παρελθόν, να μιλήσουμε για λάθη και ευθύνες, να αναζητήσουμε απαντήσεις στο «πώς φτάσαμε ως εδώ». Αυτός ο δρόμος αναπόφευκτα οδηγεί πίσω στη δεκαετία του 80, τη δεκαετία όπου η ελληνική κοινωνία βιώνει βαθιές μεταλλάξεις καθώς αμφιταλαντεύεται ανάμεσα στον πολιτικό αρχαϊσμό και την απαρχή ενός κοινωνικού εκσυγχρονισμού. Ήταν τελικά τα ’80 χρυσή ή χαμένη δεκαετία; Μέσα από 264 λήμματα και 770 τεκμήρια ζωντανεύει μια ολόκληρη εποχή, τόσο κοντινή, τόσο μακρινή. Η πολιτική, οι ιδεολογικές συγκρούσεις, η οικονομία, η εξωτερική πολιτική, η λειτουργία του κράτους, η ποπ κουλτούρα, ο καταναλώσιμος, η μαζική διασκέδαση και το life style, η τρομοκρατία, η νέα παραβατικότητα, ο λαϊκισμός, όλα όσα μεταλλάσσουν την Ελλάδα σε μια σύγχρονη μαζική-ατομικιστική δημοκρατία είναι εδώ. Με αφορμή την πρόσφατη επανέκδοσή του από τις εκδόσεις Επίκεντρο συναντήσαμε τους υπεύθυνους επιμελητές.

Mazower: Το έθνος-κράτος παίρνει τώρα τη ρεβάνς

Του Μαρκ Μαζάουερ,  Financial Times, www.euro2day.gr

Παρά τα οράματα της Αριστεράς και της φιλελεύθερης Δεξιάς, η παγκοσμιοποίηση δεν πέτυχε ποτέ: Αποδείχθηκε η εποχή αστάθειας που κατέληξε στην κρίση και την απομυθοποίηση της απελευθέρωσης. Το εθνικό κράτος έχει επιστρέψει και γίνεται όπλο του απολυταρχισμού.

Tο εθνικό κράτος κάνει την επιστροφή του; Ετσι δείχνουν τα πράγματα. Παραδοσιακές διακρατικές συγκρούσεις εκτυλίσσονται στην Θάλασσα της Κίνας και τα δυτικά σύνορα της Ρωσίας. Οι διακρατικές συναντήσεις, όπως η σύνοδος της Apec και της Group of 20 στο Σίδνεϊ χαρακτηρίστηκαν από ασυνήθιστες εντάσεις. Η παραδοσιακή διπλωματία (ευτυχώς εν προκειμένω) είναι εκείνη που μετράει σε ζητήματα από το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν μέχρι το φαινόμενο του θερμοκηπίου.Ωστόσο η κυρίαρχη άποψη από τις αρχές της δεκαετίας του 1990, ήταν ότι η παγκοσμιοποίηση θα φέρει την μεταμόρφωση του πλανήτη μέσα από μη κρατικούς παράγοντες. Η λήξη του ψυχρού πολέμου προκάλεσε μια, σχεδόν μαρξιστική προσδοκία, ότι το κράτος θα υποτονίσει –υπό την σκιά της ελεύθερης ροής χρήματος και αγαθών και υπονομευόμενο από εξω-κρατικούς παράγοντες, εκ των οποίων οι τρομοκρατικές ομάδες ήταν οι πλέον προφανείς, αλλά όχι οι μόνοι. Ήταν μια προσδοκία την οποία μοιραζόταν όλο το πολιτικό στερέωμα. Στην Αριστερά, οι επικριτές της παγκοσμιοποίησης των αγορών, πρόβλεπαν την ανάταση της ισχύος του λαού. Οι μη κυβερνητικοί οργανισμοί θα υπερυψώνονταν πάνω από τους ξεφτισμένους, υποτίθεται, θεσμούς του εθνικού κράτους και θα δημιουργούσαν νέες, πιο ζωηρές μορφές πολιτικής δραστηριότητας. Η τεχνολογία θα έδινε καλύτερες λύσεις σε παλιά προβλήματα, προσπερνώντας τους στατικούς εθνικούς θεσμούς.

Αγορές στα κέρδη, κράτος στις ζημιές

Του Γιώργου Σιακαντάρη*, Εφημερίδα των Συντακτών

Είναι γνωστό ότι η αγορά για να υπάρξει χρειάζεται πρωτίστως την εργασία και ακολούθως το κεφάλαιο και την καινοτομία. Οι δυνάμεις της αγοράς δεν χρειάζονται τον πολιτικό διάλογο για να λειτουργήσουν. Ο διάλογος γι’ αυτές είναι τα μηνύματα της ζήτησης και της προσφοράς. Αντιθέτως ο διάλογος είναι απαραίτητο στοιχείο για εκείνες τις δυνάμεις για τις οποίες η πολιτική και το κράτος χρειάζονται για να εξισορροπούν τις συνέπειες της λειτουργίας των αγορών και των οικονομικά ισχυρών. Οι ισχυροί με τη σειρά τους, για να παραμείνουν τέτοιοι, δεν χρειάζονται τίποτε άλλο παρά μόνο την ελεύθερη λειτουργία των αγορών. Αντιθέτως οι αδύναμοι χρειάζονται τον διάλογο και την πολιτική για να μειώσουν τις ανισότητες. Ο διάλογος είναι συστατικό στοιχείο της σοσιαλδημοκρατικής και δημοκρατικής Αριστεράς καθώς είναι οι πολιτικές δυνάμεις που θεωρούν ότι στο πλαίσιο της δημοκρατίας καμία αλλαγή προς όφελος των κοινωνικά αδύναμων δεν μπορεί να γίνει χωρίς «ιστορικούς συμβιβασμούς». Τα παραπάνω δεν έχουν μόνο θεωρητική σημασία. Η ΔΗΜΑΡ μετά τις ευρωεκλογές πήρε την πρωτοβουλία να καλέσει σε διάλογο όλες τις πολιτικές δυνάμεις της χώρας που κινούνται πέραν της Ν.Δ. Εκανε πολύ καλά, γιατί αυτός ο διάλογος δεν αποσκοπούσε σε μια τεχνητή ενότητα με το ΠΑΣΟΚ, αλλά ούτε σε μια συγκόλληση με τον ΣΥΡΙΖΑ. Μετά το συνέδριό της όμως αποφάσισε να διακόψει τον διάλογο με το ΠΑΣΟΚ, με το επιχείρημα ότι αυτό συνεχίζει τις μνημονιακές πολιτικές.

Μπορεί η χρεοκοπημένη χώρα να αντέξει πια το κόστος του πολιτικού συστήματος;

 Του Φώτη Γεωργελέ, Athens Voice

Στην εποχή της κρίσης, με την ανάγκη προστασίας της εργασίας να είναι μεγαλύτερη, ο κρατικός συνδικαλισμός αυτοαναπαράγεται, αυτονομημένα τμήματα προσθέτουν κόστος στην κρατική γραφειοκρατία το οποίο αφαιρείται από την εργασία την οποία υποτίθεται προστατεύουν. Δεν ήταν πάντα έτσι. Τη δεκαετία του ’80 ακόμα, όταν λέγαμε συνδικαλισμός, εννοούσαμε κάποιους ηρωικούς ανθρώπους που νοίκιαζαν ένα υπόγειο στα Εξάρχεια με τις εθελοντικές εισφορές των μελών τους. Μετά ήρθαν τα συνέδρια στο Μακεδονία Παλλάς και τα νοικιασμένα από πρακτορείο πούλμαν που κλείνουν την Πανεπιστημίου σε κάθε «μεγαλειώδη διαδήλωση». Μπορεί η χρεοκοπημένη χώρα να αντέξει πια αυτό το κόστος του πολιτικού συστήματος; Πρέπει να το μειώσουμε; Πρέπει τουλάχιστον να πούμε για τι πράγμα μιλάμε; Σ’ αυτή τη χώρα σχεδόν ποτέ δεν μιλάμε για ό,τι συμβαίνει. Το σύστημα έχει αναγάγει τη μεταμφίεση σε τέχνη. Παραπειστικές μάχες, ψεύτικοι εχθροί, κυριαρχούν στο δημόσιο διάλογο, όλοι είναι «φίλοι του λαού», κατηγορούν πάντα τους άλλους, αντιστρέφουν τους ρόλους, ηρωικά υπερασπίζονται προνόμια, οι δομές της χρεοκοπίας μένουν ανέπαφες και ο καιρός κυλάει.

Συναντάω στο δρόμο ένα φίλο, έμπορο του κέντρου, δεν τα γράφεις όλα, μου λέει, δεν γράφεις ότι αυτοί που αντιδρούν πιο έντονα στο άνοιγμα των μαγαζιών τις Κυριακές είναι όσοι παραδίπλα ανοίγουν ήδη τις Κυριακές. Γελάμε και οι δυο, το πρόβλημα της χώρας, προβλήματα ανταγωνισμού που φρενάρουν την ανάπτυξη και εμποδίζουν τη δημιουργία θέσεων εργασίας, μάχες συμφερόντων, βαφτίζονται λαϊκοί αγώνες. 

Ήταν, κάποτε, κάποιοι 58

Του Ανδρέα Παππά, Athens Voice

Πριν από περίπου ένα χρόνο εμφανίστηκε δημόσια μια πολιτική πρωτοβουλία που θα γίνει γνωστή ως «οι 58» (αν και τελικά ήταν… 60). Σύμφωνα με το ιδρυτικό της κείμενο, στόχο έθετε την ανασυγκρότηση του ευρύτερου χώρου μεταξύ ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ. Για ένα διάστημα, τα ΜΜΕ ασχολήθηκαν πλουσιοπάροχα με το εγχείρημα. Κάποιοι που αρέσκονται στις θεωρίες συνωμοσίας έσπευσαν να χαρακτηρίσουν την προβολή των δραστηριοτήτων των 58 «συστημικό δάκτυλο», «επιχείρηση αποπροσανατολισμού του λαϊκού κινήματος» ή δεν ξέρω κι εγώ τι άλλο. Και όμως, έχοντας παρακολουθήσει με ιδιαίτερη προσοχή και ιδιαίτερο ενδιαφέρον την πρωτοβουλία, μπορώ να βεβαιώσω ότι η ενασχόληση των ΜΜΕ με τους 58 δεν ήταν ούτε κατευθυνόμενη ούτε αυθαίρετη. Όταν εμφανίστηκαν, έκαναν πράγματι ένα κάποιο γκελ στην κοινωνία, δημιουργώντας προσδοκίες στο διόλου ευκαταφρόνητο εκείνο τμήμα της κοινωνίας και του εκλογικού σώματος που περιλαμβάνει από την παραδοσιακά αποκαλούμενη ανανεωτική αριστερά έως το φιλελεύθερο κέντρο. Κοινός τόπος και παρονομαστής όλων αυτών των δυνάμεων, ο αδιαπραγμάτευτος φιλοευρωπαϊσμός, η πίστη στην αυταξία της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας και η επίμονη απαίτηση για ριζικές μεταρρυθμίσεις.

