Το τρίτο αφήγημα

 Της Αγγελικής Σπανού, http://metarithmisi.gr

Ο κίνδυνος μιας μοιραίας ρήξης με τους πιστωτές είναι υπαρκτός. Οχι επειδή θεωρεί αναπόφευκτη μια έξοδο της Ελλάδας από την ευρωζώνη ο Α. Γκρίσπαν, επειδή την προβλέπει το Reuters ή γιατί το βρετανικό ΥΠΟΙΚ προετοιμάζεται για ένα τέτοιο σενάριο. Αλλά πιο πολύ επειδή με καταιγιστικούς ρυθμούς σπάνε οι ψυχικοί δεσμοί του ελληνικού κόσμου με τον ευρωπαϊκό. Αυτό είναι πάρα πολύ σημαντικό για το αν θα φτάσουν τα πράγματα σε οριακό σημείο, γιατί η κοινωνική δυναμική επηρεάζει καταλυτικά την πολιτική δυναμική. Γεγονός είναι ότι όσο περνάει ο καιρός η ελληνική εξαίρεση γίνεται όλο και πιο ξένη προς την ευρωπαϊκή κανονικότητα. Δεν τους αντέχουμε και δεν μας αντέχουν.Εδώ που έχουν φτάσει τα πράγματα δεν έχει και μεγάλη αξία το blame game, που μπορεί να λειτουργήσει και αποπροσανατολιστικά από το κυρίως θέμα που είναι πώς θα διατηρηθούμε στο σκληρό πυρήνα της ΕΕ, γιατί, διαφορετικά, θα είμαστε ένα αποτυχημένο κράτος αποτραβηγμένο στο βαλκανικό περιθώριο, μια μαύρη τρύπα σε μια περιοχή μεγάλης αστάθειας και μη συμβατικών κινδύνων. Εκτός ΕΕ είμαστε τελειωμένοι, λόγω γεωγραφίας, λόγω οικονομικής αδυναμίας, λόγω του δικού μας συνονθυλεύματος δυσλειτουργιών, στρεβλώσεων και υστερήσεων.

Εχει, επομένως, σημασία να ανακοπεί το αντιευρωπαϊκό ρεύμα γιατί μπορεί να μην αφήσει, τελικά, τίποτα όρθιο, ενώ η καλλιέργεια μιας ατμόσφαιρας πολέμου με τους πιστωτές μπορεί να λειτουργήσει ως αυτοεκπληρούμενη προφητεία, με την έννοια ότι τελικά κάποιος θα σκοτωθεί ή μια περιοχή θα ισοπεδωθεί.

Η κοινή γνώμη δεν έφτασε τυχαία στο σημερινό σημείο, να ζητάει σκληρή στάση έναντι των δανειστών και να ενθαρρύνει την κυβέρνηση να μην κάνει πίσω. Εχουν προηγηθεί πέντε χρόνια προσβολής και βίαιης φτωχοποίησης τα οποία έχουν αφήσει βαθιά ίχνη στο συλλογικό υποσυνείδητο. Κούραση, απελπισία, οργή, μέσα στην ένταση ενός οικονομικού θρίλερ χωρίς τέλος και με φόντο πελώρια ψέματα από όλους τους πρωταγωνιστές. Ούτε οι κυβερνήσεις εφάρμοζαν τα μνημόνια που ψήφιζαν μετά κόπων και βασάνων, ούτε η Τρόικα έκανε αξιόπιστους ελέγχους, ούτε η αντιπολίτευση είχε ποτέ σοβαρή εναλλακτική πρόταση, ούτε πραγματικές μεταρρυθμίσεις έγιναν και κάποιες δεν μπορούν καν να γίνουν σε συνθήκες οικονομικής καθόδου (πώς αντιμετωπίζεται το ασφαλιστικό όταν οξύνεται το δημογραφικό και επιδεινώνεται η αναλογία ενεργού/μη ενεργού πληθυσμού;)

