Ποτέ μην ξαναπείς ποτέ

Του Αριστείδη Χατζή, www.protagon.gr
Οι εκλογές της 20ης Σεπτεμβρίου φαινόταν αρχικά σε πολλούς (και σε μένα) ένας περίπατος για τον Αλέξη Τσίπρα. Περίπατος σε μικρή ανηφόρα βέβαια, αλλά περίπατος. Στο προηγούμενο κείμενό μου εξηγούσα γιατί η ημερομηνία αυτή ήταν (και παραμένει) ιδανική για τον ΣΥΡΙΖΑ – όσο νωρίτερα, τόσο καλύτερα. Αναρωτιόμουν όμως αν όλα αυτά τα αβαντάζ για το κυβερνών κόμμα θα μπορούσαν να κρατήσουν, να μην εξανεμιστούν μέχρι την ημέρα των εκλογών. Έχουν περάσει από τότε μόλις 12 μέρες και πολλά έχουν αλλάξει. Η ανατροπή που βλέπουμε στις δημοσκοπήσεις οφείλεται κυρίως σε δύο λόγους:
(α) Ο Βαγγέλης Μεϊμαράκης έχει κατορθώσει επιτυχημένα να συσπειρώσει το κόμμα του και έχει ήδη αρχίσει να εισπράττει από τον πανικό που κυριαρχεί στους ψηφοφόρους του κέντρου. Η οκτάμηνη βιβλική καταστροφή που προκάλεσε ο ΣΥΡΙΖΑ έχει τρομοκρατήσει τόσο που για πολλούς κεντροδεξιούς και κεντροαριστερούς ψηφοφόρους η προοπτική ενός δεύτερου επεισοδίου φαντάζει εφιαλτική. Βοηθάει και το γεγονός ότι οι ψηφοφόροι πάσχουν συνήθως από πολιτική αμνησία. Το ερώτημα εδώ είναι: έχει φτάσει στα όριά της η Νέα Δημοκρατία ή θα αντλήσει περισσότερους ψηφοφόρους από τη δεξαμενή της κεντροαριστεράς; Αν η Νέα Δημοκρατία καταφέρει να επανέλθει στην εξουσία οκτώ μήνες μετά τη μεγάλη νίκη του ΣΥΡΙΖΑ τον Ιανουάριο και μόλις 2,5 μετά τον θρίαμβο του ΣΥΡΙΖΑ τον Ιούλιο, τίποτα πια δεν θα μπορεί να χαρακτηριστεί απίθανο.