Όλοι μαζί τους ψηφίσαμε;

 Του Προκόπη Δούκα, Athens Voice

«Η κοινωνία πάσχισε να προσαρμοστεί – δεν είχε επιλογή. Εμεινε, όμως, πεισματικά απροσάρμοστο το πολιτικό σύστημα.»

Με τη φράση αυτή κλείνει το κατά τα άλλα εξαιρετικό άρθρο του ο Κώστας Καλλίτσης, στην Καθημερινή της Κυριακής. Δεν θα διαφωνήσω διόλου για το πολιτικό σύστημα. Πράγματι, η σύγχρονη κατρακύλα άρχισε όταν ένας εμφανώς υποκριτής και ανεύθυνος πρωθυπουργός έπεισε οτι «θα αναμορφώσει το κράτος» (γεμίζοντας το με δεκάδες χιλιάδες παραπονεμένους και συνήθως χωρίς στοιχειώδη προσόντα ημετέρους) και εφάρμοσε ένα ανερυθρίαστο «Αλογοσκούφη, δώσ΄τα όλα», εκτινάσσοντας το ελληνικό δημόσιο στην τροχιά της άτακτης χρεοκοπίας. Το πολιτικό σύστημα συνέχισε να κινείται στη σφαίρα του φαντασιακού, αρνούμενο να χτυπήσει γενικό προσκλητήριο συνεργασίας και υποσχόμενο «ζάππεια» και «αντιμνημονιακούς τσαμπουκάδες». Αλλά και όταν το έκανε, αποδέχτηκε και «ξέπλυνε» ακροδεξιούς παίκτες, που πολύ γρήγορα απέδειξαν πόσο συνώνυμος είναι ο ψευδοπατριωτισμός και η εθνοκαπηλεία με τη λαμογιά. Ταυτοχρόνως, νέα φρούτα ξεπετάχτηκαν, ψεκασμένα από τις ορμόνες της καφενειακής μπουρδολογίας, τόσο από τα αριστερά, όσο και από τα (έως και φασιστικά) δεξιά. Κι όσο κι αν κατάφερε να συμμαζέψει το δημοσιονομικό εκτροχιασμό, το πολιτικό σύστημα, με ελάχιστες εξαιρέσεις, συνέχισε να παίζει το αιώνιο κατενάτσιο της κοροϊδίας, ή όπως εύστοχα γράφει ο Καλλίτσης την «αδιέξοδη πολιτική τροχάδην επιτόπου».

Κι εγώ θα κρατήσω την αναπνοή μου μέχρι να σκάσω!

 Του Αλέξιου Αρβανίτη, http://booksjournal.gr

Ο πατέρας είναι ευσυγκίνητος απέναντι στις επιθυμίες του παιδιού του. Αν το παιδί του απειλήσει να κρατήσει την αναπνοή του μέχρι να σκάσει, άνετα μπορεί να υπαναχωρήσει και να του κάνει το χατίρι. Η συγκίνηση δεν θα έχει να κάνει τόσο με το δίκαιο του αιτήματος του όσο με το μέγεθος του πατρικού ενδιαφέροντος. Οι φοιτητές που προβαίνουν σε κατάληψη σήμερα επενδύουν σε μία αντίστοιχη πατρική ευαισθησία: ανεξάρτητα από το δίκαιο των αιτημάτων τους, κρατούν την αναπνοή τους μέχρι να συγκινηθεί το κράτος-πατερούλης και να έρθει να τους σώσει. Ή να σκάσουν.

Σε όλη τη χώρα, φοιτητές κάνουν κατάληψη, σπάζουν εξοπλισμό αξίας δεκάδων χιλιάδων ευρώ, γράφουν συνθήματα στους τοίχους, υποβιβάζουν την ποιότητα των σπουδών τους, τουλάχιστον για το παρόν εξάμηνο, και απειλούν ότι θα συνεχίσουν μέχρι το κράτος-πατερούλης να ικανοποιήσει τα αιτήματά τους. Εννοείται βέβαια ότι οι πρώτοι που ζημιώνονται με τη συνέχιση των κινητοποιήσεων είναι οι ίδιοι. Μπορεί κάποιος να ισχυριστεί ότι η ζημία είναι μικρή μπροστά στο κέρδος της δωρεάν παιδείας-σίτισης-στέγασης, της κατάργησης του μνημονίου, της εκδίωξης της τρόικας, της εργασίας για όλους. Είναι επίσης αλήθεια ότι για ένα παιδί, η τακτική των απειλών μπορεί να είναι εποικοδομητική αν ο πατέρας τους δύναται μακροπρόθεσμα να ανταποκριθεί, πάντα με την προϋπόθεση ότι διαθέτει τους απαιτούμενους πόρους. Αλλά ας είμαστε και λίγο ρεαλιστές. Το ελληνικό κράτος έχει επί της ουσίας πτωχεύσει. Όσο και να κρατούν την αναπνοή τους οι φοιτητές, κανείς δεν μπορεί να προσφέρει τα πράγματα που ζητούν.

Ραφαέλε Σιμόνε: Κόντρα στο πνεύμα των καιρών

Επιμέλεια  Θανάσης Γιαλκέτσης, Εφημερίδα των Συντακτών

Ο Ραφαέλε Σιμόνε είναι καθηγητής Γλωσσολογίας στο Πανεπιστήμιο της Ρώμης (Roma Tre). Στη γλώσσα μας κυκλοφορεί το βιβλίο του «Το μειλίχιο τέρας» (Πόλις, 2011). Το ακόλουθο κείμενό του είναι απόσπασμα εισήγησής του σε θεωρητικό συμπόσιο που έγινε τον περασμένο Μάρτιο στη Ρώμη, με θέμα την επανεξέταση της κουλτούρας της Αριστεράς.

Γιατί η κρίση δεν μετατόπισε τον δυτικό κόσμο προς τα αριστερά ή τουλάχιστον λίγο περισσότερο προς τα αριστερά; Στο βιβλίο μου «Το μειλίχιο τέρας», προσπάθησα να περιγράψω τους βαθύτερους λόγους αυτού του γεγονότος. Εδώ και δύο δεκαετίες ο ιδεολογικός και πολιτιστικός άξονας του δυτικού κόσμου έγειρε προς τα δεξιά, δηλαδή προς έναν ορίζοντα κατανάλωσης και διασκέδασης, προσωπικού εγωισμού και αυξανόμενης σύγχυσης μεταξύ πραγματικότητας και φανταστικής επινόησης –τρία κομβικά γνωρίσματα της παγκοσμιοποιημένης νεωτερικότητας. Ορίζοντας κατανάλωσης και διασκέδασης σημαίνει ότι τον δυτικό άνθρωπο τον ενδιαφέρει όλο και λιγότερο το καθεστώς ολιγάρκειας, αυστηρότητας και φειδούς που εξέφραζαν τα κλασικά σοσιαλιστικά ιδεώδη, ενώ στην κατανάλωση εμπορευμάτων έχει προστεθεί και η πολύ εντατική κατανάλωση ενέργειας, περιβάλλοντος και πόρων. Προσωπικός εγωισμός σημαίνει ότι η συμπάθεια και η συμπόνια (θεμελιώδη «σοσιαλιστικά συναισθήματα») δεν είναι πλέον προσωπικές συμπεριφορές, αλλά έχουν μεταφερθεί με ανάθεση σε οργανώσεις οι οποίες τις ασκούν ως επάγγελμα, όντας αληθινές «βιομηχανίες του καλού» (επί πληρωμή). Σύγχυση μεταξύ πραγματικότητας και φανταστικής επινόησης σημαίνει ότι η αυστηρή διάκριση μεταξύ φαντασίας και πραγματικότητας (δύσκολη κατάκτηση της επιστημονικής στάσης απέναντι στην πραγματικότητα) είναι ανώφελη ή σε κάθε περίπτωση λιγότερο επιθυμητή: το πραγματικό δεν το αναζητούν αλλά το αποφεύγουν. Για όλους αυτούς τους λόγους, έχει διαλυθεί ο λαός της Αριστεράς, οι σοσιαλιστές άνδρες και οι σοσιαλίστριες γυναίκες, εκείνες οι γενεές ανθρώπων που κάποτε ήταν έτοιμες να παλέψουν για την επικράτηση των ιδεών τους. Σήμερα, σε διάφορες χώρες, η εργατική τάξη έχασε το ειδικό της βάρος και άρχισε να ψηφίζει τη Δεξιά, ως σίγουρη εγγύηση της ελπίδας να γίνει και αυτή, αργά ή γρήγορα, αστική τάξη.

Μπορεί να αναγεννηθεί η σοσιαλδημοκρατία;

Του Νίκου Μουζέλη, ΒΗΜΑ

Η σοσιαλδημοκρατία έκανε την εμφάνισή της στον 19ο αιώνα σαν μια κίνηση που αρχικά είχε και επαναστατικές / μαρξιστικές και εξελικτικές / ρεφορμιστικές τάσεις. Η πόλωση μεταξύ των δύο προσανατολισμών πήρε την πιο χαρακτηριστική μορφή της στη διαμάχη μεταξύ της λενινιστικής επαναστατικής στρατηγικής (ως προς τον τρόπο υπέρβασης του καπιταλισμού) και αυτής του Μπερνστάιν. Η επαναστατική προσέγγιση πρέσβευε πως η εξελικτική προοπτική θα οδηγούσε στην «αστικοποίηση» της εργατικής τάξης και άρα στη μακρόχρονη επιβίωση του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής. Ο Μπερνστάιν, από την άλλη μεριά, πίστευε πως η σταδιακή καλυτέρευση της θέσης των εργατών μέσω δημοκρατικών διαδικασιών είναι η βασική προϋπόθεση για την υπέρβαση του καπιταλισμού και το πέρασμα στον δημοκρατικό σοσιαλισμό, δηλαδή σε μια μετακαπιταλιστική κατάσταση όπου ο έλεγχος των μέσων παραγωγής θα βασιζόταν κυρίως σε συνεταιριστικές αξίες και κανόνες. Τελικά η στρατηγική του Μπερνστάιν επικράτησε και αυτό οδήγησε στα τριάντα «χρυσά χρόνια» της σοσιαλδημοκρατίας (1945-1975). Σε αυτή την περίοδο, πολλά σοσιαλδημοκρατικά βορειοδυτικά ευρωπαϊκά κόμματα κατέκτησαν την εξουσία και κατόρθωσαν να «εξανθρωπίσουν» σε κάποιον βαθμό τον καπιταλισμό. Κατόρθωσαν να προωθήσουν τη διάχυση δικαιωμάτων προς τη λαϊκή βάση. Δικαιώματα στον αστικό χώρο (κράτος δικαίου), στον πολιτικό (καθολική ψήφος για άνδρες) και στον κοινωνικό (κράτος πρόνοιας). Πρόκειται για ένα κατόρθωμα που δεν είχε ποτέ άλλοτε επιτευχθεί στη σύγχρονη εποχή.