Το αφήγημα του ΣΥΡΙΖΑ είναι λάθος: Η ΕΕ πρέπει να αλλάξει, πράγματι, αλλά αυτό δεν μπορεί να το πετύχει μόνη της μια μικρή και υπερχρεωμένη χώρα, που βρίσκεται πιο κάτω από όλες τις άλλες και η οποία πρέπει επίσης να αλλάξει. Το ελληνικό πρόβλημα είναι ευρωπαϊκό, αλλά δεν είναι μόνο ευρωπαϊκό. Ο νοεφιλελευθερισμός είναι άγριος αλλά δεν είναι η αιτία της ελληνικής χρεοκοπίας. Εντάξει, με το κατοχικό δάνειο και τις γερμανικές αποζημιώσεις αλλά δεν χωρούν συμψηφισμοί με τα 250 δισ δανεικά που έχουμε πάρει. Η λαϊκή εντολή της 25ης Γενάρη είναι για το τέλος της λιτότητας αλλά και η εντολή που θα δώσουν οι Φινλανδοί στις δικές τους εκλογές τον Απρίλιο μπορεί να είναι για το τέλος της βοήθειας προς τη χώρα μας.

Και το αφήγημα των πιστωτών είναι λάθος: Ασφαλώς και πρέπει να τηρούνται τα συμφωνηθέντα, αλλά τι σημαίνει αυτό, ότι θα πρέπει η κυβέρνηση Τσίπρα να υλοποιήσει τις 800 μνημονιακές εκκρεμότητες που άφησαν οι προηγούμενες κυβερνήσεις; Και γιατί η Τρόικα επέτρεψε να σωρευτούν τόσες εκκρεμότητες; Πώς έκλειναν οι αξιολογήσεις και εκταμιεύονταν οι δόσεις; Να επεκταθεί το πρόγραμμα αλλά ποιο πρόγραμμα, αυτό με τις 9500 απολύσεις στο Δημόσιο που υποτίθεται ότι έγιναν ή εκείνο με τις 1000 απολύσεις που αποκαλύπτονται τελικά;

Χρειάζεται ένα τρίτο αφήγημα για να διεγερθεί η ευρωπαϊκή συνείδηση της ελληνικής κοινωνίας που απομακρύνεται με δρασκελιές από την ευρωπαϊκή αντίληψη για τα πράγματα. Δεν θέλουμε τη γερμανική ευρωζώνη, διεκδικούμε την αλλαγή του οικονομικού δόγματος, περισσότερη δημοκρατία και λογοδοσία, περισσότερη έγνια για τους λαούς και ειδικά για τη νέα γενιά, ανησυχούμε ότι μπορεί το ευρωπαϊκό τρένο να εκτροχιαστεί, αλλά θα παραμείνουμε στο βαγόνι μέχρι το τέλος της πορείας. Γιατί δεν υπάρχει άλλος ασφαλής δρόμος και γιατί θέλουμε να συμμετέχουμε στην προσπάθεια αλλαγής ως μέλη και όχι ως αποσυνάγωγοι. Δεν ταυτιζόμαστε με τον Σόιμπλε και τον Ντάισελμπλουμ, δεν πιστεύουμε ότι καλά μας έκανε ο Ντράγκι, αλλά και δεν θέλουμε επιστροφή στο 2008, δεν πιστεύουμε πως μας χρωστάνε και δεν τους χρωστάμε, ξέρουμε πως η κρίση είναι δική μας μας και θέλουμε να άρουμε τις αιτίες της, προσβαλλόμαστε ακούγοντας τον ΥΠΑΜ να λέει ότι “δεν θα πέσουμε στα τέσσερα”.

Ποιος ξέρει γιατί βούρκωσε ο πρωθυπουργός Α. Τσίπρας στο βήμα της Βουλής. Ενας λόγος είναι ο προφανής, ότι συγκινήθηκε επειδή το εννοούσε λέγοντας “είμαστε σάρκα από τη σάρκα αυτού του λαού, θα τον υπηρετήσουμε μέχρι τέλους”. Ο άλλος λόγος είναι αφανής και ίσως συνδέεται αλλιώς με την ίδια δέσμευση. Μέχρι τέλους. Αλλά  ποιο θα είναι το τέλος;