Καμμένη γη

 Της Άγγελικής Σπανού, Athens Voice

Είναι αδιανόητο να κάνει ένας πολιτικός αρχηγός και υπουργός αγωγή κατά αρθρογράφου γιατί θεωρεί προσβλητική για την προσωπικότητά του την κριτική που του ασκήθηκε. Μπορεί να απαντήσει δημόσια, γραπτά ή προφορικά, έχει πολλούς τρόπους να υπερασπιστεί τον εαυτό του, αν θεωρεί ότι αδικείται, και τη δυνατότητα να ακουστεί. Η διεκδίκηση 1 εκ. ευρώ, όπως συμβαίνει με την υπόθεση Καμμένου κατά Πετρουλάκη, δείχνει πρόθεση εξόντωσης και γι’ αυτό είναι τρομακτική. Είναι ασύλληπτο ότι το Μέγαρο Μαξίμου δεν έχει πάρει θέση για μια τόσο σοβαρή εξέλιξη που αγγίζει τον πυρήνα του δημοκρατικού πολιτισμού. Είναι παράξενο, και αναπάντεχο, ότι στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ που έχουν δώσει μάχες για την προστασία της ελευθερίας της έκφρασης τώρα σιωπούν. Και είναι απογοητευτικές διάφορες συζητήσεις που γίνονται χαμηλόφωνα με «ναι μεν αλλά», που σχετικοποιούν δηλαδή το δικαίωμα στην άποψη και αναζητούν προθέσεις πίσω από τα κείμενα για να δικαιολογήσουν λίγο ή περισσότερο την επιθετική αγανάκτηση του πολιτικού προσώπου και την ανοχή των συμμάχων του. Έχουμε μπερδευτεί. Και πρέπει να αναρωτηθούμε αν σεβόμαστε απόλυτα την ελευθερία της έκφρασης ή ανάλογα με τα υποκείμενα, το θέμα και την περίσταση. Αν μας προκαλεί την ίδια φρίκη η αγωγή κατά του Πετρουλάκη με εκείνη που θα μας προκαλούσε κάποια ανάλογη σε βάρος άλλου με εντελώς διαφορετικές απόψεις από τις δικές μας, κάποιου που αντιπαθούμε, κάποιου που βρίσκεται απέναντί μας. Πρέπει να ξαναθυμηθούμε τις βασικές κατακτήσεις του Διαφωτισμού και να αναρωτηθούμε αν υπάρχει καλή και κακή λογοκρισία, αν δηλαδή στην πραγματικότητα αποδεχόμαστε περιορισμούς, συχνά και αυτοπεριορισμούς, αν η στάση μας τελικά καθορίζεται ανάλογα με το ποιος είναι ο κρίνων και ποιος ο κρινόμενος, όχι στη βάση αδιαπραγμάτευτων αρχών.

Έχει γίνει μια μεγάλη παρεξήγηση. Η κυβέρνηση από την αρχή δεν έκρυψε την άποψή της ότι (και) στο εσωτερικό υπάρχουν ακραίες δυνάμεις που θέλουν την αποτυχία της και ότι πρέπει όλοι, τα ΜΜΕ περιλαμβανομένων, να στηρίζουν την εθνική προσπάθεια. Ομως, η κοινωνική ευθύνη των δημοσιογράφων είναι εντελώς διαφορετική. Οι δημοσιογράφοι οφείλουν να ελέγχουν την εξουσία. Αν/όσοι κάνουν κάτι άλλο, δεν υπηρετούν την ενημέρωση και το δημόσιο συμφέρον, αλλά τον εαυτό τους.

Είναι εύκολο για κάθε εξουσία να αφορίζει την κριτική ως προπαγάνδα, να την αποδίδει σε σχεδιασμούς πολιτικών αντιπάλων, να επιχειρεί την αποδόμηση των προσώπων και την καταγγελία των προθέσεών τους. Ο διαχωρισμός μεταξύ μνημονιακών/αντιμνημονιακών διευκολύνει τέτοιου είδους προσπάθειες, πόσο μάλλον στην κλιμάκωσή του με ιαχές για γερμανοτσολιάδες και ξενόδουλους.

Η αγωγή Καμμένου κατά Πετρουλάκη δεν είναι μεμονωμένο περιστατικό ούτε δική τους υπόθεση. Είναι δική μας υπόθεση, αφορά ακόμη και όσους το διασκεδάζουν ή αδιαφορούν αγνοώντας ότι όταν καίγεται ένα δέντρο το στερείται όλη η γη.