Πάλι στη μαύρη λίστα των αγορών

 Του Κώστα Καλλίτση, Καθημερινή

Η Ελλάδα είχε μπει σε πρόγραμμα διάσωσης (Μνημόνιο) αφού είχε δανειστεί, για τελευταία φορά, με περίπου 6%, σε μια εποχή που υπήρχε σπάνις κεφαλαίων διεθνώς, εξαιτίας της μεγάλης κρίσης. Υστερα από 4 ½ χρόνια, σήμερα, παρότι υπάρχει αφθονία διεθνών κεφαλαίων που αναζητούν κερδοφόρες τοποθετήσεις, η χώρα μας βρίσκεται πάλι στη μαύρη λίστα των διεθνών αγορών. Αυτό δείχνουν τα στοιχεία: προχθές, οι αποδόσεις του ελληνικού 3ετούς ομολόγου ήταν 6,85% ενώ της Πορτογαλίας ήταν 1,06%, της Ιταλίας 0,73% και της Ισπανίας 0,57%. Του ελληνικού 5ετούς ήταν 7,1%, της Ιρλανδίας 0,44%, της Πορτογαλίας 1,63%. Και οι αποδόσεις του 10ετούς ομολόγου κινούνται σταθερά στην περιοχή του 8% συν, ενώ του πορτογαλικού στην περιοχή του 3% και του ιταλικού και ισπανικού στη ζώνη του 2%. «Με το σπαθί μας», δεν μπορούμε να δανειστούμε από τις αγορές. Θα υπογραφεί νέο Μνημόνιο. Και το ΔΝΤ θα είναι επιτηρητής, μαζί με την Ευρώπη – δεν υπάρχει «πίσω κάθισμα» (απαγορεύεται από το καταστατικό του…) παρά μόνο μπροστινό. Είτε αποφασιστεί να μας δώσει κι αυτό μια γραμμή πίστωσης είτε όχι. Κι αν δεν μας τη δώσει, πάλι θα μας ελέγχει ανά τετράμηνο. Το ενδεχόμενο να «τα σπάσουμε» αποκλείεται – καμιά χώρα δεν θα άντεχε τις συνέπειες. Η Ελλάδα βρίσκεται εγκλωβισμένη. Οδηγείται σε μια συμφωνία με δύο χαρακτηριστικά: (α) Δεν θα περιέχει φτηνή χρηματοδότηση. Θα δανειζόμαστε από τις αγορές με επιτόκια πολύ υψηλότερα από τα επιτόκια (2%) του ESM. (β) Θα επιβάλλεται πολύ αυστηρότερος έλεγχος, με μοχλό τις αγορές. Αυτές δεν διαπραγματεύονται (ούτε επί 7 ημέρες ούτε, βεβαίως, επί 7 μήνες…). Είτε σε δανείζουν είτε όχι. Αν όχι, κινδυνεύεις να φτάσεις να εκλιπαρείς για μια τρόικα…

Δεν είναι αυτοί το πανεπιστήμιο

 Του Γιώργου Παγουλάτου, Καθημερινή
«​​​​Ή εγώ είμαι τυφλός ή εσύ είσαι γυμνός», λέει ο θαρραλέος υπήκοος στον βασιλιά, στην προγενέστερη ισπανική εκδοχή του κλασικού παραμυθιού του Χανς Κρίστιαν Αντερσεν. Οι προηγούμενες πρυτανικές αρχές του Πανεπιστημίου Αθηνών είχαν επιλέξει να εθελοτυφλούν προς όσα όλοι μπορούσαν να δουν. Δηλαδή, τη χρόνια ανημπόρια του πανεπιστημίου στην εξαντλητική κατάχρηση της πρακτικής των καταλήψεων. Την απαξίωση δημόσιων χώρων και υποδομών στο έλεος βανδάλων. Την αδυναμία του Πανεπιστημίου να προστατευθεί από την οργανωμένη βία, από την παραβίαση δικαιωμάτων που μεταμφιέζεται σε πολιτική διαμαρτυρία. Την παρεμπόδιση της λειτουργίας συλλογικών οργάνων από γκρούπες αγανακτισμένων. Τις αυτόκλητες ομάδες, που προπηλακίζουν οποιονδήποτε αναγορεύσουν ως «καθεστωτικό» και ιδεολογικά ανεπιθύμητο. Και όλα αυτά στον κατεξοχήν χώρο που θα έπρεπε να διευρύνει διαρκώς τα όρια της ανεκτικότητας και ελευθερίας έκφρασης, δίνοντας λόγο ακόμα και στις πιο περιθωριακές απόψεις – δείχνοντας όμως μηδενική ανοχή στη βία και την αυθαιρεσία. Το ορατό πρόβλημα του ελληνικού πανεπιστημίου είναι ότι σε όλα τα παραπάνω διαφέρει από την κανονικότητα του προηγμένου κόσμου. Είναι γι’ αυτό σημαντικό ότι οι νέες πρυτανικές αρχές του ΕΚΠΑ αναδεικνύουν σε υψηλή προτεραιότητα την προστασία της δημόσιας περιουσίας και νομιμότητας του Πανεπιστημίου, την υπεράσπιση της ακαδημαϊκής ελευθερίας απέναντι στην ανομία των ακραίων.

Τα πολιτικά συστήματα που αυτοκτονούν

 Του Γιώργου Σιακαντάρη, ΝΕΑ

Ας πούμε ότι δεν ζούμε στην Ελλάδα της κρίσης, ότι ζούμε κάπου όπου δεν θεωρούνται όλες οι δαπάνες εμπόδια στην ανάπτυξη. Ας υποθέσουμε επίσης ότι εκεί δεν επικρατεί η νεοκλασική θεωρία, η οποία αντιμετωπίζει τα δημόσια οικονομικά όπως τα οικονομικά μιας οικογένειας ή μιας επιχείρησης. Ας υποθέσουμε ότι ζούμε σε μια χώρα που οι αριστερές πολιτικές της δυνάμεις δεν υποτιμούν την ανάγκη ισοσκελισμένων προϋπολογισμών, οι οποίοι βεβαίως δεν μπορούν να επιτυγχάνονται εις βάρος της κοινωνικής πρόνοιας. Ας υποθέσουμε τελικά ότι ζούμε σε μια ιδανική σοσιαλδημοκρατική χώρα. Πώς κατορθώνουν αυτές οι χώρες, παρά τις κατά καιρούς κρίσεις που περνούν, να ανασυντάσσονται και να προχωρούν; Το επιτυγχάνουν γιατί εφαρμόζουν πολιτικές που συνδυάζουν την ανάπτυξη των κοινωνικών υπηρεσιών με τον έλεγχο και τη στήριξη του παραγωγικού κεφαλαίου. Ολα αυτά δεν μπορούν να εφαρμόζονται χωρίς τη διαμόρφωση ενός ευρέος φάσματος κοινωνικών συμβιβασμών. Και πώς διαμορφώνονται οι συμβιβασμοί; Μόνο με τον διάλογο διαφορετικών πολιτικών δυνάμεων, οι οποίες σίγουρα δεν συμφωνούν σε όλα, αλλά γνωρίζουν πως η δημοκρατία δεν έχει μέλλον εκεί όπου δεν υπάρχει διάλογος. Αν τα παραπάνω ισχύουν σε καταστάσεις τόσο ιδανικές, όπως περιέγραψα, ας φανταστούμε πόσο πιο σημαντικός είναι ο διάλογος με όλους και για όλα σε καταστάσεις όπου μια χώρα ζει σε συνθήκες απόλυτης οικονομικής εξάρτησης. Οι εξελίξεις από τον Οκτώβριο και ύστερα δείχνουν πού μπορεί να φτάσει ο τόπος, αν αντί του διαλόγου επικρατήσουν οι μονόλογοι. Στον μονόλογο της μονομερούς διαγραφής του χρέους της αξιωματικής αντιπολίτευσης απάντησε ο Σαμαράς – την ώρα που ο ΣΥΡΙΖΑ το ξανασκέφτεται αυτό για το σκίσιμο -, σχίζοντας εκείνος το ένα τρίτο του Μνημονίου για να «διώξει» το ΔΝΤ.

Το στείρο σύμβολο

Του Δημοσθένη Κούρτοβικ, ΝΕΑ

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι καμιάς εθνικής επετείου ο εορτασμός δεν έχει εκφυλιστεί τόσο πολύ όσο αυτός του Πολυτεχνείου. Κάτι με το ψυχόδραμα της τελετουργικής βίας των αντιεξουσιαστών, κάτι με τις λιτανείες που λέγονται πορείες και ψάλλουν το «Νίκας τοις ευσεβέσι» σε αριστερίστικη μετάφραση, κάτι με τις γλυκερές ρητορείες που πασκίζουν να σκεπάσουν συλλογικές ενοχές ή να κάνουν να ξεχαστεί η γρήγορη εξαργύρωση των αντιχουντικών δαφνοστέφανων, οι εκδηλώσεις για την επέτειο έχουν γίνει κουραστικές, αν όχι απωθητικές, για τον περισσότερο κόσμο. Πολλοί ωθούνται από τη δικαιολογημένη δυσφορία τους είτε σε προσπάθειες απομυθοποίησης του Πολυτεχνείου (υπενθυμίζοντας ότι ούτε λαϊκή εξέγερση ήταν ούτε έριξε τη Χούντα, όπως έχει μάθει να το προσλαμβάνει το φαντασιακό των νεότερων γενεών) είτε, πιο συχνά, στην εκτόξευση μύδρων για σφετερισμό του Πολυτεχνείου από κόμματα και ομάδες, που επιχειρούν να φέρουν το «μήνυμά» του στα δικά τους, στενά μέτρα. Και οι δύο αυτές μορφές αντίδρασης στην πανηγυρική απαλλοτρίωση της εξέγερσης του Νοεμβρίου 1973 είναι ατελέσφορες και, ως τακτικές επιλογές, ξεκινούν από λάθος αφετηρία. Κανένα ιστορικό γεγονός δεν εγγράφεται στη συλλογική μνήμη όπως ακριβώς συνέβη. Οσο μεγαλύτερη σημασία τού αποδίδεται εκ των υστέρων τόσο μεγαλύτερο κάνει η φαντασία το μέγεθός του τη στιγμή που ξεπήδησε από τη μήτρα της Ιστορίας. Αυτό είναι αναπόφευκτο και όχι απαραίτητα κακό.

