Αναγκαία τα αντίρροπα μέτρα

Του Σάκη Παπαθανασίου, Έθνος, 16.2.13

H αναγνώριση του «λάθους» δεν πρέπει να εκληφθεί ως ευκαιρία για μια επιπόλαια αποκήρυξη του προγράμματος. Ωστόσο πρέπει να υπάρξει εξέταση των επιπτώσεων και συμφωνία για διορθωτικές κινήσεις

Η δημόσια παραδοχή από το ΔΝΤ -και όχι μόνο- των «λαθών» που έγιναν στο πρόγραμμα δημοσιονομικής προσαρμογής, καθώς δεν υπολογίστηκε σωστά η επίπτωση της περικοπής δαπανών στην ύφεση και η είσοδος της χώρας σε φθίνουσα σπειροειδή πορεία, συνιστά μια ομολογία αστοχίας στην πολιτική που εφαρμόστηκε.Βέβαια τα λάθη δεν είναι «ουδέτερα». Εχουν αφετηρίες ιδεολογικές θέσεις και πολιτικές εμμονές. Διαφορετικά δεν εξηγείται το ότι δεν μελέτησαν τη συσχέτιση δημοσίων δαπανών και αύξησης του ΑΕΠ τις τελευταίες δεκαετίες στη χώρα μας, που θα τους βοηθούσε σημαντικά να προβλέψουν σωστά την επίπτωση των μέτρων. Αυτές οι λανθασμένες εκτιμήσεις αφορούν ανθρώπους. Περισσότερους ανέργους, μεγαλύτερη μείωση των εισοδημάτων, επικίνδυνη περικοπή σε ορισμένους τομείς των κοινωνικών δαπανών. Αφορούν τη χώρα, αφού δυσχεραίνουν την έξοδο από την κρίση και δημιουργούν σοβαρούς κινδύνους για την κοινωνική και πολιτική αστάθεια

. Η αναγνώριση του «λάθους» δεν πρέπει να εκληφθεί ως ευκαιρία για μια επιπόλαια αποκήρυξη του προγράμματος και των δανειακών δεσμεύσεων της χώρας.

Η υλοποίηση του προγράμματος και η προώθηση των μεταρρυθμίσεων στο κράτος και στην οικονομία είναι όρος εκ των ων ουκ άνευ για τη διατήρηση του θετικού κλίματος για τη χώρα και την επάνοδό της στην ευρωπαϊκή κανονικότητα. Ομως ενδιαμέσως πρέπει το πρόγραμμα να βγει, η κοινωνία να μην καταρρεύσει και η οικονομία να σταθεροποιηθεί. Για να γίνει αυτό, το πρόγραμμα πρέπει να υποστεί τροποποιήσεις και συμπληρώσεις. Η ΔΗΜΑΡ υποστηρίζει την ανάγκη εντός της προβλεπόμενης διαδικασίας παρακολούθησης της πορείας υλοποίησης του προγράμματος προσαρμογής να υπάρξουν εξέταση των επιπτώσεων και συμφωνία για διορθωτικές κινήσεις. Και αυτό πρέπει να γίνει με νέα πολιτική λογική, σοβαρότητα, και με τεχνοκρατική επάρκεια.

Οι τροποποιήσεις πρέπει να αφορούν σε μέτρα που επέφεραν αντίθετα από τα προσδοκώμενα οικονομικά αποτελέσματα ή είχαν υπέρμετρο κόστος σε σχέση με το δημοσιονομικό όφελος που επέφεραν. Τέτοια πρέπει να είναι η μείωση του ΦΠΑ στην εστίαση, η διευκόλυνση για περισσότερες δόσεις στην εξόφληση οφειλών προς το Δημόσιο, η ταχύτερη αποπληρωμή των οφειλών του Δημοσίου προς τους προμηθευτές του.

Οι συμπληρώσεις πρέπει να αφορούν σε μέτρα που είναι απαραίτητα για την αντιρρόπηση των αρνητικών επιπτώσεων από την περικοπή δημοσίων δαπανών. Τέτοια πρέπει να είναι η ενίσχυση της χρηματοδότησης της πραγματικής οικονομίας, η σημαντική αύξηση των αναπτυξιακών παρεμβάσεων με τη συμμετοχή της ΕΤΕπ σε στοχευμένα έργα-τομείς που δημιουργούν θέσεις εργασίας και έχουν υψηλό εισοδηματικό πολλαπλασιαστή και η απόδοση προτεραιότητας στη δημοσιονομική εξυγίανση μέσω των διαρθρωτικών αλλαγών και της ανάπτυξης.

Ταυτόχρονα πρέπει να υπάρξουν έκτακτα και εκτεταμένα μέτρα υποστήριξης των ανέργων με τη λειτουργία του κράτους ως εργοδότη έσχατης ανάγκης μέσω του αναπροσανατολισμού των πόρων του ΕΣΠΑ, και γενικότερα δημιουργία ενός δικτύου κοινωνικής υποστήριξης. Καμιά δημοσιονομική προσαρμογή και κανένα μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα δεν μπορεί να επιτύχει τους στόχους του, ούτε όμως έχει και κάποιο ιδιαίτερο νόημα, αν η κοινωνία εξαθλιωθεί. Η κυβέρνηση πρέπει να εργάζεται μεσοπρόθεσμα για την ωρίμανση λύσεων όπως η διαγραφή μέρους χρεών προς τον επίσημο τομέα (ΕΚΤ, κρατικές τράπεζες χωρών Ευρωζώνης). Η συνεχής διαπραγμάτευση στο περιβάλλον των ευρωπαϊκών και διεθνών «ωριμάνσεων» και «διαφοροποιήσεων» είναι απαραίτητη διαδικασία για την επιτυχία του προγράμματος δημοσιονομικής εξυγίανσης.

Οι τροποποιήσεις πρέπει να αφορούν μέτρα που επέφεραν αντίθετα από τα προσδοκώμενα αποτελέσματα

Ο Σάκης Παπαθανασίου είναι υπεύθυνος Πολιτικού Σχεδιασμού και Επικοινωνίας της ΔΗΜΑΡ