(β) Ο Αλέξης Τσίπρας έκανε (και συνεχίζει να κάνει) ένα μεγάλο λάθος. Αντί να δικαιολογήσει επαρκώς την τελική επιλογή του να υπογράψει κι αυτός ένα μνημόνιο, αντί να προσπαθήσει να ορθολογικοποιήσει τη συμπεριφορά του και να εξηγήσει γιατί η στροφή ήταν απαραίτητη, αντιδρά με έναν τρόπο τόσο εξόφθαλμα υποκριτικό που είναι σχεδόν αστείος. Αντί να υιοθετήσει το αφήγημα του υπεύθυνου πολιτικού, που έχει ωριμάσει μέσα από τη σύντομη αλλά πυκνή εμπειρία, που έχει αποφασίσει να θυσιάσει τις ιδεοληψίες του για το γενικό καλό, που είναι έτοιμος να υποδυθεί τον ρόλο ενός «εθνικού ηγέτη», αποφάσισε να κάνει κάτι άλλο: να διαστρεβλώσει μια πραγματικότητα που όμως όλοι θυμόμαστε καλά. Επειδή αυτή η πραγματικότητα (νομίζει ότι) δεν τον βολεύει, επιλέγει να την ανακατασκευάσει. Αλλά ο τρόπος που το κάνει είναι τόσο ερασιτεχνικός, αμήχανος και άχαρος (θα μπορούσε άραγε να ήταν αλλιώς;) που τελικά αντιμετωπίζεται από πολλούς δυνητικούς ψηφοφόρους του ως αυτό που πραγματικά είναι: πολιτική αγυρτεία. Ο χαρακτηρισμός είναι τόσο σκληρός, γιατί η υποκρισία περιλαμβάνει όχι μόνο τα όσα έγιναν αλλά και όλα όσα θα πρέπει να γίνουν – και ο Αλέξης Τσίπρας γνωρίζει καλύτερα απ’ όλους μας ότι δεν υπάρχει πλέον ούτε το ελάχιστο παραθυράκι για να μην γίνουν.
Το ερώτημα εδώ είναι: πόσοι ψηφοφόροι θα επιλέξουν να μην ενοχληθούν από την προφανώς υποκριτική συμπεριφορά είτε διότι έχουν αποφασίσει να δώσουν άλλη μια ευκαιρία στον Αλέξη Τσίπρα είτε διότι δεν διανοούνται να δώσουν άλλη ευκαιρία σε όσους προηγήθηκαν.
Αν ο ΣΥΡΙΖΑ κατορθώσει να επαναλάβει μια μεγάλη νίκη, όπως αυτή του Ιανουαρίου, μετά τη μεγαλειώδη κωλοτούμπα μπροστά στα μάτια των ψηφοφόρων του ΟΧΙ, τίποτα πια δεν θα μπορεί να χαρακτηριστεί απίθανο.
Ποτέ οι εκλογές στην Ελλάδα δεν είχαν θετικό πρόσημο. Αλλά τώρα το κακό έχει παραγίνει. Οι ψηφοφόροι θα ψηφίσουν ΝΔ για να μην επαναληφθεί η επτάμηνη λαίλαπα. Οι ψηφοφόροι θα ψηφίσουν ΣΥΡΙΖΑ για να μην νεκραναστηθεί η μεταπολίτευση. Προφανώς δεν είναι όλοι οι φόβοι το ίδιο δικαιολογημένοι αλλά όλοι περιέχουν ισχυρά στοιχεία ανορθολογισμού.
Τα δύο κόμματα της κεντροαριστεράς θα στριμωχθούν άσχημα σ’ αυτόν τον νέο ήπιο δικομματισμό. Το μεν ΠΑΣΟΚ γιατί παίζει σε μια παράταση που ανά πάσα στιγμή μπορεί να το στείλει στη Β´ Εθνική. Το Ποτάμι γιατί έχασε την ευκαιρία για πρωταθλητισμό. Όμως έστω και αδύναμα θα είναι απαραίτητα σε όποιον και να δώσει ο ελληνικός λαός το bonus.
Όπως έχουν τα πράγματα και εφόσον τελικά οι ΑΝΕΛ δεν κατορθώσουν να μπουν στη Βουλή, τα υπόλοιπα κόμματα, για διαφορετικούς λόγους το καθένα (ΚΚΕ, Χρυσή Αυγή, ΛΑΕ, Ένωση Κεντρώων), δεν αποτελούν σοβαρούς υποψήφιους για συνεργασία. Θα αυξήσουν απλώς τον «θόρυβο» πριν και αμέσως μετά τις εκλογές.
Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει το μεγάλο πλεονέκτημα της υπερεκπροσώπησης στους αναποφάσιστους ψηφοφόρους, ειδικά στους νέους. Αυτό του δίνει ουσιαστικά εφεδρείες που μπορούν να εμφανιστούν ξαφνικά στις 20 Σεπτεμβρίου εκπλήσσοντάς μας όλους, όπως στις 5 Ιουλίου. Αλλά απομένουν 13 ολόκληρες ημέρες. Έχουμε να δούμε πολλά ακόμα.
Στην εποχή των Μνημονίων ένα είναι βέβαιο, ότι τίποτα δεν είναι βέβαιο.

ένα άρθρο των πρωταγωνιστών