‘Εκκληση προς Σ. Λυκούδη και Σ. Θεοδωράκη, για μία «πράξη νοήματος»

Του Κώστα Κούρκουλου, www.metarithmisi.gr
Όσοι αγωνιούν σοβαρά για την επόμενη μέρα, είδαν ως μεγάλη ευκαιρία για τη χώρα, την «κίνηση των 58». Μετά την αποτυχία εκείνου του εγχειρήματος, πολλοί σήμερα αποβλέπουν σε συνεργασία ανάμεσα στο «Ποτάμι» και τους «Μεταρρυθμιστές». Επειδή λοιπόν μπορεί να προκύψει μία τέτοια συνεργασία, έχει μεγάλη σημασία ο τρόπος της εμφάνισής της. Ο ένας, είναι αυτός που ξέρουμε. Μία ξύλινη διακήρυξη αρχών, την οποία όμως ουδείς θα προσέξει, ουδείς θα διαβάσει και ουδείς θα ακούσει, όσο γοητευτική και αν είναι. Πλην αν εκτοξευτούν συνθήματα ότι θα «σκίσουν» μνημόνια και εχθρούς και υποσχεθούν ότι αμέσως μετά το «σκίσιμο», θα επαναληφθεί το θαύμα του «εν Κανά γάμου». Όπου, όταν αντί του «οίνον ουκ έχουσι» θα ακουστεί το «λεφτά ουκ έχουσι», θα γίνει θαύμα και θα γεμίσουν τα πιθάρια (τα ταμεία στη σύγχρονη εκδοχή), με λεφτά. Την υπόσχεση όμως του θαύματος την πρόλαβαν άλλοι, οι οποίοι, ως «πονηροί πολιτευτές», απευθύνθηκαν στο χριστεπώνυμο πλήρωμα. (Χριστιανοί σου λέει είναι αυτοί που μας ακούνε, άρα θα πιστεύουν και στα θαύματα). Αλλά και να μην είχε προηγηθεί η υπόσχεση του θαύματος από τους «πονηρούς πολιτευτές», είναι σίγουρο πως όσοι συγκροτούν τα δύο αυτά σχήματα, επειδή δεν απευθύνονται σε «χριστιανούς» ή «πατριώτες», αλλά σε πολίτες, δεν θα χρησιμοποιούσαν την απάτη ή την παράνοια ως πολιτικό τους πρόγραμμα. Μένει λοιπόν ένας άλλος τρόπος «διακήρυξης αρχών»: Η ίδια η πράξη. Η οποία, όχι μόνον εμπεριέχει αρχές, αλλά – στις σημερινές ειδικά συνθήκες - αποτελεί τη μοναδική αξιόπιστη διακήρυξή τους. Και υπάρχει τέτοια εμβληματική πράξη, ώστε να ξεκινήσει πανηγυρικά μέσα από αυτήν, η συνεργασία των δύο χώρων. Είναι η δυνατότητα για κοινή τους νομοθετική πρόταση, με αντικείμενο την αντιμετώπιση της μεγαλύτερης πληγής μας, δηλαδή της διαφθοράς και κυρίως των συνεπειών της. Και εξηγούμαι:

Υποθέσεις «παράθυρα» με θέα στη διαφθορά

Της Τασούλας Καραϊσκάκη, Καθημερινή

Μια οπή στην πλέον δυσώδη πτυχή της ελληνικής πραγματικότητας άνοιξε η υπόθεση Καρατζαφέρη, που κατηγορείται για διακίνηση εμβασμάτων μέσω υπεράκτιας εταιρείας (λέγεται ότι του ανήκουν τρεις), ανακριβές «πόθεν έσχες», ξέπλυμα μαύρου χρήματος, πιθανή εμπλοκή στην προμήθεια τεσσάρων ελικοπτέρων Super Puma. Εκανε διαφανή τον υπερμεγέθη ασκό της διαφθοράς, συγκεκριμένα της διακίνησης μαύρου χρήματος από Ελληνες που πλούτισαν σε θέσεις-κλειδιά ή πόστα εξουσίας, από αποδέκτες «δώρων» (γρηγορόσημα, μίζες, προμήθειες, φακελάκια...), από άτομα που κυνηγούν το ξέπλυμα παράνομων εσόδων, ή απλά την αδιαφάνεια, τη μη λογοδοσία και βρίσκουν σε μια offshore, που συστήνεται εντός ολίγων ωρών με μηδαμινό κόστος, εκείνους τους αόρατους, απρόσιτους σε εφορία, πιστωτές, τράπεζες, πρώην συζύγους θύλακες πλούτου. Δικηγορικά γραφεία, επιχειρήσεις βιτρίνες, ανεπίσημα γραφεία ξένων τραπεζών, μεσάζοντες, αχυράνθρωποι αποτελούν τα γρανάζια της βιομηχανίας offshore που έχει στηθεί και στην Ελλάδα εδώ και πάνω από τρεις δεκαετίες. Χιλιάδες Ελληνες έχουν προβεί σε σύσταση εξωχώριας (ο αριθμός τους εκτιμάται σε περισσότερες από 20.000) με στόχο τη μη ανιχνεύσιμη μεταφορά χρημάτων σε φορολογικούς παραδείσους, το αφορολόγητο αγορών και κερδών, επιχειρηματικών δραστηριοτήτων (εισαγωγών υπερτιμολογημένων προϊόντων για το Δημόσιο και «αφανών» υλών για επιχειρήσεις), χρηματοοικονομικών συναλλαγών (περισσότερες από 3.500 offshore δραστηριοποιούνταν στο Χρηματιστήριο, αρκετές το κάνουν ακόμη).

Πρέπει να περάσουμε απ’ τις αρνήσεις στις καταφάσεις

 Της Ντόρας Τσικαρδάνη, www.protagon.gr
Δεν είμαστε νέοι στη χώρα αυτή, ούτε καινούργιοι. Δεν ήμασταν στα σπίτια μας τα προηγούμενα χρόνια, ούτε κοιτάγαμε μόνον τις δουλειές μας, σε συνταγές επιτυχίας πειθόμενοι. Είμαστε παλιοί και βεβαρυμένοι/ες με όλα όσα σημάδεψαν τη διαδρομή του τόπου αυτού σε εθνικό και τοπικά επίπεδα. Με καταγωγή και εφόδιο την ιστορία, αλλά, κυρίως, την κουλτούρα της ανανεωτικής αριστεράς στη χώρα μας, έχοντας όμως ταυτόχρονα την πλήρη επίγνωση, ότι αυτή, σαν ιστορικό πολιτικό ρεύμα έχει προ πολλού ξεπεραστεί, μαζί με τον κομμουνισμό, εντός του οποίου γεννήθηκε. Υπήρξαμε παρόντες και παρεμβαίνοντες σε όλη τη διάρκεια των ζωών μας. Παρόντες και ηττημένοι. Ευρωπαϊστές, όταν κυρίαρχος και ισοπεδωτικός σάρωνε ο εθνολαϊκισμός. Κοσμοπολίτες και εξωστρεφείς, όταν προοπτική θεωρείτο ο επαρχιωτισμός. Κινηματικοί, όταν το μόνο που υπήρχε ήταν το «λαϊκό» κίνημα. Φιλελεύθεροι κοινωνικά, πριν αυτό γίνει lifestyle. Ανοιχτοί σε πολιτικές συνεργασίες και συνύπαρξη, όταν αυτό θεωρείτο προδοσία. Επιζητώντας τα ανοιχτά πεδία και τον ταχύ βηματισμό, βρεθήκαμε εγκλωβισμένοι σε κλειστοφοβικές γωνίες λαβυρίνθου. Επιζητώντας τις ευρύτατες συνθέσεις, καταδικαστήκαμε στη μειοψηφία, αφού η κυρίαρχη επιλογή ήταν οι διαιρέσεις. Διαδρομή γεμάτη πάθος, αγάπη και λάθη. Διαδρομή, που μας υποχρεώνει σε αναστοχασμό και υπευθυνότητα. Η κρίση, καταλύτης στην πορεία αυτή, μας δικαίωσε σε πολλά, κακοποιώντας μας. Το ίδιο είχε κάνει και η περίοδος της ομαλότητας. Μας διέψευσε σε άλλα, χλευάζοντάς μας.

Αλίμονο στους νέους

 

Του Γιάννη Παπαθεοδώρου, http://dimartblog.com

Εδώ και πολλά χρόνια, η επέτειος της εξέγερσης του Πολυτεχνείου συνοδεύεται από τις προβλέψιμες επικολυρικές εξάρσεις, που επιβάλλει η εύκολη πολιτική ρητορεία και η γνώριμη κομματική ιδιοτέλεια. Στα χρόνια της κρίσης, δίπλα σε αυτό το φαινόμενο προστέθηκε και η ανιστόρητη αντιμνημονιακή συνθηματολογία: «Ένα, δύο, τρία, πολλά Πολυτεχνεία. Η χούντα δεν τελείωσε το ‘73» φώναζαν προχτές οι φοιτητές που διαδήλωναν στο Σύνταγμα, χωρίς να μπορούν προφανώς να ξεχωρίσουν τις διαφορές ανάμεσα στην κατάλυση του δημοκρατικού πολιτεύματος από τους συνταγματάρχες και στη σημερινή κρίση μιας χρεοκοπημένης χώρας, που βρίσκεται στο καθεστώς μιας επίπονης επιτήρησης. Οι εν λόγω φοιτητές αγνοούσαν πάντως το σημαντικότεροα: πως πράγματι «η Χούντα δεν τελείωσε το ’73», γιατί, όπως όλοι ξέρουμε, τελείωσε το ’74, με το βαρύ κόστος, μάλιστα, της κυπριακής τραγωδίας. Ο γενικευμένος και λαϊκιστικός φιλονεϊσμός της μεταπολίτευσης είχε μια σημαντική «παράπλευρη απώλεια»: έδωσε ασυλία στην ημιμάθεια και στην έλλειψη ιστορικής αίσθησης των νέων, την ίδια ώρα που εξιδανίκευε την κουλτούρα της νεολαιίστικης αμφισβήτησης. Δεν είναι τυχαίο ότι ακόμη γράφονται –και μάλιστα σε αριστερή εφημερίδα– εγκώμια για το πώς «τα παιδιά μας πρέπει να φαντασιωθούν το δικό τους Πολυτεχνείο», απλώς για να «βρίσουν τους πατεράδες τους», έτσι ώστε να οδηγηθούν σταδιακά σε μια νέα ριζοσπαστική συνείδηση.

Λυκούδης: Καλωσορίζουμε στο μέτωπο της λογικής όσους ανακαλύπτουν την αξία των μεγάλων συναινέσεων.

