Το DNA της Χρυσής Αυγής

Του Ηλία Κανέλλη, ΝΕΑ, 16.2.13

Η εξτρεμιστική δράση της Χρυσής Αυγής, ο νεοναζιστικός πολιτικός λόγος της, η διεκδίκηση όλης της ακραίας Δεξιάς απ' όπου διεκδικεί εκλογική διεύρυνση, ο ρατσιστικός λόγος του μίσους που εκπέμπει, οι κατηγορίες για δολοφονικές ενέργειες που αντιμετωπίζουν οπαδοί της, ο εναγκαλισμός της με τα πάλαι ποτέ χουντικά σταγονίδια που δεν αρκούνται πλέον στον νοσταλγικό αφορισμό «πού 'σαι, ρε Γιώργο Παπαδόπουλε» και οι κοινοβουλευτικοί εκπρόσωποί της που ισορροπούν στα όρια της αντικοινωνικότητας και του λούμπεν διευκολύνουν την οριοθέτηση ενός τείχους απέναντι στην οργάνωση από όλα τα κόμματα του κοινοβουλευτικού τόξου, αλλά κι από την Αριστερά σε όλες τις εκδοχές της. Η περιθωριοποίηση των ιδεών της Χρυσής Αυγής επιτρέπει σε πολλούς να κοινωνιολογούν, ισχυριζόμενοι ότι είναι τέκνο της οργής εξαιτίας των συνθηκών που επικράτησαν στη χώρα μετά τη χρεοκοπία, το Μνημόνιο, τη μεγάλη ύφεση. Προφανώς, δεν είναι έτσι. Προφανώς, δηλαδή, η Χρυσή Αυγή δεν είναι ένα κομματικό μόρφωμα που απλώς κατάφερε να εγκολπωθεί ενός είδους κοινωνική διαμαρτυρία εξαιτίας της υποβάθμισης του επιπέδου ζωής στη χώρα. Η ιδεολογία της Χρυσής Αυγής, εν σπέρματι, ήταν διάχυτη στην ελληνική κοινωνία, σε όλη τη διάρκεια της Μεταπολίτευσης.

Για πολλά χρόνια, χωνευόταν στις εθνικιστικές, στις λαϊκιστικές ιδεολογίες, ακόμα και στον διάχυτο εθνολαϊκισμό που δεν είναι ίδιον μόνο της Δεξιάς. Και απλώς περίμενε τη συγκυρία για να εκφραστεί.

Προσκολλημένη στην Ευρώπη και στις παροχές της, η Ελλάδα για κοντά τριάντα χρόνια έζησε τη φαντασίωση της ισχύος και την ίδια στιγμή καλλιέργησε μια νέα εθνική ιδεολογία ανωτερότητας. Μια ιδεολογία που ενσωμάτωσε την πίστη περί τρισχιλιετούς συνεχείας του Ελληνισμού και που εκφράστηκε και γλωσσικά στην καθημερινότητα με την επίκληση του περίφημου ελληνικού DNA.

Τι περιείχε αυτό; Πρωτίστως, περιφρόνηση ή μίσος για τον άλλον. Φαντασιώσεις ισχύος, που μας έκαναν να αγοράζουμε όπλα αντί να προσπαθούμε να βρούμε λύσεις με τα κράτη με τα οποία συνορεύουμε. Εθνικόφρονα αντιιμπεριαλισμό και αντιδυτικισμό - που θα μπορούσε να συμβολιστεί στο χαιρέκακα ομόθυμο «καλά να πάθουν», το σύνθημα με το οποίο σχεδόν ομοθύμως η κοινή γνώμη τοποθετήθηκε μετά την 11η Σεπτεμβρίου 2002.

Τη δυναμική που έχει αποκτήσει η Χρυσή Αυγή, ενδεχομένως, τη διεκδίκησε στα μετερίζια της «Αγανάκτησης» και στον Αγιο Παντελεήμονα. Ο υποδόριος ρατσισμός απέναντι στον άλλον, όμως, υφήρπε ως τάση στην κοινωνία. Καλλιεργήθηκε στα ΜΜΕ, στο μισερό εκπαιδευτικό σύστημα, στον λόγο των κυρίαρχων κομμάτων, στα πολιτικά συμφραζόμενα της Μεταπολίτευσης. Στην εσωστρέφεια και στον μεγαλοϊδεατισμό, στην παρωδία της ηττημένης Μεγάλης Ιδέας. Αν αυτή η ιδεολογική παρωδία δεν πολεμηθεί, η Χρυσή Αυγή θα παραμείνει δυνάμει ενεργός στην ελληνική κοινωνία.