Κι ενώ οποιαδήποτε αναφορά στην εθνική συνεννόηση προκαλεί τριγμούς τόσο στην κυβέρνηση αλλά και στην αξιωματική αντιπολίτευση, ο Σπύρος Λυκούδης που έφερε το ζήτημα στο επίκεντρο δείχνει να επιμένει στην θέση του. Μάλιστα ο ανεξάρτητος βουλευτής «καλωσόρισε» μέσα απο την τηλεοπτική του παρουσία στο κανάλι« Ε», όσους αναφέρονται πλέον στο ζήτημα αναφορικά με την διαχείριση του χρέους λέγοντας:« Εμείς που ανοίξαμε εδώ και μήνες και προσφάτως στην Βουλή με επιμονή, το θέμα της εθνικής συνεννόησης για διέξοδο από την κρίση, καλωσορίζουμε σήμερα στο μέτωπο του αυτονόητου και της λογικής όσους έστω και καθυστερημένα ανακαλύπτουν την αξία των μεγάλων συναινέσεων».Ιδιαίτερο ενδιαφέρον είχε και η αντιπαράθεση του κατά την διάρκεια της εκπομπής με τον υπεύθυνο οικονομικών του ΣΥΡΙΖΑ Γ. Μηλιό, τόσο για τον στόχο της αξιωματικής αντιπολίτευσης για εκλογική αυτοδυναμία αλλά και για την κατάσταση της Δημ.Αρ. σήμερα. Για το ενδεχόμενο αυτοδυναμίας του ΣΥΡΙΖΑ ανέφερε:« Έκπληκτος άκουσα τον εκπρόσωπο του ΣΥΡΙΖΑ να λέει ότι η μόνη λύση είναι η αυτοδυναμία του. Στην διαδρομή μου στην αριστερά ξέρω ότι πάντα παλεύαμε υπέρ των κυβερνήσεων συνεργασίας και κατά των αυτοδυναμιών». Ενώ στην επισήμανση του Γ. Μηλιού ότι η ΔΗΜΑΡ έπεσε, επειδή συμμετείχε στην κυβέρνηση απάντησε ότι η πτώση της ΔΗΜΑΡ οφείλεται στο ότι πήγε να γίνει ΣΥΡΙΖΑ. Τέλος σε ερώτηση που του έγινε για το ζήτημα του χρέους, ο Σπύρος Λυκούδης τόνισε την πολιτική εκδοχή του ζητήματος σημειώνοντας:« Το χρέος είναι βιώσιμο ή μη, ανάλογα με το πώς θα το διαχειριστείς. Η βιωσιμότητα δεν κρίνεται μόνο από το μέγεθός του, αλλά και από την πολιτική του διαχείριση».

Και δε μου λες, ρε πατέρα, όλοι αριστεροί είναι σ’ αυτό τον τόπο;

 Του Φώτη Γεωργελέ, Athens Voice

Αν εξαιρέσεις τη στενοχώρια μας και τις ζημιές, οι επιθέσεις στην ATHENS VOICE ίσως έχουν και μια χρησιμότητα. Γιατί είναι αποκαλυπτικές. Ποιοι μπορεί να στοχοποιούν μια εφημερίδα πόλης η οποία, επιπλέον, ξεκινάει κάθε βδομάδα με μένα να επαναλαμβάνω μονότονα, σε όλες τις παραλλαγές, την ίδια ακριβώς φράση, «το πολιτικό σύστημα προσπαθεί να διασώσει ό,τι μπορεί από το οικονομικό μοντέλο της χρεοκοπίας φορτώνοντας την κρίση στα ασθενέστερα στρώματα»; Πάντως όχι τα θύματα της κρίσης.  Το σύστημα εξουσίας που χρεοκόπησε το 2009, είχε δείξει από την αρχή τις διαθέσεις του. Το 2010 δεν είχε συμβεί τίποτα απ’ όσα έγιναν μετά, ούτε 100δες χιλιάδες επιχειρήσεις είχαν κλείσει, ούτε 1 εκατομμύριο άνθρωποι είχαν μείνει άνεργοι. Μιλούσαμε για κάποιες μειώσεις μισθών 10%, για κατάργηση του «επιδόματος έγκαιρης προσέλευσης», για πλαφόν αυξήσεων στις συντάξεις των 2.000 ευρώ. Κι όμως οι συγκρούσεις ήταν απίστευτα βίαιες. 3 άνθρωποι δολοφονήθηκαν στη Μαρφίν. Για τι πράγματα μιλούσαμε τότε; Για ένα μεγάλο πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων που το παρομοίαζαν με αυτό της Ανατολικής Γερμανίας το ’89 και υπολόγιζαν τα έσοδά του στα 50 δις. Και για κλείσιμο ή συγχώνευση των εκατοντάδων ή χιλιάδων άχρηστων φορέων, υπηρεσιών, νομικών προσώπων του Δημοσίου που διόγκωναν την κρατική γραφειοκρατία και εκτίνασσαν το κόστος της στο τριπλάσιο από τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Πρώτος αρμόδιος ήταν ο τότε αντιπρόεδρος Πάγκαλος, μετά άλλος, μετά έγιναν μερικές συγχωνεύσεις κοροϊδία όπου υπό ένα νέο όνομα οι παλιοί φορείς διατηρούσαν τη λειτουργία τους όπως ήταν, μετά έγιναν κι άλλοι «αγώνες», μετά ξεχάστηκαν. Γλίτωσε η κρατική γραφειοκρατία, μειώθηκαν οι κοινωνικές δαπάνες. Το ταμείο για τις αποκρατικοποιήσεις άλλαξε 7 διοικήσεις, ένας ένας σήκωνε τα χέρια, ζήτημα είναι αν μαζέψαμε 1-2 δις, γιατί οι διαγωνισμοί αργούν να «ωριμάσουν», γιατί υπάρχουν αντιδράσεις, γιατί κηρύσσονται άγονοι, γιατί δεν υπάρχει ενδιαφέρον έτσι που συντάσσονται για να μην υπάρχει ενδιαφέρον, γιατί η Δικαιοσύνη τούς γυρίζει πίσω, γιατί γίνονται «αγώνες».

Όλα τα ίδια μένουν

Του Νίκου Γεωργιάδη, Athens Voice

Ο νεαρός Ni Ls είναι Γερμανός φοιτητής που σπουδάζει στην Ελλάδα μέσω του πανευρωπαϊκού προγράμματος ανταλλαγής Erasmus. Ξυλοκοπήθηκε άγρια και αναιτίως από άνδρες των ΜΑΤ ενώ βρισκόταν στο πεζοδρόμιο και παρακολουθούσε την πορεία για την επέτειο της 17ης Νοεμβρίου. Τη φωτογραφία με τα αίματα στο πρόσωπό του αλλά και τη δική του, πειστικότατη εκδοχή, για τον ξυλοδαρμό, ανάρτησε στο διαδικτυακό λογαριασμό του. Ο πιτσιρικάς από την Κεντρική Ευρώπη επέλεξε να συσσωρεύσει εμπειρίες που τον έφεραν στην Ελλάδα του 2014. Δεν ήξερε… δεν ρώταγε; O κ. Καρατζαφέρης δεν είναι νεαρός αλλά βετεράνος πολιτικός και πρώην body builder. Βρέθηκε, λένε, με 6 εκατομμύρια ευρώ από μίζες στους υπεράκτιους τραπεζικούς λογαριασμούς του. Τον βαρύνουν τουλάχιστον 3 κακουργήματα. Ήταν εκείνος που πολλάκις κούναγε το δάχτυλο στη Βουλή απευθυνόμενους σε συναδέλφους του, διεφθαρμένους πολιτικούς. Είναι και πατριώτης και θρησκευόμενος. Τον πιάσανε στα πράσα. Πιθανότατα ο κ. Τζοχατζόπουλος να αποκτήσει νέο συγκάτοικο στο ευαγές ίδρυμα όπου εσχάτως διαβιεί. Ο Μανώλης Γλέζος ανακάτεψε την τράπουλα και άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο να βρεθούν οι 180 βουλευτές που θα εκλέξουν το νέο Πρόεδρο Δημοκρατίας. Η Γιάννα Αγγελοπούλου επισκέφτηκε εν κρυπτώ (χωρίς κάμερες δηλαδή) τον Αλέξη Τσίπρα στη Βουλή. Δεν υπήρξε διαρροή. Λέγεται πως ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ σκέφτεται να προτείνει τον Δημήτρη Αβραμόπουλο ως υποψήφιο της Κουμουνδούρου για το αξίωμα του Προέδρου της Δημοκρατίας. Στην Ελλάδα του 2014 ή πρέπει να είσαι ο «κ. Τίποτε» κατά τον Πάγκαλο ή να είσαι απλά μία «dame Jeanne», που στα γαλλικά πέρα από το «Κυρία Γιάννα» σημαίνει πρωτίστως και «νταμιτζάνα».

Χούντα δεν γνωρίσαμε ούτε δημοκρατία. Επιστολή στη νεολαία ΣΥΡΙΖΑ

 Του Γιώργου Σιακαντάρη, Athens Voice

Αγαπητοί νεολαίοι του ΣΥΡΙΖΑ «χούντα δεν γνωρίσαμε ούτε δημοκρατία», αναφέρετε σε μια ανακοίνωσή σας, με αφορμή την απόφαση των πρυτανικών αρχών του ΕΚΠΑ και της ΑΣΟΕΕ να ζητήσουν τη φύλαξη των χώρων τους από αστυνομικές δυνάμεις εν όψει της επετείου του Πολυτεχνείου. Επιτρέψτε μου να σας εκθέσω την άποψή μου γι’ αυτή τη θέση σας.cΣτον ελληνικό δημόσιο διάλογο δεν γίνεται καθαρό τι είναι και τι εννοούμε με τον όρο Δημοκρατία, γι’ αυτό και βρίσκουν ανταπόκριση τέτοια συνθήματα όπως «η χούντα δεν τελείωσε το 73», «χούντα είναι θα περάσει», «χούντα δεν γνωρίσαμε ούτε δημοκρατία». Το ζήτημα είναι πολύ σοβαρό, γιατί αν και αυτή η άποψη προωθείται από αριστερούς, βλάπτει πολύ σοβαρά την ίδια την Αριστερά, όποιες εκφάνσεις και αν έχει αυτή. Η άρνηση της διάκρισης της δικτατορίας από τη δημοκρατία διευκολύνει το έργο εκείνων των πολιτικών δυνάμεων που μπορούν να ζήσουν και χωρίς δημοκρατία. Και αυτές οι δυνάμεις είναι εκείνες που φαντάζονται πως οι κοινωνίες προοδεύουν, μόνο όταν το κράτος και η δημοκρατία δεν παρεμβάλλουν εμπόδια στην απρόσκοπτη λειτουργία των αγορών.Η δημοκρατία, ακόμη και όταν έχει ελλείμματα, όπως στις σημερινές δυτικές δημοκρατίες, αποτελεί το ανάχωμα κατά των δυνάμεων της ιδεολογίας των δήθεν αποιδεολογικοποιήμενων και απολιτικοποιημένων αγορών. Είναι διαφορετικό πράγμα να ασκεί κανείς κριτική, επειδή παραγκωνίζεται η κοινωνική διάσταση της δημοκρατίας και διαφορετικό να εξαφανίζεται η διαφορά μεταξύ δημοκρατίας και δικτατορίας. Όπως έλεγε ο Κάρλ Πόπερ «δημοκρατία έχουμε όταν για να αλλάξουμε κυβέρνηση, δεν πρέπει να καταφεύγουμε σε αιματοχυσία». Ισχυρίζομαι ότι σήμερα δεν χρειάζεται να καταφύγει κανείς στη βία για να αλλάξει την παρούσα και την όποια αυριανή κυβέρνηση. Αυτό είναι η Δημοκρατία και αυτό οφείλετε να το γνωρίζετε.

Εκπαίδευση σε κρίση

Του Κώστα Καρακώτια, Έθνος

Ο χώρος της Παιδείας βρίσκεται σε έναν διαρκή αναβρασμό, η ένταση του οποίου αυξομειώνεται ανάλογα με την πολιτική συγκυρία. Μέχρι τώρα δε, παρά τα πανθομολογούμενα προβλήματα του χώρου αυτού, δεν έγινε δυνατό να βρεθεί και να πραγματωθεί μια συμφωνία για τη διαχείρισή τους και για τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις. Αυτό βέβαια δεν οφείλεται στον διαχρονικό και χαρακτηριστικό αρνητισμό μεταξύ των αντιμαχόμενων πλευρών του πολιτικού συστήματος. Τα αίτια είναι βαθύτερα. Οι εκπαιδευτικοί μηχανισμοί επιτελούσαν ιστορικά μια τριπλή παραπληρωματική λειτουργία. Δίδασκαν, παρήγαν και αναμετέδιδαν παλιές και νέες γνώσεις, αναπαρήγαν και εγχάρασσαν την κυρίαρχη ιδεολογία και προετοίμαζαν και κατένειμαν ειδικευμένους φορείς στις αντίστοιχες θέσεις του υπάρχοντος καταμερισμού εργασίας. Ομως από τον περασμένο εικοστό αιώνα ακόμα και ιδιαίτερα σήμερα, οι εκπαιδευτικοί μηχανισμοί, για πολλούς και διάφορους λόγους, βρίσκονται σε οξύτατη κρίση και αδυνατούν να επιτελέσουν τις λειτουργίες τους. Η μαζικοποίηση του πανεπιστημίου, η υπερπαραγωγή πτυχιούχων, διανοητικής κυρίως ειδίκευσης και η αδυναμία απορρόφησής τους από την αγορά εργασίας είναι κάποιοι από τους λόγους αυτούς. Η κρίση στους εγχώριους εκπαιδευτικούς μηχανισμούς έχει προσλάβει πολύ μεγαλύτερες διαστάσεις, διότι αυτοί είχαν έναν ιδιαίτερο ρόλο στην αναπαραγωγή της ελληνικής κοινωνίας.

Ελίτ και μάζες στην ψηφιακή εποχή

Επιμέλεια  Θανάσης Γιαλκέτσης, Εφημερίδα των Συντακτών

Πριν από πενήντα χρόνια, το 1964, ένας νέος μελετητής, ο 32χρονος τότε Ουμπέρτο Εκο, δημοσίευσε μία συλλογή δοκιμίων του με τίτλο «Κήνσορες και θεράποντες» (ελληνική έκδοση: Γνώση, 1987). «Κήνσορες» ήταν εκείνοι που διατύπωναν ένα αυστηρό κατηγορητήριο εναντίον της μαζικής κουλτούρας και της αντέτασσαν μια συνολική άρνηση. «Θεράποντες» ήταν αντίθετα εκείνοι που έβλεπαν μόνο τις θετικές δυνατότητες των νέων μέσων επικοινωνίας. Πέρα από την ολική άρνηση και την άκριτη απολογία, ο Εκο αναζητούσε έναν «τρίτο δρόμο» και υποστήριζε την ανάγκη μιας εποικοδομητικής παρέμβασης των διανοουμένων στον χώρο της μαζικής επικοινωνίας. Η ακόλουθη συνέντευξη του Ουμπέρτο Εκο δημοσιεύτηκε στην ιταλική περιοδική επιθεώρηση ICS Magazine.

●Το βιβλίο σας «Κήνσορες και θεράποντες» έγινε πενήντα ετών. Στο μεταξύ υπήρξε η επανάσταση του διαδικτύου, που γέννησε τη νιοστή εκδοχή αυτής της διχοτομίας. Η δεύτερη φάση της ψηφιακής εποχής, ωστόσο, με την εγγενή της κοινωνικότητα, φαίνεται να ευνοεί τις στάσεις των «θεραπόντων». Υπάρχει ένα ολόκληρο πάνθεον μεταφορών και όρων -άνοιγμα, συνεργασία, μοίρασμα- που προσλαμβάνονται ως «καθαυτό καλές », ως από τη φύση τους λυτρωτικές. Τι σκέφτεστε γι’ αυτό;

Η αποστολή κάθε κουλτούρας είναι να παράγει μια συλλογική ανάπτυξη. Αυτή η ανάπτυξη, όμως, ακόμα και με πλήρη ελευθερία έκφρασης (διαφορετικά, μιλάμε για δικτατορία και όχι για αληθινή κουλτούρα), αρθρώνεται πάντοτε ως διαρκής κριτική του λόγου του άλλου. Είναι το ιδεώδες υπόδειγμα του σωκρατικού διαλόγου: ένας σηκώνεται και λέει τα δικά του, έπειτα ο άλλος, είτε είναι ο δάσκαλος είτε ο φίλος ή οποιοσδήποτε άλλος, σηκώνεται και με τη σειρά του εκφράζει τη διαφωνία του και ούτω καθεξής. Αυτό φυσικά ισχύει για την κοινωνία όπως ισχύει και για τα άτομα. Και η προσωπική κουλτούρα χρειάζεται την κριτική.

Τσακίζοντας τον Γιούνκερ

 Της Αγγελικής Σπανού, www.metarithmisi.gr/

Η περίπτωση Γιούνκερ έχει κάποιες ομοιότητες με την περίπτωση Στρος Καν. Αν δεν αποκαλυπτόταν η σκοτεινή του πλευρά, θα μπορούσε να μετρήσει τις δυνάμεις του με την Α. Μέρκελ διεκδικώντας μαχητικά αναπτυξιακές πρωτοβουλίες και επεκτατικές πολιτικές στην ευρωζώνη. Ο νέος πρόεδρος της Κομισιόν, τώρα που ήρθαν στο φως οι μυστικές συμφωνίες φοροαποφυγής πολυεθνικών στο Λουξεμβούργο, είναι σαν να έπεσε από το άλογο πριν καν φτάσει μπροστά στο πρώτο εμπόδιο της κούρσας. Ο ίδιος ανέλαβε την πολιτική ευθύνη δηλώνοντας άγνοια για την ουσία και επικαλούμενος την ανεξαρτησία των φορολογικών αρχών. Το βασικό του επιχείρημα είναι ότι αυτά συνέβαιναν και αλλού αφού δεν υπάρχει ενιαίο πλαίσιο φορολογικής πολιτικής, αλλά τι θα πει αυτό όταν ο ίδιος έφτιαχνε το προφίλ του ζητώντας από τους πλούσιους της ΕΕ να αναλάβουν τις ευθύνες τους και την ίδια ώρα τους προσέφερε ασφαλές καταφύγιο για να μην φορολογηθούν για τα κέρδη τους. Πρόθεση όλων των πρωταγωνιστών στο ευρωπαϊκό παιχνίδι είναι να κλείσει το θέμα και να ξεχαστεί στη συνέχεια - business as usual. Αλλά αυτές είναι οι αποφάσεις κορυφής, όχι η πραγματικότητα. Το τραύμα στην εικόνα της ΕΕ είναι βαθύ και αθροίζεται. Πώς θα ανακτήσει την αξιοπιστία του ο Ζαν Κλωντ Γιούνκερ; Πώς θα καλεί στο εξής τα κράτη μέλη της ευρωζώνης να εκχωρούν όλο και περισσότερη εθνική κυριαρχία όταν ο ίδιος κράτησε την προσοδοφόρα ιδιαιτερότητα της δικής του χώρας παίζοντας με τα όρια εντός ευρωπαϊκού πλαισίου;

Οι μεγάλες ευθύνες του ΣΥΡΙΖΑ

 Του Νίκου Αλιβιζάτου, Καθημερινή

Ως εργαζόμενος εδώ και 35 χρόνια στο ιστορικό κτίριο της οδού Σόλωνος και αυτόπτης μάρτυρας των γεγονότων της περασμένης Πέμπτης, νιώθω υποχρεωμένος να καταγγείλω μια κραυγαλέα διαστρέβλωση της αλήθειας. Δεν πρόκειται για τα παράπονα των άμεσα θιγομένων, δηλαδή της περιθωριακής εκείνης ομάδας φοιτητών που, εδώ και χρόνια, έχει ως μοναδικό λόγο ύπαρξης τις καταλήψεις και τις βίαιες διακοπές μαθημάτων, εξετάσεων και συνεδριάσεων πανεπιστημιακών οργάνων. Δεν θα το έκανα επίσης ούτε για τα ρεπορτάζ ορισμένων μέσων ενημέρωσης –δυστυχώς πλέον και της «Αυγής»– τα οποία, από την κριτική στον νόμο Διαμαντοπούλου μέχρι την καταγγελία του σημερινού πρύτανη του Πανεπιστημίου Αθηνών, ανταγωνίζονται σε ανακρίβειες και ηθελημένες διαστρεβλώσεις της αλήθειας. Το κάνω επειδή πρόκειται για δηλώσεις επώνυμων στελεχών του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Για «απαράδεκτη κλιμάκωση αυταρχισμού» μίλησε στη Βουλή ο συνήθως πιο συγκρατημένος κ. Θ. Δρίτσας, ενώ ο κ. Δημ. Τσουκαλάς δεν δίστασε να χαρακτηρίσει τον Θ. Φορτσάκη «πρύτανη των ΜΑΤ» και να τον συγκρίνει με τον Ευ. Σδράκα, δηλαδή τον θλιβερό εκείνο πρύτανη του ΑΠΘ, ο οποίος, επί δικτατορίας, είχε καλέσει τα τανκς για να απομακρύνει τους φοιτητές από το πανεπιστήμιο. Μόνο που τώρα, δεν επρόκειτο για απομάκρυνση φοιτητών, ούτε καν για επέμβαση της αστυνομίας εναντίον συγκεντρωμένων στον χώρο γύρω από τη Νομική. Η μόνη αλήθεια είναι ότι, λόγω αδυναμίας του ίδιου του πανεπιστημίου να εμποδίσει με δικά του μέσα μια προαναγγελθείσα τριήμερη κατάληψη, η αστυνομία κλήθηκε όχι για να εκκενώσει το κτίριο, αλλά για να εμποδίσει τους επίδοξους καταληψίες να σπάσουν τις πόρτες.

Ευτυχισμένο το 2012!

 Του Νίκου Μαραντζίδη, Καθημερινή

Δεν μπορεί να είναι μόνο δική μου εντύπωση. Κάθε μέρα, σιγά σιγά, σε ολοένα και μεγαλύτερο κύκλο ανθρώπων ενισχύεται το αίσθημα ανησυχίας και αβεβαιότητας για το τι πρόκειται να συμβεί τους επόμενους μήνες. Αρκετοί από εμάς αναρωτιόμαστε προβληματισμένοι: εισήλθαμε εκ νέου στο 2012; Στα ζητήματα της οικονομίας το επερχόμενο τυπικό τέλος του Μνημονίου δημιουργεί περισσότερο άγχος από ό,τι ελπίδες. Η αρνητική υποδοχή που επιφύλαξαν οι αγορές στη διακηρυγμένη πρόθεση της κυβέρνησης για έξοδο από την παρούσα κατάσταση πραγμάτων επανέφερε μνήμες του 2010, όταν οι συζητήσεις για τα spreads και τα επιτόκια είχαν μετατραπεί σε καθημερινή ασχολία της ελληνικής κοινωνίας. Στην ουσία, τα παραπάνω περιγράφουν μια πραγματικότητα όπου παρά τα βήματα προόδου που έχουν σημειωθεί (κάποια από αυτά αποτυπώνονται και στην πραγματική οικονομία), η αβεβαιότητα συνεχίζει να είναι το κυρίαρχο αίσθημα για το μέλλον της ελληνικής οικονομίας. Το πρόβλημα δεν είναι μόνο τεχνικό: ποιες μεταρρυθμίσεις έγιναν, ποιες μένει να γίνουν και με τι ταχύτητα πρέπει να υλοποιηθούν. Είναι κατά τη γνώμη μου ζήτημα επιλογής προσανατολισμού για το τι οικονομία και τι είδους σχέση θέλουμε ανάμεσα στους πολίτες, στην αγορά και στο κράτος. Γιατί, αν θέλουμε λιγότερους φόρους, τότε πρέπει να μειωθεί το κράτος. Για να μειωθεί όμως το κράτος, πρέπει να περιοριστούν υπηρεσίες, να κοπούν δαπάνες και να καταργηθούν αχρείαστες ή παραπανήσιες δομές. Αν θέλουμε φθηνότερα προϊόντα και υπηρεσίες, πρέπει να απελευθερωθεί η αγορά και να περιοριστούν οι προστατευτικές ρυθμίσεις προς όφελος συγκεκριμένων κοινωνικών ομάδων. Αυτά βέβαια δεν γίνονται εύκολα και έχουν πολιτικό κόστος, αλλά από την άλλη δεν μπορείς να παριστάνεις ταυτόχρονα και τον σοσιαλιστή και τον φιλελεύθερο.

Απλές ρυθμίσεις χωρίς πολιτική

Του Σεραφείμ Κωνσταντινίδη,  Καθημερινή

Στην αρχή, επιβλήθηκαν υπερβολικοί φόροι και προκλήθηκαν μεγάλα πολιτικά θέματα. Μετά, έγινε ακόμα μεγαλύτερο θέμα ο τρόπος ρύθμισης των οφειλών σε 100 δόσεις. Ανάλογη είναι και η εμπειρία από τη ρύθμιση των «κόκκινων» δανείων στις τράπεζες και τις υποτιθέμενες εκποιήσεις ακινήτων, με στεγαστικά δάνεια που δεν εξοφλούνται. Και στα θέματα αυτά ο θόρυβος που προκλήθηκε είναι ισχυρότερος από την ουσία των όποιων ρυθμίσεων. Κανείς δεν ενδιαφέρθηκε για το αν οι τράπεζες θέλουν ή μπορούν να εκποιήσουν χιλιάδες κατοικίες. Ούτε προβληματίστηκε με ποιον τρόπο ένα στεγαστικό δάνειο καλύπτει ακίνητο μικρότερης αξίας... Είναι προφανές ότι η κρατική μηχανή λειτουργεί σε διαφορετικούς ρυθμούς. Η κορυφή εξαντλείται στη διαπραγμάτευση με την τρόικα, έχοντας κατά νουν την πολιτική ατζέντα. Στα παρακάτω επίπεδα, τα θέματα λιμνάζουν χωρίς κατεύθυνση και η υλοποίηση των όποιων επιλογών είναι αναποτελεσματική. Τελικά τα διαδικαστικά προβλήματα κυριαρχούν και καταστρέφουν την υποτιθέμενη πολιτική ατζέντα! Η αδυναμία υλοποίησης επικρατεί και ανατρέπει την αρχική πολιτική επιλογή. Κι όμως, δεν χρειάζεται να ανάγονται όλα στη σφαίρα της υψηλής πολιτικής. Ούτε να αναβαθμίζονται σε θέματα αρχών, αυτονόητες, απλές αποφάσεις. Είναι πολλά που δεν χρειαζόταν να χρεοκοπήσει η χώρα προκειμένου να γίνουν. Παραδείγματα υπάρχουν, αφού εκτός από τα φορολογικά ζητήματα που προκύπτουν κάθε μέρα, υπάρχει το πολύπλοκο ασφαλιστικό σύστημα στο οποίο ορισμένα θέματα έπρεπε να είχαν διευθετηθεί. Χωρίς εξωτερικές πιέσεις...

Ποτέ ξανά τέτοια Βουλή

Του Γιώργου Σιακαντάρη, Εφημερίδα των Συντακτών 

Το σύνθημα πρέπει να είναι: Ποτέ ξανά τέτοια Βουλή. Βουλή όχι μόνο φανατικών, αλλά και συμφεροντολόγων που προστρέχουν όπου νομίζουν ότι θα επανεκλεγούν. Τέτοια ευτέλεια δεν έχει προηγούμενο. Θα τους ξαναβρούμε μπροστά μας ή θα τους ξεχάσουμε όλους αυτούς;

Την προηγούμενη εβδομάδα ο πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς απέπεμψε από την κυβέρνησή του έναν ακόμη ακροδεξιό γόνο, τον υφυπουργό Παιδείας (;) κύριο Στύλιο, κρυφό οπαδό, όπως αποδείχτηκε, της αντίληψης Μπαλτάκου για τη Χρυσή Αυγή. Η φράση αυτού του κυρίου προς τη βουλευτή του ΚΚΕ Λιάνα Κανέλλη, «θέλετε να με κάνετε Κασιαδιάρη, αλλά δεν θα γίνω», είναι ένα ακόμη δείγμα του επιπέδου της σημερινής Βουλής. Βεβαίως με εξέπληξε και η αντίδραση της βουλευτού του Κομμουνιστικού Κόμματος, η οποία όταν αυτός ο κύριος τής ανέφερε ότι πήγε σχολείο στην Αρτα και άλλα τέτοια φολκλορικο-βουκολικά τού ανταπάντησε ότι «εφόσον εκείνος θέτει ταξικά ζητήματα δεν επιθυμεί να συμμετάσχει πλέον στη συζήτηση». Το ακούσαμε και αυτό. Βουλευτής του ΚΚΕ δεν επιθυμεί να συμμετάσχει σε συζήτηση που τίθενται ταξικά ζητήματα. Δεν γνωρίζω κύριε Φρίντμαν, αν ο κόσμος σας εκεί στην Αμερική είναι επίπεδος, αλλά ο κόσμος μας εδώ στην Ελλάδα είναι και επίπεδος και ανάποδος.

Ο Νίκος Μουζέλης υπέρ των Μεταρρυθμιστών του Σπύρου Λυκούδη

Την στήριξη του στους Μεταρρυθμιστές του Σπύρου Λυκούδη εκδήλωσε μέσα από ένα mail που έστειλε στα στελέχη που είχαν συγκροτήσει την κίνηση των 58, ο Νίκος Μουζέλης. Ο καθηγητής και εκ των βασικών συντελεστών του εγχειρήματος, μάλιστα συνδέει την κίνηση Λυκούδη με τους στόχους των 58, χαρακτηρίζοντας την ως ευκαιρία για μια προσπάθεια αναβίωσης της πρωτοβουλίας τους. Αξίζει να σημειωθεί ότι στο email του Νίκου Μουζέλη απάντησαν ο Γιώργος Βερνίκος και ο Κίμων Χατζιμπίρος, κάνοντας μια ενδιαφέρουσα ανταλλαγή απόψεων. Μπορεί πλέον τα στελέχη της κίνησης των 58 να βρίσκονται διασκορπισμένα στον ευρύτερο χώρο, ωστόσο φαίνεται πως όλοι διατηρούν την ελπίδα για την ενότητα του χώρου, διατηρώντας ανοιχτούς τους διαύλους επικοινωνίας. Ακολουθεί το email του Νίκου Μουζέλη και ο διάλογος που ακολούθησε με τον Γιώργο Βερνίκο και τον Κίμωνα Χατζιμπίρο.
ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ 58 (πρώην, νυν και «αμφιταλαντευόμενων»)
Φίλες και φίλοι,
Νομίζω πως οι ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΤΕΣ του Σπύρου Λυκούδη συνεχίζουν μια πρωτοβουλία που οι 58 ξεκίνησαν αλλά που λόγω σειράς προβλημάτων δεν μπόρεσαν να φέρουν εις πέρας. Πρόκειται για μια πρωτοβουλία που, όπως και οι 58, έχει σαν κεντρικό σκοπό μια ενοποίηση των δυνάμεων στο χώρο μεταξύ ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ - μια ενοποίηση που θα βασίζεται στην στενή συνεργασία μεταξύ Μεταρρυθμιστών, Ελιάς-Δημοκρατική Παράταξης και Ποταμιού. Νομίζω πως οι Μεταρρυθμιστές έχουν τη δυνατότητα να προσελκύσουν ένα σημαντικό αριθμό ψηφοφόρων που δεν θέλουν να στηρίξουν ούτε τον Βενιζέλο ούτε τον Θεοδωράκη. Βέβαια για πολλούς, μια ακόμη πρωτοβουλία απλά οδηγεί σε παραπέρα κατακερματισμό του μεσαίου χώρου. Στην περίπτωση όμως των Μεταρρυθμιστών δεν έχουμε κατακερματισμό αλλά διαφοροποίηση.

Tale quale

 Του Προκόπη Δούκα, Athens Voice

Προσπαθείς να είσαι στη «μέση». Να μην αποδεχτείς κανέναν αυταρχισμό και καμία αυθαιρεσία μιας (πολλές φορές) ακροδεξιάς και διεφθαρμένης εξουσίας. Να καταδικάζεις την αστυνομική βία με κάθε ευκαιρία, το τριτοκοσμικό πλιάτσικο που επιβάλλουν οι ισχυροί στον πλούτο των πολλών, την άρνηση κάθε είδους δημοκρατικού κανόνα και διαφάνειας, που εμποδίζουν την κοινωνία και τη χώρα από το να γίνει επιτέλους σύγχρονη και ευρωπαϊκή. Πιο αντιρατσιτής και αντιφασίστας δεν γίνεται. Πιστεύεις στους θεσμούς, στο παράδειγμα των άλλων που δεν είναι «κουτόφραγκοι», στην καταδίκη της επαρχιώτικης εσωστρέφειας, της κομματικής υποκρισίας. Πιστεύεις στο διάλογο. Δημοσιεύεις κάθε δημοκρατική άποψη και δίνεις βήμα σε κάθε δημιουργική πολιτική προσπάθεια, από της παρυφές της αρτηριοσκληρωτικής δεξιάς μέχρι τις αντίστοιχες της αριστεράς - συνήθως με περισσότερη συμπάθεια προς τη δεύτερη. Αλλά ταυτόχρονα, δεν αποδέχεσαι τον μανιχαϊσμό του δήθεν «αντισυστημισμού», τον βολικό διαχωρισμό σε “μνημονιακούς-αντιμνημονιακούς”, την υποκρισία της συντήρησης, σε όποιο σημείο του πολιτικού τόξου κι αν φωλιάζει. Αρνείσαι τα στρατόπεδα και το εμφυλιοπολεμικό κλίμα, που πάντα βολεύει τους ακραίους. Αρνείσαι την ισοπέδωση των εννοιών και των λέξεων, δεν βαφτίζεις «βία» κάθε αδικία, επικρίνεις αυτούς που μιλούν για «πόλεμο», για «χούντα», για «κατοχή» - προφανώς μην έχοντας ζήσει τίποτε από όλα αυτά ή διαστρέφοντας πλήρως την ιστορία, για χάρη του λαϊκισμού τους. Όλα αυτά τα καταγγέλλεις μάλιστα, ως πλευρές του ίδιου νομίσματος, ως μέρος ενός πελατειακού πολιτικού συστήματος που δεν έχει καταλάβει τίποτα από την κρίση, που επιμένει να ζητά την επιστροφή στο παρελθόν, παριστάνοντας οτι αποζητά την πρόοδο. Κι αυτό φαίνεται οτι ενοχλεί πιο πολύ από όλα.

Γιούργκεν Χάμπερμας: «Η Ευρώπη μεταξύ παράλυσης και διάλυσης»

 

ΒΗΜΑ

Ο γερμανός φιλόσοφος θεωρεί καταστροφική μια διάλυση της ΕΕ και τονίζει ότι το ευρωπαϊκό μέλλον βρίσκεται στην πολιτική ένωση των χωρών.

 Γερμανοί διανοούμενοι εξέφρασαν πρόσφατα αμφιβολίες και επικρίσεις για τον μαρασμό και την έλλειψη δημοτικότητας του ευρωπαϊκού οικοδομήματος. Η επιστροφή στο έθνος-κράτος είναι αναπόφευκτη; Οι ημέρες του κοινού νομίσματος είναι μετρημένες; Στα 85 του, ο γερμανός φιλόσοφος Γιούργκεν Χάμπερμας λέει σε συνέντευξή του στον «Monde» ότι δεν έχει χάσει τις ελπίδες του για την ΕΕ.

Ο γερμανός φιλόσοφος Εντμουντ Χούσερλ έλεγε ότι ο μεγαλύτερος κίνδυνος που απειλεί την Ευρώπη είναι η κόπωση. Αυτό ισχύει σήμερα;

«Ναι, ο όρος "κόπωση" μου φαίνεται κατάλληλος: τόσο από πολιτική όσο και από οικονομική άποψη, η ΕΕ και ιδίως η ευρωζώνη βυθίζονται σε μια δίνη προβλημάτων για τα οποία είναι υπεύθυνες οι ίδιες. Την ατμόσφαιρα "κόπωσης", που επί χρόνια μετριάζει τον ενθουσιασμό, θα τη χαρακτήριζα σαν ένα μοιραίο μείγμα παράλυσης και διάλυσης».
Τι πιστεύετε για τις φωνές της Αριστεράς που ζητούν να εγκαταλείψουμε το ευρώ;

«Η επιστροφή στα εθνικά νομίσματα συνιστά καταστροφικό σενάριο, σύμφωνα με τους οικονομολόγους. Ως κοινωνιολόγος, δεδομένης της προχωρημένης ολοκλήρωσης των κοινωνιών και των οικονομιών μας δεν είμαι σε θέση ούτε καν να φανταστώ ότι μπορούμε ακόμη και να εξετάζουμε μια τέτοια ριζοσπαστική διάλυση. Η μοναδική οδός σωτηρίας για το κοινωνικό κράτος στην Ευρώπη είναι, κατά την άποψή μου, να περάσουμε από το κοινό ευρωπαϊκό νόμισμα σε μια πολιτική ένωση».

Να γίνει ξανά η κοινωνία μας ανθρώπινη, να βουρκώνει και για να μην πεθαίνουν τα χρυσόψαρα

 Του Φώτη Γεωργελέ, Athens Voice

Όταν εκείνο το πρωί της Πέμπτης ανέβηκα επάνω και η Πυροσβεστική μού έδειξε την εστία της φωτιάς, μέσα μου, στ’ αλήθεια, ήξερα τι έχει συμβεί. Δεν έλεγα όμως τίποτα, ούτε στον εαυτό μου. Ακόμα και όταν σε λίγες ώρες είχε βγει το πόρισμα που μιλούσε για διάρρηξη και εμπρησμό, εγώ ζητούσα να είμαστε χαμηλόφωνοι, να μην κατηγορούμε κανέναν, να μην υψώνουμε τους τόνους. Ακόμα κι αυτή τη στιγμή που βρεθήκαμε εμείς στο ρόλο του θύματος, δεν ήθελα να τροφοδοτούμε την ένταση, να διαδίδουμε το αδιανόητο, να συμβάλλουμε σ’ αυτό το κλίμα πολέμου και συγκρούσεων που επικρατεί τόσα χρόνια. Αν κάτι θεωρώ ως πιο σημαντικό που προσέφερε η ATHENS VOICE αυτά τα δύσκολα χρόνια είναι η συνεχής προσπάθεια για ηρεμία, να καλμάρουμε τα πράγματα, να μην αφήσουμε την οργή και το φόβο να επικρατήσουν, να αντιμετωπίσουμε ψύχραιμα τα προβλήματα, να βρούμε τις απαντήσεις ακόμα και σε παράλογα ερωτήματα. Να μάθουμε και να πούμε ό,τι ξέρουμε. Ακόμα κι αν αυτό δεν ήταν δημοφιλές. Μια νέα εφημερίδα δημοσιογράφων, που δεν ανήκε σε κανέναν και δεν χρώσταγε σε κανέναν, μπορούσε εύκολα να γίνει τιμητής των πάντων και να πουλήσει την αγανάκτηση που τυφλή παρέσερνε τα πάντα. Εμείς λέγαμε τα αντίθετα, ότι η ζωή δεν είναι στρατόπεδα, ότι δεν χωριζόμαστε σε «δοσίλογους» και «ακραίους», ότι πρέπει να βρούμε με καθαρό μυαλό τις πιο σωστές και πιο δίκαιες λύσεις για να βγούμε από το πρόβλημα. Η ATHENS VOICE ήταν μια ενοχλητική εφημερίδα όχι τόσο για τις πολιτικές της απόψεις. Ήδη καθώς ο ένας μετά τον άλλον αντιμετωπίζει την πραγματικότητα, οι διαπιστώσεις της ATHENS VOICE σιγά-σιγά γίνονται εκ των υστέρων αποδεκτές.

Πιάσε με αν μπορείς

Του Τάσου Τέλλογλου, www.protagon.gr

Τελικά μπορεί μία εθνική φορολογική αρχή να αντιμετωπίσει τις πολυεθνικές εταιρίες; Όποιος υποστηρίζει κάτι τέτοιο, μάλλον δεν καταλάβει το παραμικρό για τα Luxleaks. Αλλά ας το δούμε από την αρχή. Όταν συζητάς για εταιρίες όπως η Eurobank ή η 3Ε, δεν έχεις να κάνεις με ελληνικές εταιρίες. Έχεις να κάνεις με ελληνικές πολυεθνικές εταιρίες. Θυμίζω ότι μόλις τα τελευταία χρόνια ο νομοθέτης μας προσδιόρισε την έννοια του «παγκοσμίου εισοδήματος», ενώ είναι αστείο να λέμε ότι έχουμε σήμερα τις υπηρεσίες για να ελέγξουν αποτελεσματικά φαινόμενα όπως το transer pricing ή την πληρωμή πνευματικών δικαιωμάτων σε άλλες φορολογικές δικαιοδοσίες. Θυμίζω, επίσης, ότι η φορολόγηση χρήματος που «κινείται» είναι πολύ πιο ευνοϊκή σε σχέση με άλλες μορφές πλούτου όπου το χρήμα δεν κινείται. Τώρα προσθέστε ότι στο Λουξεμβούργο είναι πολύ εύκολο το κεφάλαιο να εμφανίζεται ως χρέος διάφορων εταιρικών οντοτήτων. Μπορεί επίσης η διαχείριση του πλούτου να παίρνει τη μορφή αμοιβαίου κεφαλαίου με χαμηλό ή και μηδενικό φορολογικό συντελεστή. Χωρίς φορολογική εναρμόνιση σε επίπεδο Ε.Ε. ή, καλύτερα, σε επίπεδο ΟΟΣΑ, η φορολογητέα ύλη δεν θα συλληφθεί ούτε σε εκατό χρόνια. Η ανεξαρτησία στη φορολογία είναι από τα τελευταία εθνικά οχυρά που θα πέσουν. Και το Λουξεμβούργο το έκανε όπως η Κύπρος και η Ελβετία. Ήθελε να προσελκύσει τα κεφάλαια που τώρα θα τραβήξουν για αλλού, ας πούμε για την Ιρλανδία (εταιρικός φόρος 12.5%) ή την Ολλανδία που προσφέρει φόρο 10%. Χωρίς υπερεθνικούς μηχανισμούς τα κράτη θα είναι πάντα ο χαμένος του τραπεζιού.